|
پُنهون ڪيتي زبان دي دُور طاقِي،
نه رهه ڳيا ڪجهه چُنُون دا هوش باقِي.
جيڪو سرتون دلاوَر دست جاوي،
حڪم هرگز نه تنهن تي ڪو هلاوي.
پُنهون آکيا، چُنُون! سُڻ باتِ ڀائِي،
دنيا، دولت سَڀا وَڃ نالِ چائي.
نه ڪجهه سُڻسان تيڏي ڪوُڙِي ڪهاڻي،
وِلوڙين تون مَتان بيسود پاڻِي.
وساويُم ڪيچ، مين سِر ويچِ ڇوڙيا،
قبيلي خويش دا سَڀ سانگ ٽوڙيا.
نهين دل تي ڪُڙم مَيڪُون قَبيلا،
مَيڏا محبوب هي وارث وَسيلا.
ڪَرايا نِينهن نوَشہ دا نظارا،
مليا ميڪُون مَيڏا دلبر پِيارا.
نَهين دَرڪارِ دل تي شانُ شاهِي،
سُپاريم(1)
رَبّ ڪُون نوڪر سپاهِي.
سڄڻ دِي سِڪ ثَمَلَ توشا سَدائِي،
ڪِيتِي منظور مين اَلفِي گَدائِي.
عُمر هوسِي جيڪا مَيڪُون حياتِي،
نه ويسان ڇوڙِ مُطلق تا مماتِي.
بَدن وِچ ساهه، جان، اَرواح هوسِي،
ڪَريسان تان سَڄڻ دِي پاءِ بوسِي.
نه ڪجهه آکو نه مِنّت ڪا مَنيسان،
صَنم دي دَر اُتي دَم ساههُ ڏيسان.
مِٽي ميڏي، اُٿُون چا مَلَڪَ آندِي،
مَران، تا مَر ٿِيوي محبوب ڪانڌِي(1).
چُنُون آکيا، نه ٿِي نادانُ دادا!
نِگہ ڪَر ڏيکِ ڪم هي سَهل سادا.
پُنهون آکيا ته مين تَيڪُون سُڃاڻان،
بِگانا نَحس تون هَين، ڪونُ ڄاڻان(2)؟
چُنُون آکيا، نه ڪر جانِي! جُدائي،
ڪَهيُس مَيڪُون جُدائِي پسند آئِي.
چُنُون آکيا، نه ڪر ڪاڪا! ڪشالي،
ڪَهيُس قادر لِکيا تقدير والي.
چُنُون آکيا، مَتان کاوِين ٽُلاڪِي(1)،
ڪَهيُس منظور مَيڪُون فَقر(2)،
فاقي(3).
چُنُون آکيا، تيڏا پِيُو- ماءُ ڪعبا،
ڪريسي رنجُ تين تي بهتُ بابا.
ڪَهيُس مين گهِن رضا مُڪلاءِ آيا،
نه مين پِي- ماءُ دا هي حَق رهايا.
ڪِتا سڀڪنهن صبر نوڪر سپاهِي،
ڪِيتانِي بَس، آمر آکن الهٰي.
کڙي رووِن سڀئي سنگتي نِماڻي،
نه ڪنهن ڪُون ڪجهه پُنهون ڄاڻي سڃاڻي.
علاقي(4)
سَٽ(5)
سَڀئِي ڪر تَلفُ تَلفِي(6)،
کڙا ڪَر دَست اعصا(7)،
پَهر اَلفِي(8).
ڦِٽا ڪَر فوجِ، عَملا، مالُ مايا،
آڳُون مالِڪَ، مَلنگُ، محتاج آيا.
جَڏان آئي اُٿَهِن بُلبُل يَگاني،
اُڏَر ڳَئي زاغ چُون بِگاني.
جِيوين يوسفُ مِصر آيا نِماڻا،
پُنهون، ڀنڀور تنهن وانگُون وِڪاڻا.
ي،
نه رهه ڳيا ڪجهه چُنُون دا هوش باقِي،
جيڪو سر تَون دلاوَر دست چاوي،
حڪم هرگز نه تنهن تي ڪو هلاو.
(183)
پُنهون اَکيا، چُنُون! سون باتِ ڀائي،
دنيا، دولت سَڀا وَڃ نالِ چائِي.
نه ڪجهه سُڻسان تيڏي ڪُوڙِي ڪهاڻِي،
وِلوڙين نون مَتان بيسوڪ پاڻِي.
وساويتُم ڪيچُ، مين سِر ويچِ ڇوڙيا،
قبيلي خويش دا سَڀ سانگ ٽوڙيا.
نهِن دل تي ڪُڙم سَيڪُون قَبيلا،
مَيڏا محبوب هي وارث وَسيلا.
