|
نرم تَليان پري دي پير بخمل،
ڪِتي خاران(3)
پٿر پرزي ســڀا کَل.
پوي مُنجهه مُنجهه ٽڪر وچ کا ٽلاڪي(4)،
ڪـريندي دانهن دردون واءِ! واڪـي.
سڻن ريهان آون ويهان مرون مل،
وڃن ڏک ڏيک ٿيون باز بيدل.
وتي اوجهڙ جهڳندي جهنگل جهاڙان(5)،
آيـس گــذران انــــدر وچ پــــهاڙان.
ڪري دم دم دِواني درد دانهان،
سڻي واڪي اهين دي عــرش آهــان.
الہ سانگي ملائين ساٿ والي،
سگها ٽالين ميڏي سر تون ڪـشالي.
ڪريندي ريجهه روهان(1)
نال ڳالهين،
پـنهل ڳيا ڪيچ ڪنهن ڪون منهن ڏکالين.
پڇي ڏونگر ڪنون ڏي يار دا ڏس،
چائي پيرا وڃان گِهن ساٿ دا گس.
نه ڪجهه لاهيم اڃا سڪ ڏيک جاني،
ڳيا رس رات دلبر ڪر بــگاني.
اهي ڳالهيان ڏکان ديان ياد ناهن(2)،
پنهون ڪون ڪيچ ويـس ڏير چا گهن.
سڏي سڏ ڪر، بلند آواز واڪي،
ڪڪر سانوڻ وسن چـشمـن چنواڪي.
وهي لوهو اکئين چون لال لاٽان،
ڪتيان رخسار تي وهه آب واٽان.
لڪان تؤن(1)
لاهه ڏي، چڙهه ٽڪر ٽاڻي(2)،
پوي ڪِر ڪـــوه(3)
تي ڪر ڪر پساڻي(4).
سنهي ساڪر(5)
صاف دا ڪر وڇاڻا(6)،
سراندي سخت پاهڻ سنگ وهاڻا.
جڏان رُل رُل ٿيوي بيتاب ڪاهِل،
ڪِري منهن ڀر پٿر تـي اُلــٽ آهــل.
گهي الحمد آکي يا الاهي!
ڪِتوئي ڪڍ پنهون دي طرف راهي.
هٿون ميڏي پَيان توڙي خطائين،
ڪرين معافي، مندايان ڏوهه سـائين!
ڪريندي عاجزي ايهه اَلہ تعالى،
ڪـرين مـــيڏا ســـجايا تـــون ڪـــشالا.
مين هان غافل تڏان غم پيش آيا،
خطائين بخش خاوند تون خــدايا!
ڪڏان محبوب مولى! تون مليسين،
ڪشالا ڪوه دا سِر تون ٽلـيسين.
نه ڄاڻان سو ڪِها جو ڏينهن هوسِي،
ڪريسان مين سڄڻ دي قدم بوسِي.
جڏان ٿيوي پنهل ميڏا مُلاقي،
ٽلي(1)
سِر تون تڏان غـم تي هــلاڪي.
ڳيا گهت چڻنگ چولي يار جاني،
اُٿــــيا اوٿر(2)
بِـره دا آســـماني.
بندي بيواه بردي(3)
مين وِچاري،
ڏِوين حـق دي همت هردم هوشاري.
نه ڪجهه ميڪون(4)
اڳي تون موت مارين،
اول دلدار دا ديــدار ڪـــارِين(5).
سچا سائين! سِگها ڪو سبب جوڙين،
پنهل دي واڳ ميڏي طرف موڙين.
بدن نازڪ طِلائي رنگ تازا،
ٿـــيا مُردي مثل خاڪي جنازا.
گلابي ڳل سُرخ مهتاب جيهِي،
سفر ســاڙي تنهين دي ڏيـک ڏيــهِي(1).
آهي موسوم سردي ماه سِيالا،
سهي سر تي سدائي سخت پالا.
نه ڪو اوڇڻ اَجها آتش ٻليندي،
پياري جان ڪون ڳهلي ڳــليندي.
عمر جنهن عيش عشرت وچ گذاري،
تنهين تي عـشق آنــدا بار باري.
ٻُڌس مضبوط مولهيا(2)
عاشقي دا،
ٽڳا(3)
ٽوڙين فنا تــي(4)
فاسقي(5)
دا.
طريقا ڇوڙ تڪبر شان والا،
چايس چا چُم تنهين عشـق اعلى.
ناهي تنهن ڪون ولڻ دي وات وائي،
تَلي تي سر وَتي ڏينهن رات چائي.
