سيڪشن؛ شاعري

ڪتاب: ڪليات حسين ديدڙ

صفحو :25

 

پنهون تيڪون ڳيا ور، جي وساري،
نه ڪر تنهن دي پـڇون  تڪڙي  تياري.

 

خدا دي نال رک ياري يرانا،
نه آوي ڪم ڪنهين آدم بِگانا.

 

خدا دي نال رهه مشغول هردم،
نه آوي پيش تيڏي تا ڪوئي غم.

 

ڪهيس، بابا! نهين درڪار دعائين،
سگها شالا! ڏکان وڃ ڪيچ سائين.

 

دنيا دولت تُسا ڏي مِلڪ مالي،
ڳُليسان يار ڪون ٿي دست خالي.

 

حياتي نال جيڪي ڏينهن جِيسان،
جَتان دي ذات تون قربان ٿِيسان.

 

سسئي آکيا: سُخن ميڏا هِڪو سُڻ،
چايا مين چُم اکئين تي شہ پنهل چُڻ(1).

 

اُهين ٻاجهون نه ڪنهن ڪون ڪجهه سڃاڻان،

مُلڪ مين ڪيچ دا عرفات ڄاڻان.

 

ڪرڻ ميڪون مناسب هي ڪَشالا،
وڃڻ حق دي پِڇون هي اجر اعلى.

 

نه ڪجهه مين غير شرعي ڪم ڪريندي،
اُٿي سِر آپڻي ڏونگر ڏُريندي.

 

ڏِتوئي ڪانڌ بابل! پنهل ميڪون،
نهين آندا ولاوڻ شرم تيڪون.

 

لڌيان هڻ مين جنهين دي نال لاوان،
اُهين ڪون ڇوڙ مين ڀنڀور جاوان؟

 

رلڻ وچ روه دي سهڻا سجايا،
نهين لائق جدا جيوڻ اجايا.

 

سُڻي رنگريز ساري گفتگوئي،
زبانون ڦر(1) نه ٻوليس سخن ڪوئي.

 

ڪِتيانس وس وڏي توڙي تراني،
نه   آئي   ڪم   ڪنهين  حيلي بهانــي.

سسئي سر ڌوڻ(1)، ڌوٻڻ قدم چايا،
اُهين ڪون يار جاني ياد آيا.

 

توڪل ڪر، ٿئي در روه راهي،
نِسنگ(2) نروار ويندي ڪيچ ڪاهِي.

 

ٻَڌس سر نال شملا شوق والا،
قبوليا ڪيچ دا ڪامڻ ڪشالا.

 

سَليمي سڻ خبر آيس اڳون ول،
پڪڙ بازو سسئي دا گهن، گهڙي جهل.

 

گهتيس ڳل پاند ڪيتس زور زاري،
اکيس، مڙ وڃ(3) ميڏي دختر پياري.

 

ڪيهِي تَين نال ڪر ڳيا ور چڱائِي،
جنهين دي ڪاڻ تون رلدي اجائِي؟

 

متان رل رل مرين در ڇپر(4) ڇوري،
ڌيا!(5)   جهل،  ٻهه  اٿاهــين  ڀرم(6)  ڀـوري.

نهين تيڏا پنهون ڪو سؤٽ ماسات،
جنهين دي ڪاڻ روندي ڏينهن تي رات.

 

بلائين بهت ڏونگر وچ ڏهاڙي،
وتن ويهان ڳلينديان وات ڦاڙي.

 

بدن شيشا بلوري جان جامان،
متان باندر ڪريني مار طعمان.

 

پنهون ڪر ڳيا بلاشڪ بي ننگاوت،
ڳيا ڪپ آپ آيي سڱ سڱاوت(1).

 

اساڏا ڪم بلوچان نال ڪيها،
اسان لهسون سگها ڪوئي آپ جيها.

 

زبان دي نوڪ نازڪ نار چولي،
ڪيتا قمري عجب آواز، ٻولي.

 

الايهءِ ڪيون سخن سادا زبانون،
شلا هووين خجل هر دو جهانون.

 

ميڏا  ور  ڪـيچ   دا   سائين   سلامت،

تنهين دي مين بندي بردي(1) امانت.

 

ميڏا هي ڪانڌ ڪامل پُرس(2) پارس،
حياتي نال(3) والي، سر دا وارث.

 

ٻَڌم سر مول محبت عشق ذاتي،
نهين تنهن نال ميڏا سڱ صفاتي.

