سيڪشن؛ شاعري

ڪتاب: چندن هار

باب-

صفحو :22

 

301.آدميءَ جي دل، خدا جو مظهر

ڄمي لالا مٽيءَ مان هاڻي ۽ گل ،

ڪري دانهون اتي ويچاري بلبل .

اچن معشوق نڪري، لاهي برقعو ،

پوي پوءِ عاشقن جو تن تي غُلغل .

 

302.هڪڙي کان هزار ۽ لک ٿا نڪرن

رکيائون تو اڳيان تختِي سندي خاڪ ،

ڪرين ڳاڻيٽو هر دم پنهنجو تا پاڪ .

جڏهن هڪڙو بچي تختيءَ تي تنهنجي ،

شمار ان جو هزار ۽ لک ٿو نڪري .

اصل ٿيو ڪافي ’هڪ‘ سڀني مان تو کي ،

نھ ڪافي سڀ ٿين هڪڙي کان تو کي .

 

303.ٽيڏي جي ڳالهه۽ نصيحت

 هو هڪ استاد وٽ شاگرد ٽيڏو ،

انهيءَ کي هن روانو ڪنهن طرف ڪيو .

چينس، هُت هڪڙو شيشو گِهه جو آهي ،

سگهو وڃ ، اَڻ سو جاري مان لاهي .

جڏهن شاگرد ات ويو ، تڏهن ڏٺائين ،

رکيل شيشا ٻھ، آيو موٽي ، چيائين :

تھ سائين ! هت ٻھ شيشا ٿيا، ڪريان ڇا؟

چيس استاد ڪاوڙجي ؛ اي انڌا !

کڻي هڪڙي  کي ڀڃ ۽ پيو کڻي اچ،

ويو شاگرد، جنهن سمجهو ٿي سڀ سچ .

ڀڳئين هڪڙو تھ ٻيو پڻ ٿي ويو گم،

هٿين خالي وريو ، ٿِي سچ تي محڪم .

بنا پنهنجي، جي ڪا شئي تون بھ ڏسندين ،

تھ اُن ٽيڏي جان پنهنجو حال پسندين .

تون جيڪا شيءِ ڏسين ٿو ، آهين سا تون ،

مگر ڄاڻين نھ غلطيءَ کان اها تون .

جڏهن غفلت جو پردو تو اڳيان آهه ،

تڏهن هڪ گهٽ ، هزار ۽ لک ڪنان آهه .

جي صورت سان رکين گڏ نيڪ سيرت ،

تھ ٽيڏائي وڃئي ، پائين بصيرت .

وڃي ٿو تير ڏنگو سينڱ مان ڇو ؟

اصل وَرُ ان اندر هو ، ٿِي ٻَهَر پيو .

هجي هاڪين اک تنهنجي جي ٽيڏي،

و ِٿِي آخر ، اول جِي هئي نھ ايڏي .

ڪچو ڪم پنهنجو ٿيو آهي خوديءَ کان،

هو نھ تھ ظاهر ۽ باطن پنهنجو يڪسان .

تون جڳ جو مغز آهين، کَل ڇڏي ڏي ،

نظر کان رک خيالي ليڪ پاسي .

آهي ڇا آءٌ ۽ تون ، هي ۽ هو ڇا؟

سو ا هڪ نور جي ڪي ناهي هر جا .

هجي اک تنهنجي ۾ جي روشنائي ،

تھ آءٌ ، تون جِي هجي ٻولي اجائي .

 

304.تون ئي هر حال ۾ مقصود

پکي  آءٌ سو نھ ، جو ڦاسان آءٌ منجهه دام،

نھ اهڙو بحر، جو ڪَکُ ڏئيم آرام.

نھ آهيان واءُ ، جو هر طرف ڪاهيان،

ڪڪر ناهيان ،جو هر هند مينهن وسايان .

مٽي ناهيان ،  پوان جو هيٺ پيرن ،

نه پاڻي آهيان ، ڊوڙان ڏانهن رستن .

وڃان مشرق يا مغرب ، تون ئي مقصود ،

مڙهيءَ ۾ ، توڙي مسجد ۾ تون معبود .

 

305. عشق جو پابند

جڏهن تون عشق جو پابند آهين ،

هليو وڃ ، ڊڄ نه کان هيٺ ۽ مٿانهين ،

اِئين هل ، جيئن دو جڳ کان ٿين تون عاري ،

گذارين عشق ري جي ، ٿين تون ناري .

