|
ٻيٽاري
مانگھھ جي مھاڙ آھي ۽ ......
ھو ٻھڪندڙ سوني سوريھ جي ڪوسڙي ڌوپ - تيڄ تي ديھھ
کي ٽاڪوڙ ڏيارڻ، ڪين ھلندي سن پاٿ ڪندي، تجلا تجلا
سوني سوريھم ٽامي گاڏڙ روپي انگاس پولار ھيٺان،
ڪڏھن سوني سج ۾ ۽ ڪڏھن سون سريکي وايومنڊل ۾
نھاريندو ٿو وڃي – جيئن درياھ شاھ جي ڪاپ وٺي،
سدائين چنچر ۽ مست مگن ٿي ھلندو آھي. ٻيلاٽيون
ٻيلاٽيون، نيڻ نھار جي پڄاڻيءَ وارن ڇيڙن تائين،
جن جي چوڌر ڦھليل آھن پاڻيءَ جا چڊھا، ٽٽل آنھريءَ
جيان چلڪا چمڪا... کن لاءِ سنڌوءَ جي سونھن ڏسيو
پاڻ کي ڄڻ سپنن ۾ سلوموشن ۾ اڏرندو ٿو محسوس ڪري.
نٻاڻ خوشين کان ڄڻ پولارن ۾ اڏامندو ٿو وڃي.
ڪھڪشائن مٿان وات مان رڙ نڪريو وڃيس:
”الا....... سنڌو٤ جو ڪاپ آھي ڪين کير ڌارا يا
قرآن شريف ۾ لکيل حضرت نوح جي ٻيڙيءَ جا نشان!
ھان.... ھا ھا، سنڌو اڄ بھ اھڙي ئي سھڻي آھي، جھڙي
رگ ويد جي شلوڪن ۾. شھر سڃا ۽ ڪنارا ڀڙڀانڪ آھن تھ
ڇا ٿيو، سنڌو اڄ بھ اھڙي ئي سھڻي آھي ۽ سھڻي
رھندي. سنڌ جا ماڻھو انڌا ٿي ويا آھن تھ ڇا ٿيو،
سنڌ کان ٻاھر بھ ماڻھو آھن، سي سنڌ جي سونھن کي
سڃاڻن ٿا، جڳن کان. ڇا ٻاھرين دنيا جي ماڻھن کي
ڇتي ڪتي کاڌو آھي جي سنڌ تي ريسرچ ڪن پيا، تپسيايگ
– وديا سان بھ ۽ ڪمپيوٽر – وديا سان بھ! ڇا ٻاھرين
ملڪن کان آيل ويشنو ھپي توڙي گوشت خور ڳاڙھا ۽
ڪارا ڪئپيٽلست ۽ ڪميونسٽ توڙي مذھبي ماڻھو چريا ٿي
ويا آھن، جيڪي ھزارين ورھيھ اڳ درياھ جي ڇڏيل ڌوڙ
– گھارن م موھن جي دڙي جي گٽرن جون ناليون پيا
نوسيندا آھن، سويمنگ پول ۽ ڌرتيءَ کان ٻاھر نڪري
آيل سرن جا ٺھيل کوھھ جيڪي سدائين ٽٽل منارن جيان
ماتم ڪندا رھندا آھن؟ ھان... ڇا ماتام ڏسڻ ۾ مزو
نھ آھي ڇا؟ محرم جي ڏھينءَ تي تھ سڀ جاتين جا
ماڻھو ملي، ڏاڍيون ڀنگون، چرس ۽ آفيم ڪري، ڇتا ٿي
ماتام ڪندا آھن. ڪارن جھنڊن، ڪارن ڪپڙن سان ”يا
حسين يا حسين“ ڪري پنھنجي سينن ۽ پٺن مٿان زپازپ
ڇريون ھلائيندا آھن. يا حسين واءِ ويلا.... اوڏي
مھل تھ وپڏن پرديدارن جون زائفائون ۽ ڪچيون
ڪامڻيون ڇوريون بھ کڏن مٿان قطارون ڪري ڏندين
آڱريون ڏيئي بيھجي وينديون آھن. جي ملتان جي ماتام
ملھائڻ جي سڄي سنڌ ۾ ھاڪ آھي تھ ملتان ۾ بھ سيوھڻ
جي اٺن تي امامن جي ڪجاون مٿان تازين جي قافلن ڪڍڻ
جا چوٻول ٻڌايا وڃن. ھل ڀيڻسان، ھن واري بھ
ڪوٽڙيءَ ۾ سيدن توڙي شيدين گھڙا واھ جا ڪڍيا،
دھريون دھريون ڪاٺ جي دردل تي ايڏا ساج! چنگ چڙا،
ڇا اھا دھري دھري ڳل ڳاٽ دردل ڪنھن ميوزم ۾ رکڻ
لاءِ نھ آھي! ڪوٽڙيءَ واري برادي شيديءَ کي اڄ بھ
گھوڙي سجائڻ ۾ ڪوبھ ڪونھ ماريندو. ويچارو ساري
ڄمار کان گھوڙي جي سوڻن ساٺن لاءِ سھڻا ساج ائين
گڏ ڪندو ٿو اچي، جيئن ڪا سڄاڻ ماءُ ڪچيءَ کان ڌيءَ
لاءِ سيج ڏيج گڏ ڪندي آھي.“
اچانڪ ياد ٿو اچيس:
”ابير، ورھاڱي کان اڳ، جڏھن تمام ننڍڙو ٻالڪ ھو،
تڏھن درياھھ جي بچاءَ بند تان ماتام ڪيڏو نھ
نغارن، مگر مانن ۽ ڀير تي ڏؤنڪن سان نڪرندو ھو.
