|
*’قيدياڻيءَ جون اکيون ۽ چنڊ‘: نورالهديٰ
شاهه، (مهاڳ)، نيو فيلڊس پبليڪيشن، ٽنڊو ولي محمد
حيدرآباد، 1992ع
*’ريگستاني رهاڻيون‘: مرتب: صوفي شاهنواز
مهراڻي، (مهاڳ)، ڇپائيندڙ: صوفي شاهنواز مهراڻي،
حسين بخش رڏ ۽ سيد غلام مهدي شاهه، چونڊڪو، تعلقو
نارو، ضلعو خيرپور، 14-آگسٽ، 2001ع
(ٻ) مختلف ڪتابن جا مهاڳ:
*’سنڌي ٻولي‘: سراج، (مهاڳ)، عظيم
پبليڪيشن، حيدرآباد، سنڌ، 1964ع
*’راڻي‘(ناوليٽ): بيدل مسرور (مهاڳ)، محل
پبليڪيشن، شڪارپور، سنڌ، 1971ع
*’ملهه ۽ ملاکڙا‘:محمد عثمان ڀٽي ابن خواب
حيدرآبادي،(مهاڳ)، نئشنل بڪ فائونڊيشن،
ڪراچي-اسلام آباد، نومبر، 1975ع
*’جنم قيدي‘: يوسف بلوچ: (مهاڳ) پهريون
ڇاپو، ڊسمبر 1977ع: ٻيو ڇاپو: سنڌي ادبي پبلشنگ
ايجنسي، حيدرآباد، سنڌ، جولاءِ 1982ع
*’ڳالهيون من اندر جون‘: لعل محمد شفيع
محمد چانڊيو، (مهاڳ)، سنڌي اديبن جي ڪوآپريٽر
سوسائٽي، لميٽيڊ، حيدرآباد، 1978ع
*’الوحيد، سنڌ آزاد نمبر‘-1936ع جي ٻي
اشاعت جو پيش لفظ: ’آسماني بادشاهت،‘هيٺ ڌرتيءَ
تي، هن دنيا ۾‘- جيڪو سياسي مجبورين سبب بروقت
شايع نه ٿي سگهيو. حيدرآباد، 10 جولاءِ، 1979ع
*’ٻاويهه سؤ ٻاويهه‘(ناول): قاضي
فيض محمد (بئڪ ٽائيٽل نوٽ)، سنڌي اديبن جي سهڪاري
سنگت، حيدرآباد، سنڌ،1979ع
*’تان ڪي ڏونگر ڏوريان‘:(آتم ڪٿا: محمد
صادق ميمڻ) (مهاڳ)، سنڌ پبلشرس، حيدرآباد، سنڌ،
جنوري، 1981ع
*’پنهنجي پچار‘(جيل ۾ لکيل): گل محمد چانگ،
(مهاڳ)، سنڌي ادبي پبلشنگ ايجنسي، حيدرآباد،1981ع
*’هي وري نه ايندو وڻجارو‘-نور محمد پليجو:
مرتب- عبدالحئي پليجو، (ٻه اکر-محبت ۽ عقيدت جا) ،
ڇپائيندڙ: شمشير جنگ پليجو، ٻنون سنڌ، 1982ع
*’سندي ذات هنجن‘ رسول بخش پليجو، (مهاڳ)؛
سنڌي ادبي پبلشنگ ايجنسي، حيدرآباد، 1983ع
*’چتر ليکا‘(ناول): ڀڳوتي چرن شرما،
سنڌيڪار: رشيد ڀٽي، (بئڪ ٽائيٽل نوٽ)؛ زندگي
پبليڪيشنز، حيدرآباد، سنڌ . 1983ع
*’ڳالهيون ڳوٺ وڻن جون‘: پير حسام الدين
راشدي، (پيش لفظ)، انجمن تاريخ سنڌ، ڪراچي/
حيدرآباد، 1984ع
*’تنقيد نگاري ارتقائي جائزو‘: بدر ابڙو، (
تعارف)، سنڌي ادبي سنگت، ڪراچي، 1985ع
*’نوجوانن ڏانهن‘: ڪروپاتڪن، مترجم: برڪت
علي آزاد، چوٿين ڇاپي لاءِ ٻه اکر: محمد ابراهيم
جويو، سنڌي اڪيڊمي، سکر، سنڌ،ڊسمبر 1985ع
*’ڪنوارو ڪلارڪ‘(ڊراما): محمد حسين اعواڻ
’ڪروڙپتي‘، ڏنڊو ڪونڊو پبليڪيشن،3- دادا گارڊن،
جمال الدين افغاني روڊ، شرف آباد، ڪراچي، آگسٽ،
1987ع
*’چٽگانگ جا عظيم انقلابي‘: مترجم- سرواڻ
(عنايت هيسباڻي،(مهاڳ)، روشني پبليڪيشن، ڪنڊيارو،
1987ع
*’عروض جا اهڃاڻ‘: عبدالقيوم’صائب‘، (ٻه
اکر)، حيدرآباد، 1987ع
*’جيئن مون سمجهيو‘: صوفي لعل محمد شفيع
محمد چانڊيو، (مهاڳ)، سنڌ فرينڊس سرڪل، حيدرآباد،
سنڌ 1996ع
*’تصوف جو پيغام‘: صوفي لعل محمد شفيع محمد
چانڊيو، (مهاڳ)، سنڌ فرينڊس سرڪل، حيدرآباد، سنڌ،
2002ع
*’چار مارچ جي اهميت ۽ اڄ جي سنڌ‘: مرتب
اعجاز قريشي (مهاڳ) منڇر پبليڪشن، دادو، مارچ،
2003ع
