|
در بيان رخصت يافتن پنهون از پدر، براي رفتن شهر
ڀنڀور، و اجازت دادن آن.
ملي موڪل پنهل ٿيا، شاه شادان،
پڄايانِ رب تنهين ديان سڀ مرادان.
سٿيا سامان، ٿيا سعيا سفر دا،
هويا اُجرا اسم، هر هڪ نفر(3)
دا.
اڳي سنبرڻ(4)،
سڀئي نوڪر، سپاهي،
وڃن گهر گهر، ڪرن الله واهي(1).
هويا گفتا شهر وچ عام ظاهر،
سڻيا سڀ لوڪ، ويندا پنهل ٻاهر.
اول آئي، اٿي آکيس عزيزان،
اسان ڏي عقل سڻ تون تميزان.
آکن چاچي، نه وڃ، پيُو پير(2)
ڇوڙي،
رکي ٻِيٺا سنبر، سر نال جوڙي(3).
تون هَين جاني، تنهين دا جگر گوشا،
سدائي ساهه سر دا ثمل توشا.
آکن تنهن ڪون برادر، خويش، ڀائي،
نه ڪر دادا، اها ڳڻتي اجائي.
متئين ڏيوَن اُهين ڪون ماءُ، ماسي،
اسان ڏي دل نه ڪر دلبر، اُداسي.
آئي ڪر ميل سڀ ماسات، مامي،
آکن مت گهن اسان ڏي اَلہ نامي.
ڳچي وچ پاند پائي يار همسن(1)،
پون پيرين پنهل ڪون چا منت من(2).
نه ڪر تون يار، ياران بيوفائي،
سلامت رک، عمر دي آشنائي(3).
نه ڪنهن ديان ڪجهه سڻيانس عجز آهان،
ڏتيانس سڀڪنهين ديان ڀن صلاحان.
هوون ازلي جيڪي عاشق يگاني،
ڪرن تعليم تنهن ڪون ڪيا بگاني.
جيڪي عاشق سدا سرويچ اڙٻنگ،
نهين درواش(4)
تنهن ناموس تي ننگ.
لڙائي وچ، نهين لڙدي مجازي،
لهن نصرت اصل اڻموٽ غــازي.
هوون سورهه سدا جي رند راوت(1)،
ڪريسن سي سخي، سر دي سخاوت.
در بيان تيار شدن پنهل طرف ڀنڀور،
براي ملاقات سسئي.
پنهل ڪيتي سفر دي چا تياري،
سڻيا سڀڪنهن سپاهي، سنگت ساري.
هئي حاضر سڀئي نوڪر، سپاهي،
آهي جيڪي سفر والي، صلاحي.
آکيس يارو! ڪرَو چا سخت سينا،
سنڀالو سڀ سلح(2)،
سامان، زينا.
پلاڻي، پاکڙي، ڪشڻي(3)،
مهاران،
نگهداري ڪرڻ ڪم هوشياران.
سفر دا جنهن ثمل، سامان چايا،
تنهين رَم(1)
راه وچ آرام پايا.
هووي موجود جنهن ڪون ثمل، توشا،
ڪري سو ڪيون، سفر دا مرد موشا(2)؟
جيڪي غافل، ثمل نا نال چاون،
ڪشالي، غم تنهين ڪون پيش آون.
سفر وچ ڪون ٻيلي هي ڪنهين دا،
جي ڪجهه چايس، اُهو توشا تنهين دا.
هميشه سفر دا سعيا، هوشياران،
ثمل چائن سياڻي، بيشماران.
سڏايا خان، شاهوڪار ڪيچِي،
جنهين مَهتي عمر سڀ مُشڪ ويچِي.
آکيس ميڪون عزم، ڀنڀور ويسان،
کٿوري، مُشڪ مين گهن نال چئسان.
سِگها تون تول ڏي، سودا، وپاري،
ڪريجي بعد تنهن دي چا تياري.
مَڻان دِي مُنهن عطر تي مُشڪ توليا،
قدر جيڪو زبانون خان ٻوليا.
دٻيان، دٻليان، دنگيان(1)
پُر ڪر خليتي(2)،
سپاهيان آپڻي در دست ڪِيتي.
ڪڍئي ٻاهر تنبو، خيمي، قناتان،
سڀا سرسات(3)
چائي سو سُفاتان.
پُشاڪان ڪڍ ڏِتيان سڀ ڪون نِراليان،
مِليان نوڪر، نفر زريفت واليان.
