سيڪشن؛  شاعري

ڪتاب: ڪليات حمل

باب --

صفحو :17

. هير: آکي ڦير  ڦُڦي! دل ڦَٽ نَهين،

اڳي سوز فِراقان  دي ڦَٽِيان مئين

اِنهان ڦَٽِيان ديان پَٽيان پَٽ نَهين،

اڳي ڏُکان سُولان دي پَٽيان مئين

ڄَٽ تين ڄَٽيان جهَٽِيان ڏيون،

ڄَٽ ڄَٽِيان ڪُون گهَتان ڳَٽِيان مئين

جڏان عشق  ديان بازيان کَٽِيان هَئين

تَڏان وِچ سِياليان کَٽِيان مئين

9. ڀاڄائي: تڏان  ڀَرڄائي ڀَڄ آئي سائي،

ڏاڍي زنگ ڪَنُون جَنگ جوڙ ٻيٺي

تيڪون هوڙ، سَڀي مُنہ موڙ کَڙي،

تون ڀي توڙ توڙي نَڪ ٻوڙ ٻيٺي

اِيهي پاپ سَڀَئي تيري ٻاپ سُڻيي،

ڪم آپ ڪِيتُئي آپ لوڙ ٻيٺِي

ڪيڏان شان آوهَئي، شالا ڪان لَڳئي،

کيڙي خان ئون اڳي مينڍيان ڇوڙ ٻيٺي

10. هير: آکي: ڀَرڄائي! تون ڀڙ اَجائي نَهين،

مُنهن ماهي دا ماه نِگاهه چَڙهيا

کا دؤر ته دل چَڪور وانگُون،

اُسي نال اَکِين اَرواه اَڙيا

رانجهي رئيس دي نال نه رِيس ڪَرو،

کيڙي خَبيث نُون آپ الله تڙيا

تُسان مُلان  دي هَٿُون حلال ٿِيان،

ميرا خود خدائي نِڪاح پڙهيا

11. چاچي: تڏان چاچي چاءُ چَنبي ڏونهين آڻ ماريئي،

سر هير دي، سيني دي ساڙ ڪَنون:

ڪيها ڏُک دا ڏنگ  نِسَنگ لَڳُئي،

ڏَنگ لنگهه رهيا جوڳيان دي جهاڙ ڪَنُون

لاڙ، ماڙ توڙي سِيال ساڙ گهتيئي،

نَڪ ڪَپ رَکيُئي ڪُل دا پاڙ ڪَنُون

جيهي جاڙ ڪِيتُئي تيهِي جاڙ ڪَران،

ڪَڍئين رت سو ڦاڙ نِراڙ ڪَنُون

12- هير: آکي: چاچي!چڙ مَرِين، چَنبي مارَنهين،

متان پووَئي ڪا مار حَضُور ڪَنون

زور زَر اُتي ڏي ڀَر نَهِين،

ڪَجهه ڏَر ڀي رَب غَيُور ڪَنُون

اِهِين سور ڪَنُن سَڙ چُور ٿِيسين،

رانجهُو يار مِٺا مَيڪون نُور ڪَنُون

جنِهنِدي پُور سانُون ڀَر پور ڪِيتا،

دُز دؤر ٿَئي ڪُل، دُور ڪَنُون

13. مامي: تُڏان مامي مُنہ اُتي مِهڻي چَڙهه ڏِتي،

طعني تيز تِکي ڪَر تِير وانگُون

اِٿان جهنَگ سِيالندي جهَنگ ڪَائي،

ٻي ننگ نَهين تَؤن هير وانگُون

پَٽ چِير تَه لِير ڪَتِير ٿِيُئي،

ڪِيتُئي حال حوال فقير وانگُون،

جهِڙا ڄَٽ ٻيلياندي مَٽ نَهين،

تَنهن ڪُون کَٽ ٻلها پُوڄين پِيروانگُون

14. هير: آکي: مامي! مئن ڏِٺَئي ميري مارڻ ڪيتِي،

اِهين ماءَ مُٺي ميل مُتيان هو

هِڪ مئن تُسان وِچ ڀَاندي نِسي،

هور سَڀئي رُتيان کُتِيان هو

کَيڙي ڀيڙي لَچ لُنب ڪيتي،

جهيڙي ڪاڻ سَڀي جُنب  جُتيان هو

جيڪو آکڻا هووي سو آک وَڃو،

ميري ليکي ته ڪاليان ڪُتيان هو

15- ڏاڏي: تڏان ڏاڏي ڏانگ اُتي ڏَڪ ڏَڪ آکيا:

بيشَڪ ساڏا ٻوليا ڀاندا نَهِين:

هَور ٽِڪا  ٽِڪي نال ڌوپي،

ايهه ٽِڪا ڌوتي لَهه جاندا نَهِين

ڪائي کُڙڪ پئي کَيڙي خان ڪَنين،

مُنڍئون مُونجهه ڪَنون مانِي کاند اَنهين

دِل تَنگ ٿِيا جهَر جهنَگ گهُمي،

اَڙٻنگ ته گهر لنگهه آندا نَهين

16. هير: آکي: ڏاڏي! ڏند ڀَني هٿ ڏانگ آئي،

ٻيٺي دانگ نَهِين ڏي دانگ اُتي

مئين سانگ ماهي سَڀي سانگ سَٽيي،

جَنهندي تانگهه پووان تَرتانگ اُتي

کَيڙي ڀيَڙي جهڙي وير پايا،

شالا پير پووَس ڪَنهِين نانگ اُتي

ايهو سُونڊ سُوڻا، ڪَر ڦونڊ گهُمي

تَنهِندا ڍونڍ کاوَن شالا ڪانگِ ڪُتي

17. ناني: تَڏان، ناني نول وانگُون، آءُ ڪول ٻيٺي،

چپ  چول تَهين چَڪ مار ڳِڌا:

تَيڪُون ماروانگون ميل مار گهَتُون،

پي ڌار، تَؤن ڌار ڀَتار ڳِڌا

ايهي پار تيري، لنگهه پار وَڃِين،

اروار ڪَنُون تَؤن عار ڳِڌا

هُڻ لِک لغاري! ڪَر ڳالهه ساري،

عجب شعر تيڏي اظهار ڳِڌا

18. هير: آکي: ناني! نينہ لَڳي شالا نَس وَڃين،

جَس جَس چَڱي ڏس ڏينديان هو

آپ ٺاهيو  اَتين آپ ڊاهيو،

آپ ڦاڙ ٻيٺيان آپ سيندِيان هو

جيڪا ٿِيوڻِي اَهِي سا تان ٿِي رَهِي،

ڪِيُون پِيوڻي وانگُون ساه پِينديان هو

ٻنِهان هَرديان وَڏيان  مَرڳيان،

ميري ڪاڻ اڇان سڀ جِيندِيان هو

19. سهَيليون: تڏان سڀ سَهيلِيان سَٽ حَويليان،

ڪول هيري دي ميل آءِ ٻيٺيان

آپو آپ ڪِتاب عِتاب والي،

قصي عيب ثواب دي چاءِ ٻِيٺيان:

ڪِيون هير! سانُون دلگير ڪِيتُئي

پَلؤ پير والي سَڀئي پاءِ ٻيٺيان

تيرِيان ڳالهِيان ڪُمت واليان،

سُڻ سڀ سِياليان غم کاءِ ٻيٺِيان

20. هير: آکي: تُسان سَهيليان نُون تان سُڌ آهي،

اڄ نال ميري مِل مَتيان هو

هَتيان تَتِيان مَتيان ڏيوو،

آڳ تَنِيان اُتي ڪيون تَتيان هو

مئن تان سَڀ سهيليان سُپَتِيان ڄاتِيان،

اڄ پَتِيان سڀ ڪُپَتِيان هو

هِڪي هير ڪَنُون تَقصير پَئي،

تُسان سَڀَئي سَتيان جَتِيان هو

21. داڻي: تڏان، دائي ڀي دؤڙ دي آئي،

آکي: مائي هير! تِيڪون رَب هوش ڏيوي

ڪتين هوش ڪَنُون بيهوش ٿَئي،

جِنهنڪون جوش بِرهه دا جوش ڏيوي

ٿي چاڪ ڪِيتي غَمناڪ نَهِين،

بي بي پاڪ تِيڪُون پَلو پوش ڏيوي

مدي ڳالهه دي قِيل مقال ڏَهُون،

ٻيٺا ٻال نَهين دِل گوش ڏيوي

22. هير: آکي: ڙي! بَس بس مَتان دائي! دَس

تيڪُون ڏي لَت تن ساه لَتاڙي ڪَڍان

پي دَکِيَان تين بَٽين اَکيان،

تيربَان اَکِيان مار اُجاڙ ڪَڍان

چَاڪ چاند وانگون دِل هُل ڪيتي،

پَلو پاند نَهين جو مَئن ڦاڙ ڪَڍان

تون تان مُل ڳِڌي! ڪَر هُل نَهِين،

مَتان ڪُل سِبالياندي ساڙ ڪَڍان

23. هماسيون: تڏان همسائيان ڀي مِل ائيان:

مائي هير! ڪيهان ڳَلان چائيان نِي

اِسِي جهيڙي  ته بَد بِکيڙي دِيَان

ويڙهي ويڙهي وائِيان وائِيان نِي

تَون خويش سڀَي دل ريش ڪيتي،

درويش سُون اَکِيَان لائيان ني

سارا لوڪ تيري لَک ٽوڪ ڪَري،

جائِبن جهوڪ دِيان وَڃ وَسائيان ني

24. هير: آکي ڙي! لوڪ ٽوڪ ڪري تان ڀي جهوڪ ويسان

مُنهن موڪ ماهي وچ مَاڪ ملي

دل پاڪ ڪَنُون دل پاڪ جَڏان

ماهي مُلڪ ويلي نَمنَاڪ مِلي

سانُون چاڪ دي چاڪ بيچاڪ ڪِيتا،

ٿِيوان چاڪ جَڏان اُوهو چاڪ مِلي

نَه تان چاڪ ٻاجهَئون چِڪ چاڪ پَؤسِي،

بِنان چاڪ َنهين چِڪيا چاڪ ملي

25. قاضي: تڏان، قاضي چا ڪتاب شتاب آيا،

رَک تاب عِتاب خِطاب ڪِيتا

تنهن ڀي سيالين دي سوڙ سَنگوڙو چُون،

گوڏا کوڙ تين سوال جواب ڪيتا:

تيڪون روز حِساب عذاب ٿيسي،

ڪم ايهو تون غير صواب ڪيتا

ڪَهِين ڪُنواري پِڇُون نَهِين خواري ايوين

جيوين تيڪُون چا رَب خَراب ڪيتا

26. هير: آکي: وي مُلان! مار پووئي، شالا غار ٿيوين،

اِيهو  مَسلا تان ڪَڍ نِروار ڪيجِي؟

جيڪا آپڻي وات وَڪيل هووي،

اُسي نال ڪيهي گُفتار ڪيجِي؟

اِيهو آک ڪِهڙي تفسير لِکيَئي،

رانجهو يار ڪَنون هير ڌار ڪيجِي؟

گهِن روڪ رَواز اَلاوندا هيئين،

ديڙيين نال تيڪون سنگسار ڪيجي؟

27. شاعر: تڏان، مُلان هير ڪَنُون ٻُلان جهَل ٽُريا،

دعويدار دِيان دَعوائين چُڪ ڳيان

کَپ، کَسُ ڪَنون ڪُل بَس ڪيِتي،

نِڙيان سَڀ سِيَاليان دِيان سُڪ ڳِيان

بَحري باز جَڏان پَرواز ڪِيتا

چِٻان چُپ ڪَر لَس لُڪ ڳيان

تِنهانِ غَم ڪَنُون ڇَمَان نَم ڪِيتِيان

پُٺِيان خَم ڪَر جهُر جهُڪ ڳيان

28. (ايضاً): تڏان دائي مائي جيڪا آئي آهِي،

وَل وائي ڪَنُون پَس ڪَر ڳَئي

شور شَر ڳِيا ويڙا ٺَر پِيا،

زور زَر والِي ڪُل ڏَر ڳَئي

کيَڙي کَر والي ڪَنڌي ڪَر سَڀا،

ڀَڄ ڏَر ڪَنُون وَل گهَر ڳَئي

گهَر گهَر دي ويچ خَبر اِيها،

اِيوين ڪَر ڄاڻو هير مَر ڳئي

29. (ايضاً): تڏان مُنہ مَٽ سَڀئي دَعويٰ سَٽ ڳيان،

هِڪا هِر سَي دعويٰ کَٽ ٻيٺِي

ڏي سَٽ اُڦٽ اُگهٽ اوهي،

ڄَٽيان ڄَٽ سَڀئي مار مَٽ ٻيٺي

لَٽ پَٽ اُلٽ پُلَٽ والي،

بازي بازارن وانگون وَل جهَٽ ٻيٺِي

تاڙي مار، تين جهار اُڏار سَڀا،

رانجهو يار دي نال چَڙهه کَٽ ٻيٺِي

30. (ايضاً) سو، هير رانجهي سچ سِير رکيا،

کنڊ کپ اُوهي  مَر کپ ڳيان،

جنِهان هير اُتي تِک تاب ڪيتي

تيرهين سن دي ڀي تريهٺ آهِي

سَٺ بيت مئن جوڙ ڪتاب ڪيتي

حمل! حق ناحق حق پاڪ ڄاڻي

ڪلمان پڙهه شتاب ثَواب ڪيتي

”سي حرفي دفتر سيوم درباب خرخسه هير و مادرش و سوال و جواب اوشان“

ماءُ: الف  آءُ هيري! ٻَهه ڪول ميري،

ڪَر سَچ سُڃي! ڪيها ڪَچ ڪِيتُئي؟

عشق دي آڳ جَڳاءِ ڪِيوين،

اِيهو ڦُوڪا ڏي مَچاءِ چا مَچ ڪيتُئي؟

اِهِين ڏِينهن ڪَنُون شالا شينهن کاوَئي

ڏَس نِينہَ ڪيوين وَڃ نَچ ڪيتُئي!

ماءُ مُٺِي دا هانءُ ڪَليجا،

ڪَپ ڪيوين ڏُون ڳَچ ڪيتُئي؟

هير: اکي: بي  بسَ مائي! ميرا وَس نَهين،

لڳا عشق ته اڄ عِتاَب ڪيها!

ماءُ مُنهن اُتي تَون مِهڻي ڏِتي،

گهَتِيُئي هُل ته هُڻ حِجاب ڪيها!

ڪُل سِيالِيان سُڻ ڳِڌا،

رَهيا آک آڳوتي آب ڪيها؟

مَئين ماهي دي تين ماهي ماهي ميرا،

نَچَڻ ٻيٺي ته ول نِقاب ڪيها؟

ماءُ: آکي: تي توبہ ڪر هِير تَتِي!

ڪَر وَل آڳُون وڏا وات نَهِين،

ڏينهن رات تِينُون وائي وات اِيها،

اِهين بات بِنان ٻي تات نَهِين

وِلِهي! وات  ڪَنُون بُري بات اِيها،

ڪَر آپ اُتي اِثبات نَهين

آپي آپ اُتي اِثبات ڪَرِين،

ايڏا قهر ڪَڇ قَلات نَهين،

هير: آکي: ڙي! ثي ثابت جَڏان عِشق ٿيا،

تڏان لُڪ ڪيهي هُڻ لوڪ ڪَنُون

هيند سِنڌ توڙي ڳالهه کنڊ پَئي،

ڪيهيِ ٽنڊ ڪرون ڪِنهنڊي ٽوڪَ ڪَنون

اوها ڳالهه اَلي جنهندي پاپ پَلي

سانُون ڪَون جهَلي هُڻ جهوڪ ڪَنُون

لوڪ دي ٽوڪ تِنهان طو ٿئي،

چَکِي چوڪ جِنهان نيڻان لوڪ ڪنُون

ماءُ: آکي: ڙي! جيم جسي تيڏي رَت تَتِي،

مَتان مون تيڪون ڪَنهين چائيا ڙي!

تُرڏَ ترڏ تين تڏ توڏ وارين،

جَڏان سَڏ تَيڪون سَمجهائايا ڙي!

وِچ بَند تيڪُون گهَت بَند ڪَرون،

ڏاڍا اَنڌ تيڪُون هُڻ آئِيا ڙي!

مَنجهِين وال نُون حال في الحال ڪَڍُون،

جِنهن نال نَوان نِينہ لائيا ڙي!

هير: آکي: ڙي!  حي حبيب هميشه ماهي،

ميري نال هوسي گوڏي گَڏ شالا

تيڏي سَڏ ڪَنُون لَڏ ڇَڏ ٻيلي،

ڏوهين گڏ ٻَهسون اَڏ مڏ شالا

ميري نال ماهي جا نا گڏ سَهي،

تِنهندا رب ڪڍي ٿَڏا ٿڏ شالا

جَنهين کيڙي ڪيتي وَدي کَڏ پؤندي،

وِچ کَڏ ويکان تَنهندي هَڏ شالا

ماءُ: آکي: ڙي! خي خدا ڪَنُون ڏَر ڌِيا!

