|
اڌ چريا ماڻھو
”اڙي ھڻو ڀالا – جوءِ جا...... ھڻوس اڀيون
ڪاتيون.....“
”الله اڪبر الله اڪبر، اصوات خير مننوم......“
”الا بچايو، ڏينڀو ڏنگ ٿا ھڻن.“
”چل ميري گھوڙي، دکا تاج محل......“
”سستو سستو، ڊوڙي اچو، مٺو مٺو پيشاب پيئو، چار
آنا پاءُ، چار آنا پاءُ..... پڇتائيندؤ.......“
”باھ، گھوڙا ڙي باھ. پاسا ٿا وڍجن.“ اڃا پوھ لاڻا
لوھ مھاڙ مس ڪڍي تھ وارڊ نمبر ٽئين مان عجيب
گجگوڙن ۽ ڪيڪراٽن جا آواز وڏي واڪ اچڻ لڳا ھئا.
جيئن جيئن راتيون برف جيان ٿڌيون ٿڌيون ٿيندي ٿي
ويون، تيئن تيئن چريا مستو مست ٿي، ڪوڪرا ڪرڻ لڳا
ھئا. وارڊ نمبر ٽيون ننگو وارڊ آھي، جنھن ۾ اوچين
ديوارن اندر ھڪ پاسي کان عورتون ڀريل آھن تھ ٻئي
پاسي مرد. سڄي پاڳل خاني ۾ چرين کي سرديءَ کان
بچائڻ لاءِ ڪنھن بھ قسم جي اوٽ يا اجھو ڪينھي ۽
جيئن جيئن سرد ھوائن ڀريل راتيون اِنگھنديون پيون
وڃن، تيئن تيئن پاڳلخاني ۾ رات جي نوائيءَ ۾ گار
توار ۽ ٻاڪار جا نوان نوان آواز ٻڌڻ ۾ ايندا آھن.
رات جا يارنھن کن مس ٿيا ھئا جو اڌ چريو گاگن
ڊوڙندو آيو ھو:
”سائين جھٽ ڪر – ھو بنگالي چريو آھي نھ جھنڪ، مري
ويندو، قرآن لاش وانگر پيو ٿئي!.....“ پاڳل خاني ۾
جڏھن ڪا مصيبت ايندي آھي، گاگن مون وٽ ڊوڙي ايندو
آھي. گاگن مون کي بنگلي جي صفائي ۽ سنھي ٿلھي ڪم
ڪار لاءِ ڏنو ويو آھي. مون کي اسپتال ۾ آئي مھينو
کن مس ٿيو آھي، پر منھنجي ۽ گاگن جي ياري ڏاڍي پڪي
ٿي وئي آھي. ڄڻ اننت ڪالن کان اسين ھڪ ٻئي کي
سڃاڻندا ھجون. گاگن جو اندر ميڻ کان بھ ڪونئرو ۽
نرمل آھي. ٻين کي تڪليف ۽ دکن ۾ ڏسي گاگن ڏاڍو
پريشان ٿي ويندو آھي. روئي بھ پوندو آھي. وارڊ
نمبر ٽئين ۾ چرين جو وڏو ھولريو آھي:
”اڙي مري وي..... ڪلما پڙھي کڻوس. الله
اڪبر......“
”مري ويو مردود نھ ختمو نھ درود. ڪافر مٿان قرآن
حرام آھي.“
”اڙي ڇا ٿيس؟!“ مان جلدي ٽارچ سنڀاليندي پڇانس ٿو.
”سائين، ھي وڏو وڏو بڙ جو وڻ آھي نھ، انھيءَ مٿان
اوچتو زپڙاٽ ڪري ڪريو آھي.“
”چڱو تون ھيئن ڪر، ڊاڪٽر الله ڏني کي بھ وٺي اچ،
جلدي.....“ مان کيس سمجھائي تڪڙو وارڊ نمبر ٽئين
ڏانھن وڌان ٿو.
”جيڪو ايندو تنھن جي جوءِ ....... ڇڏينداسين.“
”کلا ٿو رن... اسان جي دوزخ وڃڻ جا آڊر ڪڍو نھ تھ
گڏين سان.... ڦاڙي ڇڏينداسين.“
”الله اڪبر، الله اڪبر.“ وارڊ نمبر ٽئين ۾ چرين جو
وڏو چؤٻول آھي. سياسي چريا تھ ماڳھين جدا ڄڻ ميٽنگ
ڪوٺايو ويٺا آھن. مان گاريون ھڪ ڪن سان ٻڌندو، ٻئي
ڪن مان ڪڍندو، ان بنگالي پاڳل ڏانھن وڌان ٿو. مان
جڏھن کان انھيءَ اسپتال ۾ آيو آھيان، الائي ڇو ان
بنگالي پاڳل تي مون کي ڪھڪاءُ اچڻ لڳو آھي. مون
جھنڪ جي پاڳلپڻي جو سمورو رڪارڊ اٿلائي ڏٺو آھي.