واڃاڻيون بھ امامن لاءِ ڏيئا موھينديون ھيون، جيئن
اڄ جپان ۾ ھر سال ھيروشيما لاءِ جپانڻيون
موھينديون آھن. ماڻھن جي پيھوپيھھ. ھڪ ڀيري تھ
سامونڊي گھوڙي جيھي سسيءَ وارو وڏو وڏو سيسار
ڪناري تي اچي نغارا ٻڌي ۽ پٽڪارا ڏسي سسي ٻاھر ڪڍي
بيھي رھيو ھو، سڀ ماڻھو ڪلاڪن جا ڪلاڪ کيس ڏسندا
رھيا. واھ واھ ٿي وئي تھ سيسار بھ امامن جي گھوڙن
جي سلامي ڀري. تڏھن ھن بھ قميص چيلھھ سان ٻڌي،
ڇاتي ڪٽي ڪٽي سڄائي ڇڏي ھئي. ڇا سڀ ماڻھو جڳن کان
ويڙھاند ۾ نھ آھن تھ قتل غارت بند ڪريو، نھ تھ
اسين چرس، ڀنگون، آفيم کائي ڪارا ڪپڙا ڪري ڪربلا –
ڪال کان وٺي ايندڙ ڪالن تائين سالو سال پنھنجو رت
پاڻ وھائيندا رھنداسين؟ الاھي پٽڪارو ڪندڙ ھن
پنھنجي اکين سان اسپتال ۾ ڇڙھيون ھڻي مرندي ڏٺا
آھن. ڇا صدين کان اھي ڪارا جھنڊا ۽ ڊگھا مور جڙيل
علم – اکٽ ۽ اٽل علم – امن لاءِ وڏو ڪم نھ پيا
ڪندا آھن؟ ڀلا امامن جي رت وھائڻ تي انھن ھاءِ
واويلا ڪندڙ ماڻھن کي اسان ڪھڙي حساب سان پاڻان
ڪاٽا ڪري ڇڏيون؟ ڇا اھا نا انصافي نھ ٿيندي؟ نسورو
انياءُ ھڪ تمام وڏي ڌر سان.
ھو وڏو ڦڦڙن تائين اونھو ساھ ڀري ٿو ۽ اندر ۾
جھيرن ھوندي بھ ڏاڍي موھ ٽوھ، وڄا ڌڄا سان سنڌوءَ
جو ڪاٻ ڏيو، ماڻھوءَ ماڻھوءَ، ٻار ٻار جي مرڪن سان
مرڪون، ھٿن سان ھٿ ۽ سلامن سان سلام ملائيندو،
پنھنجي ٻالاپڻ جي وڏي ٻيٽاريءَ ڏانھن ھلندو ٿو
وڃي. جنھن ٻيٽاريءَ کي سمجھندو آھي پنھنجي ”جنم
ڀوم – شمشان ڀوم“ ان ٻيٽاريءَ سان ھن جون شاھ جي
بيتن جيھون سھڻيون ۽ سلوڻيون سارڻيون سلھاڙيل آھن.
پيور اينگلو انڊين ڇوريءَ سان اک ٽيٽ لاءِ اچڻ،
کھنب اڇي آڙي ڪاپ گھوڙي کي وھنجارڻ، اٽي ڏڪر ۽ فٽ
بال ڪڏڻ. دونا تينا..... دونا تينا.... ٽِڙ .....
