تاج جويو

محمد ابراهيم جويو

                 تعارف، علمي، ادبي ۽ قومي خدمتون

(الف) تعارف:

نالو: محمد ابراهيم جويو

والد جو نالو: محمد خان جويو

والد جي ڪِرت: هاري

والد جي وفات: 1918ع ۾، پهرين مهاڀاري لڙائيءَ جي نتيجي ۾ پکڙيل وڏيءَ بيماريءَ دوران.

جنم جو هنڌ: ڳوٺ ’آباد‘ (لڳ تيرٿ لڪي، هاڻي لڪي شاهه صدر) تعلقو ڪوٽڙي، ضلعو دادو (هاڻي ڄام شورو)

جنم جو سال: 13 آگسٽ 1915ع

(ب) تعليم۽ ملازمت جو رڪارڊ:

§ پرائمري چار درجا سنڌي: گورنمينٽ پرائمري اسڪول ’آباد‘ ۾ پڙهيو.

§ پنجون ۽ ڇهون درجو سنڌي: پرائمري اسڪول تيرٿ لڪي (هاڻي لڪي شاهه صدر) ۾ پڙهيو.

§ 17 اپريل 1927ع تي سَن جي اي.وي اسڪول ۾ داخل ٿيو.

§ پنجين کان ستين درجي تائين سنڌي ٽي درجا انگريزي: اي.وي اسڪول سَن ۾ پڙهيو.

§ سنڌ مدرسي ڪراچيءَ ۾ داخلا ورتائين 1930ع؛ جتي چوٿون، پنجون، ڇهون ۽ ستون درجو انگريزي پڙهيو، ان زماني ۾ ستون درجو مئٽرڪ شمار ٿيندو هو.

§ مئٽرڪ، سنڌ مدرسي مان 1934ع ۾ پاس ڪيائين ۽ سڄي دادو ضلعي (تڏهن ڪراچي به دادو ضلعي ۾ هئي) ۾ ٻيو نمبر اچي، ويهه رپيا ماهوار، اسڪالر شپ حاصل ڪيائين.

§ 1934ع ۾ ڊي. جي. سنڌ ڪاليج، ڪراچيءَ ۾ پهرئين سال‘ ۾ داخلا ورتائين، جتان 1938ع ۾ بي.اي پاس ڪيائين.

§ اپريل، 1938ع ۾ ئي سنڌ مدرسي ڪراچيءَ ۾ ’اسسٽنٽ ماسٽر‘ طور مقرر ٿيو. ٻه سال پڙهائڻ بعد، 1940ع ۾، سنڌ مدرسي طرفان گورنمينٽ اي.ٽي. ڪاليج بمبئيءَ بي. ٽي. (B.T) پڙهڻ ويو.

§ 1941ع ۾ بي.ٽي پاس ڪري موٽڻ بعد، سنڌ مدرسي ۾ موٽي اچي ’اسسٽنٽ ماسٽر‘ طور، 1947ع تائين پڙهايائين.

§ جون 1947ع ۾، سنڌ مدرسي ۾ ملازمت دوران ڪتاب Save Sindh Save the Continent from Feudal lords, capitalists and their Communalisms لکڻ ڪري، سنڌ مدرسي بورڊ جي صدر (۽ سنڌ جي تڏهوڪي وزير تعليم) پير الاهي بخش سندس ملازمت ختم ڪرڻ جو حڪمنامو جاري ڪيو.

§ سيپٽمبر 1947ع جي آخر ۾، ٺٽي ميونسپالٽيءَ جي چيئرمئن موليڏني عباسيءَ جي آڇ تي ميونسپل هاءِ اسڪول ٺٽي جو هيڊ ماستر ٿيو ۽ ٻه سال اُتي 200 روپين ماهوار پگهار تي پڙهايائين.

§ ٺَٽو ميونسپل هاءِ اسڪول، سرڪاري تحويل ۾ اچڻ بعد، 1 جون، 1949ع ۾، ٽيچرس ٽريننگ ڪاليج فار مين، حيدرآباد ۾ (ويهه روپيا گهٽ پگهار سان) ’اسسٽنٽ ماسٽر‘ طور بدلي ٿي آيو، ۽ ٻه سال هتي رهيو.

§ جولاءِ 1951ع ۾ ٽريننگ ڪاليج حيدرآباد مان بدلي ٿي، ڪلاس II، گزيٽيڊ آفيسر طور، سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جي چونڊ سان، ’هاءِ پاوَر ايگزيڪيوٽو ڪاميٽي فار سنڌي لٽريچر‘، گورنمينٽ آف سنڌ، ڪراچيءَ جي سيڪريٽريءَ طور ڪم ڪيائين.

§ مارچ 1954ع ۾، اُن ڪاميٽيءَ جي ’سنڌي ادبي بورڊ‘ ۾ نالي بدل سان، بورڊ جو سيڪريٽري مقرر ٿيو، جتي 1961ع تائين جانفشانيءَ سان ڪم ڪيائين.

§ سنڌي ادبي بورڊ جي سيڪريٽريشپ دوران، ٻه سال 56-1955ع بورڊ جي ٽماهي رسالي ’مهراڻ‘ جي ايڊيٽر طور ڪم ڪيائين، جتي جديد ادب جي وڏي سرپرستي ڪيائين. ’مهراڻ‘ جو هيءُ دور، يادگار دور ليکيو وڃي ٿو.

§ فيبروري، 1961ع  ۾ سرڪاري نوڪريءَ ۾ سنڌ ايڊيوڪيشن سروس ڪلاس II جي عهدي تي واپس ٿيو ۽ ڊائريڪٽوريٽ آف ايڊيوڪيشن سنڌ، حيدرآباد ۾ ’پبليڪيشن آفيسر‘ ٿي رهيو.

§ نومبر 1962ع ۾ ساڳئي عهدي سان او. ايس. ڊي (O.S.D) ويسٽ پاڪستان، ٽيڪسٽ بڪبورڊ، لاهور، مقرر ٿيو ۽ ڪجهه وقت تائين اُتي ڪم ڪيائين.

§ مارچ، 1963ع ۾ او. ايس. ڊي پاڪستان ٽيڪسٽ بڪ بورڊ (ائٽ حيدرآباد) طور حيدرآباد، ڪراچيءَ ۽ ڪوئيٽا ريجنن لاءِ ڪم ڪيائين. ساڳئي سال کيس اضافي طور سنڌي ادبي بورڊ جي اعزازي سيڪريٽريءَ جون جوابداريون ڏنيون ويون، جنهن اعزازي عهدي تي به 1963ع کان جولاءِ 1967ع تائين پنج سال رهيو.

§ جولاءِ 1967ع ۾، ’اولهه پاڪستان ۾ ٻولين جو مسئلو‘ مضمون، انگريزيءَ ۾، سليم احمد جي نالي ۾ لکيائين، جنهن تي ناراض ٿي، سرڪار کيس بدلي ڪري، گورنمينٽ هاءِ اسڪول جيڪب آباد ۾ هيڊ ماستر ڪري رکيو.