ڪَرايا نِينهَن نَوشَه دا نظارا،
مِليا ميڪُون مَيڏا دلبر پِيارا.
نَهين دَرڪار دل تي شانُ شاهِي،
سوپاريم رَبّ ڪُن نَوڪر سپاهِي.
سڄڻ دِي سِڪ ثَمَل توشا سَدائِي،
ڪِتِي منظور مين اَلفِي گَدائِي.
عمُر هوسِي جيڪا مَيڪُون حياتِي،
نه ويسان ڇوڙِ مُظلق تا مَماتِي.
بَدن وِچ ساهه،جان، اَرواح هوسِي،
ڪَريسان تان سَڄڻ دِي پاءِ بوسِي.
نه ڪجهه آکو نه مِنٿت ڪا مَنيسان،
صَنم دي دَر اُتي دَم ساههُ ڏيسان.
مِٽي ميڏِي، اَئُون چا مَلَڪ اَندِي،
مَران، تامَر ٿَيوي محبوب ڪانڌِي.
چُنُون اَکِيا،نه ٿِي نادانُ دادا!
نِگـَه ڪِر ڏيکِ ڪم هي سَهل سادا.
(184)
پُنهون اَکِيا نه مين تَيڪُون سُڃاڻان،
بِگانا نَحس نون هَين، ڪونُ ڄاڻان؟
چُنُون اَکيا، نه ڪر جانِي! جُدائِي.
ڪَهيُس مَيڪُون جُدائِي پسند آئِي.
چُنُون اَکِيا، نه ڪر ڪاڪا! لشالي،
ڪَهيُس قادر لِکيا تقدير والي.
چُنُون اَکِيا، مَتان کاوين ٽُلاڪي،
ڪَهيُس منظور مَڪون فَقر، فاني.
چُنُون اَکِيا، تيڏا پِيُو ماءُ ڪبعا،
ڪريسِي رڻجُ تين تي بهتُ بابا.
ڪَهيُس مين گهِن رضا مُڪاءِ آيا،
نه مين پِي ماءُ دا هي حَق رهايا.
کِتا سڀڪنهن صبر نوڪر سپاهِي،
ڪَيتِياني بَس، اَمر اَکن اِلهٰي.
کڙي رووِن سڀئي سنگتي نِماڻي،
نه ڪنهن ڪُون ڪجهه پُنهون ڄاڻي سڃاڻي.
علاقي سَٽ سَڀئِي ڪر تَلف فَلفِي،
کڙا ڪَر دَست اعصا، پَهر اَلفِي.
ڦٽِا ڪَر فوج، عَملا، ماُ مايا،
اَڳُون مالِڪ، مَلنگُ، مجتاج آيا،
جَڏان اَئي اَٿَهِن بُلبُل يَگاني،
اَڏَر ڳئي زاغ باغان چنُون بِگاني.
جَيوين يوسفُ مِصر آيا نِماڻا،
پُنهون، ڀنڀور تنهن وانگُون وِڪاڻا.
(185)
در بيان شستن جامها پُنهل، و چاڪ چاڪ ڪردن جامهاي مالڪ
ڏِٺا رنگريزَ مالڪَ، عجب آيُس،
دِلُون داماد(1)
ڪَـر، تَنَ نالِ لايُس.
کِڪاريُس خوش طرح ڪَر مَرحبائِي،
آکِيُس غازي! اڳي تيـن گوءِ چائِي.
ڪيتا انصاف تين سڀ توڙ نِيتِي(2)،
تُسان جيهي نه ڪــنهن اِنسان ڪِيتي.
هووَئِي صد آفرين شاباس شاباس!
مِلِڪ تيڏِي اَسان ڏَي جان دا مـاسُ.
ڀَلِي(1)
اَيُئين اَسان ڏِي اگَڻ غازِي،
ڪَريسان مين تَيڪُون مضبوط راضِي.
ڀَلِي تون شَہ شَهر ڀنڀور آيا،
ڀَلي پِيُو- ماءُ تِيڪون ڄام ڄايا(2).
تسان تون(3)
معاف رب ڪيتي هلاڪي،
تسان ٿيوو اَٿــــي اندر اُطاقي.
پئي گلنار ڪون برگوش(4)
ٻولي،
اکيس ڪيتا خداوند غور گــولي.
اکي شالا سِگها دلدار آوي،
سسئي سهجئون اندر چـولي نه ماوي.
اکيس ميڪون مليا محبوب جاني،
هوســـان قربان تا دم زنــــدگانــي.
آکي ميڪون مليا غمخوار غازي،
اسان تي اڄ ٿيا رحمان راضِــي.
اکي ڪنهن ڪون ڏيوان پيغام جيڪر،
اندر اَوي اِٿان هُڻ هوت، هيڪر.