بلور ٻھ ٽڪر، چانڊوڪين ۾ چرين جيان ڊوڙن پائڻ ۽
ڪھاڻيون لکڻ.
اچانڪ ڪنھن ٻوڏار ۾ ھليو ٿو وڃي ۽ ذھن ۾ شو جي
ميلي جي اچٽو سپنو سرجي ٿو اچي:
”ھان..... شو جو ميلو لڳندو ھو، ڪين آڪاس مان نر،
ناريون، ٻار ۽ ٻارڙيون لھي اينديون ھيون. ھوليءَ
جي رنگن سان ڀڀوت، ڪوٽڙيءَ جي پل کان نئين درگاھ
تائين ڇولين مٿان ڄڻ سرندن جي سنگيت ۽ ڇيرين جي
ڇمڪار ھئي! ڀڳتون ئي ڀڳتون، ھونئن ڀڳوت گيتا جي
ڌرتي بھ ڇا لڳي!“
ھو مست ٿي ڳائي ٿو:
”عش عقل ڪيا لڳي لڳي...... سڻ وي قاضيا..... سڻ وي
قاضيا، عشق ...... عشق عقل .... ڪيا ..... ڪيا ڪيا
ڪيا ..... لڳي لڳي ...... ل ..... ڳي ......
ي.....“
سندس آواز تي اچانڪ مھاڻن جو ھڪ تيرھن چوڏھن ورھين
جو حسناڪ ڇورو ڊوڙندو ٿو اچي، پٺي اگھاڙو.
”ٻيڙي ڪاھيون؟“
نينگر جو ايڏو اتساھ ڏسي ھن جي ڳائڻ جو سلسلو ڪٽ
ٿي وڃي ٿو.
”نھ ڀائي، اڄ تھ آئون پيادل ويندس – او سسين جي
ڳوٺ کان ڦرندو، ھن ٻيٽاريءَ تي وڃي وھندس، دل ۾ نھ
ڪجانءِ.“
”ادا، ڀلا مونھنجا ڦوٽو..... منھنجي سنڌي ٽوپي تھ
تنھنجا ٽي ويءَ وارا چورائي ويا. ڦوٽو بھ نھ ڏيندا
ڇا؟ اسان تھ مڦت ۾ ڪم ڪيو.....!“
”تو پنھنجو کيل ڏٺو؟“
”ھا – سڄي کيل ۾ مان ھئس ٻيو ...... الائي منھنجو
ڦوٽو بھ ڪڍيائون ڪي مڙئي پئي ڪئميرا ھلايائون.“
”دل جاءِ ڪر ڙي، اھو کيل ھاڻ صدين لاءِ قابو ٿئي.
ھڪ ڇا، ان مان تھ سوين ڦوٽو نڪري ايندا، جڳ جڳ
نڪرندا رھندا.“
”اھو ڀلا ڪيئن؟ يار سچ چوان، اوھان ماڻھن جو ڪم
لٿو، لاڳر ڦاٽو، ھئو نھ؟“
”ھا يار – چئين سچ ٿو.“ ٻيھر اونھو ساھ ڀري ڏک کان
اڳتي وڌي وڃي ٿو. کيس ٽي ويءَ تي جک ٿا اچن:
ڀيڻسان پي ٽي وي آھي ڪين طارق عزيز جو نيلام گھر!
ھڪ ٻالڪ لڪي نمبر تي فل سوٽ ۽ ريڊيو کڻي وڃي ٿو ۽
ٻيو ٻار مفت ۾ درياھ شاھ سان ويڙھاند ڪري ٻيڙيون
ھلائي پرفارمنس ڪندي، پنھنجي ڀرت ڀريل ٽوپي وڃائي
ٿو وھي. ھڪ ڦوٽوءَ لاءِ ٿو تڙڦي ۽ سڪي.... ويچاري
کي ايتري بھ ڪل ڪانھي تھ ھو انھيءَ ڊاڪيومينٽريءَ
جو مکيھ ڪيريڪٽر آھي. ايڏو ئي اھم ڪردار، جيڏو
درياھ شاھ، آئون بھ ڪيڏو نھ لاچار آھيان جو کيس ھڪ
ڦوٽو بھ ٽي ويءَ وارن کان وٺرائي نٿو ڏئي سگھان.“
”ڪل لينا ڪل“، جيڪا ڪڏھن بھ ڪانھ ايندي آھي. ”آخ –
ٿو“ ڄن سمورو دک ۽ ڌڪار ڦٽي ڪرڻ چاھيندو ھجي.