§ مارچ، 1968ع ۾ سرڪار جي مزيد ناراضگيءَ تي، بدلي ٿي، گورنمينٽ ٽريننگ اسڪول ڪوهاٽ جو پرنسپال مقرر ڪيو ويو، جتي لڳ ڀڳ ٻه سال رهيو.

§ نومبر 1969ع ۾، ون يونٽ جي خاتمي جي فيصلي سان، واپس سنڌ ۾ رجسٽرار ڊپارٽمينٽل اگزئمينيشنز، ڊائريڪٽوريٽ آف ايڊيوڪيشن سنڌ، حيدرآباد، مقرر ٿيو.

§ سيپٽمبر 1970ع ۾ ڊپٽي ڊائريڪٽر آف ايڊيوڪيشن (اسڪولس)، سنڌ، حيدرآباد ٿي رهيو.

§ فيبروي 1971ع ۾، سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ جو سيڪريٽري مقرر ٿيو.

§ سيپٽمبر 1971ع ۾ ئي انسپيڪٽر آف اسڪولس خيرپور ڊويزن، مقرر ٿيو ۽ جولاءِ 1972ع تي ان عهدي تي رهيو.

§  سيپٽمبر 1972ع ۾ او. ايس. ڊي سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ، حيدرآباد ۾ مقرر ٿيو، جتان 12 آگسٽ 1973ع تي رٽائر ڪيائين.

§ 13 آگسٽ 1973ع کان 30 جون 1974ع تائين ڏهن مهينن لاءِ سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ جو ميمبر ٿي رهيو.

(ٻ) مختلف ادارن سان وابستگي:

§ سنڌي ادبي سنگت جي ’نئين جاڳرتا‘
 (renaissance) واري دور (56-1954ع) جو اهم اڳواڻ رهيو آهي ۽ سنگت سان مستقل وابستگي رکندو اچي، ۽ حيدرآباد شاخ جي ڪاروباري ڪاميٽيءَ جو ميمبر رهيو آهي.

§ 1973ع ڌاري سنڌ جي ڪجهه سڄاڻ اديبن سان گڏ ’سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت‘ ٺاهيائين؛ جنهن جو پاڻ صدر ٿيو ۽ اُن طرفان هن وقت تائين چاليهارو ڪتاب ڇپائي چڪو آهي.

§ 1978ع ۾ ’سنڌ فرينڊس سرڪل‘ قائم ڪري، ان طرفان ويهارو ڪتاب ۽ڪتابچا ڇپائي چڪو آهي.

§ ’سرونٽس آف سنڌ سوسائٽيءَ‘ جو 1982ع کان وائيس پريزيڊنٽ ۽ بعد ۾ پريزيڊنٽ رهيو.

§  1995ع ۾ سندس دوست ۽ ساٿي، سراج الحق ميمڻ جي تحرڪ ۽ سرپرستيءَ م ’سنڌ ايڊيوڪيشن ٽرسٽ، حيدرآباد‘، جو بنياد پيو، جنهن جو پاڻ وائيس چيئرمئن ۽ مئنيجنگ ٽرسٽي رهيو آهي.

§ 1997ع کان 2002ع تائين سنڌي ادبي بورڊ جو اعزازي چيئرمئن رهيو.

§ 1998ع کان 2000ع تائين ’سنڌيلئنگئيج اٿارٽيءَ، جي بورڊ آف گورنرس جو ميمبر ٿي ڪم ڪيائين.

§ 1998ع کان 2000ع تائين ’سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ‘ جي مالي ڪاميٽيءَ، پبليڪيشن ڪاميٽيءَ ۽ ادبي تحقيقي ڪاميٽيءَ جي ميمبر طور خدمتون سرانجام ڏنائين ۽ اٿارٽيءَ جي اسڪيمن ۾ مددگار رهيو.

§ 1998ع ۾ ’شيخ اياز فائونڊيشن‘ جو قيام عمل ۾ آيو، ته کيس اُن جو چيئرمئن مقرر ڪيو ويو. فائونڊيشن طرفان هن وقت تائين ڇهه ڪتاب ڇپائي چڪو آهي.

§ 2001ع کان آگسٽ 2002ع تائين ’سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ‘ جي بورڊ آف گورنرس ۽ ڪيترين ڪميٽين جو ميمبر رهيو آهي.

§ ’شيخ اياز چيئر‘، شاهه عبداللطيف يونيورسٽي، خيرپور جي صلاحڪار بورڊ جو 2000ع کان ٽن سالن تائين ميمبر رهيو.

§ ’ٿياسافيڪل سوسائٽي، حيدرآباد‘ جو هڪ وڏي عرصي کان وٺي وائيس پريزيدنٽ رهندو اچي.

§ ’سنڌ ڊيموڪرئٽڪ پارٽيءَ‘ جو نائب صدر رهي چڪو آهي.

(پ) محمد ابراهيم جويي جا استاد:

(1) اوائلي استاد:

§ ٽيڪن مل آراضيءَ وارو، جنهن وٽ ’آباد‘ ۾ چار درجا سنڌي پڙهيو.

§ محمد صالح ٻُگهيو، ڇِني (تعلقو جوهيءَ) وارو، جنهن وٽ ڳوٺ لڪي تيرٿ (هاڻي لڪي شاهه صدر) ۾ ٻه درجا، پنجون ۽ ڇهون سنڌي، پڙهيو.

§ ماستر فيض محمد ميمڻ، مٺياڻيءَ وارو، جنهن وٽ اي. وي. اسڪول سَنَ ۾ ٽي درجا انگريزيءَ جا، ماستر نيڀراج وٽ پنجون ۽ ڇهون درجا ۽ هيڊ ماستر مسٽر پرسرام ٽهلراماڻيءَ وٽ ستون درجو پڙهي پوروڪيائين.

§ اُتي سن ۾ ئي سائين جي. ايم. سيد جي قائم ڪيل مڪتب ۾ مولوي محمد صالح سيال، دادوءَ واري وٽ فارسيءَ جو درس ورتائين.