ڪِيُون پِٽِ پَراتڙي چائي هَنئي!

ڪيهي سيڻ سَڀاڳڙي سَٽ سُڃي!

وڃ نيڻ نِڀاڳِڙي لائي هَنِئي!

ٻيٺا ٻال آهُون وَڃ وال ڪِيوِين،

مَنجهين وال دي هيٺ وِڇائي هَنِئي!

[سي تان] مينڍيان دي وِچ مُناءِ مُٺِي!

ڪَر خواري تين لوڪ کِلائي هَنِئي!

هير: آکي: ڙي! دال دِل صفا دلدار ماهي،

نِسِي غَير گُناهه والا خيال ڪوئي

اينجها لَڄ ڀَريا وِچ لوڪ ساري،

سَچ اَک جو هي ته سنڀال ڪوئي!

اينجها جوت جمال سِيال ٻِيا،

وِچ جهنگ سِيَال ڏِکال ڪوئي!

جيها حال ڪَنون بيحال کيڙا،

تيها آک ٻِيا بَدحال ڪوئي؟

ماءُ: آکي: ڙي! ذال ذِڪر تَينُون ذري ڀوري،

ماهي! ماهي! ڪَر وَدي مَردي هَئين؟

ڪيهي پار تَينون تَن تار لڳي،

تِک تار نديان نِتِ تَردي هَئين

مَنجهين وال دي خام خيال ڪيتي،

ڪيهي وَر ڪَنُون پَئي کَردي هئين،

ڪُجهه ڏَر خُدا ڪَنُون ڪَر ڌيا!

ڪيهي ويک گهَراڻي تون گهَردي هئين

هير: آکي: ڙيِ ري رانجهو مَيڪُون رَب ڏِتا،

شال نال رانجهن دي رَلسان مَئين

جيڏي رانجهو نِسي مئين ڀي تيڏي ويسان،

شالا وَل نَه ايڏي وَلسان مَئين

ماهي نال سَدا خوشحال هوسان،

اُوها چال چاڪان والِي چَلسان مَئين

تُون ڀي لَر تَڏان چُپ ڪَر ٻَهسين،

جَڏان اَکياندي اَڳُون ٽَلسان مَئين

ماءُ: آکي: ڙي! زي زمين ڏَهُون ويکَ ڌِيا!

گهَت مَتِ ٻالاڻيِ تُون ٻَن سُڃِي!

مَئين ماءُ تينُون جيڪا مَت ڏيوان،

ڏي ڪَن اَتين ڪجهه مَن سُڃي!

ڪر وَر اَٿين ٻَهه گهَر ڌِيا!

نَهِين ڪَر اَساڏا ڀَن سُڃي!

ڪَنهين راهه ڪَنون بي راهه گهَتِيئين،

نَهين لاه پيڪين دا ڀَن سُڃِي!

هير: آکي ڙي! سين سيني وِچ عشق آيا،

تَڏان مُنجهه ڳِيان ڳالهِين مَت دِيان

هر مَتِ ڪُمتِ دي مَتِ ڳئي،

بي مَتِ ويڳاڻِي وَتديان

ڪَر پَتِ، نهين ڪائي پَتِ پؤندي،

سُڻ ڳالهين ايهه پَتِ ڪُپتِ دِيان

اِيها سر ڏتي ٻاجهؤن سوڀ نَهين،

ڪَر ڳالهِين تون حمل! هِمَت دِيان

آکي: ڙي! شين  شيطان تيڏي راه ماري،

حق سَٽ ناحق تي ڊُرڪدِيڙي!

جهَنگ ڇوڙ تي جهَنگ نِسَنگ وَڃِين،

ڄُڪ ڄُڪ لَيان وِچ لُڪدِيڙي!

مِينهن، ماڪ، توڙي ناچاڪ هووين،

نِوهين چاڪ ڪَنُون ڪَڏان چُڪديڙي!

سُتي لوڪ سُڃي! تيرا سُک ڦِٽي

وَدي سيءَ سِيالي وچ سُڪديڙي!