ھو ڪروڌ ۾ اچي سگريٽ دکائي ٿو ۽ کن پل لاءِ پتڻ
سان ٻڌل ھڪ تراکڙيءَ تي ويھيو وڃي:
ھون.... ٻيٽاريءَ تي ڇا ھوندو.... پلاٽينم جي ذرن
جيھي چمڪندڙ تجلا تجلا واري ۽ ساروڻن جي ڀرمار،
ساروڻا روئاڙيندڙ.... ساروڻا مشڪائيندڙ. ھڪ پاسي
پاڻي ٻئي پاسي آڳ، پوءِ ڀلا ڪيڏانھن وڃان؟ نھ اڄ
رڳو اکين سان، چھچٽن ۽ وايومنڊن جو رس چوسيندس.
مانگھھ جي ٻئي پھر جي سج ۾ ڏسڻ سان نيڻن کي ڪيڏي
نھ جوت ٿي ملي! اڄ تھ ٻيٽاريءَ تي ٻارڙن جيان
ڊوڙون پائيندي ليٿڙيون پائيندس. ائين ئي جيئن نمري
پٽ تي گڏھ ۽ گھوڙا ليٿڙيون پائيندا آھن. ٿان سج جي
ٽاڪوڙ ۽ ھيٺان ڪوسي ڪوسي واري. ھاءِ برائيٽ سن
باٿ. ويچارا پوڙھا سنڌي ليکڪ، سيڪس امپاسيبل آھي؟
درياھن جي واريءَ مان پلاٽينم گولڊن شين لاءِ ھر
مٽيريل جو جدا جدا فورس آف گريويٽي جو اڪئپمينٽ
ٺاھي سگھجي ٿو ۽ اھو قيمتي خزانو درياھن مان ھٿ
ڪرڻ، ھن سائنسي دنيا ۾ امپاسيبل چوڻ ڇا احمقپڻو نھ
ٿيندو؟ توبھھ، آئون بھ ڪھڙي پلاٽينم ۽ گولڊ جي چڪر
۾ اچي ويس. انھيءَ پلاٽينم ۽ گولڊ ئي تھ اسان جي
اکين کان سج، چنڊ ۽ تارن جي جوت ڦري ورتي آھي.
جھنم ۾ وڃي پون سڀ. آئون ھتي سائنس تي سوچڻ نھ،
نيچر کي انجواءِ ڪرڻ آيو آھيان. ھن ٻيٽاريءَ تي
نيچر سان گڏ سيڪس بھ انجواءِ ڪري سگھجي ٿو.
ھو ھڪدم ٻيٽاريءَ تي ٻارڙن جيان سلوموشن ۾ گول
دائرا پائي ڊوڙ ٿو پائي. ٻانھون ڦھلائي ڦھلائي.
ايستائين جو گھوماٽيون کائيندو ليٿڙيون پائيندو ٿو
وڃي. ڏاڍي آسيس مان. ھو ٻانھون سيراندي ڏيئي سج ۾
نھاريندي سوچي ٿو:
”الا – اڄ جي ھوءَ مون سان گڏ ھجي ھا تھ آئون
پلاٽينم جون لپون ڀري سندس منھن ۾ ھڻان ھا – کيس
ڀاڪرن ۾ ڀري ڀري پنھنجي مٿان ليٽائي ڇڏيان ھا.
سندس ۽ پنھنجي نراڙ تي جرڪندڙ پوتر مٽيءَ سان تلڪ
لڳايان ھا ۽ پوءِ چوانس ھا: ”اچ تھ ٻئي ھڪ ٻئي جا
تلڪ چمي ڇڏيون.“ پر ھوءَ تھ مون کي نرار تي وينشنگ
ڪريم جو ٽڪو لائي ڏيکارڻ کان اڳي ئي ڊاھي ڇڏيندي
آھي، منھنجي آزين نيزارين جي باوجود بھ. ظالم!
ڪميڻي... سوئر ڪتي! الا ڪيڏي نھ پياري آھي. مھينو
ٿيو آھي، ڪئين صديون يا ڪوڙين ڪال گذري ويا آھن،
ڄاڻي ٻجھي مون کي ٽاري پئي. سمجھي ٿي سندس پيار ۾
آئون زھر کائي ڇڏيندس ۽ روميو جيوليٽ جيان ھڪ نئين
لوڪ ڪھاڻي جنم وٺندي. آپگھات! ھونئن – ھن کي ڪھڙي
خبر تھ سنڌ ايڏي سھڻي آھي جو چوراسي لک جنمن جي
جنم – ساٿي ھجي تھ بھ وطن تان گھوري سگھجي ٿي. ھن
جي سونھن کي ڄانڀي مٿان آيل تلوار جيان ڳولي سگھجي
ٿو. ڀل رٺل ھجي. مون لاءِ اھو ڪافي ناھين تھ
ھزارين ورھين کان پوءِ سنڌ وري سجاڳ ٿي آھي – ائين
ئي جيئن ھو پاڻ ڪر اگھور ننڊ مان جاڳيو ھجي. مٿو
کنھندو اٿي ٿو، ڪپڙن تان واري ڇنڊيندو ٻيٽاري تان
موٽ ٿو کائي.