(2) سنڌ مدرسي جا استاد:

§ ڊاڪٽر عمر بن محمد دائودپوٽو (پرنسپال)

§ ايڇ. ايف. ايل. ٽي. هئريسن (پرنسپال)

§ خانصاحب مريد علي

§ مولوي ميان عبدالرحيم مگسي

§ مولوي قاضي عبدالرزاق

§ عبدالقيوم شيرواني

§ مسٽر نهالچند

§ محمد عبدالعزيز

§ مسٽر آر. بي. ٽالڪر

§ مسٽر ڀڳت سنگهه

§ آغا تاج محمد خان

§ آغا سليم صفوي

(3) ڊي. جي سنڌ ڪاليج، ڪراچيءَ جا استاد:

§ پرنسپال، اين.بي (نارائڻداس بولچند) ڀُٽاڻي

§ ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻي

§ پروفيسر ٽي.ايم. آڏواڻي

§ پروفيسر لالسنگهه اجواڻي

§ پروفيسر اي. ايل. شيخ

§ پروفيسر منگهارام اُڌارام ملڪاڻي

§ پروفيسر اي.ايل. شيخ

§ ڀيرومل مهرچند آڏواڻي

(4) گورنمينٽ سيڪنڊري ٽيچرس ٽريننگ ڪاليج بمبئيءَ جا استاد:

§ پروفيسر سيل (پرنسپال)

§ پروفيسر عبدالرئوف سيد

§ پروفيسر ٻُڌراڻي

§ پروفيسر ڪارِ

§ ڊاڪٽر مس پننديڪر

(ڀ) جويي صاحب جا ڪي اهم شاگرد:

§ عبدالله جي. ميمڻ

§ محسن عباسي

§ علي احمد بروهي

§ رسول بخش پليجو

§ رئيس غلام مصطفيٰ خان جتوئي

§ ڊاڪٽر آفتاب قريشي

§ تاج محمد قريشي

§ جسٽس عبدالحفيظ ميمڻ

§ سرجن علي محمد انصاري

§ عبدالحفيظ لاکو، ائڊووڪيٽ

§ غلام علي ميمڻ، وڪيل

§ غلام محمد خليفو

§ ساقي مرحوم

§ شمشيرالحيدري

§ عبدالغفور ميمڻ ’الستي‘

§ ابن حيات پنهور

§ (۽ ٻيا ڪيئي لائق فائق شاگرد، جيڪي حال حيات آهن، جن کي پاڻ دعائون ڪن ٿا)

(ت) ڪي اهم ڳالهيون:

§ پهريون سنڌي مضمون: ’پڃري جا پکي‘ ستين ڪلاس ۾، 14 سالن جي عمر ۾ لکيائين.

§ پهريون انگريزي مضمون: ’Democracy in School Administration‘ پنهنجي نالي سان لکي، سنڌ مدرسي جي ’ڪرانيڪل‘ ۾، 1946ع ۾ ڇپايائين.

§ سندس پهريون تعليمي مددگار: سائين جي. ايم. سيد.

§ ٻه مفڪر، جن کان متاثر ٿيو: سائين جي. ايم. سيد ۽ ايم.اين.راءِ.

§ پهرين پارٽي، جنهن ۾ شامل ٿيو: Radical Democratic Party

§ پهريون ڪتاب، جيڪو ترجمو ڪيائين: ايم. اين. راءِ جي ڪتاب Historicl Role of Islam‘ جو ترجمو: ’اسلام جو تاريخي ڪارنامو‘ (1945ع).

§ پهريون طبعزاد ڪتاب: Save Sindh, Save the Continent... 1946

§ پهرين ملازمت: سنڌ مدرسي ۾ ’اسسٽنٽ ٽيچر‘ طور مقرري (1938ع)

§ پهريون ايڊيٽر: سماهي مهراڻ، 1955ع

(ٺ) جويي صاحب جو اولاد چار پُٽ، ٻه نياڻيون:

§ منور علي جويو: اڳوڻو جنرل مئنيجر، پرنٽنگ ڪارپوريشن آف پاڪستان، اسلام آباد.

§ مظفر علي جويو: چيف ايگزيڪيوٽو انجنيئر ايريگيشن

§ محبوب علي جويو: اڳوڻو ڊائريڪٽر ٽيليفونز (PTCL)

§ منصور علي جويو: ڊاڪٽر (MBBS)

§ نيلوفر جويو: بي.اي، ايم.ايڊ، ڪهاڻيڪار، ماڊل اسڪول سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ استاد (وفات: 1999-1-13)

§ نرگس جويو: بي.اي. پڙهيل (گهرو عورت)

(ٽ) پتو:

گهر نمبر A-41،

صحافي ڪالوني،

جيل روڊ، حيدرآباد، سنڌ

فون نمبر (گهر 2106819-022)

محمد ابراهيم جويي جو قلمي پورهيو

(الف) ڇپيل ڪتاب: طبعزاد، ترجما ۽ ترتيب:

(1)  ’اسلام جو تاريخي ڪارنامو‘: ايم. اين. راءِ جي ڪتاب Historical Role of Islam جو سنڌي ترجمو، 1945ع.

(2) ‘Save Sindh Save the continent’ 1^st Edition, June, 1947; Sindh Renaissance Association, Karachi. 2^nd Edition, Creative Communications, Sindh Democratic Party, Hyderabad, August 2002, 3^rd Edition Roshni Publication Kandiaro, 2014.

(3) ’ايميلي عرف تعليم‘: جي. جي. روسو جي ڪتاب: ’Emile or Education‘ (جي انگريزي ترجمي جو اختصار پهريون ڇاپو، ايجوڪيشنل بڪ ڊپو، حيدرآباد، 1954ع؛ چوٿون ڇاپو، مهراڻ پبلشرز، ڪراچي، 1995ع.

(4) ’سماجي اڀياس‘ (تاريخ) نائين ۽ ڏهين ڪلاس لاءِ، مصنف: پروفيسر نور الڪريم ۽ مسٽر ڪليم الدين؛ سيڪنڊري بورڊ آف ايڊيوڪيشن، حيدرآباد ريجن، آگسٽ 1961ع.

(5)  ’تواريخ پاڪستان‘ (اختياري)، نائين ۽ ڏهين ڪلاس لاءِ، مترجم: محمد ابراهيم جويو، شيخ غلام علي ائنڊ سنز، حيدرآباد، مارچ 1962ع.

(6) The Sindhi Instructor: Munshi Anandram (1905), Revised by: Muhammad Ibrahim Joyo, Sindhi Adabi Board, Jamshoro, 2^nd Edition 1971, 3^rd edition 1983, 4^th Edition 2007.

(7) ’ٻارن جي تعليم‘: پليو ٽارچ جي ڪتاب ’Education of Child‘ جي انگريزي ترجمي جو سنڌي ترجمو، مهراڻ پبلشرز، ڪراچي، پهريون ڇاپو، 1972ع، ٻيو ڇاپو، 1995ع.

(8) ’وحشي جيوت جا نشان‘: هاوَرڊ موئر جي ڪاتب ’Savage Survivals‘ جو ترجمو، سنڌي ادبي بورد، پهريون ڇاپو، 1976ع، ٻيو ڇاپو، 1994ع.

(9) ’سنڌي زبان جي بنيادي لغت‘: (بنيادي لغت، وڌايل بنيادي لغت ۽ ڪاروباري بنيادي لغت: ساٿين سان گڏجي تيار ڪيل)، سنڌي ادبي بورڊ، حيدرآباد، 1976ع.

(10)         ’فڪر جي آزادي‘: اسٽيفن زويگ جي ڪتاب ’The right to heresy‘ جو ترجمو، پهريون ڇاپو، جون 1977ع، روشني پبليڪيسن، ڪنڊيارو، ٻيو ڇاپو، 1997ع، ٽيون ڇاپو 2008ع.