 

ولان جي مين ڏِون ماڻهو ملامت،
هوندا حرفي(4) هميشہ تاقيامت.

 

مرڻ واجب قدم تي هي ڀلائي،
سدائين سرفرازي در سچائي.

 

نهين دل تي ڪڙم ڪوئي قبيلا،
ڳڌا مين ڪيچ سائين ڪون وسيلا.

 

سليمي سڻ قصا گفتار ساري،
ڪهيس، تيڪون لڳل گز هي ڪپاري.

 

شرم تي شان تون تين دست چايا،
جبل دا منهن مُي! آيئي اجايا.

 

ميڏي حق دا ٿيسي تيڪون پڇاڻا،
ڏيسين رب ڪون ڪيهي ولدي وراڻا؟(1)

 

نگہ ڪر ڏيک رک حق دي هوشياري،
ڪتوئي ڪم غلط رب دي سنواري!

 

سيالي رات وچ مين ننڊ وساري،
اٿي اڌ رات مين ٻهه ٿڃ پلائي.

 

مکڻ ماکي لبڻ(2) لو(3) مين تو کَوايا،
ڏهاڙي ڏهه لڱا(4) تيڪو ڌنوايا(5).

 

ذرا توڙي ڪوئي جي ياد آوئي،
متان ٿيوين، ڏوهاڙڻهاب(6) حاوي(7).

 

سسئي ڪيتا اهو ظاهر زبانون،
ميئن هان آزاد حرفون(1) دوجَهانون.

 

جنهين جو روز مين ڄائي نماڻي،
ميڪو ماءُ - پُيو لڙهايا اندر پاڻي.

 

تنان دا حق اڳي مين لاهه ڇوڙيا،
پدر مادر پڪڙ درياهه لوڙهيا.

 

تسان رنگريز تي مين هان برامڻ،
نه ڄاڻان مين بگاني ڪير ڪامڻ(2).

 

چلي هٿ چا، سليمي ڪڍ، ڪلاوي،
آئي گهر آپڻي ول ڇوڙ دعوي.

 

سڄڻ دي جي ڪرن منظور دعوت،
نهين سرويچ ولدي رند راوت.

 

سهيليان مل سڀي آيان سسئي ڪول،
ڪتوني عرض ڪوئي چا چپون چول.

 

ڳيا   ڪر   ڪانڌ   تـــيڏي   نال    ماڻا،

ڪِها ويندي ڳڌي تون منهن ڪُماڻا؟

 

ڏتوئي تپ ڪنهين ڪامل پراتا،
آيوئي پيش روها، رنج، اوراتا(1).

 

جبل دي راءِ روهان دي ڪشالي،
تيڏي سر تون سهيلي! اَلہ ٽالي(2).

 

سسئي آکيا: سُڻو دل نال ڪاڪيان!
سخن ميڏا، ڪنان ديان کول طاقيان.

 

نه مين ڏردي توڙي ڏک پيش آون،
مِرون مر جان دا مِل ماس کاون.

 

نه ڪجهه گهنسان ڪنهين دي مول مصلحت،
نهين درڪار دل ڪون خام خصلت.

 

قبوليا ڪوه دا هي مين ڪشالا،
شلا! ميڪون ملي شہ ڪيچ والا.

 

رهان جيڪر ٻهان بس ڪر اِٿاهين،
نهين  ٽِڪدي   لُٽِي   دلڙي   ڪِٿاهين!

متان ميڪون جهَلو ٿيسو ڏوهاري،
نه ڪجهه رهسان، نهين وس مين وچاري.

 

ڀلي مين مر مَران وڃ ڪيچ مڪران،
ڪري ميڪون دفن دستين پنهون خان.

 

گهتي الفي هٿئين مر هوت حامِي،
لَٽيسِي لوڙهه(1) جانِي جوڙ سامِي(2).

 

ميڏا هي ڪانڌ ڪامل ڪيڇ والا،
ڪريسي پنهل پروَش شير شالا!

 

سدائي ڪيڇ دا صاحب ارياڻي،
ڪميني مين سهل ڪامڻ کٽياڻي.

 

پنهون ڪون مين جِهان(3) سَو لک سلامي،
ٻڌي ٻانهان کڙيان گوليان غلامي.

 

ڪِها پرواه پنهل ڪون ڪنهين دا؟
طَبَل هرطرف وڄدا هي تنهين دا.