بئٽري چارج ڪرڻ لاءِ ڪراچي ايلفنسٽن جي فٽپاٿن تي
تسبيح پڙھندا: ”واھ جي آ.... واھ جي آ“ ڪندا ٽائيٽ
پينٽون ۽ فليپر پھريل عورتن جي ھپس جي پرارٿنا
ڪندا آھن ۽ جلسن ۾ ”سنڌ.... سنڌ“ جپيندا آھن.
اچانڪ ھڪ ڪامريد جي ڳالھھ ساري ھو ٽھڪ ٿو ڏئي،
جنھن چيو ھئس:
”ڇورا، جي بئٽري ڊائون ٿي وئي اٿئي تھ پوءِ تون بھ
مالھا جپ – ھري اوم گول گپا گپي، ھري ھري اوم،
ملاءِ گول گول گپا گپ گوپي. ھري ڪرسن ھري رام. گپا
گپ گوپي.“
”او نو، آءِ نو آل ابائوٽ سن باٿ فار سيڪس. ھا اھا
ٻي ڳالھھ آھي تھ ڏوڪڙ ناھن تھ ماڻھو کدڙو آھي، ڀل
پيا پوڙھا تاريخدان ۽ مؤرخ عيش ڪن.“ ھو چرچائي
ڪامريڊ جي ياد تي کلي ٿو پوي ۽ چپٽيون وڄائيندو،
خوشين مان جھونگاريندو ھلڻ ٿو لڳي.
ٻيٽاريءَ تي اچي ھو الاھي دير سج ۾ نھاريندو ٿو
رھي، وري تجلا تجلا سنڌوءِ جي پانيءَ ۾، وري چوڏس
وڻڪارين ڏانھن نھاري ٿو ۽ پوءِ ھيٺ درياھ جي تجلا
تجلا ڌوڙ ۾:
”ڌوڙ ڌويا.... سنڌ ۾ اڃا بھ ڌوڙ – ڌويا آھن، جي
قديم زمانن ۾ درياھ شاھ جي ڌوڙ مان پنھنجي قديم
ڪيميائي فارمولن سان سون ڪڍي وٺندا ھئا - ۽ اڄ سنڌ
م ڌوڙڌويو سڏائيندي بھ ماڻھو لڄائيندا آھن – اھي
ماڻھو جن جي قديم سائنٽسٽ ابن ڏاڏن جو اھو فارمولو
اڄ جي سائنس جي دنيا ۾ ڪنھن ڪين لڌو! ھونئن سائنس
جي دنيا، ٽوينٽيئيٿ نينچري – اليڪٽرانڪ ايج، ائٽمڪ
ايج، اسپيس ايج، ڪمپيوٽر. ھونئن...... انھن
سائنسدانن کي اڃا بم ٺاھن جي فارمولن کان فرصت ڪٿ
ملي آھي! انھيءَ موتمار ايج ۾ ھو ٻئي طرف ڌيان ڇو
نھ ڏين؟ ان دس ورلڊ آف مٽيريلزم! ھن فاسٽ سائنس
ايج ۾ ھاڻ ڀلا سون جون ڏھ ڏھ ميل اونھيون کاڻيون
کوٽڻ جي ڪھڙي ضرورت آھي؟ فورس آف گريوٽي جي ڄاڻ
ڪانھي ۽ نھ ئي مٽيريل جي. ڇا کين ايتري بھ خبر
ڪانھي تھ سنڌوءَ، مسيسپي، وولگا، نائيل، ڊان ۽
ڪوئي جھڙا سڀ وڏا دريا ڪارا ڪورم جھڙن پھارن،
پلاٽينم، سون، چاندي، پتل جھڙن ڌاتن سان ڀرپور
پھاڙن کان ايندا آھن، جيڪي آدجڳاد کان ڳرندا اچن
اٽي جھڙي دز ٿيو، پنھنجي مٽيريل سان؟ ھن سائنسي
دنيا ۾ ڪھڙي شيءِ؟؟؟؟
ڪلجڳ