ورھاڱي کان پوءِ ترت ئي جڏھن سنڌ ۾ چمڙي جا
ڪارخانا لڳايا ويا تھ جھنڪ ٻين ھندو توڙي مسلم
مزرودن ساڻ ايسٽ پاڪستان کان حيدرآباد آيو تھ
ساندھ تيرھن چوڏھن سال ڪارخانن ۾ ڪم ڪندو، رکي
مانيءَ جيترا پئسا بچائي، باقي سمورا پئسا زال کي،
ٻارڙن کي موڪليندو رھيو. ھو ھر سال بنگال وڃڻ لاءِ
سوچيندو ھو ۽ وڃڻ جي بدران اوٽ موٽ جو ڀاڙو بھ گھر
موڪلي ڇڏيندو ھو. پوءِ اوچتو جھنڪ پاڳل ٿي ويو ۽
پوءِ ھوريان ھوريان سندس بنگالي ساٿي بھ ھڪ ھڪ ٿي
بنگال ھليا ويا ۽ جھنڪ سدا لاءِ رھجي ويو. ھونئن
پاڳل بنجڻ کان اڳي جھنگ ڏاڍو ڀوڳائي، چرچائي،
برھمچاري ۽ ننڍڙن ٻارڙن سان بي انتھا پيار ڪندڙ
ماڻھو ھو. اسپتال ۾ جھنڪ خطرناڪ ۽ لاوارث چريو
آھي.
”لونڊو ڊاڪٽر اچي ويو – لونڊو ڊاڪٽر اچي ويو.“
”ڪڪ...... ڪ – ڪ ڪڪڙو ڪو.“
”ڊاڪٽر ڀاڙيو نھ ٿي، ٻيلي ٻيڙي تھ ڇڪاءِ، نھ تھ
آئون سرڪار کي چوندس تھ منھنجي زال وڏيري نھ تو
ڀڄائي آھي.“ ۽ ٻئي ڪنھن پاسي کان ڪنھن پاڳل جي
ڳائڻ جا آواز اچن ٿا: ”ماڻھو مري ٿو، ملان نھاري
ٿو جھڙو مور، قاضيءَ وارو ڦسلو.“ منھنجي ھٿ ۾ ٽارچ
ڏسي الاھين چرين ۾ ڀاڄ پوي ٿي. مان جھنڪ مٿان اچي
ٽارچ سان کيس چڱيءَ طرح ڏسان ٿو.
جھنڪ لٺين سان ماريل مرندڙ ماڻھو جيان پيو آھي ۽
سندس ڀر ۾ بڙ جو ننڍڙو ڇڳل ڏار بھ پيو آھي. جھنڪ
جي بدن تي رھڙون آھن. مان محسوس ڪريان ٿو جھنڪ
وڏيءَ سڪرات جھڙيءَ پيڙا ۾ آھي. ھن جي ھڪ ٻانھن ۽
ڪرنگھي جي ھڏي چيلھھ کان ٽٽي پئي آھي. ھن جي ديھھ
جيڏي ئي نست ۽ ساڻي کاڻي آھي، اکين ۾ اوڏي ئي ٻاڏ
۽ ڦٿڪو آھي. ھو مرڻينگ حالت ۾ سدائين جيان پنھنجي
ڦاٽل ڪوٽ جو گيدو بچائڻ ھٿ دل جي پاسي رکيو پيو
آھي. ان کان پھرين جو جھنڪ پساھ ڏئي ڇڏي، آئون
ڪنھن آس تي جھنڪ کي ڪنڌ ۽ ڄنگھن کان ھٿ ڏئي کڻان
ٿو ۽ تڪڙو اسپتال جي بلڊنگ ڏانھن وڌان ٿو.
”جوڻھين سان گڏ سمھارجانس.“
”قرآن ڊاڪٽر الھڏني وانگر ھي نئون ڊاڪٽر بھ چتو
اٿو. ھڻوس گڏيون.“ آئون وڏي مشڪل سان، اڌ چرين جي
مدد سان جھنڪ کي ٻانھن ۾ لڙڪائيندو، وارڊ نمبر
ٽئين جي وڏي دروازي کان اڪري. کيس فرسٽ ايڊ ڏيڻ
لاءِ جيئن ئي اسپتال ڏانھن وڌان ٿو، پوڙھو ڊاڪٽر
الله ڏنو منھنجي آڏو اچي ٿو وڃي.