هير: آکي: ڙي! صاد صَفا سَچ ڳالهه آکان،

مئن تان ماهي دي ٻانهِين هان آڻ ملي

جِنهندي نام مئن چڙهه نِشان ٿيان،

سَٽ نام نِشان تين شان ڪُلِي

ميڏي عيب اَپار نه پار ڪوئي،

گُنهَگارَ ٿي وِچُ جهَان هُلي

پَرتُون ڀي سَتي اوهين، مَينون سُڌِ ساري

ٻلي ست چُوهي کاءِ حَج ڄُلي!

ماءُ: آکي: ڙي! ضاد ضرور کِيڙا مُڙس ڏيسان

تَينُون، ويک ڪِيوين تنهندي ڪَم سُڃي!

تون ڀي هير! گهڻي ڏينهن کير پيتي،

ڪيوين چير لَهينديئين چَم، سُڃي!

اِهِين پُور ڪَنُون گهَٽ پُور تيڏي

سَڙ سوز ڪَنُون ڏيسين سَم، سُڃي!

نال ٿَنڀ تَيڪون ٻڌَ ڏنڀ ڏيسئين،

وِچ غم وَهَم ڏيسئين دَم سُڃي!

آکي: ڙي! طوئي طَعنا جِنهنڊا سِر چايا،

مَئين تان دَر اُهين  دي دي بَردي ڙي!

ايڏي ٻاڻ ڪَنون تندا تاڻ نَهين،

نِمهِين ڪاڻ ڪائي کيڙي کردي ڙي!

ساهَ پَساهَ سُون آه وَڃي،

اُهين آه ڪَنُون نِوِهين ڏردي ڙي!

رلي رَن! توڙي هَڏ چَم ٿئي هَئين،

تان ڀي مَم! نوَهِين اَڃان مَردي ڙي!

ماءُ: آکي: ڙي ظوئي  ظُلم ڪيها کيڙي خان ڪيتا

جنهندي نام ڳڌي سَڙي! سَڙدي ڙي!

سَٽ وَر تين وڙ ڪُوڙ پَئي هَئين،

نوَهين آڙ ڪَنهين وِچ اَڙدي ڙي!

ڀَلاٰ ڪير تيڏا ول پير ڦيري،

گهَت وير جِٿان آڙ کَڙدي ڙي!

پال پال تِينُون جَڏان زال ڪِيتُم،

تَڏان نا ميڏي نِتِ لڙدي ڙي!

هير: آکي: ڙي! عين  عشق آوَئي تَڏان سُڌ پووئي،

ري سُڌ ٻيٺي سينا ساڙ نهين

ڪَر راڙ تُون رَن! بَگهاڙ وانگُون،

وات ڦاڙ اَتين ٻيٺي ڏاڙه نَهين!

گهن زر اَتين کيڙا وَرَ ڏينديئين

ڌاڙ ڌڙوي لوڪ اڌاڙ نهين!

حمل! حال اُنهاندي تي حيف هووي،

جِنِهان موليٰ ڏنہ مُنہ مُهاڙ نَهين

ماءُ: آکي: ري! غين  غمَ تيري خوشي تم ڪيتي،

دَم دَم تؤن تان دل ڦَٽِيئي ڙي!

ڪِهڙي آک، نَهِين مَينُون مِهڻا ڏِتا،

جيڪا جُهنگ سيالِڻِ ڄَٽِيئي ڙي!

وِچ بازار پچارَ پووي،

هَٽي هَٽ توڙي ڪائي گهَٽيئي ڙي!

هُڻ جَڳ ڏِٺا، پِيو پَڳ ٻَڌي،

سَس صَهُري ڪيتي سوڀ کَٽيئي ڙي!

هير: آکي: ڙي! في فِتور هِڪي تون گهَتيئي،

ايڏي ٻئي ڪَنهين دا ڪوئي ڌِيان نَهين.

هَر ڪوئي تان نال اِيمان وَدئي،

ڪوئي تون جيها بي ايمان نهين

جيها رَن تيڪون بدَظن پيائي،

تيها هور ڪُون بدگمان نَهين

هِڪ تون جيها شيطان ٻِيا،

ڪوئي وِچ زمين آسمانِ نهين.

