|
در بيان رسيدن پنهل در ڀنڀور و خبر رسيدن سسئي را،
آمدن پنهون
اَلستي روز جنهن ڪون شوق سعيا،
سسئي دي عشق پنهل پڪڙ چايا.
پنهل آکيا سڻو دل نال يارو،
اُٺان ڪون هڪل سر وچ ڪام(1)
مارو.
ڪريسون جي هوشياري تي هلاڪي،
تڏان محبوب دي ٿيسون ملاقي.
پوي ڏس شهپري دا شهر ڀنڀور،
اهين دي عشق لائي هي گهمر گهور(1).
ارم(2)
وچ ني اسان ڪون رب رسيسي،
بديعل دي ملاقي شل ڪريسي.
سڀو گفتا پنهل دا، سمجهه ياران،
ڪيتاني چا اٺان ديان تنگ مهاران.
ميي مهري اَڏر پئي، ڪر اُمارا،
ڪري جيوين سمائي(3)
لاٽ تارا.
ڪتوني معاف مالڪ چا، ڪشالا،
ڏٺوني آ، شهر ڀنڀور والا.
شمالون(4)
شهر دي، هڪ باغ شاهي،
ڳئي تنهن وچ امالڪ اندر ڪاهي.
ڏٺوني باغ وچ، بنگلا نقاشي،
اهين ڪون زير بالا ڪم ڪاشي.
ڪتاني آڻ اندر لهه اُطاقان،
ولا پهريان بلوچان ٻيان پشاڪان.
ڪُلهيان تي سڀڪنهين ڪيتي دوشالي،
گران قيمت، مهانگي مُل والي.
پڪڙ ڪوئي اندوني گهن اَرائين(1)،
پڇيا خود خان، ڪنهن دا باغ، جائين؟ (2)
صفا آکيا اَنهين گهنڊُ پا، پِشانِي،
وڏي ڪيتي تُسان هي زور زيانِي.
سسئي سرڪش شهر وچ، حُسن والِي،
اُهين دي باغ، بنگلي، ملڪ، مالِي.
قضا دي نال ڪوئي انَدَر آوي،
بِلاشڪ بي عذر، سو قيد جاوي.
دُکايا عشق اڙٻنگ چا پَليتا(3)،
جتان ڪون سڏ پنهل اَرشاد ڪيتا.
نڪان چون ڪڍ مهاران، پير ڏاوڻ(1)،
لڳي سرواڻ(2)
سڀني اُٺ چَراوڻ.
بلوچان سمجهه عاشق دا اشارا،
ڀِلايا(3)
شُتربانان(4)،
باغ سارا.
عجب هر گل، عجائب مُل مهانگي،
چَرن چانگي پنهل دي، ڄال(5)
وانگي.
وتن جت کوهه(6)
کاندي، مفت ميوي،
نه ڪنهن ڪون، ڪون ڏيکڻ ڪاڻ ڏيوي.
ارائين دوڙ ڳيا، درٻار دانهين،
ڏِتيان جنهن ڪون بلوچان ڦوڪِ باهين.
اَڳون رنگريز دي وڃ، رو(7)
بغائِي(8)،
حقيقت حال دي سڀڪا سڻائِي.
اَکيس هڪ جوان، اندر باغ شاهِي،
آيا در لاهه، زوران زور ڪاهِي.
آندس گِهن قافلا، پُر ڪر صندوقان،
جتان دي ڪمر، تيغان تي بندوقان.
شجر گل بي بها، تي تُوت، ڏاڙهون،
وتن چَردي شَتر، چا پَٽ پاڙون.
اُهين ڪيتي سوداگر، زور زياني،
ڪران فرياد ڪِتلي مين زباني.
حڪم دي نال اندر ٿيا اُطاقي،
بِگانا، بَڻ ٻيٺا(1)
ٿي شاه ياڪي.
تنهين ڪون سيڌِ(2)،
تان مَرُ ڏيہ ڏيکي،
نه آندا جنهن تُسان ڪون اندر ليکي.
صحيح سرڪش ڏسيندا مُلڪ ٻيٺا،
ڪريسي سو بلاشڪ خان کيٽا(1).
وتي چائي بهت سنبريا، سپاهي،
متان آکين اسان ڪون خبر ناهي.
سپاهي هر ڪنهين دي وال ونگي،
ڏِتي وتدي پڳان ڪون پيچ ڏنگي.