پوي پيرين چمين چا قدم گولي،
ٻهان گهن يار ڪون چـــا پاءِ جهولي.
اڳون تنهن دي ڳچي وچ پاند پائين،
ڏيوان جيڪر اکئين وچ جوڙ جائين.
ڪِتي مين ڪاڻ جنهن ڪامل ڪشالي،
ڏکئي پرڏيهه دي وچ ڏينهن جالي.
ٿيوان صدقي سڄڻ تون سهس باري،
تنهين دا مٽ نه مـين بيڪار ناري.
دنيا وچ دم ڏهاڙي مين جليسان،
پنهل دي پير ٻانهي ٿي مليسان.
ڏيوي مالڪ پنهون ڪون سؤ دلاسي،
دلاسي دمبدم خوش ٿي خلاصي.
گذارن گڏ هميشه ڏينهن راتين،
ڏتيان مالــڪ پنهون ڪون سهس ڏاتين.
ڪري جيڪو توڪل تي سچائي،
ملي محبوب ڪون سو جوان جـائي.
اکيا مالڪ، هِڪا سڻ ڳالهه ميڏي،
ڏيکان جيڪر هنر هرڪار تـيڏي.
اسان ڏي ذات تين ظاهر سڏائي،
نه ڪر ڪوئي شرم ڪائــي وڏائــي.
اُٿي ڪر ڪرت تان خوشباش هووين،
ڇُـرين ڇـيٽان، توڙي ڪجهه ڪپڙ ڌووين.
پنهون اَکيا، نهين ڪو شان ميڪون،
منان(1)
ميلي ڏيوو ڪـڍ ٿان ميڪــون.
تسان ڏا ڪم ڪرڻ بهتر ڀلائي،
سعادت هِي اجر ميڪون چـڱائي.
گذر ڳئي رات رب دي ڏينهن آيا،
پنهون بجڪا ڪلهي تي سنبر چايا.
آيا تڙ تي رکيس چا لاهه بجڪا،
ڪــري ڪــيوين، نه تنهن ڪون خبر ڪجهه ڪا.
کڙي ڌوون اُٿان ڌوٻي هزاران،
ڏٺيانس بهـــت بــنــدي بيــشــماران.
الہ دي آسري ڪر دست ڪپڙي،
سٽئي تختي اُتون تهه تـيز تڪڙي.
لنگيان، پيچان، اُچي ارمڪ مهانگي،
وڳي ويهان ڪيتيائـس ڏال(1)
گهانگهي(2).
اُتون ڦرهي اُلاري اُڀر ماري(3)،
ڪريندا ڪـپڙ ڪــوري ڦاڙ پاري(4).
ڪيتانس دست ڇوهون(5)
مار ڇالي(6)،
ڪِتي پرزي پنهـون مشروع(7)،
دوشالي.
سَهن عاشق سدا سختيان سونهاري،
گهي شہ شير گهي هــوون وچــاري.
ڍڪيسي عيب عاشق دي اِلٰهي،
سدا هــي عاشـــقان دا الہ واهي.
در بيان طلبانيدن سسئي و مالڪ جامها را و دادن قيمت جامهاي آن
پنهون ڪيتي جڏان تَڙ تي تياري،
لڳــي تـڙڦــڻ تنهين ويلي وچاري.
پيس در پيٽ غالب پيڙ(1)،
ويلا(2)،
ٿيا منڌ ماه دا منهن سرخ پيلا.
اُچا محلات اَهس بلند باري،
چڙهي تنهن تي دوانـي دور ماري.
ڏٺس ڪيچي کڙا تنها اَداسِي،
اَنهين آکيا اَجهو في الحال آَسِي.
دوباري نظر ڪيتس نگہ اَيس،
صحيح ڪيتس خدا تعليٰ ڄَڻايس.
اکيس آندا نهين محبوب جانِي،
متان ڪيتي پنهل ڪائي زيانِـي.
نهين جيڪر سَڀي ڪپڙي سلامت،
ٿَئي ڪجهه خُان دي دستون خيانت.
اِهو شيوا اصل هي شرم داران،
نهين سردار سهندي سِر مَياران(1).
سڏيس ڪا معتبر گولِي سياڻِي،
امر ڪيتس سگها گهن آ آرياڻِي.
کڙا تنها هڪو، تڙ تي ڪوماڻا،
جهليا ڪِيهي مـونجهاري هي نَه ڄاڻان.
اکين تنهن ڪون نه ٿي دلگير سائين!
تيڏي مسڪين مين خادم سـڏاوئين.
ڏتا مُشڪل جنهين غم يار تينون،
سَڀو معلوم ٿيا غمخوار مــــينون.
سِگها ول اَ پُنهل تون ڇوڙ ماڻا،
وڃي ٻاجهـون اَرائين گل ڪـوماڻا(1).