آرياڻي دا اسم در دل مدامي،
وظـيفا ورد آهـــس هـــوت حـــامي.
هنجون هاري، پڪاري، سڏ سدائي،
وتي ووڙي پنهون دا پير چـائي.
سنڀالي جو سڄڻ ڪون دل بجانون،
ملي محبوب تنـهن ڪون بي گمانون(1).
رکي جيڪو نبي دي نال ياري،
ڪري تنهن دي محمد مـــددگاري.
لهي سردار سڀڪنهن ديان سنڀالان،
شفيع شـہ زور ديان مُلڪين مقالان(2).
مزاحم(1)
مير هر مؤمن بشر دا،
ڀلا هي ڀروسا(2)
حامي حـــشر دا.
وڏا وارث وسيلا گنهگاران،
ڪري پــروش پــيغـمبر عيـــبداران.
حمايت هر ڪنهين دي هي پيغمبر،
اُٿي ”حسين“ گهِن تنهن دوست دا در.
در بيان رسيدن در کوهستان و پيش آمدن بزدار و دنبال دويدن بجانب سسئي
سڻي هي ڳالهه مين جنهن طرح جيوين،
سسئي دي خاتمي دي خـبر اِيوين.
قصا عُرفي(3)
نهين، جو ڪجهه ڪتابي،
متان ميڪون ڪـرن ماڻهو عِتابي(4).
رُلي وچ روه دي راتين اٺارهــن،
خدا ڄاڻي ڪي سولـــهه يا ســتارهن.
ڪناري ڪوه دي جان نظر ڀالي(1)،
ڄڱر ڄالـي ڏٺانس شــجر ڪـــالي.
اجڙ(2)
چَردا اُٿاهين نِگہ آيس،
تنهين دي طرف تڪڙا قدم چايــس.
ڇُلن(3)
ڇيلي ٻڪر نر ٻوڪ(4)
نهري(5)،
ڪريندي اجڙ دي هر طـرف پـهري(6).
نري ڏي(7)
چڙهه چَرن پهرو(8)
پٽي پَن،
گهتن شاخان پڪڙ پيرين بُزان(9)
ڀَن.
ڪرينـدي خبر خيري(10)
ٻڪر ڇيلي،
آئي اندر اجـڙ دي فـــجر ويـــلي.
ڏٺس هڪ آدمي بد شڪل ڀاڳا(1)،
مِرون باندر مثل، نانگــين نــڀاڳا.
رکي وتدا ڪلهي تي سِر ڪُهاڙي،
قدر ڪجهه وال وانگـون ڏاس(2)
ڏاڙهي.
قسم آدم مگر خود خِرس(3)
ڪالا،
نه لاوي منهن ڪنهين دي الہ شـالا!
سگان(4)
جيهي ڏسيجن ڏند ڏاٺين،
بدن بـلهوش(5)
دا چون خشـڪ ڪاٺين.
درازي دست پيرين بي اندازان،
هـٿان دي نــنـهن منقار(6)
بـازان.
بدن بـــزدار(7)
دي بدبـــوءِ ســاڙي،
ڏيوي گـردش، دماغين ڏون ڏهـاڙي(1).
اجڙ ڪون ڏيک آئي ڪر وسيلا،
نه ڄاتس ڄاڻ پَو پوسي پَــسيلا(2).
قضا تقدير ڪڍ ماريس ڪٽاري،
بدو بلهوش دي پَـئِي منهن وچــاري.
ڪتس فرياد رب! آفاتِ ٽالين،
ڏُکي ڪون يار يڪباري ڏِکــالـين.
وتان ووڙي پنهون دا پير چائِي،
ڇپر(3)
دي ڇِــپ ڪِـيوين سِر ڪڙڪ آئي؟
ڪِتيءِ پيڪيان ڪنون ڌڪ ڌار سائين!
نه پهتس ساهُري، مين راڄ تائين.
نه ڪجهه اُروار(4)
نا، ني پار(5)
ڇوڙيُهءِ(6)،
حبابان(1)
وچ ولا مَـــحروم ٻـــوڙيُهءِ(2).
هُما ڪون مين ڳُليندي چڙهه سَما(3)
تي،
پيا مـنهن بــوم(4)
بد ميڪون هوا تي.
گهتيا مين دام آهو ڪاڻِ ڄالا(5)،
پِيا در دام آ خـنزير(6)
ڪـــالا.