مطالعا/تبصرا/تقريرون:
*’شاعر‘: حيدرآباد، 2/1956ع، (تنقيدي
تبصرو)
*’مهراڻ جون موجون‘: پير حسام الدين راشدي،
مهراڻ،(تبصرو، 3-1956ع
*’برهانپور ڪي سنڌي اوليا‘: (تبصرو)، سماهي
مهراڻ، 4/1956ع
*’پسي ڳاڙها گل‘: رسول بخش پليجي جي افساني
تي تنقيد، سهڻي ڪتابي سلسلو، (1)، ادارو ادب نؤ،
ويسٽ ڪچا، حيدرآباد، سنڌ،8-آگسٽ، 1962ع
*’سنڌي سماج ۾ اديب جي ذميداري‘: عبدالحيڪم
ارشد جي شعري مجموعي، ڏيئا ڏات جا‘ جي مهورت وقت،
سڪرنڊ ۾ ڪيل صدارتي تقرير: 12-1-1977ع)
*’ڪيئي ڪتاب‘: رئيس ڪريم بخش نظاماڻيءَ جي
آتم ڪٿا‘ جي جلد پهرئين جي مهورت وقت، مهراڻ ڪلچر
سينٽر، حيدرآباد ۾ پڙهيل تقرير، 1981ع
*’تو جنين جي تات‘: برک ليکڪا ماهتاب محبوب
جي سفرنامي- ’اندر جنين اُڃ‘ جي مهورت جي موقعي تي
پڙهيل تقرير-12-2-1981ع
*’اديب، ادب ۽ سچ جي تلاش‘: حميد سنڌيءَ جي
ڪهاڻين جي ڪتاب ’ويريون‘ جي مهورتي جلسي ۾ پڙهيل
تقرير، 1-9-1981ع
*ڪتاب ’ڪوٽ لکپت جو قيدي‘: ڀاڱي ٻئي(ليکڪ:
رسول بخش پليجو) بابت هڪ تاثر(مضمون)، ماهوار
’ساڃاهه‘-مارچ-اپريل، 1983ع
شخصيتن تي خاڪا:
*’ساٿ ڌڻي سرواڻ‘-سائين جي.ايم.سيد: اڳتي
قدم پبليڪيشن، حيدرآباد، سنڌ، ڪتاب نمبر 2، 1973ع
*’جوت ۽ جوتيوان‘-علامه دائودپوٽو: سماهي
’مهراڻ‘، حيدرآباد، سنڌ، 3/1974ع
*’پورهيت اديب- حسام الدين راشدي‘: ٽماهي
مهراڻ، 1/1974ع، ٽماهي مهراڻ، 3/1974ع
*’مثالي اُستاد-پروفيسر غلام مصطفيٰ شاهه‘:روزاني
عبرت حيدرآباد، 29 ڊسمبر 1972ع، ٽماهي ’مهراڻ‘،
3/1974ع
*علامه آءِ .آءَ قاضي: (پير علي محمد
راشديءَ جي روزاني جنگ (اردو) ۾ ڇپيل مضمون جو
ترجمو)، روزاني عبرت، حيدرآباد، 16 مئي، 1962ع
ٽماهي ’مهراڻ‘، 3/1974ع
*سائين ٽيڪن مل-’منهنجو پهريون استاد‘:
ماهوار ’گل ڦل‘، ڊسمبر، 1979ع
*’انسان دوست اديب‘- مرزا قليچ بيگ: روزانه
عبرت، حيدرآباد، 13 مارچ، 1965، ٽماهي مهراڻ،
3/1974ع ۽ ٽماهي ’سنڌي ٻولي‘، خاص نمبر، ’مرزا
قليچ بيگ‘- مرتب: تاج جويو ۽ امين لغاري، سنڌي
ٻوليءَ جو بااختيار ادارو، 1997ع
*’هُو جي هِت هئا‘(پير حسام الدين راشديءَ
بابت): ٽماهي’مهراڻ‘ 4/1984ع
*’مثالي بزرگ _ -خانبهادر اين.غلام علي نانا‘:
’اروڙ پبليڪيشن، موري جي ٽئين نمبر ڪتاب،’ڪوپن ڪنڌ
نچي نچي“ ۾ ڇپيل، اپريل، 1973ع، ٽماهي ’مهراڻ‘،
3/1974ع؛’اخبار تعليم‘، آڪٽوبر، نومبر، ڊسمبر،
2002ع
*منهنجو دوست نور محمد پليجو: ڪتاب:-’وري
نه ايندو هي وڻجارؤ؛ مرتب: عبدالحي پليجو،
ڇپائيندڙ: شمشير جنگ پليجو، ٻنون سنڌ، 1982ع
*”سنڌ جو سچو خاد“‘- محمد عثمان ڏيپلائي :
سماهي مهراڻ، ڄام شورو، 3-2000ع
*-غلام محمد گرامي:’سڦل زندگي‘-سماهي
مهراڻ، گرامي نمبر، 4/1976ع
*’تاج محمد ابڙو مرحوم‘منهنجو هميشه، هم
مشرب ۽ هم راز: روزاني عبرت، خميس، 2 آگسٽ، 2001ع
مضمون ۽ تقريرون:
*’سنڌي ٻولي ۽ سنڌ جو تعليمي سرشتو‘: سماهي
مهراڻ، سيارو، 1955ع
*’ٻوليءَ جو بچاءُ‘: مضمون) 1973ع، ٻيو
ڀيرو، نئين زندگي ’محمد ابراهيم جويو نمبر‘،
جنوري، 2002ع ۾ ڇپيل.