ڇمر بوندون برسائيندا، ھاٿين جي ولرن جيان رمندا
ٿا وڃن. ڪن ٻين ڀٽن تي پلٽي پوڻ لاءِ جھڙ جھڙالي
۾، ھو روئي ويٺو. گھر جي اھڙيءَ ڪنڊ ۾، جتان ٻين
ڀاتين جو اچڻ وڃڻ ڪينھي. ھونئن بھ ھن جي روئڻ جي
ڪل ڪنھن کي ڪانھ پوي. رانڀا، سڏڪا، ھڏڪا، ھو سڀ
اندر ۾ دٻائي ويندو آھي. بس رڳو ڪوسا ڪوسا، نيڻ
ٺار ڳوڙھا نھ دٻائي سگھندو آھي، جي چئاڪا چئاڪا
وھندا، ڦڙا ٿيندا، سندس ڳلن تان وھندا، ڪڏھن ڪڏھن
سندس وات ۾ ھليا ويندا آھن. لوڻياٺا، ھڪ عجيب ٽيسٽ
جا ڳوڙھا ۽ روئندي ھن کي محسوس ٿو ٿئي تھ ڳوڙھن کي
پنھنجي ٽيسٽ آھي – ڏاڍي وڻندڙ ۽ اھا سوچ ايندي، ھن
جا لڙڪ بند ٿيو وڃن ٿا. ھاڻي جڏھن فقط ھو ڳوڙھڻ
پيئڻ لاءِ روئڻ ٿو چاھي تھ ھن کي روئڻ ئي نٿو اچي.
اڃا تھ ھن کي پوريءَ ريت ڳوڙھن جي سواد جي ڪل بھ
نھ پئي تھ ڳوڙھا بند. ھو پنھنجي ان ڳالھھ تي مرڪي
ٿو پوي، اونھي آگھور شوڪاري سان ۽ ڀر مان ھن جي
ڀاڄائي ڀنگياڻين جيان ٻھاري جو مٺيو مضبوط ڪندي،
منجھس نھاري ٿي: ”واھ واھ، اڄ تھ اکين ۾ ڏاڍا ڪامڻ
ڀريو پيو مرڪين. اڄ مڙئي ڪجھھ آھي.“
”تھ ڇا روئان؟ اڄ سدائين جيان ڪجھھ بھ ڪينھي. مان
ڪجھھ سوچيان پيو. پياري ڀاڀي ٿي نھ، آج مون وٽ
گولڊ ليف لاءِ پئسا ڪينھن، چلم ٺاھي ڏي نھ. الا
ڳڙاڪو تماڪ جو جواب ناھي نھ تھ پوءِ آئون ڳالھھ
ڪندس جو پِتو سڙي ويندءِ.“
”پاڻ نھ ٿو ٺاھين، مون کي پتو ڇا، نڪ چپ ئي
ڪينھن.“ ھاڻي ھن کي خبر آھي تھ ڀاڀيءَ تي ڪنھن
ڳالھھ جو اثر ئي ڪين ٿئي. پر پوءِ بھ ھو چاھي ٿو،
جيون ۾ ڪو رونشو ھئڻ گھرجي، نھ تھ ھي دوزخ جھڙو
ھچارو جيون ڪيئن گذرندو؟ ڀلا روئڻ سان ماڻھو ڪيترو
جيئندو؟ ٺيڪ آھي، روئڻ ۽ سوچڻ سان ڄمار وڌندي آھي،
پر ھر گھڙيءَ جي روڄ راڙي کان تھ ھڪ ڀيرو ئي موت
جي ھڏڪي ڏيڻ سٺي آھي. ھاڻي ھو ٻھارو ڏيندڙ ڀاڄائي
کي بنھھ ڏڪائي ڇڏڻ ٿو چاھي، ڏاڍو ميسڻو ٿي:
”ڀاڀي.“
”جي ڀائڙا.“
”ڀانيان ٿو، توکي سڀ خبر آھي.“
”نھ ادا، پاڻ نھ مئن گڏ نھ جيئرن. خبرون وڃي ڌوڙ ۾
پون. مان تھ ٽي ويءَ تان بھ خبرون نھ ٻڌان.“ ڀاڀي
بالٽي پاڻيءَ جي ھاري وري شاپڙ شاپڙ ٻھارو
ھلائيندي ٿي رھي.