سڀي باڪي(2)،
بهادر، جوان جنگ دي،
خريدي خرخسا، مُلهه نال منگدي.
صورت يوسف، مصر دي ماه جيهي،
تجلي دي ڪران تعريف ڪيهي.
حڪم صاحب سڪندر شاه وانگي،
نه ڄاڻا ٿيا مسافر، ڪنهن دي سانگي.
بهادر چون صحيح بهرام جيها(3)،
رکي در دل نه ڄاڻان غرض ڪيها.
اِسم تنهن دا سڻيا هي مين پنهل خان،
وطن وه! ملڪ آکن ڪيچ مڪران.
شڪل شهزور بالڪل شاهزادا،
نهين سادا سهل(1)،
ڪجهه بي بنيادا.
قبائين سرخ سڀ مـشرو دوشالي،
گران قيمت، مهانگي مُلهه والي.
نفه، نوڪر، سدا صاحب سپاهي،
وتن ڪيتي سڀي پوشاڪ شاهي.
حقيقت ڪر، ارائين چا پُڄائِي،
سسئي سڻ ڳالهه سڀ دل نال لائي.
ڪري الحمد، يا رب! يار آندا،
ڪنون غم دي ٿِيوسي بدن واندا.
آکيس جيڪي دنيا وچ روز جيوان،
اڄوڪي ڏينهن تئـــون قربانُ ٿيوان.
الہ سائين سڀاڳا سج اُڀاريا،
اساڏا قلب، قادر چا اُجاريا.
لٿي ڪس قلب تئــون ٿئي روشنائي،
طهورا دي پيالي ربّ پلائي.
شهر ڀنڀور دا ٿيا، بخت اعليٰ،
جنهين وچ آ لٿا، شہ ڪيچ والا.
ارائين ڪون ڏِوايس اسپ تازي،
آکيس تيڪون ڪريسان بهت راضي.
لُنگي، دستار، تي مُهران طِلائي(1)،
اَرائين ڪون مِليا، ڳيا پلئي پائي.
سسئي دي دل اُلٽ ڪيتا اُمارا،
سهي ڪيتس سڄڻ آيا پيارا.
ڪنيزڪ سڏ، سياڻي حالڀائي،
اَنهين ڪون ڪيفيت سبقين سِکائي.
آَکيس وڃ زود، اندر ساٿ جلدي،
حقيقت سمجهه، سڀڪا آڻِ ولدي.
ٻٻيهي ڪون لهين وڃ ڳول، مائي،
ڪرين تنهن نال هرڪو حال دائي!
ڪنيزڪ سڻ، سنيهي شوق والي،
سِگها وچ ساٿ دي آئي وچالي.
تنبو طولان تي سامان سارا،
ڏٺا گولي، پنهل شـــہ دا پسارا.
ڏٺيانس اسپ گهوڙي، مست مهري،
لغڙ، شاهين، باشي، باز بحري.
سلح سامان جنگ والا، جوانان،
تُفنگ(1)،
تيغان(2)،
اتي ترڪش(3)،
ڪمانان.
عجب آيا ڪنيزڪ، ڏيک چالا،
سخي صاحب سڃاتس ڪيچ والا.
ڏٺس نروار پنهل ڪون جڏاهين،
چري چڪچور ٿي، گولي تڏاهين.
ڳئي مت منجهه، اُنهين دي عجب آيس،
حسن دي فوج، تن سارا تپايس.
عقل تي هوش، حاضر ڪر، سياڻِي،
لڌا وڃ ڳول، منشي ڪون نماڻِي.
ڏِتي پيغام، سسئي دي سنيهي،
عجب نُڪتي، شَڪَر تي شهد(1)
جيهي.
اَکيس تيڪون ڪري دمــدم دعائين،
ميڏي سائڻ، صبح تي شام تائين.
پڄائي تو سَڀا، جا لاف ماري(2)،
هووئي صد آفرين، هندو وپاري!
سدا سعيا تدارڪ، جوان جنهن ڪون،
نهين لائق ڪرڻ، تاڪيد تنهن ڪون.
تُسان ڪون معلمي(3)
البت اسان ڏي،
جيوين پروش(4)
سگهي پهچي تُساڏي.
آکيا منشي سگها وڃ، جلد جلدي،
پُڄا پيغام ڏي، في الحال ولدي(1).
ڏيوين منڌ(2)
ماه(3)
ڪون تسڪين گولي! (4)
جهُلايم، چند، تيڏي آڻ جهولي(5).