”يار تون تھ چريو آھين. اِھو ڪھڙو رواج وڌو اٿئي؟“
”ھا يار، چرين جا ڊاڪٽر بھ چريا ئي ٿيندا آھن.“
”يار پوءِ ٻين جي ننڊ ڇو ٿا حرام ڪريو؟ تنھنجو ڪم
ڪھڙو ھو ھن چريي جي پٽ کي منھنجي بنگلي تي موڪلڻ
جو. گھٽ ۾ گھٽ ڏھھ ڀيرا ڪال بيل وڄائي منھنجي گھر
جي ڀاتين جي ننڊ ڦٽائي اٿس. ميان آئون تو جيان
ڇڙھو ڇاند ماڻھو ڪين آھيان.“
”ساري سر، مان معافي ٿو گھان.“ اوھان جي بنگلي جون
بتيون ٻريون پئي. مان سمجھيس اوھان جاڳندا ھوندا،
يار ھي ويچارو تھ مري ويندو!“
”يار تون تھ صفا ڪو چٽ آھين. ڀلا ساھ ڪو اسان جي
وس ۾ آھي ڇا؟“ ڊاڪٽر الھڏني جي ڳالھھ تي کن لاءِ
آئون سن ۾ اچيو وڃان تھ ھي پوڙھو ڳالھائي ڇا پيو؟
ھروڀرو مون کي چڙ وٺي ٿي وڃي.
”ساري، مون کي ماڻھو نھ موڪلڻ گھرجي ھا. شايد
اوھان ڪنھن وڏيءَ ھاج ۾ ڦاٿل ھوندا.“
”مون ريڊيو پاڪستان لاءِ افسانو پئي لکيو. سرڪار
ڪو ھنن چرين لاءِ اسان کي ايڪسٽرا پيمينٽ ڪندي آھي
ڇا جو چوويھھ ڪلاڪ پاڳلن ۾ پيا ھجون. ميان نئون
نئون آيو آھين. پوءِ متان دانھون ڪرين تھ مون کي
سٺائون ڪين.“ ڊاڪٽر الھڏنو ڪروڌ مان گھر ڏانھن موٽ
ٿو کائي.
وارڊ نمبر ٻھ جا اڌ چريا دوڙي اسٽريچر کڻي اچن ٿا.
مان جھنڪ کي فرسٽ ايڊ ڏيڻ لاءِ جلدي جلدي پنھنجي
آفيس ۾ کڻائي ٿو اچان.
جھنڪ جي نڙيءَ مان گجيءَ سان گڏ گھٽيل اوڪارن جھڙا
آواز اچن ٿا. جھنڪ جا پاسا بلڪل بند آھن. تمام
گھڻو مٿان کان ڪرڻ ڪري سندس ڪرنگھي جون ھڏيون ڪٻڙن
جيان ٻاھر نڪري آيون آھن. جھنڪ ننگو آھي، ھو ساھ
جي پڇاڙڪيءَ واريءَ ٻڏ تر جھڙيءَ حالت ۾ بھ ورھين
جي مري، بدبو ڇڏيندڙ گوٽ جي گيدي مان ھٿ نٿو ڪڍي.
جھنڪ جي نيڻ ۾ ڄڻ ڄڳن جون پيڙائون کن لاءِ جاڳي
ٿيون پون. جھنڪ آزا کان چيچلجي ڪيھون ڪرڻ لاءِ
گھڙي گھڙي موت جيھيون اوٻاسيون ٿو ڏئي. سندس ٻاڪي
مان ڪي آواز اپٽجن ٿا.
”لا ...... ڪوم..... لا.... ڪوم..... بنڌو
ڪوميلا.“ ۽ گڙ گڙ الٽيءَ سان ھن جا ھٿ پير شيخ
ٿيندا ٿا وڃن ۽ ٻئي وڏي اوڪاري سان ھو پساھ ٽوڙي
ٿو ڇڏي. ھن جو ھڪ ھٿ منھنجي ڳٿڙ ۾ آھي ۽ ٻيو ھٿ
گيدي ۾ پوري طاقت سان ڦٻيل آھي.
”جھنڪ ڀائي.... جھنڪ ڀائي.“ اڌ چريو گاگن رانڀاٽ
ڪري روئي ٿو پوي. مان جھنڪ جو ھٿ پنھنجي ڳٿڙ مان
ڇڏائي سندس ھٿ پير سڌا ڪريان ٿو ۽ ڪا ڳالھھ محسوس
ڪندي جھنگ جي گيدي ۾ ھٿ وجھي ڪجھھ شيون ڪڍان ٿو.