 

306. نادانيءَ کي دانائي ڄاڻڻ

علاقن هيترن سان ٻُڌ تون اي جوان !

لنگهڻ هن واٽ تان آهي نه آسان ،

تون نادانيءَ کي دانائي ٿو ڄاڻين ،

ٿي جاهل ، علم جو ڪيئن مانُ ماڻين ؟

 

.307جان ، آب ، حيوان واري

وڃي اي جان ، من ! ڪا جان تون ڳول ،

ٿي بيدل ، بيسرو سامان تون ڳول ،

نه ٽُڪ هرڪو ٽَڪَر ، گهرجئي جي ٿِي زر ،

مُنڊي شاهيءَ جِي آهي ديوَ جي هٿ ،

سليماني وڃي سلطان! تون ڳول .

 

308. محبّت جو ڪمال

خبر ناهي ، ڏٺو ڇا آهي بلبل ؟

جو دانهون پئي ڪري غم ۾ سندي گل ،

ڏسي سڄ ، ڇو سدا خوش ترورا ٿِين ؟

جو ساري عمر سر گشتا گذارين .

 

309. قطري ۽ بحر جي نسبت

سمنڊ کان ڌار اي قطرا ! گذارين ،

ڪناري تي سدا چمڪين ۽ گهارين ،

سمنڊ جي لهر نئي توکي جي گهلي ،

نشان ۽ نالو تنهنجو ڪو نه ٻڌجي .

 

310. ذرو ، سج کان روشن

مٽي ، پاڻيءَ جي وچ ۾ واءُ مايو ،

۽ وچ مان رات ڏينهن جي صبح ڄايو ،

اونداهيءَ ، روشنيءَ جي وچ ۾ تون ڏس ،

ته ذرّو ، سج کان وڌ پڻ روشن آيو .

 

311. پاڻ کي وساري ، ٻين جي سنڀال ڪر

جي مرد آهين ته ڇڏ پنهنجو پيالو ،

نه ڏئي توکي زمانو ڪو نوالو ،

مٿو پيالو ، شڪم ٿيو ديڳ تُنهنجي،

نه رک ان ديڳ ۽ پيالي جي ڳڻتي ،

سوين ، هر لقمي تنهنجي ۾ ٿيا حقدار ،

ٻين جي پڻ ادا ! تون ڪا نظر ڌار.

 

312. حيرت ، وهم ۽ خيال

رهان ڳڻتين ۾ سر گردان ، چوان ڇا ؟

چوان ڇا ، ڪينڪي ڄاڻان ، چوان ڇا ؟

جڏهن کان ٿيو تِريءَ منهنجيءَ تي هيءُ جام،

رهان حيرت ۾ کان آغاز ، انجام ،

جڏهن ڄڀ منهنجي ناهي ، چپَ سان محرم ،

رهان نت قلب، قالب وچ ۾ ، منجهه غم ،

نه دل جي ٿم خبر تَن تا پري ٿيو ،

ٿيس گم عشق ۾ ، بدحال منهنجو ،

لڳي حيرت مون کي ٿي جستجو ۾ ،

نه ظاهر ٿي سگهي سا گفتگو ۾.

 

313.  ڪي ڪهڙا ، ڪي ڪهڙا ؟

ڏسي هڪڙو ٿو سڄ ۽ ٻيو ڏسي نور ،

ٿيو هِن جو قياس ، هُن جي قياس کان دور،

نظر هر ڪنهن جي پنهنجي جُهد آهر ،

ملن ڳِجهه کي هڏا ، طوطي کي شڪّر .

 

314.  نفس کان پرهيز چڱو

ڇٽايو ويڄ ، منهنجو مرض هيءُ تيز ،

مگر صحبت کان تُنهنجي ڪيائين پرهيز ،

اي بيوس نفس ! ناحق خوار ٿئين تون ،

هٿان پنهنجي ئي ائين بيمار ٿئين تون.

 

315. شڪسته دلي ۽ ان جو ضد

ڦِري ٿو هر طرف هڪڙو پريشان ،

شڪسته دل ٻيو نت لاءِ جانان ،

گهمي سودائي ٿِي هڪ ساري بازار،

نفعي ، نقصان کان ٻيو نت منجهه آزار.