 

سهيليان! مِل ڪرو ميڪون دعايان،
ته مين ور آپڻا وهندو ولاوان.

 

ڪُلهي ڪچڪول(1)، تي ڪر دست پيالا،
ڳُليسان يار ڪون مين ڪر ڪشالا.

 

پهر اَلفي، گداگر هو بِگاني،
ڪران در دست دلبر ڳول جاني.

 

ايوين ڄاڻو نه مين ڀنڀور آئي،
وڪاڻي وڃ پري گولِي پرائِي.

 

پنهون ميڪن ڳِڌا مُلهه ڏي آرياڻِي،
ازل دي روز مين آهس وڪاڻِي.

 

مجازي لوڪ سَڀڪو ٿِيا روانا،
نه تَرسيا تِل ڪوئي بالڪل بِگانا.

 

دليون دوڙي، اُٿي گهِن چسٽ چارا(2
وڄايا عشق وه! نوبت نغارا.

 

ڏريان(3) ڏونگر ڏِٺـي  سُهميان(4)  سهيليان،

پَياني ياد حجري تي حويليان.

 

ٿئي گرمي ڪِتا جان ڏينهن غلبا،
ٿِياني طعام پاڻي ڪاڻِ طلبا.

 

نَڪو آوي نظر سايا(1) پڇاوان(2
پياني ياد گهرديان سَرد ڇانوان.

 

هڪل هَب دي هٽائي سڀ سهيلي،
نه ڪوڙيان ڪرڳيان ڪجهه الہ ٻيلي!

 

ڪماوڻ عشق ڪوڙيان دا نهين ڪم،
ڀلي مارن بره والي اهو دم.

 

ڪريندي جُلهه جنگ وچ مرد غازي،
وڃن مردود منهن موڙي مجازي.

 

سدا سرويچ عاشق جي الستي،
رهن مخمور مانجهي نال مستي.

 

جنان هان(3) عشق   دي   پيتي   پيالي،

نهين ڏردي ڪنون غم تي ڪشالي.

 

هوون محبوب دي جيڪي ملاقي،
قبولن سي ڪشالي غم هلاڪي.

 

سسئي ڪون ڇوڙ ڳئي هرڪا سهيلي،
بنان هادي نڪو همراءِ ٻيلي!

 

گنگهر گهارا ندي نروار نالا(1
اڳون ڏونگر ڏکيجي جبل ڪالا.

 

گهڙڻ تک تار وچ اوکا اڻانگا،
ولڻ وادي ڪنون مشڪل مهانگا.

 

نه ڪا سجهدي اهين بيواه ڪون واه،
شلا! ٿيوي اهين دا هوت همراه.

 

گنگهر گهاري ڪريندي ڪُن ڪڙڪي،
ڏوي پاڻي پلٽ ڪر دونس(2) دڙڪي.

 

نه ڪجهه ترسي امالڪ ڪر امارا،
پئي   لنگهه  پار  جلدي  گنگهر  گهارا.

نڪل ٻاهر نهر چون نار آئي،
توڪل دي تنهين سي هول(1) پائي.

 

لنگهائي عشق تنهن ڪون تار وادي،
چلي چايس قدم ڪون پير پيادي.

 

ٻڌا سندلا(2) سنبر جودون جڳياڻي،
مَليا منهن ڪون ڀڀوتا(3) مشڪ هاڻي.

 

کليان زلفان ٿيا رنگ روپ خاڪي،
بدن بيحال ڪيتس يار باقي.

 

هنجون هاري پڪاري پنڌ ڪريندي،
ڏوهين هٿ سينڌ منهن تي چا مريندي.

 

لتاڙي ڏي لتان چڙهه جهنگل چاڙهان(4
ڪتانس پير پرزي پٽ پهاڙان.

 

نه  هئي  واقف وڃي گهن راءِ ڪيرا(5

وڃي ڪيتي اکئين وچ پڪڙ پـــيراءِ(1).

 

ڪريندي سوال سائين ڪون سچا ربّ!
وڃان لنگهه مين سلامت هيڪلي هب.

 

نه مين سونهي سوين(2) تون راه لاوين،
وسيلا ٿي نه ڪجهه واٽون(
3) ڀلاوين.

 

نڪو ميڏا حمايت همت حامي،
رهيا هي آسرا تيڏا مدامي.

 

پد مادَر سهيليان سڀ قبيلا،
ڳئي سڀ ڇوڙ ڪونهي ڪو وسيلا.