ماءُ: آکي: ڙي! قاف قَد اڳون ٻَڌَ ردَ ڏينديئين،

شَد مَد دي نال شِتاب مينون،

هَر بابَ دي وچ نواب وانگُون،

ڏيندين جَنگ دا جوڙ جواب مَينون

ڪُل ڳالهه دي نال نِڪال ڏيندين،

قِيل قال تون ڪَر ڪذاب! مينون

ڪُجهه پِيُو ڏاڏي ڏَهُون ويک ڌِيا!

اڄ اِيهو نه ڏي تون عَذاب مينون


10. ڀڙ اجائي نهين= اجايو نه لڙ. چڪور= اهو پکي جو چنڊ تي عاشق آهي ۽ ان تي ڦيرا پيو ڏيندو آهي.

16. ڏانگ= لٺ. دانگ= داغ. سانگ ماهي= ماهي يار جي خاطر. سڀي سانگ سٽيي= سڀ آسانگا ڇڏيا. تانگهه= سڪ، اُڪير. پووان ترتانگ اتي= تري تانگهي تي پوان. سڪ جي درياهه مان تري ڪناري ڀيڙي ٿيان.

17. ماروانگون= نانگ وانگر. پي ڌار= کير جو کُسو هو پي. اُروار= شايد اوراڙ= درياهه جو اوريون طرف، يعني پنهنجا ويجها عزيز. ٻيءَ معنيٰ ۾ ”اروار“ يعني ”اره جووار“ پنهنجو ويجهو عزيز (کيڙو جو خود جهنگ سيالين مان هو). تون عار ڳڌا= توکي عار ٿيو.

23. ڪيها ڳلان چائيان ني= ڪهڙيون ڳالهيون کڻي ويٺي آهين. ڪهڙا ارادا ڪري ويٺي آهين. ويڙهي ويڙهي وائيان وائيان ني= اوڙي پاڙي پچارون وڌيون اٿئي، ڳالهيون هلايون اٿئي. خويش= عزيز. دل ريش= غمگين. دلگير. سون= ساڻ. جهوڪ= (ميهار جي) مال جو وٿاڻ.

24. منهن موڪ= خوشيءَ وچان، ٻهڪندڙ چهري سان. وچ ماڪ= صبح جو پرڀات وقت، جنهن وقت ماڪ پوندي آهي. دل پاڪ ڪنون دل پاڪ جڏان= دل پاڪ (هڪ قسم جو ڳهه جو ڳچيءَ ۾ پائجي ۽ سيني تي لٽڪي بيهي) جي ڀران دل پاڪ ٿئي. نمناڪ= منهن تي ماڪ جي بوند جي قطرن سان. چاڪ دي چاڪ= دوست جي درد. ٿيوان چاڪ= تندرست ٿيان. چاڪ ٻاجهون= يار کان سواءِ. چڪ چاڪ پؤسي= ڦٽ چڪي پوندو. بنان چاڪ نهين چڪيا چاڪ ملي= دوست کان سواءِ اهو چڪندڙ ڦٽ نه مڙندو، نه ڇٽندو.

26. مسلا= مسئله. رواز الاوندا هيئين= رياءِ جون ڳالهيون ٿو ڪرين. ديڙيين نال= دُرَن ساڻ.

(خ) پراتڙي= پاراتا. اهون= هئين. سي تان مينديان دي وچ مناءِ مٺي!= اي مٺي! سي وار تو مينڍين ۾ منائي، يعني ڪنواري هوندي تو عزت تباه ڪري.

(ض) ڪيوين چير لهينديئين چم سڃي= اٿي سڃي! ڏس ته ڪيئن ٿي چيري تنهنجي چمڙي لاهيان. اهين پور= انهيءَ خيال. گهت پور تيڏي= تنهنجون واهون بند ڪري. ڏيسئين سم= توکي زهر ڏينديس. ڏيسين دم= ساه ڏيئي مرنديئن.

(ظ) سٽ ور= مڙس کي ڇڏي. وڙ ڪوڙ پئي هئين= بي ننگي ٿي آهين. نوهين اڙ ڪنهين وچ اڙدي ڙي= ڪنهن به جهلي جهلجهين نٿي. پير ڦيري= قدم هٽائي. اڙ کڙدي ڙي= اتڪجي بيهي ٿي رهين. پال پال= پالي پال.

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23  24
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ

© Copy Right 2007
Sindhi Adabi Board (Jamshoro),
Ph: 022-2633679 Email: bookinfo@sindhiadabiboard.org