 

316.  پاڻ کي پاڻهئي سڃاڻ

ڏسين ڇا ؟ پاڻ سان هوئين جيسين مشغول،

لهڻ خود پاڻ کي پاڻان ، ٿيو معقول،

دوئي ڇڏ ، ٿي يگانو ، پاڻان وڃ تون ،

نه جادو هيءُ ، طلسم آهي سو ڀڃ تون.

 

317.  عشق ۽ عقل جو مقابلو

اجهو ! عشق آيو ڪاهي ، عقل ! تون ڀڄ ،

ٿِي ڀڙڪي باهه ، سڙنديئن اي ڪپهه ! اڄ ،

لڳي ٿو واءُ ڏاڍو ، گم مڇر ! ٿي ،

چِپَڪ آئي اڏامي ، لِڪُ اي جهرڪي !

 

318. ليلٰي جي مشابهت مجنونءَ وٽ

انهيءَ کان ٿو ٿيان مجنون آءُ منجهه باغ ،

جو مُنهن ليليءَ جي سان گل ٿئي مشابهه ،

انهيءَ کان سروَ جو ٻانهو ٿيان آءُ ،

جو قد ليليءَ جي سان تت هوئي مشابهه.

 

319. پنهنجو پاڻ ڏس

رکين تو بار پنهنجو پاڻ تي تون ،

تون پنهنجو پاڻ ڏس ، پڇ سڀڪي ان کون ،

سدا تون عقل جو پابند آهين ،

تڏهن هر طرح حاجتمند آهين .

 

320. چِٻَ سان روح جي مشابهت

رهي هڪ چِٻَ ٿي منجهه ويراني تنهنجي ،

اچي ويٺي خزاني جي طمع تي ،

نه ڪر ويرانو ايءُ پنهنجو تون آباد،

جو بنياد آهي هت هر شيءِ جو برباد.

خزانو گرچ هر هنڌ آهي پنهان ،

سدا ويرانو اُن جو آهي نيشان .

تون رهه منجهه حال ويراني تي راضي ،

وساري ڇڏ تون مستقبل ۽ ماضي ،

جڳائي صبر سان توکي کڻڻ رنج ،

اُتي تڏهن نانگ ۽ توکي ملي گنج .

 

321. خرابات جي صفت

خرابات اصل کان پُوري خراب آهه ،

جو صحرا ان جي ۾ عالم سراب[1] آهه ،

ڊُڪين جي ان ۾ ۽ ڊوڙين تون سوء سال،

لهين تون پاڻ يا ٻئي کي نه في الحال .

خرابات آهي بيحد ۽ نهايت ،

نه آغاز ان کي آهي ۽ نه غايت[2].

 

322. چِٻَ جو پاڻ کي خطاب

ڪريان ٿي گفتگو آءُ پاڻ سان پاڻ ،

سگهان ٿي نا ڪري سا ٻئي ڪنهين ساڻ ،

خزاني لاءِ ويرانا وسايان ،

انهيءَ سودا ۾ ديوانِي سڏايان .

پوي ٿو سوجهرو جڏهين دريءَ مان ،

تڏهن سوراغ ڀت جي ۾ گذاريان.

هي گهر ، جنهن کي نه ڇت آهي نه ڪو در ،

گذاريان ڪيسين ڀت جي چِير اندر ؟

 

323. آدمزاد عجب معجون

عجب معجون ٿيو نفس آدميزاد !

جو اُن مان درد نڪري پڻ ۽ درمان ،

اهو ظاهر به آهي ۽ ڳجهو پڻ ،

اهو دشوار آهي پڻ ۽ آسان ،

انهيءَ مان زهر قاتل پڻ ٺهي ٿو ،

انهيءَ مان پڻ ٺهي ٿو آب حيوان.

 

324. حرص ۽ طمع جي شڪايت

سدائين حرص مردم خوار آهي ،

اي دل ! ڀڄ ان کان ، تا تون ڪين ٿين خوار،

طمع جي اک ۾ هڻ تون تير جو ڪانُ،

ٽُڪُر ان سان ، ٽَڪَر کان آهي دشوار.

 

325. توبهه جو اعلٰي نتيجو

جي آدم جان ڪڙهين توبهه جي سانگي ،

هلين پاڻيءَ مٿان تون پيڻ وانگي ،

انهيءَ کان تون رهين مسڪين ۽ غمگين ،

ڏٺئي پڃرو ، ڏٺئي ليڪن پکي ڪين .