جھنڪ جي گيدي ۾ ھڪ پراڻي ننڍڙي ٽٽل ڪافور جي گڏي
آھي، جا الائي ڪڏھن ھن پنھنجي ننڍڙي ٻارڙيءَ ڪملا
لاءِ ورتي ھئي. مان جھنڪ جون اکيون سدا لاءِ بند
ڪري، بند ڪمري مان ھڪدم ٻاھر نڪري ٿو وڃان.
رئندا کلندا ماڻھو
دبئي نھ ويندي بھ ھو ڄڻ دبئي مان موٽي آيو آھي.
”اھڙا ڪئين پاسپورٽ ۽ ٽڪيٽون آيون ۽ ويون.“ ھو
ڪروڌ ۾ اچي سوچي ٿو:
”نيٺ ھي مينو جي ٻچي مون کي سمجھي ڇا ٿي؟ پيار...
منھنجي اندر ۾ لاڪس جيڪا پيڙا ۽ پرارٿنا آھي. ڪري
سگھندي تنھنجو ڪاڇو ۽ ڪاٿو، ڪاري ڪتي، گڏھ؟ ڄڻ مون
جيڪي ڳالھيون ساڻس ڪيون ھيون، سڀ ڪوڙيون ھيون؟
منھنجي من ۾ ڪو مير ھو؟ اجري رڳي پان آھي؟ الائي
ڇا ٿي سمجھي پاڻ کي.....! ھونھن، سيبا بيبي؟ کيس
ڪھڙي خبر تھ دنيا ۾ ڪا صوفيا لارين جھڙي عورت بھ
آھي! جيڪڏھن پاڻ وڏي وڏي ڪاري ڪاري ڳائڻي ۽ نچني
آھي تھ ڇا ٿيو؟ مان بھ تھ وڏو سانرو سانورو، نھ
ڪارو نھ ڳاڙھو ڳائڻو آھيان، ھينئر جي دبئي وڃان تھ
ڇورين ۾ مانڌاڻ وجھي ڇڏيان. ھونھن..... مون کي ٿي
چوي پروفيشنل..... پروفيشنل ھجان ھا تھ وٽس خالي
ھٿ اچان ھا؟ سو بھ پيدل؟ ھونھن انقلاب.......
انقلاب، ڪارو انقلاب....... وڏي نرودا جي ڌيءَ
پئدا ٿي آھي. اردوءَ جي وڏن پينٽرز جي پينٽنگز کي
نالا ٿي ڏئي، ڪڏھن کتريءَ جي نالي ڪو ريمارڪ ڏنو
اٿس، ڪھڙيءَ ڪوالٽيءَ ۾ گلوءَ رنگن کان وٺي، ٽامي
جي اسڪلپچر ٺاھڻ ۾ انھيءَ مھاجر آرٽسٽ کان گھٽ
آھي؟ کتري تھ اڃا وڌيڪ سينيئر آھي. ماڻھن تھ کيس
اڌ چريو ڪري ڇڏيو آھي. ھاڻ ٺرو پيئو وتي آرٽسٽن کي
گاريون ڏيندو. پاڪستان ٽيليويزن جي وڏي اديب آفيسر
جي نئين نئين دوست آھي تھ مٿو ڦري ويو ٿس.