*’آسان سنڌي قاعدو‘: (تنقيدي مضمون)،
روزاني هلال پاڪستان، ڪراچي، 4 جولاءِ 1973ع
*’وطن دوست قوم شناس ادب‘: سنڌي ادبي سنگت،
سڪرنڊ پاران محمد ابراهيم جويي سان ملهايل رهاڻ ۽
ڪيل تقرير، 19 مارچ، 1976ع
*’اسان جي مادري زبان ۽ اُن جي تعليم ۾ اهميت‘:
سنڌ گريجوئيٽس ائسوسيئيشن جي ’ڪل سنڌ تعليمي
ڪانفرنس‘، حيدرآباد، ۾ پڙهيل مضمون، 25 اپريل،
1980ع
*’تعليم جو مؤثر ذريعو مادري زبان آهي‘:
سنڌ گرئجوئيٽس ائسوسيئيشن، ميرپورخاص جي ”لطيف
يادگار مجلس‘ جي تعليمي، ادبي ۽ ثقافتي ميڙ ۾
پڙهيل تقرير، 19-11-1981ع
*’ويچار‘: سنڌي ادبي سنگت، ڪراچيءَ جي ڏنل آجياڻي
۾ ڪيل تقرير، (21 ڊسمبر1981ع)، ڇپيل:’ادبي
گڏجاڻي‘-ڪتابچو، سنڌي ادبي سنگت، ڪراچي، 1982ع
*’ذوالفقار به آهي، راشدي به‘: ’سوچ کي
لوڇ‘- سووينئر (همعصر اديبن جا رايا)، سڳنڌ
پبليڪيشن، لاڙڪاڻو، 1982ع
*’صوبائي خودمختياري ۽ قومي اتحاد‘: سنڌ
دوست ڊائجيسٽ، ڪراچي، 1982ع
*’سنڌي صحافت جو نئون دور‘: روزاني هلال
پاڪستان ڪراچيءَ جي نئين سر اشاعت جي پهرئين سال
جي پڄاڻيءَ تي شايع ٿيل، 30-اپريل 1982ع
*’امن جي جنگ، انسان جي بقا لاءِ‘:
(مضمون)، چانڊڪا ميڊيڪل ڪاليج لاڙڪاڻي جي مئگزين
جو’ڏياري پرچو‘، 1982ع، روزاني عوامي آواز، 14
آڪٽوبر، 2001ع جي پرچي ۾ ٻيهر ڇپيل
*’انسان شين جي دنيا ۾‘: (مضمون)، هفتيوار
’هدايت‘، حيدرآباد، سنڌ، 19-7-1984ع
*’پرستش مُردن ۽ زندن جي‘(مضمون)، هفتيوار
’هدايت‘،حيدرآباد سنڌ، 27-7-1984ع
*’تدبير جو سفر‘: سنڌ گرئجوئيٽس ائسوسيئيشن
جي يارهين سالگره، ڪراچي پريس ڪلب ۾ پڙهيل تقرير،
28 جولاءِ 1984ع
*’علم جي پروڙ‘: ابراهيم منشيءَ سان، پبلڪ
اسڪول حيدرآباد ۾ رچايل رهاڻ جي موقعي تي ڪيل
صدارتي تقرير، 23-9-1984ع
*’ڇڄ ۾ قطاران، ساٿ چڙهندو لڪئين‘: شاهه
عبداللطيف ڪلچر سوسائٽيءَ جي ’شاهه ۽ نوجوان
سيمينار‘، ڪراچيءَ ۾ پڙهيل تقرير، مارچ 1985ع
*’سماج جي قومي تعمير ۽ وچين طبقي جو ڪردار‘: سنڌي
ادبي سنگت، سنڌ پاران، بسنت هال حيدرآباد ۾
ٿيل’ادبي ڪانفرنس‘ ۾ ڪيل صدارتي تقرير،
27-12-1985ع
*’تال، رس ۽ لئي‘:’ثقافتي ادبي تنظيم‘، شاخ
ڪوٽڙيءَ پاران، راڳي وحيد عليءَ سان رچايل رهاڻ جي
موقعي تي ڪيل صدارتي تقرير، نومبر، 1989ع
*’ڏکوين اُهڃاڻ، مٿي سڳر پنڌڙا‘: سنڌ
گريجوئيٽس ائسوسيئيشن ڪراچيءَ پاران سڏايل’بين
الاقوامي سچل سيمينار-26-27-28 نومبر، 1989ع، ۾
پڙهيل مضمون،.
*’اسان ۽ شاهه‘: (مضمون)، لياقت ميڊيڪل
ڪاليج جي ڊبيٽنگ مخزن ۽ لطيف سوکڙيءَ‘ ۾ ڇپيل،
1990ع
*’سنڌي ٻولي ۽ ادب جي سکيا‘:سنڌي ادبي
سنگت، سنڌ جي ڪانفرنس ۾ ڪيل تقرير، 1992ع
*’نئين ۽پراڻي جو مسئلو-ماضيءَ جي روشنيءَ ۾:‘(مضمون)،
1996ع
*’سرڪاري آفرين جي ترديد‘: (مضمون)، مصور
اگسٽيو ڪريت جي باري ۾، 1996ع
*’اياز کي پڙهڻ ۽ سمجهڻ- قومي فرض‘:اياز جي
تدفين کان پوءِ، سنڌ ميوزم حيدرآباد ۾، سنڌي ادبي
سنگت، سنڌ پاران منعقد ڪيل، تعزيتي اجلاس ۾ ڪيل
تقرير، 29-12-1997ع، ڇپيل: شيخ اياز نمبر، ٽماهي
مهراڻ، 3-1998ع
*’اياز زنده آهي، هو ڪڏهن به مري نه ٿو سگهي‘:
پريس ڪلب ڪراچيءَ پاران اياز جي ياد ۾ ڪرايل
پرگرام ۾، اردوءَ ۾ ڪيل تقرير جو سنڌي ترجمو-8
جنوري،1998ع، ڇپيل: شيخ اياز، نمبر ٽماهي مهراڻ،
3-1998ع
*’اياز جي خدمتن جو هڪ مختصر احوال‘: هوٽل