 

326. سخن ۽ طبع جي تعريف

سخن منهنجا وسائن آب هربار ،

ٿيو مينهن طبع منهنجي جو گُهربار،

عجب سو مينهن ! جو آهي بهاري ،

ڪٿي پيدا ڪري گُل ۽ ڪٿي خار ،

زمردّ جان ڏِئي هڪڙي کي فرحت ،

انڌو ٻئي کي ڪري سو نانگ اُچار.

حقيقت سڀ کي جڏهن روشن اها ٿي ،

ڀلي ڪو نور ان کي چئي ۽ ڪو نار.

 

327. عشق ۾ غيرت يا حسد

جڏهن تو ۾ ادا ! ظاهر ٿيو عشق ،

چپن توڙي ڏندن سان ٿي نه همدم ،

اچِي جڏهن سو ٿيو همسايو تنهنجو ،

تڏهن ڪر منهنجو سايو پڻ نه محرم ،

تون ڄاڻج ظاهري صورت فقط خيال ،

ٿيو آدم ، باطني معنٰي سان آدم.

 

328. عملن جو بار سر تي

ڳرو بار آهي تنهنجو ، تون گڏهه ڪاهه ،

نه ٿي غافل ، سندئي رستو ڏکيو آهه ،

ٽُٽو نوڙ ، آٿڙيو خر ، ۽ ڪريو بار ،

انهيءَ بار ۽ گڏهه تي ڇو رکين آر ؟

 

329. هادي يا مرشد ، انسان لاءِ ضرور

نصيحت منهنجي ، پيارا پٽ ! تون ڪر گوش ،

تون وٺ دامن انهيءَ جِي جو رکي هوش ،

ڪري هٿ سِپ نه جيسين قطرو مسڪين،

ٿئي سو چمڪندڙ موتي ڪڏهن ڪين ،

پهڻ ٿئي پرورش سان لعل ياقوت ،

ٿئي اطلس ۽ ريشم نيٺ جئن توت ،

رکي ها ڪين جي صحبت اثر ڪو ،

نه آني مان ڦُٽي ها بال ، پر ڪو ،

نبّين کي به هو درڪار ارشاد ،

ڪيو موسٰي هو پنهنجو خضر استاد ،

سڀن کي رهبريءَ جو هي دليل آهه ،

ته سونهو مصطفٰي جو جبرئيل آهه.

 

330. عاشق جي نماز

نماز، عالم جي تسبيح ۽ سجود آهه ،

نمازي عاشق ، اصلي بي وجود آهه ،

قيام ۽ قعدو ۽ تڪبير ، نيّت ،

انهيءَ جي محويّت ٿي ۽ معيت،

ڇڏڻ دنيا ۽ دين ان جي علامت ،

انهن جي لاءِ صلواة آهي ۽ قامت ،

قراءت مَن له المولٰي له الکّل[3]،

اذان ٿي ” ڪُلّ شيءِ هالِک“[4] هل.

 

331.  شريعت ، حقيقت جو دروازو

حقيقت جو شريعت کي تون دَرُ ڄاڻ،

ڪڙو ڪنڊو انهيءَ در جو تون ڪر پاڻ ،

گهرين محمود جو جي راضپو تون ،

ٿي تابعدار اياز ان جي سندو تون.

 

332. شريعت کَل ۽ حقيقت مغز

ڪچو کَل مان ڪڍين جي ڪوري ان کي ،

اڄايو مغز باداميءَ جو گم ٿئي ،

پَچي جڏهين ، لڳي کَل ري چڱي سا،

اها ڇڏ لاهي ، ڪڍ مغز اُن جو ۽ کا،

ٿيو نقصان ، جي ويو مغز مطلوب،

پڪو جي مغز ، کَلَ ري ٿو لڳي خوب،

شريعت کل ٿي مغز آهي حقيقت،

۽ وچ ۾ تن ٻنهي جي ٿي طريقت.

 

333.شريعت، طريقت ، حقيقت

اَي غافل ! اُٿ ۽ ڇڏ غفلت جي ننڊ تون ،

وڪوڙي ڏائڻيون هت توکي بيٺيون ،

سند ئي دل لاءِ تن جو هر ڪو گفتو ،

ٿيو ڄڻ زهر سَپَ جو، ڏنگ وڇونءَ جو ،

سڀئي بدعتون ٿيون خار ۽ خس ،

شريعت ٿِي هدايت تنهنجي لاءِ بس .