ڪُلہ، دستار، اطلس دي دوشالي،
ڪرائي خان، هر ڪنهن دي حوالي.
لُنگيان ارمڪ پَٽون، پهرن سپاهي،
ڏيون اصلُون الہ دي نام لاهي.
ٻنڌي نوڪر، نفر زر پاند پيچِي،
ڪيتي سڀڪون پنهل امداد، ڪيچِي.
ٻَڌي برسر بلوچين شال شملي(1)،
رنگو رنگ ويس پهرئي فوج ڪملي(2).
کڙا هرڪو ڪمر ڪون ٻنڌ ڪٽارا،
لڳي نوبت، وڳا نر دا نغارا.
سواري ڪاڻ اُٺ، آندي(3)،
هزاران،
حوالي هو ڳئي هر جنس ياران.
قنڌاري، ڪيچ دي موجود، مهري،
ڪَرن پرواز مانند باز بحري.
ڪيئي بُغدي بلند، بُختِي بلائين،
وُڃن ڏر، ڏيک تنهن ڪون سَهم(4)،
سائين.
چِمر(5)
مارن جڏان نڪ وچ دوباري،
ڪرن تنهن تي تڏان سَرواڻ، سواري.
شُتر ڪاڇِي(6)،
گُباري(7)
وانگ گُڙدي،
ڪَرن آواز گوڙئين مثل جهُڙ دي.
لَڏيا سامان سنبرئي سڀ سپاهِي،
ڪريندي سڀڪنهين ڪون الہ واهِي.
آکي دمدم شتابي زود بر زود،
تياري ڏيک، ٿيوي خان خوشنود.
ڪَمَر تي تيغ ٻڌ، آيا اَرياڻي،
هَرائي نفس جنگ، ٿيا عشق ساڻي.
جَڏان محبوب دا درسن ڪيتوسي،
پيالا شوق والا، پُر پِتوسي.
عقل اورِي، اَمالڪ هوش رهه ڳيا،
وچون واهڙ، وڏا درياه وهه ڳِيا.
گهمن درياه تي گوراب، دَنگيان(1)،
ٻَڌيان ٻيڙيان کڙيان ڀر نال وَنگيان(2).
ڪريندا الہ ڪون عالي، سفارش،
دعائين دي وسايس بهت بارش.
رڪابون پير، پنهل خان پايا،
توڪل ڪر تنهين اُٺ ڪون اَٿايا.
ڪُهياري ڪاڻ ٿيا عالِي، اُداسي،
ڀڀوتا لا لِڱان ڪون، سو سناسي.
نَول ڳيا شهر اندر ڪيچ، مڪران،
اَنهين دا جوڙ ٻيٺا، بيت اَحِزان(1).
منگي مالڪ ڪنون دمدم دعائين،
خدا صاحب! پنهل، جيئندي ملاوين.
پنهل دي پشت(2)
پڙهدا، لک صلواتين،
شُڪاري ڀر، شُڪاري ڏينهن راتين.
هويا راهِي پنهل راجا، روانا،
وڃي ڪاهي شُتر يڪدل يگانا.
چَلن گِهن راه، ڪَرهي ڪر قطاران،
رَنگ و رنگ ريشمي منهن تي مهاران.
وڃن هڪٻئي ڪنون هر وقت سَرسي،
نه ڪوئي ڪر ڪنهين دي ڪاڻ تَرسي.
اُٿايا بِره، عاشق ڏي اشاري،
سَٽِي هستي سڀا سيفل سُنهاري.
سدا محبوب ڪون، سڪدا سنڀالي،
ڪريسي ڪون، عاشق بِن ڪشالي؟
وسارئي ملڪ، محبت خويش، خانا،
ٻَڌا نر نِينهن دا، در دست ڳانا.
وڃي پڇدا سڄڻ ديان روز راهان،
ڪري ڪنهن نال سائين بِن صلاحان.
ڪريندي پنڌ، ڪرهي رات ڏينِهان،
مدامي مار منزل، ڪوهه ويهان.
ڪري جنهن جاءِ، عاشق وڃ اُتارا،
هووي خوشبوءِ خوش، جهرجهنگ سارا.
ڇڏيان ٻوٽي، ڪناري راه، پاسي،
کَٿوري، مُشڪ، عنبر نال واسي.
آون شوقون شُتر شبروز ڪاهي،
رَسئي هڪ گام(1)
دي گردون نواحي(2).
پنهل آکيا سپاهيان ڪون، سنهاري!