نخل(7)
تي چڙهه ڳئي حاصل ڦَل،
چمد(8)
چيريا(9)،
ڪِري ڪمبخت آ ول(10).
ماريم غوطا بندر کنڀات(11)
والي،
آئي در دست دي وچ ڪوڏ ڪالــي.
چَليا حج ڪاڻ حاجي رک ارادا،
پيس طــــوفان مانــگر مـــڇ کـــاڌا.
ڳُليندي ڪيتڪِي گل بوءِ والي،
پلئي پئي خار ٿــئي تاون(1)
ڪشالي.
سسئي دي پيش غم آيا ازل دا،
اڄوڪي ڏينهن تائين تا اول دا.
اِهين جيوڻ ڪنون هي موت ڀلِي،
بدو دي منهن پئي هان مين هِـکلِي.
جڏان ما - پيو ميڪون وچ بحر لوڙهيا،
تڏاهين ڏي زهر نا مار ڇـــوڙيا.
خداوندا! رکين ميڪون سلامت،
اها ٽالين سِگها سر تون ملامت.
بدو بزدار باندر قدم چايا،
ڏٺِس گلنار ڪـــون ڊُڪ ڊوڙ آيا.
ايا نزديڪ جان پنـج چار-گامان(2)،
ڪنون هيبت ڳيس ڏر ڏيِل جـامان.
آکيس، ڏر ڏر الايس، در دهانون،
سخن ٻوليس ٻجهارا ڪـو زبانون.
پڇي تنهن ڪون ميان! مخلوق ڄايا،
تيڪون اڄڪلهه نِگـَہ ســــاٿ آيا؟
سگها ڏس ڏي ميڪون بندا خدا دا،
ڏٺئي ڪو قافلا ڪـــو ملـڪـــزادا.
پيئي ڪو منهن ميڏا دلدار جاني،
ڳيا جو ڪر ميڏا دلـــبر دوانـــي.
اياتڪون نظر ڪو ڪانڌ ميڏا،
ڏوين جي ڏس منين احسان تيڏا.
ڳلينڌي مين وتان سو ساٿ سائين،
دعا ڪر تان پُــڄان وڃ ڪيچ تائين.
ڳيا رس رات ور ميڏا ارياڻي،
ڳليندي سو سڄڻ هان مـين نماڻي.
وتان چائــي ڦــران پرديـــس پـــيرا،
نه ڄاڻان ڪٿ ڪِتا دلـدار ديـــرا!
نه مين سونهي وڃان گهن واٽ ڪَيري(1)،
ڏکي ڪون ڏي ڳئي ڏک، ڏير ويري.
جمل(2)
ڪر جاڙ(3)
ڳئي مين نال مهري،
پنهون ڪون ڏير گهن ڳئي ڪيچ قهري.
ڏتي ولدي شتابي گرگ(4)
ڪالي،
ڀنوين(5)
ڀوري!(6)
اجائي وچ سيالي(7).
ڪيوين پهچين سواران ڪون پيادي؟(8)
متان رل رل مرين تـون بي بنيادي.
نگہ ڪر ڏيک رک ڪجهه هوش ڀوري!
ڪوين لهسين ڳئي جـي چور چوري؟
وتين رلدي رلي(1)
ناحق اجائي،
ڪوين لڀدي، ڳئي، ڳولين وڃـــائي؟
ڏتي بزدار ڪون گلنار ولدي،
شتابي شور پا، ڪر جلد جـلدي.
آکيس سڻ تون ادا بزدار ڀائي،
دعا ڪر تا ڪڍي قــادر جـــدائي.
قلم تقدير دي ايوين لکايا،
مسافر هڪ اسـان ڏي ديــس آيا.
پنهون پڌرا سوداگر ساٿ سائين،
مشر(2)
ملڪين اوڀـر اولاهه تائين.
اهين دي نال جو مين نينهن لايا،
تنهين دي عشق پيالا پر پــــلايا.
ستي سٽ ڳيا، قلندر ڪيچ والا،
ولا شــــالا! مـــلاوي الــــــہ
تــعالى.
اُهين دي بِره ڪيتا مار ماندا،
لحم(1)
تي چم، نـهين رڳ، روح واندا.
ڳُليسان يار مين وهندو وليسان،
نه ٻہ مين شہ پنهون ڪون لـــقب ليسان(2).
سسئي سر ڌوڻ ٿئي رندَ چا روانِي،
اکئين وچ ڪيچ ڪر محبوب جانِي.
ڪري غلبا جنهين تي عِشق غالب،
لَهي مقصود ڪون سو تُرت طالب.