انڊس، حيدرآباد ۾، پيپلزپارٽي (شهيد ڀٽو) جي
چيئرپرسن محترمه غنويٰ ڀُٽو جي صدارت هيٺ، اياز جي
ياد ۾ منعقد ڪيل گڏجاڻيءَ ۾ پڙهيل تقرير، 28
فيبروري،1998ع، ڇپيل، شيخ اياز نمبر، ٽماهي مهراڻ،
3-1998ع
*’آءُ توکي دُعا ٿو ڪيان،‘سنڌڙي‘: شيخ اياز
سيمينار، ڀٽ شاهه، ۾ پڙهيل تقرير، 13 مارچ 1998ع،
ڇپيل: شيخ اياز نمبر، ٽماهي مهراڻ، 3-1998ع
*’شيخ اياز جا انقلابي گيت ۽ نغما‘:
آڪسفورڊ يونيورسٽي پريس، فضلي سنس ۽ روشني
پبليڪيشن ۽ مڪتبه دانيال ڪراچيءَ پاران، شيخ اياز
جي ياد ۾ منعقد ڪيل’اياز ميلي‘ ۽ اياز جي انگريزي
ڪتاب جي (ترجمي)
‘The storm’s call for prayer’s’
۽ ٻين پنجن ڪتابن جي پڌرائيءَ واري موقعي تي پڙهيل
تقرير، 5 ڊسمبر، 1999ع، ڇپيل: شيخ اياز نمبر،
ٽماهي مهراڻ، 4/2002ع
*’عظيم سنڌي شاعر، شيخ اياز‘: شاهه
عبداللطيف يونيورسٽي، خيرپور پاران ڪرايل’شيخ اياز
ادبي ڪانفرنس‘ جي موقعي تي پڙهيل تقرير،
22-4-2000ع ڇپيل: شيخ اياز نمبر، ٽماهي مهراڻ،
4-/2002ع
*’سماجي انصاف لاءِ جدوجهد ۽ پورهيتن جي پريس جي
ضرورت‘:
روزاني عبرت، 19-20-21 جولاءِ 2001ع
*’سنڌ ۽ سنڌي قوم جو حق خوداراديت‘: پندرهن
روزه عبرت ميگزن، حيدرآباد، سنڌ، 1-15 فيبروري،
2003ع
*’تعليم کاتي سنڌ پاران اعلانيل ٻولي سکيا جو
ٽه- ٻوليائي سرشتو‘: روزاني عبرت، 9- فيبروري،
2003ع
انٽرويو:
*’سنڌي ادب ۽ سنڌ جو انساني سماج‘: (چانڊڪا
ميڊيڪل ڪاليج لاڙڪاڻي جي شاگرد، پرڪاش چند کي ڏنل
انگريزيءَ ۾ انٽرويوءَ جو ترجمو) ’موهن جو دڙو
سالياني مئگزين‘، 79-1978ع، سنڌي ترجمو شايع ٿيل:
’ٽماهي آرسي‘- نمبر2، 1982ع
*’ادب، سياست، تعليم‘: روزاني عبرت،
حيدرآباد، سنڌ کي ڏنل انٽرويو، مارچ/اپريل، 1979ع
*’منهن مقابل‘: (انٽرويو)،’سنڌي ٻارڙا
پبليڪيشن‘، ڪتاب چوٿون، سال 1987ع
*’انٽرويو‘(خود ملاقات:
Self interview)
روزاني ’سنڌ پاڪ‘، حيدرآباد سنڌ، آچر ، 15 جون،
1987ع
*’سنڌ، فساد جي زد ۾‘: ’دي سنڌ هيرالڊ‘،
ڪراچي، کي انگريزيءَ ۾،
‘Extreemism is always an exception’
عنوان هيٺ ڏنل انٽرويو، جنوري، 1990ع
*’سنڌ جي تعليمي زوال جو سبب غلط تعليمي
پاليسيون آهن:‘(انٽرويو)، انٽرويو وٺندڙ: علي
آڪاش، روزاني عبرت، حيدرآباد، سنڌ، 31-آڪٽوبر،
2003ع
شاعري (طبعزاد ۽ ترجما):
*’او سنڌ…‘(نثري نظم): ’مهراڻ‘، بهار، 1955
*’پورهيو ڪرتون پورهيو يار‘:(نظم) مهراڻ،
1-1959ع
*’خالي آهي جهول…‘(غزل): اپريل، 1967ع
*’پرستش جنهن کي پنهنجي آهه‘: (غزل)، ’روح
رهاڻ‘، آگسٽ 1967ع
*’گهربل ڏوهاري‘ (ترجمو): جرڊبئشن، هڪ جرمن
شاعر جو نظم
*’امن‘(ترجمو): اِفي هارڊر، ڊينمارڪ جي هڪ
شاعر جو نظم
*’شلان جو باندي‘: انگريزيءَ جي شاعر ’لارڊ
بائرن‘ جي طويل نظم
‘The Prisoner of Chillon’
جو ترجمو، جيڪو هن 1816ع ۾ رچيو.
*’جڏهن بيبي هواء‘(ترجمو): آنيون روينڊل
هرمس (1809-1894ع) جو نظم
*’دعا‘(ترجمو): سنت فرئنسيس جو نظم
*’جيئرن جي ڳولاء‘(ترجمو) جاويد شاهين جو
نظم
*’انگلنڊ جي ماڻهن لاءِ‘(ترجمو)پي.پي. شيلي
(1822-1792) جو نظم
*’هڪ دعا،نئين سال لاءِ‘(ترجمو): نامعلوم
شاعر جو نظم (اصل انگريزيءَ ۾)
*’منهنجا ٻچا‘(ترجمو): سروجني ديبي جو نظم
*’ٽئنگور جي نظم‘جتي ذهن خوف کان آجو آهي‘’پڙهڻ
تي سنڌي نوجوان جا ويچار‘ (ترجمو): جي.ايم.
محڪريءَ جو نظم
*’سنڌي ٻار جو سوال‘(ترجمو): جي. ايم.