”قرآن ڀاڀي، جي منھنجو ڪارو منھن آھي تھ مڙسھين جا
نيرا پير ٿئي.“
”ھا ادا، تون ھاڻي تاريخ ۽ جاگرافي بيان ڪر. ڇا
ٿيو آھي منھنجي مڙس کي؟“
”نور ڀٽاري، ھوءَ پنھنجي پاڙي ۾ سياستدان عورت آھي
نھ، جيڪا ڏاڍي گمڀير ٿي ھلندي آھي، جنھن جي ساڙھي
سندس ڀرپور بدن تان ڦڙڪندي اڏندي ھلندي آھي.“
”ڪھڙي؟“
”اڙي ڀائي، مون کي نالا ڪونھ اچن، توکي تھ خبر آھي
مون کي سياسي ماڻھو ڏٺي ڪونھ وڻن. ھڪ ئي عورت تھ
آھي جيڪا ھيڏي وڏي سياستدان ھئڻ کان پوءِ بھ
سياستدان نھ، ڪا وڏي مامتا ڀريل مھاراڻي لڳندي
آھي.“
”ھا، سمجھي ويس. ڀلا ان کي ڇا ٿيو آھي؟“ ڀاڀيءَ جو
ٻھارو کن لاءِ بيھي ٿو وڃي ۽ ھوءَ ٻھاري جو مٺيو
زور سان فرش ۾ ٺوڪيندي، ڏانھس نھاري وري ڳالھائي
ٿي: ”ھڪ ئي تھ عورت آھي سنڌ ۾! ادا، مان تھ رڳو ٽي
ويءَ تي ڏٺي آھي. ڇا شاندار عورت آھي! ان جي ڳالھھ
تھ نھ پيو ڪرين؟“
”ڀاڀي، ڳالھھ عورت جي نھ، ڀائوءَ جي آھي.“
”ڇا ان سان بھ وڃي وڙھيو ڇا؟“ ڀاڀي ڏڪي ٿي وڃي ۽
ھو ھاسيڪار ٿڌو ساھ ٿو ڀري: ”اڙي ڀاڀي، آھين ڪٿي؟
اڄ ڪلھھ تھ سج ۽ چنڊ بھ سياسي انداز سان ٿولھي
چڙھي.“
”ڀائي، کلي ڳالھھ ڪر. اڄ ڇا سياست جھڙو بيھودو
موضوع کڻي ويٺو آھين!“
”او، نو ڀاڀي. رومانس جي ڳالھھ آھي.“
”ادل ڇڏ تھ ٻھاري ڪڍان، سڄو گھر گندو ٿي ويو آھي.“
ڀاڄائيءَ بيزاريءَ مان دھمان ٿي ٻڌيس ۽ ھو ڪاوڙ ٿو
ڪري: ”توبھن.... جنھن مھل ڏس تھ ٻھارو ھٿ ۾. ڀاڀي
قرآن جو قسم، سڄي ڪالوني گندي ٿي رھي آھي. الا اڄ
تھ ثواب کٽ،سڄي ڪالونيءَ کي ٻھاري گھمائي ڇڏ. الله
جو سنھن واھ جو ٺھندينءَ.“
”تون تھ ائين پيو چئين ڄڻ سڙڪن تي ٻھاري ھلائڻ
واريون عورتون ماڻھو نھ ھونديون آھن. اھي ٺھنديون
ئي ڪينھن!“
”اڙي توبھن ڪر ڀاڀي. مون کي انھن لاءِ ايتري ئي
عزت آھي، جيتري پنھنجي لاءِ. مون تھ تنھنجي
ڀلائيءَ جي ڳالھھ پئي ڪئي.“ ھو ويتر ميسڻو ٿيندي،
ڪتاب پٽي ٿو. ڄڻ ھاڻ ڀاڄائي سان ڳالھائڻ نٿو چاھي
۽ ڀاڄائي جو ٻھاڙو شڙاپ شڙاپ ھلندي وري بند ٿي وڃي
ٿو.
”ڀائي ڀلائي ڪا پڇي ڪبي آھي ڇا؟ ڪر ڀلائي، ڪيتري
ڀلائي ڪري سگھين ٿو؟“
”ڪي چوندس تھ توکي اعتبار ئي نھ ايندو.“ ھو ڀاڄائي
کي ليکي نھ ٿو.