پئي لَڪ تون جڏان لنگهه پار ناري،
ڳِڌا رستا اُٺـان دا رنــد وچـــاري.
اُٺا پيرا اُٺان دا ڪر صحيح راهه،
ٿئي راهي بـــره ٻالـــي ولا بــاهه.
ڏکو گردش فلڪ دي ڪيا ڪريندي،
چَنبا گهت چا، وَلا منهن ڀر مريندي.
قضا ڏوجهـي اُلانبي(3)
ڦوڪ لائِي،
ڪـــريندي گم، ڪمي(1)
دي ڪل ڪمائِي.
اڃا لمحا لنگهيا هڪ- ڏون مسين دم،
ڳِڌا بلهوش ڪون افسوس تـي غم.
(5)
جهاڙان= جهاڙون، ٻروٽا، جهروٽا.
(1)
لڪان تون= لڪن تان، پيچرن تان.
(2)
ٽاڻي= وٽ، تي. لڪان......... ٽاڻي= جبل تي
چڙهي اتان وري (پنهونءَ جي رند کي ڏسندي) هيٺ
پئي لٿي.
(4)
پساڻي= ڏسي، ديد ڪري. ڏسي ڏسي، جبل تي ڪِري
پئي پوي.
(5)
ساڪر= پٿر جي ڀور، سنهڙي پٿري.
(6)
وڇاڻا= وڇاڻو، هنڌ، بسترو.
(2)
مولهيا= مولهيو، مولهاٽو، پڳڙي.
(1)
بي گمانون= لاشڪ، بيشڪ.
(2)
مقالان= ڳالهيون ٻوليون.
(1)
مزاحم= روڪڻ وارو (هر مصيبت کي).
(2)
ڀلا ڀروسا= چڱو ڀروسو، چڱو آسرو.
(3)
عرفي= معمولي، رواجي، عام، ڄاتل.
(4)
عتابي= مياردار، حرفي.
(4)
نرٻوڪ= نَرُ يا ساني ڇيلو.
(5)
نهري= نهرو، وڏن سڱن وارو نر ٻڪر.
(6)
ڪريندي......... پهري= ٻڪرين جي چوڌاري (نر
ٻڪر) پهرو پيا ڏين. ڪنهن به ٻڪري کي ڌڻ کان
ٻاهر نڪرڻ نه پيا ڏين.
(7)
نري ڏي= نرا ڏئي، پيرن تي اُڀو بيهي.
(10)
خبر خيري= خير جي خبر. سڃ ۽ بيابان ۾ ٻڪر ۽
ڇيلا وَسونءَ جي خبر ڏين ٿا.
(1)
ڀاڳو= اڀاڳو، نڀاڳو، چنڊو.
(5)
بهلوش= بوالهوس؛ بد صورت.
(1)
ڏيوي.... ڏهاڙي= ٻن ڏينهن تائين (ٻڪرار جي
بدبوءِ) دماغن کي ڦيرايو ڇڏي.
(2)
پو پوسي پسيلا= پاسير پئجي ويندو، دشمنيءَ
لاءِ تيار ٿي ويندو. شاعر جو خيال ٻڪرار جي
مدي نگاهه ڏانهن آهي.
(6)
نه ڪجهه.............ڇوڙيئه= نه هن طرف ڪيهءِ
نه هن طرف. مطلب ته نه پيڪن وٽ رهڻ ٿيو ۽ نه
ساهرن وٽ.
(1)
حبابان= حباب، ڦوڪڻا، ڦُٽا، بوڙيا.
(2)
حبابان...... ٻوڙيئه= نا اميديءَ جي (بحر جي)
حبابن ۾ ٻوڙي ڇڏيئه.
(8)
چمد= رسيءَ جو ٽڪر، جو چاڙهُو، وڻ جي چوڌاري
ڦيرائي، چيلهه ۾ وجهي، وڻ تي چڙهندو آهي.
(11)
کنڀات= کنڀات جي نار. هت شاعر چوي ٿو ته،
کنڀات جي نار ۾ غوطا هنيم ته جيئن موتي هٿ
اچن، پر ڪم نصيبا ڪوڙا ڪوڏ پِڙ پيا.
(8)
ڪيوين......... پيادي= تون پيادي، سوارن کي
ڪيئن پهچندينءَ؟
(2)
لقب ليسان= لقب لائينديس، گلا ڪنديس، مهڻيهاب
ڪنديس.
(3)
الانبي= اماڙي، چوچڙي.
|