(11)          National Unity: G.M. Syed, (Translation and Foreword by: Muhammad Ibrahim Joyo, Introduction by: G.M. Mehkri); Syed and Syed, Karachi, 1978.

(12)         ’گليلو‘: بر ٽالٽ بريخت جي ڊرامي جي ڪتاب ’life of Gallileo‘ جو ترجمو، سنڌي اديبن جي ڪو آپريٽو سوسائٽي، حيدرآباد، سنڌ، سيپٽمبر 1977ع، ٻيو ڇاپو: روشني پبليڪيشن، ڪنڊيارو، سنڌ، 1997ع.

(13)         ’ڪئنڊيڊ‘: والٽيئر (ترجمو: الهرکيو پريو، شمشير الحيدري ۽ سومار علي سومرو)، تصحيح، تعارف ۽ نوٽ: محمد ابراهيم جويو؛ سنڌي ادبي بورڊ، ڄام شورو، پهريون ڇاپو، جون 1977ع، ٻيو ڇاپو، اپريل 1995ع.

(14)         ’شاهه، سچل، سامي‘: (1689ع- 1850ع هڪ مطالعو): پهريون ڇاپو، 1978ع، سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت، حيدرآباد؛ ٻيو، ٽيون، چوٿون، پنجون ڇاپو، روشني پبليڪيسن، ڪنڊيارو، 1990ع.

(15)          .ٻارن جو مسيح‘: اينڊ بلائٽن جي ڪتاب ’Children’s Life of Christ‘ جو ترجمو، سنڌي اديبن جي ڪو آپريٽو سوسائٽي، حيدرآباد، 1980ع، ٻيو ڇاپو: روشني پبليڪيشن، 2007ع.

(16)         ’ماڻهوءَ جو ڀاڳ‘: (ناٽڪ، لوڪ ڪهاڻيون، شاعري وغيره)، سسئي پبليڪيشن، سلطان آباد، سيپٽمبر 1980ع، ٻيو ڇاپو مارئي اڪيڊمي سڪرنڊ، 2004ع.

(17)         ’عورتازاد‘ (عورتن جي تحريڪ آزادي): ترتيب ۽ ترجمو، سنڌ فرينشس سرڪل، حيدرآباد، 1983ع.

(18)         ’فلسفي جو ابتدائي ڪورس‘: مصنف: جارج پوليزر جي فرينچ ٻوليءَ ۾ لکيل ڪتاب جي انگريزي ترجمي: An Elementary Course in Philosophy جو سنڌي ترجمو، روشني پبليڪيشن، ڪنڊيارو، سنڌ، ڇاپو پهريون 1984ع، ڇاپو ٻيو 1990ع، ڇاپو ٽيون 2006ع، ڇاپو چوٿون: 2014ع.

(19)         ’علم تدريس مظلومن لاءِ‘: پائلو فراري جي ڪتاب ’Pedagogy of the Oppressed‘ جو ترجمو، عظمت ادبي اڪيڊمي، حيدرآباد، سنڌ، پهريون ڇاپو، نومبر 1984ع. ٻيو، ٽيون، چوٿون ڇاپو، روشني پبليڪيشن، 2013ع.

(20)        ’محڪريءَ جا مضمون‘: جي.ايم.محڪري (ترجمو، ترتيب ۽ پيش لفظ: محمد ابراهيم جويو)؛ عظمت ادبي اڪيڊمي، حيدرآباد، سنڌ، پهريون ڇاپو 1983ع، ٻيو ڇاپو، 1985ع.

(21)         ’اسان جي ٻولي، اسان جي تعليم‘: (ترتيب: محمد ابراهيم جويو)، سنڌ فرينڊس، سرڪل، حيدرآباد، سنڌ، 1985ع.

(22)        ‘Sorrows of Sindh’: Dr. G. M. Mehkri (Compilation and Introduction by: Muhammad Ibrahim Joyo), Sindh Friends Circle, Hyderabad, Sindh, 1987.

(23)        ’فرينچ انقلاب‘: ايميل ايرڪمن ۽ اليگزانڊر چيتريان، (ترجمو)، نيوفيلڊس پبليڪيشن، حيدرآباد، سنڌ 1990ع، ٻيو ڇاپو، روشني پبليڪيشن ڪنڊيارو، 2010ع.

(24)        ’مُٺ مُٺ موتين جي‘: (هفتيوار ’هدايت‘، حيدرآباد ۾ آيل مواد مان چونڊ)، نيو فيلڊس پبليڪيشن، حيدرآباد، سنڌ، 1992ع.

(25)          ’هوءَ جا ٽمڪي باهڙي‘ (پهريون جلد: مضمون ۽ ترجما)؛ نئين سنڌ اڪيڊمي، ڪراچي، آگسٽ 1995ع.

(26)        سندھ کے صوفی شاعر (شاهه، سچل ساميءَ جو اردو ترجمو): محمد ابراهيم جويو، فڪشن هائوس، لاهور 1997ع.

(27)        ’ادب، ٻولي، تعليم‘: ’هوءَ جا ٽمڪي باهڙي‘، (جلد ٻيو)، سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت، حيدرآباد، سنڌ سيپٽمبر 1998ع.

(28)        ’خط ٻن اديبن جا‘: (عبدالقادر جوڻيجو ۽ محمد ابراهيم جويو)، سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت، حيدرآباد، 1999ع.

(29)        ’ڳالهيون ڪتابن جون‘، ڀاڱو پهريون (هوءَ جا ٽمڪي باهڙي، جلد ٽيون: 1992ع- 1947ع) پيش لفظن جي صورت ۾، ڪتاب شيخ اياز ۽ ابراهيم جويي جا)؛ سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت، حيدرآباد، سنڌ، جنوري، 2002ع.

(30)        ’ڳالهيون ڪتابن جون‘ (ڀاڱو ٻيو ’هوءَ جا ٽمڪي باهڙي‘، جلد چوٿون، 34 ڪتابن جا پيش لفظ)، سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت، حيدرآباد، سنڌ، 2003ع.

(31)         ’خط ٻن اُستادن جا‘: (محمد ابراهيم جويو، غلام علي چنا)، سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت، حيدرآباد، سنڌ، مارچ، 2003ع.

(32)        Sindhu Desh, The Nation in Chains: G. M. Syed (Translation & Foreword), 2003.

(33)        A Manual of Sindhi: by Dulamal Bulchand (1901), revised by M. I. Joyo, Sindhi Language Authority, Hyderabad, 2003.

(34)        ’سڏ پڙاڏو‘ سائين جي.ايم.سيد ۽ محمد ابراهيم جويي جا خط)، مرتب: آزاد قاضي، سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت، حيدرآباد، سنڌ، 2004ع.

(35)         ’سنڌ جو املهه هيرو: تاج محمد ابڙو‘، سهيڙيندڙ: محمد ابراهيم جويو، نيو فيلڊس پبليڪيشن حيدرآباد، سنڌ، 2004ع.

(36)        The betrayal Sindh Bides Day for Freedom, Vol: 1, Sindhi Adeeban Ji Sehkari Sangat, Hyderabad, Sindh, 2005.