محڪريءَ جو نظم
*’آءُ ٻڌ ناهيان‘(ترجمو): نڌي ورما جو نظم
*’اسين موسيقيءَ جا خلقيندڙ آهيون‘-اوشانسي
((O’shaughnessy
انگريز شاعر، ورڊس ورٿ جي همعصر جو نظم
*’اچ ته اڄ گڏجي هلون‘(ترجمو): گيٽيمالا
ملڪ جي ڪوزاٽينا گوشهر جي شاعر آٽو ريٽي ڪاسٽيلو
(جنم 1936ع) جو نظم
*’انقلاب کان پوءِ‘(ترجمو): ڊوراتمانا جو
نظم
*’گنگا‘(ترجمو): ونداڪرنديڪر جو مرهٽي نظم
ناٽڪ:
*’آزاديءَ ڏانهن‘:(سال 1950ع ۾، ٽريننگ
ڪاليج فارمين، حيدرآباد، جي سالياني جلسي ۾،
ڪاليج جي ناٽڪ هال ۾، اسٽيج ڪيل)،
ڇپيل-سماهي’مهراڻ‘ 2/1956ع
*’هاري ۽ تعليم‘: زميندار شاهي عرف ڪمدار
جا ڪارناما‘-ڪتاب ۾ ڇپيل، 1953ع
لوڪ ڪهاڻيون:
*’پاڻ وهيڻي پري‘: سماهي مهراڻ، پهريون
پرچو، 1956ع
*’ٽي ڀائر‘ سماهي مهراڻ، 1-1959ع
*’گرڙو گابار‘: گل ڦل‘- مارچ ، 1959ع
*’انڌو حلوائي‘: ’گل ڦل‘-مارچ، 1959ع
*’گدڙ ۽ ڪُڪڙ جي ڪهاڻي‘: ’گل ڦل‘- جون،
1959ع
*’ڪانءُ ۽ جهرڪي‘: گل ڦل‘-نومبر-ڊسمبر،
1960ع
*’بادشاهه ۽ ٽرڙڪانءُ‘:’سنڌي لوڪ
ڪهاڻيون‘-جلد ٻيون، 1963ع
*’ماڻهو ۽ ماڻهوءَ جو ڀاڳ‘: ڪتاب – ’ماڻهو
جو ڀاڳ‘، سسئي پبليڪيشن سلطان آباد، سيپٽمبر،
1980ع
*’ٽنڊڻي‘(انگريزيءَ مان ترجمو)-روزاني
عبرت، 2002ع
هڪ ڏينهن جون ڳالهيون:
• ’اڻاسو‘:سماهي مهراڻ، بهار، 2/1955ع
•’اسپرنگ ٽٽي پوندا‘: سماهي مهراڻ،
اونهارو، 3/1955ع
•’ير، پڇانس ها ته به واهه واهه!‘: سماهي
مهراڻ، سرءُ، 4/1955ع
•’روزي جي ماني‘: سماهي مهراڻ،
1-2-1957ع
•’قرباني ۽ بُک‘: (آگسٽ 1953ع ۾ لکيل،
’سنگت‘ -2-1980ع ۾ شايع ٿيل
ايڊيٽوريل:
• ’ناشر طرفان ٻه اکر‘:’گل ڦل‘-1/1959ع
•’سنڌ جا ٻار…منهنجي ڀيڻ، منهنجا ڀاءُ!‘:
’گل ڦل‘-1-1959ع
•’مهربان ليکڪن ڏانهن‘؛
•’مقصد‘: هفتيوار ’هدايت‘، حيدرآباد،
2-6-1984ع
•’عيد مبارڪ: هفتيوار’هدايت‘، حيدرآباد، 28
جون، 1984ع
• ’(زرد)‘پريس جي آزادي‘؛ هفتيوار هدايت،
حيدرآباد، 30 آگسٽ 1984ع
•’عيد قربان، سنڌ يونيورسٽي ۽ اسين‘:
هفتيوار ’هدايت‘، حيدرآباد، 30 آگسٽ 1984ع
•’مادري ٻولي ۽ تعليم‘:هفتيوار ’هدايت،
حيدرآباد، 4 سيپٽمبر، 1984ع
•’معلومات جو سامراج ۽ ٽن صلاحن واري هڪ راهه‘:
هفتيوار ’هدايت‘، حيدرآباد، 13 سيپٽمبر، 1984ع
گذارشون:
*’گذارش‘:سماهي مهراڻ، 1/1955ع
*’گذارش‘:سماهي مهراڻ: 2/1955ع
-’مهراڻ‘؛
-’اديب، ناشر ۽ پڙهندڙ‘؛
-’ون يونٽ‘؛
-’آزادي‘؛
-’معذرت‘.
*’گذارش:“ سماهي مهراڻ،3/1955ع
-’ٻولي‘؛
-سنڌي ٻوليءَ جا مسئلا ۽ سماهي مهراڻ؛
- سنڌي ٻولي ۽ اُن جا ڳالهائيندڙ؛
-’سنڌي ريڊيو اسٽيشن‘؛
-’شڪر گذاري‘؛
*’اسان جون اميدون ۽ ارادا‘ سماهي مهراڻ، 4/1955ع
-’ٻولين جي ڏي وٺ‘؛
-’لفظن جي چونڊ‘؛
-’نج سنڌي لفظ‘؛
-’سنڌي ڪافي ۽غزل‘؛
-’فنڪار جا ڳوڙها‘؛
*’گذريل ٽي مهينا‘: سماهي مهراڻ، 1/1956ع
-’اسان جو نئون نسل‘؛
-’ٻه پُور‘؛
-’لوڪ ادب‘؛
-’ترجما‘؛
*’ڪجهه پنهنجي متعلق‘:سماهي مهراڻ: 2/1956ع
-’مهراڻ جا پڙهندڙ‘؛
-’ادب جي درگاهه؛
-’تنقيد‘؛
-’مضمون‘؛
-’مضمونن جو معاوضو‘؛
-’ناولن، ناٽڪن ۽ افسانن جي چٽاڀيٽي‘؛
*’گذارش‘: سماهي مهراڻ، 3/1956ع
-’سنڌي ادبي بورڊ‘؛
-’انسانيت‘؛
-’انعام‘؛
’گذارش‘:سماهي مهراڻ،4/1956ع
-’نئون سال ۽ مهراڻ‘؛
-’مهراڻ ۽ ان جا پرهندڙ‘؛
-’مهراڻ ۽ سندس ادب‘؛