شريعت کا اڳيان رک پنهنجي ٺاهي،

طريقت کان، حقيقت دور ناهي .

شريعت ۾ رهي ٿو جيڪو سالِم ،

حقيقت جو ٿئي سو نيٺ عالِم.

شريعت جو ٿيو جو اصل[5] ۽ فرع [6]،

حقيقت جو ٿيو سو مغز منجهه شرع .

محمّد، شرع جو ٿيو باقي منجهه ڪون [7]،

تون دامن ۽ رڪاب ان جو وٺين ڇو نھ !

 

334.هستيءَ جو وڃڻ، تندرستي آهي

کسي توکان وٺن جي تنهنجي هستي ،

تھ ڄڻ تو کي ملي وئي تندرستي .

رهئي ڳڻتي قبول ۽ ردّ جِي هت ،

سندئي ٿيو دام ۾ ڦاٿل پکي هت .

جي نيڪ ۽ بد هجي همرنگ تو کي ،

هجي ڪي ڪين نام ۽ ننگ تو کي .

 

335.دنيا ۾ تڪليف ۽ ڏک ضرور

تون رهه هت اي پکي! بي پر ۽ بيدل ،

هتي تنهنجو اڏامڻ آهي مشڪل .

نھ هِن هنڌ تون چُڱين داڻو ڪڻو ڪو ،

نھ هت ٻي ٻولي ، ٻوليندڙ نھ ٻيو ڪو .

نه هن وادي ۾ ٻئي ڪنهنجو پوي ڪم،

نھ هِن اِ سرار جو ڪو آهي محرم .

 

336.قلم جي توصيف ۽ تعريف

ڪي ظاهر ڪج تون اي ساحر ! سبڪسار ،

ٻڌائج غم جي ٻولي ڪا اي غمخوار !

 تون آهين عشقبازن جو سخن ساز ،

تون ڄاڻين عاشق ۽ معشوق جو راز .

اي قاصد خوشخبر ! مون کي چئج زوُد ،

رکين هن ملڪ ۾ تون ڪهڙو مقصود ؟

ڪمر بستو مٿي سان ڇو هلين ٿو؟

ٿئي حاصل هتي ڇا، ڇا ڏٺو تو ؟

 

337.فقير  ۽ سندس روزي

گدا هو هڪڙو ، جو ڪنهن هنڌ گهميو پي،

ڏنِي ڪنهن شخص هڪڙي ماني ان کي .

لڳو کائڻ سا هڪڙي پاسي ويهي،

سُڪل هئي ۽ ڪَڙي سا ايرئي جيهي .

ذرو کائي، وڌئين زنبيل ۾ سا ،

چوڻ ان کي لڳو : اي رزق منهنجا !

ڪڙو ڇو بخت منهنجي وانگي ٿئين تون ؟

ڪڙو جيئن عيش پنهنجو اڳ ڪيو مون .

چيو مانيءَ:  اي غافل ! ڪڍ نھ تون عيب ،

موافق حڪم جي آيس منجهان غيب .

ڪڙي ٿي  آهيان ، جو مون کي زماني ،

چماٽون ٿي هنيون نت ڪنهن بهاني .

رضا تي رب جي رهه اي يار ! راضي ،

متان ڏيئي قيد، بک ۽ اڃ جو قاضي .

 

338.خواب خرگوش

  ڪيم هٿ روزي ٿي ڏينهن جو ٿي پينار ،

سمهڻ جِي جاءِ منهنجي، رات جو غار .

بگهڙ وانگي ڪڏهن جهنگل ۾ جاليم ،

هرڻ جان دشت ۾ ڪڏهن ڊوڙون پارتيم .

ڪيم ڪڏهن ملڪ ۾ روباه بازي ،

ڪيم گذران لاءِ ٿي چاره سازي .

رهيم غفلت ۽ سستيءَ کان نڪو هوش ،

نھ ڄاتم ، منهنجو هو هيءُ خواب خرگوش .

 

339.دل جو استقلال

دل اُن جي گرچھ غم کان هئي ڪومايل ،

مگر پير اُن جا هئا بَرجا ۽ ڄاول .