آرٽ..... آرٽ... ڀلا ايتري خبر اٿس تھ اسڪلپچر جي
دنيا ۾ ھڪ نوجوان موٽرن جي پراڻن مڊ گارڊ کي
ويلڊنگ ڪري، محمد علي ڪلي جو انگاس مجسمو ٺاھيو
آھي!.... ڏسي تھ ميڄالو گھوماٽي کائي وڃيس! کودي
بھ خوش آھي تھ محمد علي ڪلي پاڪستان ايندو ۽ کيس
سڃاڻندو! ننگڙا نماڻي دا، جيوين تيوين پالڻا. ڄٽ،
چري، چرٻٽ، ڪني لٻاري، ڪتي، ھونھن مون کي ٿي چوي
ٽرڙا......“
ھو وڏي آشنائتي ۽ وياڪلتا سان پاسو ورائي ٿو ۽ وري
مينو جي ٻالاپڻ جي ساھيڙيءَ جي باري ۾ سوچي ٿو:
”توبھن، ڪيڏي نھ گريسفل عورت آھي! سنڌي وڏا پلستر
آھن. ڌيئرن جي سموري ٽئلينٽ کي ختم ڪريو، کين پردي
جي ست پڙن وارن ڪوٽن ۾ لڪائي، چاٻيون درياھ سنڌ ۾
اڇلائي ڇڏيندا آھن، پر کين ڪھڙي خبر تھ اھڙي
قيدياڻي جڏھن قيد ٽوڙيندي آھي تھ علي الاعلان
ٽوڙيندي آھي، بنھن اگھاڙي ٿي ميدان ۾ نڪري ايندي
آھي تھ ھيءَ ڪھڙي سوسائٽي آھي؟ ڏسو آھيان نھ آئون
فائن ليڊي! مون ۾ ڪس ڪھڙو ھو جو اوھان مون کي
ھيڏيءَ وڏي دنيا ۾ شاھ عبداللطيف جي کوھ واري منڊي
ماڪوڙي بنائي رکيو؟ ٻڌايو ڇا مان ماڪوڙي
آھيان.......؟ اوھان سڀني جا اوزار منھنجا ماپيل
آھن. ڪڇي ڏيکاريانو اڀ؟“
کن لاءِ وري ھو پاسو مٽائي ٿو. الاھين دير ٿي وئي
آھي، مينو لاڪس چانھھ نھ آندي آھي. ھو خار ٿو
کائي:
”ھا، ساھيڙيءَ سان جو ويٺو ھوندي، منڊي
ماڪوڙي....! ھيءُ حرامزاديون، ھن ھيکل ھيڏي وڏي
گھر ۾ ڪٿي ھڪ ٻئي سان سيڪس تھ نھ انجواءِ ڪري
رھيون آھن. ھا ھا ويچاريون ڇوڪريون، باندياڻيون
توڙي آزاد، ائين ڪنديون آھن. ائين ڪرڻ تي مجبور
آھن. پيٽ نھ ٿي پوي... توبھن ڇوڪريون يا عورتون
ناجائز ٻار ٿيڻ کان ڪيڏو نھ ڊڄنديون آھن! باقي جي
رڳو ڪو رشي ئي سھي، ملان پنڊت، ملان يا پادريءَ جا
ٻھ ٻول پڙھايل ھجن تھ پوءِ ڪيڏي نھ فخر سان پاڻ کي
ڊيل ڊيڪر سڏائينديون آھن، ڪيئن نھ ڳاٽ اونچو ڪري
اکين ۾ آدجڳاد جا کيپ ڀري ھلنديون آھن تھ سمجھو ڇا
ٿا، اوھان سڀ ڪنگال آھيو، اوھين سڀ بکيا وحشي ڪتا
آھيو، جو ڪجھھ آھي منھنجي پيٽ ۾ آھي.“ اچانڪ ھو
خوشين مان ليٿڙي ٿو پائي ۽ پنھنجي مومل جھڙي گرل
فرينڊ لاءِ سوچي ٿو: ”او مائي گاڊ، ڊبل ڊيڪر.
منھنجي ماسوڪڙي تھ ڄڻ سدائين جھڙي ڊبل ڊيڪر ھوندي
آھي. چري سمجھي ٿي تھ دبئي، امريڪا يا ٻين ملڪن ۾
وڃڻ سان آئون امريڪن ايجنٽ ٿي ويو آھيان. ماڳھين
شھر ڇڏي ڀڄي وئي. پاڻ کي وڏي پروفيسر سمجھندي آھي،
وڏي افلاطون. ڀلا ڪو ماڻھو جي امريڪن ايجنٽ ٿي بھ
وڃي يا چائنا ايجنٽ يا ڪھڙو بھ واھيات ماڻھو، اھو
ڀلا پنھنجي سپنن جي ديويءَ سان ڪلاپ ڪندو
ڪيئن؟!..... توبھن ھي اسان جون عورتون آھن يا ڊبل
ڊيڪر بسون! سوسائٽي جي ڊرائيورن جي ڄنگھھ ھيٺان
آيل... ڊبل ڊيڪرون. جيڏانھن سوسائٽي چاھي، جيئن
چاھي، تيئن سندن اسٽيرنگ ڦيرائي ڇڏي.