(37)        The Betrayal Sindh Bides Days for Freedom, Vol: II, Sindhi Adeeban Ji Sahkari Sangat, Hyderabad, Sindh, 2005.

(38)        ’بقول زرتشت‘ (ڀاڱو 1 ۽ 2): فريڊرڪ نٽشي، مترجم: عبدالعزيز قنڌاري، نظرثاني، محمد ابراهيم جويو، روشني پبليڪيشن ڪنڊيارو، 2007ع.

(39)        ’سيڪيولرزم ۽ عقليت پسندي‘: سينٽر فار پيس اينڊ سول سوسائٽي، حيدرآباد، مارچ 2007ع.

(40)        ’سنڌ، سنڌي ٻولي ۽ سنڌي شاعري‘ (آڳاٽو دوَر): پروفيسر محرم خان وگهامل، مرتب ۽ تعارف: محمد ابراهيم جويو، سنڌي ادبي بورڊ، ڄام شورو، 2007ع.

(41)         ’پيار، نبار ۽ اٿاهه‘، (خط استاد ۽ شاگرد عرف ٻن دوستن: ع. ق. شيخ ۽ م. ا. جويي جا)، روشني پبليڪيشن، ڪنڊيارو، 2008ع.

(42)        ’سنڌ منهنجي خوابن جي‘، CPCS حيدرآباد، مئي 2008ع.

(43)        ’آپ بيتي، جڳ بيتي‘: ايم.ايڇ.پنهور، مترجم: سيد حاڪم علي شاهه بخاري، نظرثاني: محمد ابراهيم جويو، فينڪس بوڪس ۽ ايم. ايڇ. پنهور ٽرسٽ، حيدرآباد، 2008ع.

(44)        ‘Shah, Sachal, Sami’, Muhammad Ibrahim Joyo, English Translation by: Saleem Noorhusain, Department of Culture and Tourism, Govt of Sindh, Karachi, 2009.

(45)         Sindhu Desh, The Case Yet to Settle, by: G. M. Syed, Translated by: Muhammad Ibrahim Joyo, Indus Academy Karachi, 2010.

(46)        ’مارئي، مارو ۽ مليرَ‘ ڪهاڻي سنڌ ڄائيءَ سنڌ راڻيءَ جي، سنڌيڪار: محمد ابراهيم جويو، سنڌي ادبي بورڊ ڄام شورو، 2010ع.

(47)        ’ڇا ڪراچيءَ ۾ سنڌي ٻولي رهندي يا نه؟‘، حيدربخش جتوئيءَ جي ڪتابچي ’Shall Sindhi Language stay in Karachi or not‘ (1957ع) جو سنڌي ترجمو، سنڌ هاري ڪميٽي، حيدرآباد سنڌ، 2011ع.

(48)        ’سنڌ جا مون سپنن ۾ سوچي‘ (م.ا.جويو)، سهيڙ: محسن جويو، روشني پبليڪيشن ڪنڊيارو، 2012ع.

(49)        On Sindh (Articles): Dr. G. M. Mehkri, Edited & compiled by : Muhammad Ibrahim Joyo, culture Department, Govt of Sindh, June 2012.

(50)         My Dear Joyo Ji (Correspondence Between G M Mehkri & Mohammad Ibrahim Joyo), CPCS, Hyderabad, Sindh, July 2012.

(51)          ’مون ڏات انوکي آندي آ‘ (محمد ابراهيم جويي جا شيخ اياز جي ڪتابن تي لکيل مهاڳ ۽ مضمون)، سهيڙيندڙ: ڊاڪٽر محمد علي مانجهي، ثقافت کاتو، حڪومت سنڌ، آگسٽ 2012ع.

(52)         ’سنڌ بچايو، کنڊ بچايو‘’Save Sindh, Save Continent...‘ جو ترجمو)، محمد ابراهيم جويو، روشني پبليڪيسن ڪنڊيارو، 2014ع.

-   ’سنڌ بچايو، برصغير بچايو‘ (’Save Sindh, Save Continent...‘ جو ترجمو، امان الله شيخ، سنڌيڪا اڪيدمي، ڪراچي، سنڌ، 2014ع.

اڻ ڇپيل ڪتاب:

(1)  ’ننڊ نه هيريو نيڻ‘ (2009ع کان 2014ع تائين جا مهاڳ، انٽرويو ۽ ترجما)

(2) ’ڪلچر: قومي ٻڌيءَ جو بنياد‘

(3) ’منهنجا بزرگ، دوست ۽ ساٿي‘

(4) ’سنڌي ٻوليءَ جو سياسي ڪيس‘

ڇپيل ڪتاب:

§ ’اولهه پاڪستان ۾ ٻولين جو مسئلو‘: اصل انگريزيءَ ۾ Problem of Languages in West Pakistan جي عنوان سان، سليم احمد جي نالي سان لکيل، مئي 1969ع، حيدرآباد.

§ ’سنڌ دائم رهي، سنڌ سالم رهي‘ (ون يونٽ جي خاتمي تي سنڌ کان ڪراچيءَ جي علحدگيءَ جي اُٿيل سوال بابت ’يار محمد ابن حيات پنهور‘ جي نالي سان ڇپايل)، حيدرآباد 1969ع.

§ ’ٻه لفظ صلاح جا- اُستاد لاءِ‘: پهريون ڇاپو، ڊسمبر 1971ع، ٻيو ڇاپو ڊسمبر 1983ع، ٽيون ڇاپو: سيپٽمبر 1984ع، چوٿون ڇاپو: ٽي. آر. ڊي حيدرآباد 2001ع، پنجون ڇاپو پندرنهن روزه عمرت مئگزين، 1 مارچ 2013ع.

§ ’معلومات جو سامراج 7 ٽن صلاحن واري هڪ راهه‘: هفتيوار ’هدايت‘، حيدرآباد، 13 سيپٽمبر 1984ع.

§ ’شلان جو باندي‘: لارڊ بائرن جي طويل نظم جو ترجمو، 1985ع.

§ ’ڪريڪيوليم ڇا آهي؟‘، 1978ع.

§ ’سنڌ منهنجي خوابن جي‘، 1987ع.

§ ’ادب ۽ سياست عوام لاءِ‘، 1989ع.

§ ’سنڌ ۽ سنڌي عوام‘، 1999ع.

§ ’چونڊن جو ڌار سرشتو، جمهوريت جي روح جي نفي آهي‘ 2001ع.

(ٻ) ڪي خاص ڇپيل مضمون:

§ منهنجا مٽ مائٽ، هڏ رت، ماءُ پيءُ (آتم ڪٿا)

§ سائين ٽيڪن مل: منهنجو پهريون استاد

§ ڪامريڊ ايم. اين راءِ ۽ منهنجو فڪري سفر

§ سنڌو، اسان جو قومي درياهه

§ خودمختياري ۽ آزادي قومن جو بنيادي حق آهي: 2006ع.