 

مدد تيڏي منگان ميئن يا الاهي،
نهين تو بن ميڏا ڪوئي تلاَهي(
4).

 

رهي رڃ وچ نڪا بيواه ڪون واه،
ڏکاوي ڪون ڏسي سائين سوين راه.

 

سفر سڃ دا ڪرين آسان ميڪون،
سنداوان(
1) مين سچا سبحان تيڪون.

 

ڳيا رس رات، سوئي يار ڳولان،
پنهل پياري اتون جند جان گهولان(
2).

 

جنهين جاني ڪيتا ميڪون جوڳياڻي،
الہ سائين! ملاوين سو ارياڻي.

 

اٿيا اوٿر(3) بره باهه چائي،
پيس اوقات(
4) اوجهڙ(5) ٿئي توائي(6).

 

رلي رووي وتي ريهان ڪريندي،
ڏوهين هٿ ماه منڌ تي مريندي.

 

نڪو سر تي شلارا سرخ شالون،
ننگي نوشابہ ٿي بيحال حالون.

 

نه ڄاڻان يار ملسي آ ڪڏاهين،
ڳيا ڏک ڏيل(
1) ڪون ڏي ڦوڪ باهين.

 

شُڪاري ڀر پڪاري شاهزادي،
ڄڱر(
2) ڄالين(3) لتاڙي پير پيادي.

 

اصل هي عشق دا تازا طريقا،
عشاقان دا ڪري گم شان شيڪا.

 

اوي برسر جنهين  دي بره باري،
کسي تنهن دي اول هستي هوشياري.

 

ڏٺا پيرا انهين اٺ دا وچاري،
آها اٺ جو پنهل دي زير سواري.

 

صحيح ڪيتس اهو هي چور چانگا،
پڄڻ مين پير پيادي ڪون اڻانگا.

 

چايس چُم خاڪ خالص پير والي،
مَلندي جان ڪون چون مشڪ مالي.

 

پنهل دا پير آهس ثمل(1) توشا(2
بره ڪيتس خلل موقوف موشا(
3).

 

امالڪ اوچتي ڪر دانهن دوڙي،
ٿئي رم راه وچ في الحال ووڙي(
4).

 

بلائين بهت بيجد بيشماران،
مرون مجنون وتن ڪيتي قطاران.

 

ڏِون گوڙين گَجَن ڪر شير شيِلان(5
وڃي ڏَڪ ڏيل ڏيکڻ نال پِيلان(
6).

 

پلنگ، چيٽي، چندين باندر بَلائين،
ڪريندي رنگ ڪالي رڇ رائين(
7).

 

وتن ڀولي ڪِتيِ ٽولي هزاران،
کاوي لرزي سسئي سُڻ سُڻ تنواران.

 

سُڻئي چرِڙاٽ تي چيچَٽ لنگوران،
اَلَر اَوَن اَتون ڪر گهُور گهوران.

 

ڳُليندي ڳورپٽ ڏي تيز تاڙان،
نڪو ليکا شِغالان(
1) تِي بَگهياڙان.

 

مَمان موجود راسخ(2) بن بلائين،
ڪرينديان غول(
3) هر ويلي هلائين(4).

 

ڳِجهان ڏيون سَٽان سِر تي لَماري،
ڪرن گاجين گرڙپک چون(
5) گُباري(6).

 

آرڙ(7) تي ازدها(8) واسينگ ويهان،
کپر خوني لتاڙي رات ڏينهان.

 

اُلانگهي(9) اوچتي گہ نانگ ڪالي،

ڪرن واڪي سنهي سَپ زهر والي.

 

لنگهي لڙ(1) هر بلا، ڪوئي نه آکي،
مُلڪ موجود تنهن دي نال راکي(
2).

 

اُٿي تهدل(3) ڪري جيڪو ڪشالا،
ڪري تنهن ڪون خدا مقصود والا.

 

ڏيوي ڀڄ ڏر ڪنون چوطرف تاڙان،
وتي   روندي   ڪريندي  روز   راڙان.

 

انڌاري رات روهان وچ گذاري،
روندي  رڙدي  گذاري   پهر  چــاري(
4).

 

نه ڪو ساٿِي سنگت توشا تنهين نال،
آئي  تنها  تنهين  ڪون  وچ جـبل جال.