اچانڪ چانھن جي ٻار محسوس ڪندي، وڏيءَ ٽيڪاھينءَ
جاءِ جي ھال مان ڊوڙندو، چلھي ڏانھن خارن مان وڌي
ٿو:
”اوھ مينو جي ٻچي، ھي چانھھ ٿي چاڙھين يا ڀنگ پئي
ڇاڙين؟“
”منھن ٿئي ڀنگ جھڙو؟ مر نھ، چانھھ اچي ٿي.“
در کان پاسيرو، مينو جي ساھيڙيءَ جو منھن ڏسيو وات
ڦاٽيو وڃيس، سو گھٻرائجي کانئس معافي وٺي: ”دل ۾
نھ ڪجانءِ، مون کي چانھن جي ٻاڙ لڳي آھي.“
”نو مينشن. اوھان ڪمري ۾ ھلو، چانھھ اوھان تائين
پھچي ويندي.“
”ٿئنڪ يو ليڊي.“ ھو موٽ ٿو کائي. متيون موڙھجي
ٿيون وڃنس، عورت جي ديھھ مايا ڏسي.
”اوھ گاڊ! نو مينشن، واٽ اي نائيس ليڊي! مينو سان
گڏ ڦوٽن ۾ بھ ذرو بھ سھڻي نھ ٿي لڳي. ھيءَ تھ
سموري سون کاڻ ڇا، کيرڌارا آھي. ھلندڙ، ڦرندڙ،
وھندڙ کير ڌارا.“
ھو وري صوفا سيٽ تي ويھي چانھن جو انتظار ٿو ڪري ۽
مينو جي ساھيڙيءَ جو بھ، جيڪا ھن اڄ پھريون ڀيرو
ڏٺي آھي، جنھن جي نالي جي بھ کيس ڪل ڪانھي. ھونئن
بھ ماڻھو ماڻھوءَ سان ٻڌل آھي يا نالن سان؟ نالو
ڪھڙو بھ ٿي سگھي ٿو. الاھي فيلسوف قسم جا ماڻھو
پنھنجي ٻارڙن جو نالو وساري ڇڏيندا آھن. ڀلا جنھن
ماڻھوءَ کي سڄي دنيا، اتاولن ۽ اٻوجھھ ٻارڙن جو
کيل ڏسڻ ۾ اچي ۽ جڏھن سندس سمورو پيار ڦھلجي، ساري
انسانن توڙي حيوانن ۽ پرندن جو پيار ٿي وڃي تھ
پوءِ ان ماڻھوءَ لاءِ نالن جي ڪھڙي اھميت آھي؟ ھو
سوچن جي ٻوڏار ۾ آھي تھ مينو چانھھ کڻي اچي ٿي.
”ٻڌ او ٽرڙا، منھنجي سرتي تو سان ملڻ لاءِ آئي
آھي.“
”ڀولڙي، پوءِ دير ڇا جي آھي؟ آئون بھ آتو ويٺو
آھيان. قران ڏاڍي سھڻي آھي. اعتبار نھ اچنئي تھ
ڳايان گانو، جادو لائي ويا جيءُ ۾.“
”نھ نھ، فلمي ايڪٽر ٿين جي ضرورت ڪانھي. وڏي
گھراڻيآھي، ڪو اچي وڃي تھ ڇا چوندو. قران لڪي آئي
آھي، توکي ڏسڻ لاءِ.“
”پوءِ اچي ڇو نٿي، نھ تھ آئون چانھھ نٿو پيئان.“
”ٻڌ، ڳالھھ ڪنھن سان بھ نھ ڪندين.“
”تون ڪاڇڻ ڪتي آھين. تو اڄ تائين مون کي نھ سڃاتو
آھي.“
”ھا“ - ھوءَ وڏو اونھون ساھ ڀري، وڃي ٿي ۽ ھو
چانھھ جا گرم گرم سرڪ ٿو ڀري ۽ محسوس ٿو ڪري تھ
چانھن مينو جي ھٿن جي ناھي، چانھن ۾ لونگ ۽
ايلاچين جو واس آھي.
”اچان......“ کن لاءِ ھو موھ منڊ ۾ اچيو وڃي،
بنڊپھڻ ٿيو وڃي. پھريات ٻار سان پھريات عورت، ڊيل
ڊيڪر نھ ھوندي بھ جھڙي ڊيل ڊيڪر، ڀاري ڪپڙن ھوندي
بھ جھڙي موڊي گيلاني جي ڪينواس جي نيوڊ عورت.
”ييس ڪم ان ليڊي.“
”مان – مان ھتي اچي اوھان جو وقت تھ نھ پئي خراب
ڪريان؟“
”نھ تھ، تو جھڙي اپڇرا ۽ سڄاڻ منڌ جي ساري ڄمار
منھنجي جيون ۾ اچي، منھنجو وقت خراب ڪري تھ آئون
سمجھندس تھ منھنجو وقت سجايو ويو. مون مينو کان
تولاءِ گھڻو ڪجھھ ٻڌو آھي.“
”۽ مون بھ..... ريئلي، يور آر اي گڊ ٽيڪنيشن، گڊ
آرٽسٽ.“
”ٿئنڪ يو، ويھھ نھ، منھنجي ڀر ۾ نھ سھي، سامھون تھ
ويھھ.“ سدا سھڻي منڌ سندس سامھون ويھجيو وڃي.