جبل جو بار هو اُن جي پٺن تي ،

نھ پنهنجيءَ جاءِ تان پرسا چُري ٿي .

 

340.پاڻيءَ يا نديءَ جي مشابهت ۽ زباني

آءٌ گهڻو سرگشتو رهان اڪثر جبل ۾،

هٿين پيرين اگهاڙو يا جهنگل ۾ .

ڪڏهن ڊوڙان، ڪريان دانهون ۽ فرياد ،

ڪڏهن پَٽ تي ڪِران حيران، ناشاد ،

ڪڏهن ڏَئِي پهڻ کي پاسو ويهان آءٌ ،

ڪڏهن ڪنهن غار اونهي ۾ بيهان آءٌ .

ڪڏهن خستو جگر ۽ خشڪ لب ٿيا،

ڳلن تان ڪڏهن وهن ٿا لُڙڪ منهنجا .

ڪڏهن، کان درد غم، دل منهنجي پُر خون ،

ڏسِي هي حال، ماڻهو ٿين محزون .

 

341.ايضا

نھ ڏس هي گرم رفتاري جوانمرد !

جو گردش کان فلڪ جي دل اٿم سرد .

ڊڄان ٿو آءٌ نھ تارن جي اثر کان،

وڃِي ڌرتيءَ جي جهوليءَ ۾ سکيو ٿيان .

 ٿيان آءٌ  غرق  دريا جي ڏسڻ ري ،

نھ هن واديءَ ۾ ڪجهه حاصل مون کي ٿئي .

جي هُن عالم ۾ هو موجود  آرام ،

ٿيان ها ڇو اچي هِت مفت بدنام !

 

342. ضعيفن کي مدد ڪرڻ

غريبن کي ملي هِت ڪا نھ عز ّت ،

تون وٺ هٿ ڪنهن ڪِريل جو، ڪر ڪا همّت ،

مدد ڪو لحظو مون مسڪين سان ڪر ،

ڪَنڊا پاسي تون منهنجي واٽ کان ڪر .

 

343.صورت کان، معنى چڱي

طمع، دنيا۾ دولت جي ڇڏي ڏي ،

تون رهه پاڇي ۾ ، ۽ ماڙي ڇڏي ڏي ،

نظر ميوي تي نت عارف رکن ٿا ،

پنن، ٽارين جِي سي ڳڻتي نھ ڪن ٿا .

تون ڇڏ صورت ، جا پاڇو ۽ خيال آهه ،

ڏي معنى جو ذرو ، جو نهرو مال آهه .

 

344.نيڪ ۽ بد، ٻئي ضروري

گهڻا پردا ٿا گهرجن ساز جي لاءِ ،

ٿِي هردل حق اڳيان ڪنهن راز جي لاءِ .

ڪنڊا ۽ گل ٿين ان کان ٿا منجهه باغ ،

تھ مور ۽ بلبل اُن ۾ هو ئي ۽ پڻ زاغ .

ڏسين جي، نيڪ بد، ڪي پنهنجو جهَل دم ،

جو هِت ابليس گهرجي پڻ ۽ آدم .

 

345.واءَ جِي تخت سليماني (ڳالهه)

ٻڌو ٿم، هڪڙي جهرڪي ڪٿ رهي ٿي ،

جا هر صحرا ۽جهنگل ۾ ڦِري ٿي .

نھ سا داڻو چُڳي ، پئي سا نھ منجهه دام ،

اچي ان کي پکين سان ڪو نھ آرام.

ڏسي ڪنهن  ڀت اندر سوراخ ڪو جي ،

تھ ان کي چهنب پنهنجيءَ ساڻ کوٽي .

ڏٺو ان کي پکيءَ هڪ ، منجهه انهيءَ حال ،

ڪيئين ميلوم ان جا فعل ۽ خيال .

چيئين ان کي ،  پڙهيوٿم، تا سليمان ،

مُنڊيءَ سان ٿي هلايو جڳ تي فرمان .

ڪٿي آهي منڊي سا، آءٌ پڇان تو،

حڪومت جو هَوَس آءٌ پڻ رکان ٿو .

تو آهين سو پکي ، آءٌ ڀت پراڻي،

محال آهي اسان جي هيءَ ڪهاڻي .

جڏهن مون کان لنگهيو هو، چيوم اي دل !

ڪرڻ هن ڪم اجائي مان ڇا حاصل !