اسان ڏي اڱڻ تيڪون الہ آڻي،
شلا! بنرا سگها تون سيج ماڻـي.
ڪنيزڪ چا قدم ڪون تيز اَئي،
پـنهل دي پــيش دانـــشمــند دائــي.
ڏتي پيغام پنهل ڪون نماڻِي،
سڀئي برگوش لائـــي چا ارياڻِـــي.
نڪو ڏيسي تيڪون ڪوئي ڏوراپي،
رسايا مين سڀو ڪم ڪار اَپي.
جيڪي ڪپڙي بره دي بار نِيتي،
تيڏي سر تون ڪُلي قربان ڪِيتي.
سنيهي سڻ سنبر شہ ڪيچ والي،
ڪيتانس ڪار چــون ڪڍ دست پالهي(2).
چائي ڪپڙي پنهل سڀ ميل(1)
ميلي،
ايا ول شـهر اندر شــام ويلي(2).
ڏٺا مهه رُخ جڏان محبوب آندا،
ڪِتا تنهن تي بره حــمـلا هڪاندا(3).
اُمالڪ پئي قدم تي ڪِر وچاري،
ڪِتس صدقي سڄڻ تـون جان پياري.
ڪنون(4)
چشمين بره بارش وسايس،
چُنواڪي(5)
هار چولا چــــا پسايس(6).
کڙي حاضر ٻڌي ٻانهان نماڻي،
وهي لوهو(7)
اکين چـون پلٽ پاڻـي(8).
اکيس مين ڪم غلط ڪيتا، ندوري،
ڪـــرايا چا قـضا تقدير زوري.
مناسب ڪيا منجڻ تڙ تي تُسان ڪون،
وڏا ارمان هي البت اسان ڪون.
ڪران قربان ڪپڙي آَڳ(1)
ڊالان(2)،
پٽون، ريشم، رَوي گهت(3)
باهه ٻالان.
ڪران ڪيوين ڪتا محڪم حجابان،
وڏا تاڪِيد ســـعيا وچ ڪِــــتابان.
(1)
ڪانڌي= ڪلهي ڪانڌي، مئي کان پوءِ جنازي کي
ڪلهو ڏيندڙ.
(2)
ڪون ڇا ڄاڻان= ڇا ڄاڻان؟ بگانا.........
ڄاڻان= تون هڪڙو ڪمبخت ڌاريو آهين، ڇا ڄاڻان
ته تون ڪير آهين؟ مطلب ته مان توکي سڃاڻان ئي
ڪونه، ته تون الاجي ڪٿان جو آهين.
(1)
ٽلاڪي= ٽولاڪا، رولا، تڪليفون.
(4)
علاقي= تعلقات، لڳ لاڳاپا.
(6)
تلف تلفي= ناس نابود. علاقي.... تلفي= (توکي
مناسب آهي ته) سڀئي تعلقات ٽوڙي نه ڇڏ.
(8)
کڙا...... الفي= نافرمانيءَ جا هٿ ڊگها ڪري.
الفي پائي بيهي رهيو؟
(2)
توڙ نيتي= پڇاڙي تائين نباهي.
(1)
ڀلي= چڱي، سُٺي، شريف.
(2)
ڄايا= ڄاول، اولاد. ڀلي..... ڄايا= اي ڄام،
تون ڪنهن شريف پيءُ- ماءُ جو اولاد آهين.
(2)
گهانگهي= گهانگها، ٻرگهل، ٽڪر ٽڪر، ليڙون
ليڙون.
(3)
اُڀر ماري= مٿان زور سان هڻي.
(5)
ڇوهون= ڇوهه مان، زور سان.
(6)
ڇالي= ڇالا، ڦوڪڻا، ڦوڦينڊا، لڦون.
(7)
مشروع= دوشالي، دوشالا، مٿي تي رکڻ جو زنانو
ريشمي ڪپڙو.
(2)
ويلا= ويلو= پيٽ جو سور.
(1)
مياران= ميارون، ڏوراپا.
(1)
وڃي..... ڪوماڻا= تو آرائين کان سواءِ، دل جو
گل ڪوماڻو ٿو وڃي.
(2)
پالهي= پالها= واندا، خالي.
(2)
ويلي= ويلو، مهل، وقت.
(3)
هڪاندا= هڪ ئي وقت، گڏ.
(5)
چنواڪي= چنواڪا، ٽيما. هت اشارو سسئيءَ جي ٻٽن
ڳوڙهن وهڻ ڏانهن.
(6)
چنواڪي.. پسايس= سسئي ويچاري، ڳوڙها ڳاڙي،
چولو پسائي ڇڏيو.
(8)
وهي......... پاڻي= (سسئي) اکين مان، پاڻيءَ
مثل، رت جا ڳوڙها پئي وهائي.
|