-’ادب جا نقاد‘؛
-’ايشيائي اديبن جي ڪانفرنس‘؛
-’مهراڻ جا نوان ايڊيٽر‘؛
*’ٻه پور‘:سماهي مهراڻ 3-4/1965
سنڌي اديبن جي سهڪاري، سنگت، حيدرآباد پاران، محمد
ابراهيم جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊٽنگ ۾ ڇپايل ڪتاب
*’ڪنول پاڙون پاتار ۾‘(شاعري) فتاح ملڪ؛
1976ع
*’ڪپر ٿو ڪن ڪري‘(شاعري): شيخ اياز ؛ 1976ع
*’گليلو‘: مصنف: برٽالٽ بريخت، مترجم: محمد
ابراهيم جويو، جون، 1977ع
*’اڄ پڻ چڪيم چاڪ‘ مرتب: جي.ايم سيد(ستر
اديبن، عالمن ۽ سماجي خدمتگارن جي 360 خطن جو
مجموعو)، جون ، 1977ع
*’فڪر جي آزادي‘: مصنف : اسٽيفن زويگ،
ترجمو: محمد ابراهيم جويو، جون، 1977ع
*’وکر سو وهاءِ‘-(ديوان عليءَ مان
اقتباسات): مترجم: محبوب علي جوکيو، جنوري، 1978ع
*’سچ جا سنيها‘-(حضرت علي عليه السلام جي
حڪمت ڀرين نصيحتن جو مجموعو): مترجم: محبوب علي
جوکيو، 1978ع
*’ڳالهيون من اندر جون‘: صوفي لعل محمد
شفيع محمد چانڊيو، 1978ع
*’شاهه-سچل-سامي‘: محمد ابراهيم جويو،
1978ع
*’جديد عالمي سياست‘(تعارف): جي.ايم سيد،
مئي، 1978ع
*’شاهه جو رسالو‘(شاگرد ايڊيشن): 1978ع
*’رسالو سچل سرمست‘(شاگرد ايڊيشن): 1978ع
*’ساميءَ جا سلوڪ‘(شاگرد ايڊيشن):1978ع
(ٽيئي هڪ پيتيءَ ۾ گڏ)
*’ٻاويهه سؤ ٻاويهه‘(ناول): قاضي فيض محمد،
1979ع
*’الوحيد‘سنڌ آزاد نمبر-1936ع، ٻي اشاعت،
10 جولاءِ 1979ع
*’جاڙا چنڊ‘(شاعري) الطاف
عباسي،10-اپريل،1979ع
*’جنسار‘(ناول): قاضي فيض محمد، 1980ع
*’لڙيو سج لڪن ۾‘(شاعري)، شيخ اياز،
فيبروري، 1980ع
*’ٻارن جو مسيح‘اينڊ بلائٽن؛ مترجم: محمد
ابراهيم جويو، ڊسمبر 1980ع
*’گيت گلابي ٻارن جا‘-استاد بخاري، ڊسمبر،
1980ع
*’پيلا گل پلاند ۾‘(شاعري): ڊسمبر، 1980ع
*’ٽم ٽم ٽانڊاڻا‘(ٻاراڻا گيت): مختيار ملڪ،
ڊسمبر، 1980ع
*’مونجهارو‘(ناٽڪ): توفيق الحڪم؛ مترجم:
مراد علي اختر، 1981ع
*’ڪلام ميرل فقير جويو‘، نومبر، 1981ع
*’محڪريءَ جا مضمون‘: (ترجمو) ترتيب ۽ پيش
لفظ: محمد ابراهيم جويو)، 1983ع
*’فلسفي جو ابتدائي ڪورس‘مصنف: جارج
پوليزر، ترجمو: محمد ابراهيم جويو، 1983ع
*’ادب جا فڪري محرڪ‘: ڊاڪٽر الهداد ٻوهيو
*”هند سنڌ جي سياستدانن جا خط“: مرتب:
جي.ايم. سيد، 1985ع
*’هيءَ ڌرتي‘(شاعري)، تنوير عباسي، مارچ،
1985ع
*’واڄٽ ويراڳين جا‘: سائين جي. ايم. سيد
ڏانهن ميان محمد امين کوسي جي لکيل خطن جو مجموعو-
جلد پهريون-سال 1938ع کان سال 1966ع تائين)؛ ترتيب
ڏيندڙ: عبدالواحد آريسر ۽ تاج جويو، اپريل، 1987ع
*’بوند لهرون سمنڊ‘(شاعري): نارائڻ شيام،
1987ع
*’ساميءَ جا سلوڪ (جلد پهريون)‘: بي.ايڇ
ناگراڻي، 1992ع
*’ساميءَ جا سلوڪ‘(جلد ٻيو)‘:
بي.ايڇ.ناگراڻي ۽ عبدالڪريم سنديلو، 1992ع
*’ادب-ٻولي-تعليم‘: محمد ابراهيم جويو،
سيپٽمبر، 1998ع
*’خط ٻن اديبن جا‘(عبدالقادر جوڻيجو-محمد
ابراهيم جويو)،1999
*’ڳالهيون ڪتابن جون‘(1992-1947ع)؛ محمد
ابراهيم جويو، جنوري، 2002ع
*’خط ٻن اُستادن جا‘-(محمد ابراهيم
جويو-غلام علي چنا)، مارچ،2002ع
*’ڳالهيون ڪتابن جون‘-جلد ٻيو)36 ڪتابن جا
پيش لفظ ۽ نوٽ)، 2003ع
سنڌ فرينڊ سرڪل، حيدرآباد جا محمد ابراهيم جويي جي
نگرانيءَ ۽ ايڊٽنگ ۾ ڇپايل ڪتاب ۽ ڪتابچا
*Sindhi Language- An appeal for justice: M.I.