 

346.جهان جو اسرار نا معلوم

تون ڄاڻج پَڪَ تھ گهٽ وڌ مان هتي جي ،

حقيقت پنهنجي ٿئي حاصل نھ ڪنهن کي .

جبل ۽ وڻ ۽ پاڻي، باهه ۽ خاڪ ،

رهن سڀ پنهنجي محبت ۾ ٿا غمناڪ.

زمين ۽ آسمان ۽ عرش ڪرسي،

 سڀئي ان جي ٿاڪن احوال پُرسي .

 

347.دنيا کان پرهيز

چوي دنيا ادا ! تو کي شب و روز ،

تھ ڪر نت منهنجي صحبت کان تون پرهيز .

نھ منهنجي رنگ ۽ بوءِ تي ٺڳج تون،

جو خندو منهنجو ٿيو هي گريھ اَميز[8] .

کلان آءٌ ٿِي ، ٻين کي آءُ رئاريان،

مٺائي منهنجي نت آهي ڪڙي تيز .

 

348.حلال ۽ حرام، عارفن جو

ڪئي هڪ شيخ جِي ٿي ڳالهه استاد ،

تھ هڪ ڏينهن ٿي ويو بو حفص حَد ّاد [9].

مريدن مان هئا ساڻس ڪي اصحاب،

نھ کاڌو تن سان هو، پڻ پاڻي ناياب .

لڪي تڏهن پير کان سڀني صلاح ڪئي ،

تھ بک، اڃ ۾ مَرون هِن هنڌ سڀئي .

ڪڍي دنيا جون سختيون هِت سگهي ڪير؟

پيڻ، کائڻ  بنا جيئرو رهي ڪير ؟

مزو ٿئي ، جي هرڻ ڪو ٿئي نمودار ،

وٺي تنهن کي ، ڪُُهي سڀ کائون هڪوار .

اڃا تن ايئن چيو، تا هڪ هرڻ ڀي ،

هوا جان ڊوڙندو ات آيو سهڪي .

اڳيان ان شيخ جي پَٽ تي ڪِري پيو،

ڏسي ان کي، انهن مان هر ڪو خوش ٿيو .

وٺڻ تي ان کي، هئا ، تا ات اٿيو پير ،

ٽَهِي سو ويو، ڀڄي جيئن سينگ مان تير .

ٿيا غمگين سڀ، تن پاڻ ۾ چيو ؛

تھ آيل رزق هيءُ ڪيئن پير رد ڪيو ؟

سهي جڏهن  ڪشف[10] سان ڪيو شيخ هيءُ حال،

چيئين تن کي ڇڏيو هيءُ قيل ۽ قال.

گُهرو جي ظاهري ڪشف ۽ ڪرامت،

رهو محروم اوهين سڀ کان حقيقت .

اسان کي حق بنا ٻيو سسڀ حرام آهه ،

اهو منجهه معرفت اعلى مقام آهه .

 

349. خوديءَ جي شڪايت

خودي، خود خواهي کان تو کي نئي دُور ،

وٺين ڪعبي يا بتخاني سندي راهه .

ڇڏين هڪڙي گهڙي جي تندرستي ،

فنا في الله ٿي ، ٿين باقي با الله .

 

350.معرفت، صراط المستقيم آهي

صراط المستقيم اُن هنڌ لڀي ٿو،

جتي ڪو معرفت پنهنجو لهي ٿو .

جي دل کي غير کان هوئي غيب ممڪن ،

تھ پوءِ ڪيئن ڪو ڏسِي ممڪن سگهي ٿو ؟

اُهو ڄاڻِي سگهي هيءَ منطق الطير ،

پکين جي ٻولي جو سمجهي وٺي ٿو .


[1]  رُڃ

[2]  پڇاڙي

[3]  جنهن جو مولا، تنهن جو سڀڪجهه

[4]  آيت هر شيءِ ناس ٿيندڙ آهي، پر الله تعاليٰ ئي باقي آهي

[5]  بنيادي اصول

[6]  جزئيات

[7]  جهان

[8]  رئڻ سان گڏ

[9]  هڪ ولي، جو لوهارڪو ڌنڌو ڪندو هو

[10]  دل تي حال جو کلڻ

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ

© Copy Right 2007
Sindhi Adabi Board (Jamshoro),
Ph: 022-2633679 Email: bookinfo@sindhiadabiboard.org