”ڀلا ٻڌو، اوھان ايڪٽر ڇو نٿا ٿيو؟“
”ايڪٽر...... اون..... ھون.... ايڪٽر ٿيڻ بھ ڪا
ڳالھھ آھي.“
”ان جو مطلب آرٽ جي ان حصي کان اوھان کي چڙ آھي؟“
”اھڙو ذھني ڪوڙھيو پوڙھو ڪڏھن ڪين آھيان، دنيا ۾
پيٽراوٽول ۽ سڊني پائنٽر بھ ماڻھو آھن.“
”ڀلا تون امريڪا ڇو نٿو وڃين؟ اتي تھ توکي جھٽ کڻي
وٺندا.“
”ڀلا تون پاڪستان ٽيليويزن تي ڇو نٿي وڃين؟ مون کي
خبر آھي تون پرفارمر آھين. اردوءَ يا سنڌيءَ جي
الاھين آرٽسٽ عورتن کان وڌيڪ پڙھيل ۽ سٺي فنڪار
آھين.“
”پر اسان کي تھ مائٽ ڪاري ڪري ماري ڇڏين. ڪھڙي
دنيا ۾ ٿو رھين؟“
”تون ڪھڙي دنيا ۾ ٿي رھين؟ آئون فلمي دنيا جو
ماڻھو نھ، ريووليشن جي دنيا جو ماڻھو آھيان.“
چانھھ ڪوپن جي ڪوسن ڪوسن سرٻاٽن تي کن لاءِ ماٺار،
موھ ڀريل ماٺار، جنھن ۾ آھن الاھين ڻ:نن جا سنيھا،
ڪشش سڪل، رڳو ھڪڙي کن ۾، الائي ڪير، سدا لاءِ ڪنھن
جو گر گيان ٿيو وڃي. ڪڏھن نيڻ نيڻن کي پوڄارا
پيغام بھ ڏيندا آھن.
”سچ اعتبار نٿو اچي، آئون توسان گڏ آھيان!“
”ھا – تون سچ ٿي چئين، ڪڏھن سچيون وارتائون ڪوڙا
سپنا ٿي وينديون آھن. آئون تھ تو جھڙي سھڻين عورتن
کي سپنن ۾ ڏسن لاءِ سڪندو آھيان. پر تنھنجو ٻار
مون کان ٽھي ڇو پيو! ڇا سچي بھ وڏن وارن ڪري آئون
انگريزي فلمن جو بدمعاش ٿو لڳان؟“
”نھ، ھيرو... الا سويري، چيائين پئي تھ امان مان
ان جھڙو سڪس ملين ڊالر مين ٿيندس.“
ھو ماءُ جھڙي سھڻي ٻار ڏانھن نھاري ٿو، بنھھ ماءُ
جيھا ساروپا.
”ڀائي، تنھنجي ماءُ تھ ھڪ پل ۾ منھنجي دوست ٿي وئي
آھي، تون ڇو پري بيٺو آھين؟ اچ نھ..... آ......
ھلي آ......“
ٻار سنگھون اگھندو کيس چپڙي ٿو وڃي.
”مون چيو ٿي تھ، منھنجي ساھڙيءَ جو دنيا ۾ مٽ ثاني
ڪونھي.“
”پھرين تنھنجو آھي جو تنھنجي سرتيءَ جو مٽ ثاني
ڳولھجي؟ تنھنجي ساھيڙيءَ جي ديھھ اڏاوت لاءِ يونان
جي ديوين جا اڻ لڌل بُت ڳولڻا پوندا.“
”اوھ...... اوھان تھ منھنجي ايڏي تعريف پيا ڪريو،
جو مان چري ٿي پوان... ڇا سچ......“
”ڇو، آنھريءَ ۾ تون پاڻ کي نھ وڻندي آھين ڇا؟“
مينو وچ ۾ ڳالھھ ڪتري ٿي:
”اڙي وڏي کڙپيل ٿئي، قرآن باٿ روم مان پاڻ کي
اسفنج جي رليءَ جيڏي ٽوال سان ويڙھي، ڪمرا بند
ڪري، ڀت جيڏي آرسي آڏو ھار سينگار ڪندي آھي، ان
مھل مجال آ جو مڙس ئي ھمٿ ٿئيس تھ زال کي ھار
سينگار ۾ ٿورڙو ٽاھھ وجھي يا در کڙڪائي. پڇينس نھ
تھ ڪٿ ڪٿ ٽِڪا ڪڍي، آرسيءَ ۾ پاڻ کي چري ٿي ڏسندي
آھي.“
”تو ڪڏھن ڏٺو اٿس؟“
”مون ڀلا ھن جو ڇا ڇا ناھي ڏٺو؟ ٻڌايانءِ؟“
”مينو....“ ھوءَ ڪاوڙجي مينو ڏانھن نھاري ٿي، ”تون
تھ ڄڻ ھي قدم آرسي ڪٿ وڃايم پارسي ڳائڻ لاءِ رکيو
پيٺي آھين، پوءِ آئون بھ سڀ ٽول پول کولي وھندي
سانءِ، اسڪرو بولٽن ساڻ.“
اوچتو در تي ٺڙ ٺڙ ٿي ٿئي. مينو ڊڄي در ڏانھن وڌي
ٿي.