”ڀائو چئھ نھ، منھنجو ڪن توڏي آھي. منھنجي ڪا
اوھان تي ھلندي! ھڪ اڳيئي واندو ويٺو ھو تھ ٻئي
مٿان نوڪري ڇڏي، منھنجو ڇا! ڪجھھ آڻيندؤ تھ بچائي
ڏيندي سانو، نھ تھ آئون بھ اوھان سان.“
”نوڪري ڇو ڇڏي اٿس، آئون سڀ سمجھان پيو. وڏو کيڏ
پيو کيڏي.“
”اچنس تھ تاش جا پتا بھ مون وانگي ورھائڻ ڪين، ڀلا
پوءِ اھڙو ڪھڙو لڊاڻو فتح ڪرڻو پيو اٿس!“
لڊاڻي جي ڳالھھ تي ھو ڳالھھ مان ڳالھوڙو ٺاھڻ لاءِ
ڪن ڪيٽا ٿو ڪري. ”ڀاڀي قرآن، واھ جو کوڙو ھنيو
اٿئي. آئون بھ چوان ان عورت ۾ آھي ڇا؟ ايمان سان،
مومل نھ، سومل جا مجاز اٿس.“
”وري اھا وچ ۾ سومل ڪٿان ڦٿڪاٽ ڪري نڪري آھي؟ تون
الائي ڪھڙيون بتال ڳالھيون پيو ڪرين!“ ڀاڀي بيزار
ٿي وڃي ٿي.
”ڀاڀي، وايون بتال ٿي وينديئھ. قرآن، تو واري
انھيءَ ميسڻي مڙس وڏا گل ڪڍيا اٿئي. پر ڳالھھ حق
جي ڪبي، الا رڳو ھڪڙي ڀيري ڏٺي ٿم. ڪنھن ايڪٽريس
جي بھ منھنجي اکين ۾ ايتري شڪل چٽي نھ آھي، جيتري
انھيءَ عورت جي. مار پويس، عورت بھ راڄاڻ
آھي......“
”عورت... عورت...... نالو بھ کڻي وٺيندس.“
”ڀاڄائي، چيم نھ نالو نھ ٿو اچي. ڀائي اھا ئي ٽي –
ويءَ واري گمڀير عورت. ھا، جمبوجيٽ، اھو ٿس نالو،
ان تي عشق ٿيو اٿس.“
”نھ ادا، اھڙو آھي ئي ڪونھ.“ ڀاڀي کي اعتبار نھ ٿو
اچي. ڀاڀي مرڪي ڏانھس نھاري ٿي: ”ڇو ڀلا، اڄ وري
جھيڙو ڪرائيندين ڇا؟ ڪو کڙتيل ڪونھ نڪرندءِ.“
”ھا توکي اعتبار ڪيئن ايندو. تنھنجي جا ھيڏي ساري
مسڪا پاليسي ٿو ڪري! وڏو ميسڻو ٿئي. ايمان سان
سائنٽيفڪلي ھزار کن تھ عورتن جي قسمن جي خبر اٿس.
بس بازار مان ھلندو تھ سڀ نمونا ۽ آرپار ٻڌائيندو
ويندو: ھيءَ جمبو وومن آھي، ھيءَ جيٽ آھي، ھيءَ
فوڪر آھي فور باءِ فائيو، ھي بمباٽ ٿئي.“
”اڙي ادا، ويچارو اھي چرچا تھ ڪندو رھندو آھي. ڀلا
جيون ۾ ٻي دلچسپي ڪھڙي رھي آھي؟“ ڀاڀي ٿڌو ساھ ڀري
ٿي ۽ دھمان ٿي ڪريس: ”ڏس، ھي گاڏو برتنن جو مون کي
ھينئر ملڻو آھي. ھاڻ منھنجو دماغ نھ کاءُ.“
”اري ڀاڀي منھنجو ڇا! ٻن ڏينھن لاءِ آياسين، ھليا
وينداسين، پر خبر ٿئي ماڻھن کي تنھنجو تعارف ڪيئن
ڪرائيندو آھي؟“
”ھا خبر ٿم. ڪڪنگ مشين، روٽي پلانٽ، سويپر ليڊي،
مس ڌوٻي گھاٽ.“
”سڀ ڪجھھ خبر ٿئي، پوءِ بھ؟“ ھو ڀاڀي کي چڙ ڏيارڻ
لاءِ ڏاڍو ائڪٽ ٿو ڪري: ”ڀلا ائين ناھي ڇا!؟“
ڀاڀي ڏاڍي دکي ٿي وڃي ٿي، روئڻ جھڙي. ھو ڀوڳ ڪندي
پاڻ بھ دکي ٿي وڃي ٿو ۽ سوچي ٿو ڪھڙو نھ ڪلجڳ اچي
ويو آھي! اسين ھڪ ٻئي سان رونشا ٿا ڪريون. ھڪ ٻئي
جا ڏک درد مٽائڻ لاءِ ۽ کلڻ بدران روئي ٿا پئون!!
۽ ھو روئڻ جھڙو ٿي ھڪدم اٿي ٻاھر ھليو ٿو وڃي.
|