ڪرو ويلا شهر پاسي، ڪناري.
رهو اڄ روز يارو، ڏينهن ٺارو،
اَٺان ديان ڪڍ مهاران، چست چارو.
اَٿي اڌ رات، ڦر ٿيسون رواني،
کُڙيسون وڃ صنم دي در، شماني(3).
لٿي تنهن گام ڪون نزديڪ پاسي،
لڳي خيمي، قناتان خوب خاصي.
پنهل آکيا بلوچان ڪون، بهادر!
رهي هرڪو هشياري نال حاضر.
شتابي ڪر گهِنو، چا طعام تياري،
کوائو، خوش ڪرائو سنگت ساري.
در بيان مهمان شدن پنهل نزد سهجان، و شبا شب
رفتن پنهل، و فرياد ڪردن سهجان
سُناري ذات، سهجان اِسم آهي،
هليندي شهر دي وچ حڪم شاهي.
هئي پُر ناز هڪ نوشابه(1)
جيهي،
ڪران مين حسن دي تعريف ڪيهي.
جڙايس باغ، وه! بنگلا نقاشي،
عمر آهي اَهين اندر عياشي.
سدا رکدي اُچا اقبال، عالي،
چندين(2)
مجذوب ڪيتي تنهن موالي.
پيا گلنار ڪون برگوش(3)
گفتا(4)،
جنگي جاڳيا، شِتابي شير خفتا(5).
دريچه کول ناگہ نظر ڪيتس،
پنهل دي حسن، سارا هوش نيتس.
ڳيانس عقل تنهن دا، تل نه ترسيا،
سناري تي اُمالڪ بره برسيا(1).
ڏٺس ٻيٺا ٻڌي سر نال پيچي،
پنهل کٽ تي خلاصا، خان ڪيچي.
آيا در پيش تنهن ڪون سخت ويلا(2)،
سنبر ماريس بره سر وچ ثقيلا(3).
ڪتي محبت چري، چُور راڻي،
اکئين چون آب هاريس، پلٽ پاڻي.
ڪنيزڪ ڪون ٻلايس(4)،
جلد آئي،
آکيس وچ لهه خبر تون دوڙ دائي!
قدم ڪون چا ڪنيزڪ تيز چايا،
لَڌس مضمون مطلب رمز رايا.
پنهل دي پيش، حاضُر زود آئي،
زبان دي نوڪ نازڪ تنهن چلائي.
پڇيس احوال ادبون، حال سارا،
مناسب، مختصر مضمون اشارا.
اسم تي ذات، واقف زود ڪرڪي،
آئي در پيش سهجان پير ڀرڪي.
ڪنيزڪ لهه خبر، في الحال جلدي،
ڏتي گلنار ڪون هٿ جوڙ ولدي.
سڻيس، دل نال سهجان ٿي دواني،
فدا ڪيتي بسره دي فوج فاني.
ولايس جاسد ڏي، پيغام دائي!
بلا فرصت، سگهي در ساٿ آئي.
پنهل دي آ اَڳون هٿ جوڙ گولي،
زبان دي نوڪ، نازڪ نار چولي.
اَکيس سڻ تون، ڪهيا سهجان سوالي،
ڏتِي ميڪون حسن تيڏي ڏکالي.
گذاري مين عمر تنها، جريدي(1)،
ڪيتوئي آڻ ميڪون ملهه خريدي.
خداوند خاص ميڪون جڏ اُپايا،
نهين مين نار(2)
ڪون نر دست لايا.
مني(3)
ارواح ميڏي هي غلامي،
ڪتا محبت ميڪون تيڏا سلامي.
ڪتوئي جوڙ جادوگر، فراقي،
سگها وچ باغ ميڏي ٿي، اطاقي.
چرن گل، گاهه چانگي، خان، تيڏي،
منو دعوت، ٿيوو مهمان ميڏي.
قبولين جي ڪنيزڪ، تا ڀلائي،
ڪرين جي ننهن، نتان وڃ نال چائي.
دنيا دولت، تُسان ڏي ملِڪ(4)
مالي،
هوسان پورهيت، اَٽي دي پاءُ والي.
ڪهاڻي ڪر ڪنيزڪ چا، گذاري،
پنهل آکيا، مني مين منت ساري.
ڪهيس تيڏي اسان مهمان آهين،
الہ دي اسم تئون قربان آهين.
ڪنيزڪ ڪر وَلائي، هوت راضي،
رکي دل وچ پنهل بلوچ بازي.