”...... ڪير آھي؟ ھون.... ھا ھا..... اچي ٿي، ڪونھ
ٿا ڀڄائي وڃونس.“
ھو ٽرن ڪري مينو ڏانھن نھاري ٿو:
”ڪير ھو؟“
”ھن سيدياڻيءَ سڳوريءَ جي نوڪرياڻي ھتي آئي ھئي،
کيس وٺڻ.“
”چڱو آئون ھلنديس.“
”ايترو جلدي، مان تھ اڃا تو لاءِ پنھنجي اندر ۾
جاءِ ئي مس خالي ڪئي آھي.“
”ٿئنڪ يو، تون.... تون تھ شاندار ماڻھو آھين،
ماڻھو تو لاءِ الائي ڇا ڇا چوندا آھن.“
”تولاءِ تھ شاندار آھيان نھ.“
”ھا“
”ڀلا جي ائون تنھنجي وارن جي چڳ کي چمي ڏيان تھ
تون بھ اوترو ئي شاندار ٿي مون کي منھن ڏيندينءَ
نھ.“
”وارن کي؟!“
”ڇو، مون کي تو تي ايترو بھ حق نھ آھي ڇا؟“
”نھ، تون ھڪ عجيب مخلوق ۾ ڦاسي ويو آھين، تنھنجي
اديب دوست ڇوڪري توکي سچ چيو آھي تھ ھن چنڊال
ٽڪريءَ مان نڪري وڃ.“
”نھ، جتي تو جھڙيون عورتون ھجن، اھا جاءِ آئون ڇڏي
نٿو سگھان.“
”چڱو، وري ملنداسين.“
ھوءَ ٻار کي چيچ ڏئي ھلي ٿي وڃي.
۽ ھو.... ھو چاءِ جو ٻيو ڪپ ختم ڪري، مينو کان
موڪلائي، ٻاھر اچي ٿو، ڏاڍي ڏک ماٺ.
رت ڏاڍي سھڻي ۽ من موھيندڙ آھي ۽ ھن وٽ الاھين
سارو فالتو وقت. ھو چاھي ٿو اڄ جو ڏينھن پنھنجي
سريت سان سڙڪن تي ھلندي گھاري... پر اھو ڪنھن ريت
بھ ناھي ٿيڻو. ھتي ڪنھن لاءِ بھ، ڪنھن وٽ بھ، ڪي
بھ احساس، جذبا ڪينھن. ڪنھن کي ڪنھن ۾ بھ ويساھھ
ڪينھي.... سڀ اويساھ ماڻھو آھن. سڀ ھڪ ٻئي کان
ڇرڪندڙ ۽ ڇڙواڳ. توبنھن، رڳو ھڪ ڀيرو... رڳو ھڪ
ڀيرو، جڏھن ھو پنھنجي سپنن جي ڪامڻڪور ڇوريءَ کي
(جنھن سان اٿس چوراسي لک جنھن جا ڀيرا) وٺي سرڪن
تان ٽيلار ڪندو ھليو ھو تھ شھر ۾ ڪيڏو نھ ھل ھلاچو
مچي ويو ھو، جڏھن تھ انھيءَ ساڳئي شھر ۾ ڇوڪريون
ڇوڪرا گڏ ھلندا آھن.
ھو روئڻ جھڙو ٿيو وڃي:
”ھان... جيڪب آباد ھلي وئي يا شڪارپور، ھي
شڪارپوري ماڇڻ جي ڌيءَ.“
۽ ھو لڙڪ
لڪائيندو، شھر جي سڙڪ ڏانھن وڌندو ٿو وڃي.
|