joyo, 1983
*’سنڌ جي تاريخ ڪيئن لکڻ کپي‘: از ڊاڪٽر
مبارڪ علي، مترجم: اعجاز قريشي، 1984ع
*Sorrows of Sindh: G.M. Mehkri-(Introduction by:
Muhammad Ibrahim joy(,
1987
*Pakistan what becomes of It? M.I. joyo. 1987
*’شلان جو باندي‘: لارڊن بائرن جي طويل نظم
جو ترجمو: محمد ابراهيم جويو، 1985ع
*’ڪريڪيولم- ڇا آهي ؟‘ محمد ابراهيم جويو،
1987ع
*’سنڌ منهنجي خوابن جي‘ محمد ابراهيم جويو،
1987ع
*’ادب ۽ سياست-عوام لاءِ‘: محمد ابراهيم
جويو، 1989ع
*Pakistan A dream and the unfolding reality’,
M.I. Joyo, 1990
*’ جيئن مون سمجهيو‘: صوفي لعل محمد شفيع
محمد چانديو، 1996ع
*’سنڌ ۽ سنڌي قوم‘: محمد ابراهيم جويو،
1999ع
*’انساني زندگيءَ جو مقصد‘(هڪ علمي بحث):
حاجي غلام حيدر جروار، جنوري، 2000ع
*’تصوف جو پيغام‘: صوفي لعل محمد شفيع محمد
چانڊيو، 2002ع
شيخ اياز فائونڊيشن، حيدرآباد، سنڌ جا محمد
ابراهيم جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊيٽنگ ۾ ڇپايل ڪتاب
*’جر ۾ ٿو جرڪان‘: مرتب-تاج جويو (شيخ اياز
جو شاهه لطيف کي نثري ۽ شعري خراج تحسين)، آگسٽ،
1998ع
*’ڪٿي نه ڀڃبو ٿڪ‘(آتم ڪهاڻي: حصو چوٿون):
شيخ اياز، آگسٽ 1998ع
*’اڳتي قدم‘(آگسٽ-سيپٽمبر-آڪٽوبر، 1947ع):
شيخ اياز، نئين سر گڏيل اشاعت: مهاڳ-محمد ابراهيم
جويو، 2001ع
*’اڪ جون ڦلڙيون، ڀيڄ ڀني‘)شاعري): شيخ
اياز، ڊسمبر، 2002ع
*’ساميءَ ويس سلوڪڙا‘: تربيب: تاج جويو(شيخ
اياز جو ساميءَ بابت نثري خراج ۽ ’نوان سلوڪ‘
(شاعري ) ساميءَ جي نالي)، ڊسمبر، 2002ع
*شيخ اياز-آڪاش کان وڏو ڌرتيءَ جو شاعر:مرتب
تاج جويو، مارچ، 2003ع
سنڌ ايڊيوڪيشن ٽرسٽ، حيدرآباد، پاران محمد ابراهيم
جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊٽنگ ۾ ڇپايل ڪتاب ۽ ڪتابچا
*’شمس العلماءَ مرزا قليج بيگ- سنڌ جو قومي
عالم ۽ اديب‘: (ليڪچر)، از: ڊاڪٽر شمس الدين
عرساڻي، 1996ع
*’پڻي لوڪ: رگ ويد جي دور جا سنڌي
وڻجارا-ناکئا‘: (ليڪچر)، از: تاج صحرائي،
آگسٽ، 1996ع
*’لطيف جي حيات بخش جماليات‘ (ليڪچر)، از:
حيدر علي لغاري، آڪٽوبر، 1996ع
*’سارنگ سار لهيج‘: (ليڪ چر)، از:حافظ محمد
بخش، 1997ع
*’ماٿيلي جي مومل ۽ ڍٽ جو ڍوليو‘:(ليڪچر)،
از: حافظ محمد بخش، 1997ع
*’دادو ضلعو- جاگرافيءَ ۽ تاريخ جي آئيني ۾(کيرٿر
جبل- گورک چوٽي)‘(ليڪچر)، از: تاج صحرائي، 1997ع
*’شاهه لطيف ۽ عورت‘-(ليڪچر)، از: ڊاڪٽر
فهميده حسين، 1998ع
*’سر سهڻي ميهار‘-(گهاٽ ۽ گهاڙيٽا):
(ليڪچر)، از:حافط محمد بخش، 1999ع
*’وائي‘: (ليڪچر)، از: حافظ محمد بخش،
2000ع
*’اچو ته نئين سنڌ جي تعمير ڪريون‘(ڪتاب):
از: اعجاز قريشي، جنوري 2001ع
*’نيڻين ننڊ اکوڙ‘- شاهه لطيف ۽ انساني قدر:
(ڪتاب:از: تاج صحرائي، جنوري 2001ع
*
“Water
Requirement of Riverain Area of Sindh
”:
by: M.H. Panhwar, 2002
*’اپيل‘(قبيلائي جنگين جي موضوع تي لکيل شعر):
امداد حسيني، 2003ع
ڪريئيٽو ڪميونڪيشنز، سنڌ ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ جا،
محمد ابراهيم جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊيٽنگ ۾ ڇپيل
ڪتاب ۽ ڪتابچا
*’چونڊن جو ڌار-سرشتو جمهوريت جي روح جي نفي
آهي‘: محمد ابراهيم جويو، جنوري ، 2001ع
‘Save Sindh, Save the Continent’:
by: M.I. Joyo. 2ndEdition. August,
2002
جويي صاحب جا لکيل، ترجمو ڪيل درسي ڪتاب
محمد ابراهيم جويي صاحب ٽيهارو کن درسي ڪتاب لکيا،
ترجمو ۽ نظر ثاني ڪري ڪيا آهن؛ جن مان ڪي اهم هي
آهن:
(1) سنڌي ڪتاب؛ ڪلاس چوٿون
(2) سنڌي (مددي) ڪتاب: ڪلاس ڇهون
(3) سماجي اڀياس(تاريخ): ترجمو-ڪلاس نائون ڏهون
(4) ’اچو ته پڙهون‘-بالغن لاءِ پهريون ڪتاب
(5) اچو ته وڌيڪ پڙهون‘-بالغن لاءِ ٻيو ڪتاب
(6) اچو ته لکون‘-بالغن لاءِ ٽيون ڪتاب
(7) استادن لاءِ رهبر
نوٽ:
(1) سنڌي ادبي بورڊ جا سوين ڪتاب، جويي
صاحب جي نگرانيءَ ۽ نظرثانيءَ بعد شايع ٿيا.
(2) سائين جي. ايم. سيد ۽ شيخ اياز جا
ڪيترائي ڪتاب، جويي صاحب جي نظرثانيءَ سان ۽
نگراني هيٺ ڇپيا.