متان ڪوئي ڪرين، وسواس مائِي،
هُما در دام، تيڏي پيا سمائِي.
سَڀو احوال گهن، سڻ ساٿ والا،
ڏنا گلنار ڪون، دائِي ڏِکالا.
جيوين جف القلم(6)
قادر لِکايا،
اُهو هر آدمي ڪون پيش آيا.
در بيان صلاح ڪردن سسئي، باهمسران خود که بَه بهانة خريد ڪردن مُشڪ بطرف
پُنهل رفتن بايد،
و خريداري ڪر دن يا او
بِرامڻ دا ٿيا، آ بخت سونهان،
دُکايا ڏيک دائِي، آڻ دُونهان.
ڪنيزڪ(1)
ٻهه سڀو احوال ڪيتس،
پيالا شوق والا پلٽ پيتس.
آکيس مَانجهي، مسافر، شاه، شهزور،
اَلہ آندا تُسان ڏي بخت، ڀنڀور.
پشاني روءِ روشن، نُور تَجلي،
چشم مئي بن(2)
سدا مخمور ڪجلي(3).
نَوَل(4)،
نوشہ(5)
پنهل دي هي پِشانِي،
جيويِن يوسف سونهارا ماه ثانِي.
اُهين ڪون اَلہ ڄاڻي غرض ڪيها،
مسافر، ميرُ وتدا، ماه جيها.
شهر دي آدمي سڀ عام خاصي،
کَڙي ديدار پائن پيش پاسي.
نهين خيمي اندر، جو خلق ماندي،
صَحَن سارا، نه بالڪل جاءِ واندي(1).
ڪريندا لوڪ، نوري دا نظارا،
ڇَڪَن(2)
ٿيا، ڏيک درسن(3)،
مُلڪ سارا.
اکيان تيڏيان، جڏان ديدار پايا،
تَڏان آپي ڪريسين سنبر سعيا.
نهين رکدا، ڪنهين دا غرض، غازي،
بَهت بلوچ ڪُون دولت فرازي.
رکيا راوت(4)
سڀو(5)
دستور شاهي،
نفر، نوڪر، سڀي سِهڻي سپاسي.
لُٽائي رند، ٻيٺا روڪ ناڻا،
جُڙيندا بورچي وه! خوب کاڻا(1).
پُلا، حلوي مڪلف(2)،
نانوائي،
پڪائن طعام تازي، رنگ طلائي.
منگائي چيز جيڪا، دام والي،
ڏيوِي سردست سڀڪون ڇوڙ مالي.
نه ڄاڻان ڪيمياگر، يا وپاري،
بد باطون(3)،
مهوَس(4)
يا شڪاري.
عطر تي مُشڪ دا هوڪا ڏِوايا،
اڃا سڀڪو نهين سُڻ، لوڪ آيا.
متان مِل خلق اُلٽي شهر سارا،
نه آوي ڪاڻ ڏيکڻ وانڍ(5)
وارا(6).
ٿيوي همراهُ تيڪون بخت شامل،
اَتهن وڃ ڏيک، سائڻ! ڪانڌ ڪامل.
منگين محبوب دي جي تون وصالي،
سِگهي وڃ ڏي سڄڻ ڪون هڻ ڏکالي(1).
سچي سڻ ڳالهه مين تيڪون سُڻاوئين،
صحيح ثابت سَڀا دل نال لاوين.
ٿئي خوشَنود در دل زور شادان،
آکيس ميڏيان پڄايان رب مُرادان.
ڪهيس غمخوار غازي رب ملايا،
شڪر، دلدار در ڀنڀور آيا.
سڏائي چا سسئي، سڀڪا سهيلي،
همہ آيان هڪي دم وچ حويلي.
مِليان سَرتيان، کُليا غنچا گلابي،
رهيان ٻهه چوطرف تنهن دي شتابي.
چوڌاري راست(2)،
چپ(3)،
گردون ڪناري،
ٻيٺيان مَل(1)
ماء ڪون، سونهن ستاري(2).
جيوِين قُمريان پڪارن، اندر باغان،
ڏيون تيوِين طراوت دردِ ماغان.
جڏان موجود ٿئي سڀڪا سهيلي،
ڪيتانس ڪڍ خلاصيان وچ حويلي.
اُهين گلنار سهڻا سخن ٻوليا،
ديواني درد دل دا، راز کوليا.
آکيس ميڏيان تُسان، سرتيان سهيليان!