§ سنڌ ۾ تعليم کي عام ڪرڻ ۽ سرڪار جي غير سنجيدگي (5 سالائين تعيلمي رٿا): 2008ع

§ اڪٿ ڪهاڻي- ڪبير: مهاڳ (2008ع)

§ تعليم کاتي سنڌ پاران اعلانيل ٻولي سکيا جو ٽه ٻوليائي سرشتو

§ وفاق ۽ قومي ٻولين وارو سوال: 2009ع

§  قومي اتحاد: پهرين ترجيح سنڌ جي خوداراديت: 2010ع

§ سنڌي ٻولي قومي ٻولي: لئنگئيج ڪميٽيءَ جو تيار ڪيل ڪيس: 2010ع

§ سنڌ آجپي لاءِ واجهائي رهي آهي: 2011ع

§ قومي ٻڌيءَ جو سڏ (آدمشماريءَ جي حوالي سان): 2011ع

(ڀ) تيار ڪيل پڌرناما:

§ سنڌي ادبي انجمن، حيدرآباد، سنڌ، 1950ع.

§ سنڌي اديبن جي ڪو آپريٽو سوسائٽي، حيدرآباد (انگريزي ۽ سنڌيءَ ۾)، 1973ع.

§ سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد (انگريزيءَ ۾)، 1986ع،

§ تعليمي پڌرنامو، 2011ع

گذارشون

§ ’گذارش‘: سماهي مهراڻ، 1/1955ع

§ ’گذارش‘: سماهي مهراڻ، 2/1955ع

-         ’مهراڻ‘

-         ’اديب، ناشر ۽ پڙهندڙ‘

-         ’ون يونٽ‘

-         ’آزادي‘

-         ’معذرت‘

§ ’گذارش‘: سماهي مهراڻ، 3/1955ع

-         ’ٻولي‘

-         ’سنڌي ٻوليءَ جا مسئلا ۽ سماهي مهراڻ‘

-         ’سنڌي ٻولي ۽ ان جا ڳالهائيندڙ‘

-         ’سنڌي ريڊيو اسٽيشن‘

-         ’شڪر گذاري‘

§ ’اسان جو اميدون ۽ ارادا‘: سماهي مهراڻ، 4/1955ع

-         ’ٻولين جي ڏي وٺ‘

-         ’لفظن جي چونڊ‘

-         ’نج سنڌي لفظ‘

-         ’فنڪار جا ڳوڙها‘

§  گذريل ٽي مهينا: سماهي مهراڻ، 1/1956ع

-         ’اسان جو نئون نسل‘

-         ’ٻه پُور‘

-         ’لوڪ ادب‘

-         ’ترجما‘

§ ’ڪجهه پنهنجي متعلق‘: سماهي مهراڻ: 2/1956ع

-         ’مهراڻ جا پڙهندڙ‘

-         ’ادب جي درگاهه‘

-         ’تنقيد‘

-         ’مضمونن جو معاوضو‘

-         ’ناولن، ناٽڪن ۽ افسانن جي چٽا ڀيٽي‘

§ ’گذارش‘: سماهي مهراڻ، 3/1956ع

-         ’سنڌي ادبي بورڊ‘

-         ’انسانيت‘

-         ’انعام‘

§ ’گذارش‘: سماهي مهراڻ، 4/1956ع

-         ’نئون سال ۽ مهراڻ‘

-         ’مهراڻ ۽ ان جا پڙهندڙ‘

-         ’مهراڻ ۽ سندس ادب‘

-         ’ادب جا نقاد‘

-         ’ايشيائي اديبن جي ڪانفرنس‘

-         ’مهراڻ جا نوان ايڊيٽر‘

-         ’ٻه پور‘: سماهي مهراڻ، 3-4/1965ع

سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت،حيدرآباد پاران محمد ابراهيم جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊيٽنگ هيٺ ڇپايل ڪتاب

§ ’ڪنول پاڙون پاتار ۾‘ (شاعري): فتاح ملڪ، 1976ع

§ ’ڪپر ٿو ڪُن ڪري‘ (شاعري): شيخ اياز، 1976ع

§ ’اڄ پڻ چڪيم چاڪ‘: مرتب: تاج جويو (ستر اديبن، عالمن ۽ سماجي خدمتگارن جي جي ايم سيد ڏانهن لکيل 360 خطن جو مجموعو)، جون 1977ع

§ ’وکر سو وهاءِ‘ (ديوان عليءَ مان اقتباسات): مترجم: محبوب علي جوکيو، جنوري 1978ع

§ ’سچ جا سنيها‘ (حضرت علي عليه السلام جي حڪمت ڀرين نصيحتن جو مجموعو): مترجم: محبوب علي جوکيو، 1978ع.

§ ’ڳالهيون من اندر جون‘: صوفي لعل محمد شفيع محمد چانڊيو، 1978ع.

§ ’جديد عالمي سياست: تعارف‘: جي. ايم. سيد، مئي 1978ع

§ ’شاهه جو رسالو‘ (شاگرد ايڊيشن) 1978ع

§ ’رسالو سچل سرمست‘ (شاگرد ايڊيشن) 1978ع

§ ’ساميءَ جا سلوڪ‘ (شاگرد ايڊيشن) 1978ع

§ ’ٻاويهه سؤ ٻاويهه‘ (ناول): قاضي فيض محمد‘، 1979ع

§ ’الوحيد‘ سنڌ آزاد نمبر 1936ع، ٻي اشاعت، 10 جولاءِ 1976ع

§ ’جاڙا چنڊ‘ (شاعري)، الطاف عباسي، 10 اپريل 1979ع

§ ’جنسار‘ (ناول): قاضي فيض محمد، 1980ع

§ ’لڙيو سج لڪن ۾‘ (شاعري)، شيخ اياز، فيبروري 1980ع

§ ’گيت گلابي ٻارن جا‘ استاد بخاري، ڊسمبر 1980ع

§ ’پيلا گل پلاند ۾‘ (شاعري) اياز گل: ڊسمبر 1980ع

§ ’ٽم ٽم ٽانڊاڻا‘ (ٻاراڻا گيت): مختيار ملڪ، ڊسمبر 1980ع

§ ’مونجهارو‘ (ناٽڪ): توفيق الحڪم، مترجم: مراد علي اختر مرزا: 1981ع

§ ’ادب جا فڪري محرڪ‘: ڊاڪٽر الهداد ٻوهيو

§ ’ڪجهه خط‘ (هند سنڌ جي سياستدانن جا خط): جي. ايم. سيد، مرتب: تاج جويو، 1985ع

§ ’هيءَ ڌرتي‘ (شاعري)، تنوير عباسي، مارچ 1985ع

§ ’واڄٽ ويراڳين جا‘ (سائين جي.ايم.سيد ڏانهن ميان محمد امين کوسي جي لکيل خطن جو مجموعو جلد پهريون سال 1938ع کان سال 1966ع تائين)، ترتيب ڏيندڙ: عبدالواحد آريسر ۽ تاج جويو، اپريل 1987ع

§ ’بوند لهرون سمنڊ‘ (شاعري) نارائڻ شيام، 1987ع

§ ’ساميءَ جا سلوڪ‘ (جلد ٻيو)، بي ايڇ ناگراڻي ۽ عبدالڪريم سنديلو، 1992ع.