(3)سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ جا ڪيترائي ڪتاب، خاص
ڪري مادري زبان سنڌيءَ جا ڪتاب، جويي صاحب جي
نگرانيءَ ۽ نظر ثانيءَ بعد ئي قابل اشاعت سمجهيا
ويا.
جويي صاحب جا قائم ڪيل/ڪرايل ادارا
*’سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت‘،
حيدرآباد، 1973ع
*’سنڌ فرينڊس سرڪل‘، حيدرآباد، 1978ع
*’سرونٽس آف سنڌ سوسائٽي‘،
ڪراچي،1980ع
*’سنڌ ايڊيوڪيشن ٽرسٽ‘، حيدرآباد، 1995ع
*’شيخ اياز فائونڊيشن‘،حيدرآباد، 1998ع
Important English Essays, Articles, Addresses,
letters by M.I. Joyo.
*Give land to cultivator,
Published in The weekly, ‘Freedom Calling’,
Karachi, No: 6, vol:1,20 Nov:1942
*A Back-log of History:
an unpublished essay written contemporaneously
on two Agrarian bills before the Sindh
Legislative Assembly in 1942-43, moved by the
First Muslim League Ministry in Sindh.
*An Open letter to the Members of the Sindh
legislative Assembly:
This letter was distributed among the Assembly
members of Sindh Legislative Assembly, during
the Assemblay session on 25 June, 1947.
*Lalukhet renamed Liuaquatabd:
letter to the Editor, published in Daily ‘Dawn’,
Karachi, 20.7.1965
*Problem of languages in West Pakistan:
(published in the name of Saleem Ahmad), July,
1967
*A Memorandum on Proposals for a New Education
Policy:
July 1969
*Condolatory Speech,
made by Muhammed Ibrahim joyo at the condolence
Meeting dated 26.4.1981, organized by Pakistan
Soviet Friendship Society, at Friendship House,
189-A S.M.C.H Society, Karachi- for condoling
the death of Pir Hussam-u-ddin Rashdi.
*Sindhi language, An Apeal for Justice:
Sindh Friends Circle, Hyderabad, Sindh, 1983.
*Sindh and the Message of shah:
Sindh Quarterly. vol: XII, No: 2,1984.
*Tragedy of lower Indus River:
Sindh Quarterly, vol XIV, No: 2, 1986.
*Struggle for Social Justice and workers Free
Press in Pakistan:
read at Progressive Writers Coference at
Karachi, on 12.10.1976
*Welcome Address
presented to Khan Abdul Ghaffar Khan, Pride of
Asia, standard bearer of India’s Freedom, most
courageous and steadfast guard of our Liberty’:
By: G.M. sayed, Translated by: M.Ibrahim Joyo,
17 Jan:1986
* Barbarious politics- exchange of letters
between G.M. Mehkri and M:Ibrahim Joyo:
Sindh Quarterly, XV, No:1. 1987.
*Servants of Sindh Society:
manifesto, M.I. Joyo, vice president, 1.3.1988.
*Role of the press in the decision-making
process for change in society:
paper read at the Seminar held n the occasion of
20th birth celebrations of ‘Sindh
Quarterly’, on 24 Feb: 1990.
*Save Sindh, Save the Sindhi Nation:
Dec: 1990
*An Address
on the occasion of launching ceremoney of `Shua
Durani`s poetry book “Reza Reza Roshni” at
Press Club, Hyderabad, on 24, 09, 1992.
*Minorities issue in Pakistan:
Press Club, Hyderabad, 4.9.1993
*Communalism The Single Psychopathic problem of
Pakistan:
Remembering Sibte Hassan, at Karachi, 28.4.1994
*The Question of Identity:
Daily `Dawn`, Karachi, 6.6.1994.
* `Dealing with M.Q.M`:
Daily `Dawn`, Karachi, 15 June, 1994.
*`Democracy and communal split`:
Daily `Dawn`, Karachi, 11.7.1994
* `Battle of Democracy in Pakistan`:
*`Let Truth Prevail: `July,
1995
* `Sindhi
Adabi Board and Dr: H.T. Lambrick` 1952-1997`:
Sindh Quarterly`, Karachi, vol: XXV No: 2, 1997
* `The Media and Critical Issues of Democracy in
Pakistan`:
presidential address at 2nd session
of two days workshop on the topic held at `hotel
Indus, Hyderabad, 7 August 1997.
*
Note on, `English-Sindhi Dictionary of
Science`: by: Dr. Shamsuddin Tunio,
21.3.1998
*`A word of insight about Basic Human Rights`
* Shaikh Ayaz: A tribute;
27.12.1998
*`Communalism and Sectarianism`-
The breeding ground of fundamentalism in
Pakistan: 5.8.1999
* Challenges of Energy in the 21st
century:
10.8.1998.
* An Address
on the cocasion of the launch of M.S. korejo`s
book on G.M Sayed,G.M. Sayed An
Analysis of his political perspectives`-
organized by Oxford University Press, at British
Council Hall, Hyderabad, 12.1.2002.
* `Genesis and fall of One Unit`:
1.6.2002
* `On Founding a South Asia Commission For Human
Rights`:
Nimran a Fort, Rajistan, India, 21.22.July, 2002
* `Wither Pakistan`:
Daily “Awami Awaz”, Karachi 13.8.2002
* Sindh Abides the day for Her Freedom:
Hyderabad, 12.9.2002
* Right of Sindh to Self Determination:
Daily Ibrat, Hyderabad, 11.1.2003
* On Tri-Lingual System of Language Education:
Daily Ibrat, Hyderabad.
* `Pakistan Resolution as disscussed in Sindh
Legislative Assembly`
3rd March 1943; Daily Ibrat,
Hyderabad. 6.2.2003
Important Prefaces written by M.I. Joyo
*
Foreword of the book: `National Unity`:
by G.M. Sayed: 1987
*
Introduction to `Sorrows of Sindh`, by:
G. M. Mehkri, Published by Sindh Friends Circle,
Hyderabad, 1987 |