سُڻو احوال اَربيليان، آڪيليان.
صحيح اڄ مين سُڻيا، ڪوئي سوداگر،
آَيا گهن مُشڪ ويچڻ(3)،
قافلا ڀر.
آکن مانجهي مسافر، مرد نُوري،
سخن صادق اَليندا ڳالهه پُوري.
عطر تي مُشڪ، ڏيندا تول سستا،
نه ڪجهه ٿيندا ڪنهين دي نال خستا(1).
هووي موجود جنهن ڪون مُل کٿوري،
ڏيوي تنهنڪون سوداگر مشڪ نوري.
گهتي سردست(2)،
توڙي ڪو رکاوي(3)،
هڪي اگهه هر ڪنهين دي پلئي پاوي.
چلو تا وڃ سوداگر سو ڏکاهين،
تُلاوڻ مُشڪ دي مختار آهين.
منگي مسڪين ڪوئي جي اُڌاري،
نهين تنهن ڪون وليندا سو وپاري.
ٻيا اختيار، تان گهنسون کٿوري،
نتان(4)
وڃ ڏيک آسون، مرد نوري.
ڪرن جي نيڪ مردان دي زيارت،
لهن دارين وچ بالڪل بشارت.
ٿيون جي عارفان دي وڃ ملاقي،
نه آوي سر تنان دي غم هلاڪي.
خدا والي اصل اڪسير خالص،
ڪريندي لوهه ڪون زر، زود پارس.
(1)
گهمر گهور= پيٽ ۾ ٻڙڪو، پريشاني.
(2)
ارم= بهشت جو نالو، جو شداد بن عاد، يمن ۾
ٺهرايو هو. هت معنيٰ منزل مقصود.
(3)
سمائي= سماوي. آسماني.
(4)
شمالون= اترون، اتر کان.
(3)
پليتا= پليتو، فتيلو، وَٽِ.
(2)
سرواڻ= اوٺار. شتربان، ساريان، جت.
(3)
ڀِلايا= ڀيلايو، ڀيلهڙو ڪرايو، چاري اُجڙ ڪيو.
(2)
سيڌ= سِڌو ڪر، سمجهاءِ.
(2)
باڪي= باڪو، بانڪو، بهادر.
(3)
بهرام جيها= بهرام جهڙو. بهران ايران جو مشهور
بهادر بادشاهه ٿي گذريو آهي، جنهن کي ”بهرام
گور“ چوندا آهن.
(1)
سادا سهل= سادو سهل، جهڙو تهڙو، معمولي هلڪڙو.
(1)
مُهران طلائي= سونيون مهرون.
(2)
تيغان= تيغون، تراريون.
(3)
ترڪش= بَٿي، تيرن رکڻ جي ڳوٿري.
(3)
ماهِ= چنڊ جهڙي عورت يعني حسين.
(4)
گولي= ٻانهي. ڏيون.......... گولي= اي ٻانهي
منڌ ماه (چنڊ جهڙي حسين، اشارو سسئيءَ ڏانهن)
کي وڃي دلجاءِ ڏي.
(5)
جهوليءَ چنڊ جهلايم= دل گهريو دوست آڻي ملايم.
(6)
جف القلم= جَفّ القَلَمُ بِمَا هُو ڪَائِن
(حديث)= جيڪي ٿيڻو هو، سو لِکِي، قلم سُڪي
ويو.
(2)
مئي بن= شراب کان سواءِ.
(3)
ڪجلي= ڪَجَل ڀريل، ڪارَسُري.
(5)
نوشہ= شاههِ نورِ، گهوٽ.
(4)
راوت= بهادر. اشارو پنهونءَ ڏانهن.
(1)
کاڻا= کانو، طعام، کاڌو.
(2)
مڪلف= تڪليف وارا، اُچا.
(3)
بد باطون= بد باطن، بري طبيعت وارو.
(4)
مهوس= ڪيميا جو طلبگار.
(5)
واند= واندڪائي، خلاصگي.
(1)
ڏکالي= ڏيکاري، ديدار.
(2)
چوڌاري........ ستاري= سسئيءَ (مان) کي
سهيليون چئني طرفن کان ائين گهيرو ڪري ويٺيون،
جيئن چنڊ جي چوڌاري ستارا سونهندا آهن.
(2)
سردست= هٿون هٿ، روڪڙي رقم.
(3)
رکاوي= رکت ڪرائي، اوڌر ڪرائي.
|