اِجازا(1)
گهِن پنهل دا، جلد آئي،
تُساڏا هوت هي مهمان، مائي!
شتابي سڀ سڏائي، نانوائي،
هويا موجود مُربا تي مٺائي.
پُلا، حلوي پڪَي هر طعام خاصي،
طلائي رنگ، تازي بوءِ واسي.
بَداميان بهِت قشمش تي ڇُهاري،
پئي در ديگ دانا، سير ساري.
بِلوري خونچي پر طعام ڪيتي،
گرم گرما پنهل دي پيش نيتي.
سپاهيان سبز ڪونري دست چائي،
سنڀائي سڀڪنهين دي هـٿ ڌُوائي.
پُلا، حلوي بهت بيڳانچ(1)
آندي،
کاون بلوچ بيشڪ اڻسُهاندي(2).
انبارين آڻ داڻي، گڏ ڪرائي،
جنهين جِتلا وڻي سو، چا چرائي.
گذر ڳيا روز، رب دي رَين(3)
آئي،
ڳئي ول، آدمي سڀ جا بجائي.
وڏا ويساهه ڪر سهجان وچاري،
سُتي، سُک سيج تي سا مُرد(4)
ماري.
سنجها گذريا ڪيتوني سنبر سعيا،
مثل چوران، بلوچان ساٿ چايا.
ڏيون ڪوڙي دلاسي، مَر مجازي،
وجہ ورثا جنهان دا بُغض بازي.
سدائي سرفرازي هي سچاران،
نه ڪجهه حاصل دُزان(1)
تي دام داران(2).
ڪرڻ سعيا سدا سڀ ڪون سچائي،
دغا بازي ڪنهين ڪون ڪم نه آئي.
فجر ويلي دريچا کول ڀَالي(3)،
ڳئي چوري ڇَپي لڏ ساٿ والي.
صبح سهجان، ڪِتِي فرياد زاري،
وسايس سر اُتي، چا ميل(4)
واري.
آيا مل لوڪ، دانهان سڻ شهر دا،
پُڇوني ڪنهن ڏِتُئي پيالا زهر دا.
آکيس ڏک ڏي، پنهل ڳيا قبر توڙي،
وڃن مسڪين ڪون مهمان ڇوڙي.
نه ڪيتي ڪا بلوچان، اَلہ واهي،
نه ڄاڻان ٿيا، ڪنهن طرف راهي؟
بلوچان دي اصل بدچال ڀاڳي،
تنهان دي ذات ظالم هي نڀاڳي.
جيڪي عاشق فنا في الله ٿيون،
نه ڪجهه پاڻي پرايا، پلٽ پيون.
(4)
اڳي سنبرڻ= سنبرڻ کان اڳي.
(1)
الله واهي= خدا حافظ، موليٰ مددگار.
وڃن........ واهي= هرڪو پنهنجي گهر وڃي،
موڪلائي پيو اچي.
(3)
رکي..........جوڙي= سر سان جوڙي (ڪفن لاءِ)
ٻڌي، تيار ٿيو ويٺو آهي.
(2)
چا منت من= کڻي عرض مڃ.
(2)
موشا= موشو، مُنهن موڙ.
(1)
دنگيان= دنگيون، چمڙي جون دٻيون.
(2)
ڪملي= ڪمرا، چِٽڪمرا، رنگارنگي.
(1)
بيت احزان= غمن جو گهر.
(2)
پشت= پٺيان، پٺيءَ، پويان، غير حاضريءَ ۾.
(2)
گردون نواحي= ويجهڙائي، آسپاس.
(1)
نوشابه= بروع ملڪ جي شهزادي، جا سڪندر جي وقت
۾ هئي. سڪندر، هن جي درٻار ۾ ايلچيءَ جو ويس
ڪري ويو، ليڪن هن هڪدم سڃاڻي ورتس.
(1)
بره برسيا= بره وسيو، بره جي بارش ٿي.
(2)
ويلا= پيٽ جو سور، درد.
(4)
ڪنيزڪ ڪون ٻلايس= ڪنيز (پورهيت) کي گهرايائين.
(1)
بيڳانچ= اڻ ڳڻيا، بيشمار.
(2)
اڻسهاندي= گهرج کان گهڻو.
(2)
دام داران= ڦاهي اڏيندڙ، شڪاري. نه ڪجهه......
داران= چورن ۽ شڪارين جي گهر ۾ ڪجهه نه هوندو
آهي.
|