 

پنهون دا اسم ڪيتس ورد(6) در وات،
سنگت  ساٿي  ثمل  ايهو  ڏينـهان رات.

جنهين ڪون ياد هوسِي يار هردم،
ڪِها تنهن ڪون ڪوئي وسواس تي غــم!

 

چڀن پيرين ڪنڊي ڪالي مغيلان(1
وتي روندي ڪـريندي  زور  زيــلان(
2).


(1) چُڻ= چڻي، چونڊي، ڳولي.

(1) ڦر= وري، ٻيهر.

(1) سر ڌوڻ= سر ڌوڻي، مٿو لوڏي (انڪار ڪري).

(2) نسنگ= ظاهر ظهور.

(3) مڙ وڃ= مڙي وڃ، انهي ڳالهه تان لهي وڃ.

(4) ڇپر= جبل.

(5) ڌيا= اي ڌيءَ.

(6) ڀرم= لڄ، شرم.

(1) سڱاوت= عزازت، لاڳاپا.

(1) بردي= ٻانهي.

(2) پرس= مڙس.

(3) نال= تائين.

(4) حرفي= مياردار.

(1) وراڻا= جواب.

(2) لبڻ= کير.

(3) لو= لوئي. ملائي.

(4) لڱا= دفعا، ڀيرا.

(5) ڌنوايا= وهنجاريو.

(6) ڏوهارڻهاب= ڏوهه واري، گهنگار.

(7) حاوي= دوزخ.

(1) حرفون= حرف کون، مار کون.

(2) ڪامڻ= عورت.  

(1) اوراتا= اوراتو، روڄ، راڙو.

(2) ٽالي= ٽاري، معاف ڪري.

(1) لوڙهه= قبر.

(2) سامي= قبر جي ڪوٺي.

(3) جهان= جهڙيون.

(1) ڪچڪول= ڪشتو.

(2) چارا= چارو، رستو، پيچرو.

(3) ڏريان= ڏريون، ڊنيون.

(4) سهميان= سهميون، ڊنيون.

(1) سايا= سايو، ڇانوَ.

(2) پڇاوان= پڇائون، پاڇو، ڇانوَ.

(3) جنان هان= جن به.

(1) نالا= واهڙ.

(2) دونس= دوسون، ڀيڙون.

(1) هول= ٽوپي.

(2) سندلا= سندرو.

(3) ڀڀوتا= خاڪ.

(4) چاڙهان= چاڙهيڪا، چاڙهيون.

(5) ڪيرا= ڪهڙو.

(1) پيرا= پيرو، رند.

(2) سوين= سڌي.

(3) واٽون= واٽ کان.

(4) تلاهي= مددگار.

(1) سنداوان= ستايان.

(2) گهولان= گهوريان.

(3) اوٿر= طوفان.

(4) اوقات= پور، خيال، اوٽار.

(5) اوجهڙ= ڪُراهه، اوبيڙو دڳ.

(6) توائي= رواني.

(1) ڏيل= بدن.

(2) ڄڱر= ڄاڱري ٻير، ڪنڊائين ٻير.

(3) ڄالين= ڄارون، ويڙهه (کٻڙ جي).

(1) ثمل= ثمر.

(2) توشا= ثمر.

(3) موشا= موشو، حجاب.

(4) ووڙي= ووڙيندڙ، گهوري، ڳولائو.

(5) شيلان= زيلان، واڪا.

(6) پيلان= هاٿي.

(7) رائين= رڙيون.

(1) شغالان= شغال، گدڙ.

(2) راسخ= مضبوط، مجازاً خوفناڪ.

(3) غول= غلغلو، شور، هل.

(4) هلائين= حملا، هاڪون.

(5) چون= مثل، وانگر.

(6) گباري= غبار، ڪڪر.

(7) آرڙ= نانگ جو قسم.

(8) ازدها= نانگ جو قسم.

(9) الانگهي= اورانگي، ٻرانگهي.

(1) لنگهي لڙ= هر بلا (سسئيءَ کان) لڙي پئي لنگهي.

(2) راکي= راکا، نگهبان.

(3) تهدل= دل جي حضور سان.

(4) پهر چاري= چارئي پهر.

(6) ورد= وظيفو.

(1) مغيلان= ٻاٻرا ڪنڊا.

(2) زيلان= ريهان، دانهون.

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ

© Copy Right 2007
Sindhi Adabi Board (Jamshoro),
Ph: 022-2633679 Email: bookinfo@sindhiadabiboard.org