§ ان کان سواءِ: م.ا. جويي جا ترجمو ڪيل ڪتاب: ’گليلو، ’فڪر جي آزادي‘، ’ٻارن جو مسيح‘، ’محڪريءَ جا مضمون‘، ’فلسفي جو ابتدائي ڪورس‘ ۽ سندس طبعزاد ڪتاب ’شاهه سچل سامي‘، ’ادب ٻولي ۽ تعليم‘، ’خط ٻن اديبن جا‘ ۽ ’ڳالهيون ڪتابن جون‘ (ٻه ڀاڱا) به هن اداري پاران ڇپايا ويا آهن.

سنڌ فرينڊس سرڪل حيدراباد جا محمد ابراهيم جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊيٽنگ ۾ ڇپايل ڪتاب ۽ ڪتابچا:

§ ’سنڌ جي تاريخ ڪيئن لکڻ کپي‘، از ڊاڪٽر مبارڪ علي، مترجم: اعجاز احمد قريشي، 1984ع.

§ ’انساني زندگيءَ جو مقصد‘ (هڪ علمي بحث): حاجي غلام حيدر جروار (مهاڳ: محمد ابراهيم جويو)، جنوري 2000ع

§ ’تصوف جو پيغام‘: صوفي لعل محمد شفيع محمد چانڊيو (مهاڳ: محمد ابراهيم جويو)، 2002ع

نوٽ: ان کان سواءِ جي.ايم.محڪريءَ جو ڪتاب: ’Sorrows of Sindh‘ ۽ جويي صاحب جا ڪتابچا: ’شلان جو باندي‘ (لارڊ بائرن جي طويل نظم جو ترجمو)، ’ڪريڪيولم ڇا آهي؟‘، ’سنڌ منهنجي خوابن جي‘، ’ادب ۽ سياست- عوام لاءِ‘ ۽ ’سنڌ ۽ سنڌي قوم‘ پڻ ’سنڌ فرينڊس سرڪل‘ پاران ڇپايا ويا.

شيخ اياز فائونڊيشن حيدرآباد، سنڌ جا محمد ابراهيم جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊيٽنگ ۾ ڇپايل ڪتاب:

§ ’جر ۾ ٿو جرڪان‘: مرتب تاج جويو (شيخ اياز جو شاهه لطيف کي نثري ۽ شعري خراج تحسين)، آگسٽ 1998ع

§ ’ڪٿي نه ڀڃبو ٿڪ‘ (آتم ڪهاڻي، حصو چوٿون)، شيخ اياز، آگسٽ 1988ع

§ ’اڳتي قدم‘ (آگسٽ، سيپٽمبر، آڪٽوبر: 1947ع): شيخ اياز، نئين سر گڏيل اشاعت: مهاڳ: محمد ابراهيم جويو، 2001ع

§ ’اڪ جون ڦلڙيون، ڀيڄ ڀني‘ (شاعري): شيخ اياز (مهاڳ: محمد ابراهيم جويو)، ڊسمبر 2002ع

§ ’ساميءَ ويس سلوڪڙا‘، ترتيب: تاج جويو (شيخ اياز جو ساميءَ بابت نٿري خراج ۽ ’نوان سلوڪ‘ (شاعري) ساميءَ جي نالي)، ڊسمبر 2002ع

§ ’شيخ اياز، آڪاش کان وڏو ڌرتيءَ جو شاعر‘: مرتب تاج جويو، مارچ 2003ع

سنڌ ايڊيوڪيشن ٽرسٽ، حيدرآباد پاران محمد ابراهيم جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊيٽنگ ۾ ڇپايل ڪتاب ۽ ڪتابچا:

§ ’شمس العلماءَ مرزا قليچ بيگ، سنڌ جو قومي عالم ۽ اديب‘ (ليڪچر): از: ڊاڪٽر شمس الدين عرساڻي، 1996ع.

§ ’پڻي لوڪ: رگ ويد جي دور جا سنڌي وڻجارا، ناکئا‘ (ليڪچر): از: تاج صحرائي، آگسٽ 1996ع

§ ’لطيف جي حيات بخش جماليات‘ (ليڪچر): از: حيدر علي لغاري، آڪٽوبر 1996ع

§ ’سارنگ سار لهيج‘ (ليڪچر)، از: حافظ محمد بخش، 1997ع

§ ’ماٿيلي جي مومل ۽ ڍٽ جو ڍوليو‘ (ليڪچر) از: حافظ محمد بخش، 1997ع

§ ’دادو ضلعو- جاگرافيءَ ۽ تاريخ جي آئيني ۾‘ (کير ٿر جبل- گورک چوٽي)، (ليڪچر)، از: تاج صحرائي، 1997ع

§ ’شاهه لطيف ۽ عورت‘ (ليڪچر)، از: ڊاڪٽر فهميده حسين، 1998ع

§ ’سر سهڻي ميهار‘ (گهاٽ ۽ گهاڙيٽا- ليڪچر) از: حافظ محمد بخش، 1999ع

§ ’وائي‘ (ليڪچر)، از: حافظ محمد بخش، 2000ع

§ ’اچو ته نئين سنڌ جي تعمير ڪريون‘ (ڪتاب)، از: اعجاز قريشي، جنوري 2001ع

§ ’نيڻين ننڊاکوڙ‘ شاهه لطيف ۽ انساني قدر (ڪتاب)، از: تاج صحرائي (تعارف: محمد ابراهيم جويو)، 2002ع

§ Water Requirement of Riverain Area of Sindh by: M.H. Panhwar, 2002.

§ ’اپيل‘ (قبيلائي جنگين جي موضوع تي لکيل شعر)، امداد حسيني، 2003ع

ڪريئيٽو ڪميونيڪيشنز، سنڌ ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ جا، محمد ابراهيم جويي جي نگرانيءَ ۽ ايڊيٽنگ ۾ ڇپيل ڪتاب ۽ ڪتابچا:

§ ’چونڊن جو ڌار- سرشتو جمهوريت جي روح جي نفي آهي‘: 2001ع

§ 'Save Sindh, Save the Continent' 2^nd Edition (2002)

جويي صاحب جا لکيل ۽ ترجمو ڪيل درسي ڪتاب:

محمد ابراهيم جويي صاحب ٽيهارو کن درسي ڪتاب لکيا، ترجمو ۽ نظرثاني ڪيا آهن، جن مان ڪي اهم هي آهن:

§ سنڌي ريڊر، ڪلاس پهريون

§ سنڌي ريڊر، ڪلاس ٻيو

§ سنڌي ڪتاب، ڪلاس چوٿون

§ سنڌي (مددي) ڪتاب، ڪلاس ڇهون

§ سماجي اڀياس (تاريخ)، ترجمو- ڪلاس نائون ۽ ڏهون

§ سنڌ جي تواريخ (ترجمو)، ڪلاس نائون ۽ ڏهون

§ اچو ته پڙهون-  بالغن لاءِ پهريون ڪتاب

§ اچو ته وڌيڪ پڙهون- بالغن لاءِ ٻيو ڪتاب

§ ’اچو ته لکون‘ بالغن لاءِ لکڻ جو پهريون ڪتاب (محمد ابراهيم جويو، رحيم بخش ميمڻ ۽ عبدالله عبد)، سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ، حيدرآباد، سنڌ، مارچ 1973ع

§ آسان سنڌي قاعدو: 1973ع

§ استادن لاءِ رهبر

ايڊٽ ڪيل ڪتاب:

§ ٽيچرس گائيڊ ٽو ٽيچنگ آف سائنس، ڪلاس ٻيو ۽ ٽيون

§ ٽيچرس گائيڊ ٽو ٽيچنگ آف سائنس، ڪلاس چوٿون ۽ پنجون

نوٽ ان کان سواءِ:

§ سنڌي ادبي بورڊ جا سوين ڪتاب، جويي صاحب جي نگرانيءَ ۽ نظرثانيءَ بعد شايع ٿيا

§ سائين جي.ايم.سيد ۽ شيخ اياز جا ڪيترائي ڪتاب، جويي صاحب جي نظرثانيءَ سان ۽ نگرانيءَ هيٺ ڇپيا

§ سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ جا ڪيترائي ڪتاب، خاص ڪري مادري زبان سنڌيءَ جا ڪتاب، جويي صاحب جي نگرانيءَ ۽ نظرثانيءَ بعد ئي قابل اشاعت سمجهيا ويا

جويي صاحب جا قائم ڪيل/ ڪرايل ادارا:

§ ’سنڌي اديبن جي سهڪاري سنگت‘، حيدرآباد، 1973ع

§ ’سنڌ فرينڊس سرڪل‘، حيدرآباد، 1978ع

§ ’سرونٽس آف سنڌ سوسائٽي‘ ڪراچي، 1980ع

§ ’سنڌ ايڊيوڪيشن ٽرسٽ‘ حيدرآباد، 1995ع

§ ’شيخ اياز فائونڊيشن‘ حيدرآباد، 1998ع

نوٽ: سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ (1991ع) جي قيام جي تحرڪ ۽ تحريڪ ۾ به محمد ابراهيم جويي جو، ٻين ڪيترن اديبن سان گڏ اهم ڪردار رهيو آهي.

Important English Essays, Articles, Addresses, Letters & Booklets by Muhammad Ibrahim Joyo:

§ Give Land to Cultivator, published in the weekly 'Freedom Calling', Karachi, No. 6, Vol 1, 20, Nov 1942.

§ A Back log of History: an unpublished essay written contemporaneously on two Agrarian ills before the Sindh Legislative Assembly in 1942-43, moved by the First Muslim League Ministry in Sindh.

§ An open letter to the Members of the Sindh Legislative Assembly: This letter was distributed among the Assembly members of Sindh Legislative Assembly, during the Assembly session on 25 june 1947.

§ A side with 'Subai Mahaz', Autonomy Demand for Karachi Criticized, 1950.

§ Lalukhet renamed Liaquatabad: Letter to the Editor, published in Daily Dawn,Karachi, 20.7.1965.

§ Problem of Languages in West Pakistan: (Published in the name of Saleem Ahmed), July 1967.

§ A Memorandum on Proposals for a New Education Policy, July 1969.

§ A word of advice to the teacher on his entry in the Department 1971

§ Struggle for Social Justice and Workers Free Press in Pakistan, read at Progressive Writers Conference at Karachi, on 12.10.1976

§ Barbarious Politics Exchange of Letters between G M Mehkri and M. Ibrahim Joyo: Sindh Quarterly, XV, No. 1, 1978.

§ Condolatory speech, made by Muhammad Ibrahim Joyo at the condolence Meeting, date 26.4.1981, organized by Pakistan Soviet Friendship Society, at Friendship House, 189-A, S.M.C.H Society, Karachi for condoling the death of Pir Hussamuddin Rashidi.

§ Sindhi Language, An Appeal for Justice: Sindh Friends Circle, Hyderabad, Sindh, 1983

§ Sindh and the Message of Shah; Sindh Quarterly Vol: XII, No.2, 1984.

§ Tragedy of Lower Indus River, Sindh Quarterly, vol XIV, No 2, 1986.

§ 'Pride of Asia, standard bearer of Indias' Freedom, most courageous and steadfast guard of our Liberty', welcome address presented to Khan Abdul Ghaffar Khan, by: G M Sayed, Translated by: M. Ibrahim Joyo, 17 Jan 1986.

§ Servatns of Sindh Society: Manifesto, M. I. Joyo, vice president, 1.3.1988.

§ Role of the press in the decision making process for change in society: Paper read at the Seminar held on the occasion of 20^th birth celebrations of 'Sindh Quarterly', on 24 Feb 1990.

§ Pakistan a dream and the Unfolding reality: 1990

§ Save Sindh, Save the Sindhi nation, Dec 1990

§ An Address on the occasion of Launching ceremony of Shua Durani’s poetry book 'Reza Reza Roshni' at Press Club, Hyderabad, on 24.1.1992

§ Minorities Issue in Pakistan, Press Club Hyderabad, 4.9.1993

§ Communalism The Single Psychopathic Problem of Pakistan: Remembering Sibte Hassan, at Karachi, 28.4.1994

§ The Question of Identity: Daily Dawn, Karachi, 6.6.1994

§ Dealing with MQM, Daily Dawn, Karchi, 15 June 1994

§ Democracy and Communal Split, Daily Dawn, Karachi, 11.7.1994

§ Battle of Democracy in Pakistan

§ Let Truth Prevail, July 1995

§ 'Sindhi Adabi Board and Dr H. T. Lambrick' (1952-1977): 'Sindh Quarterly': Karachi, Vol: XXV, No 2, 1997.

§ The Media and Critical Issues of Democracy in Pakistan: Presidential address at 2nd session of two days workshop on the topic held at Hotel Indus, Hyderabad, 7 August 1997.

§ Note on 'English Sindhi Dictioanry of Science:, by: Dr. Shamsuddin Tunio', 21.3.1998.

§ ‘A word of insight about Basic Human Rights'

§ Shaikh Ayaz: A Tribute, 27.12.1998

§ 'Communalism and Sectarianism' The breeding ground of fundamentalism inPakistan, 5.8.1999

§ 'Chalenges of Energy in the 21 Century': 10.8.1998

§ 'An Address on the occasion of the launch of M. S. Korejos book on G. M. Sayed, G. M. Sayed An Analysis of his political perspectives' organized by Oxford University Press, at British Council Hall, Hyderabad, 12.1.2012

§ 'Genesis and Fall of One Unit': 1.6.2002

§ 'On Founding a South Asia Commission for Human Rights': Nimran a Fort, Rajisthan, India, 21-22 July 2002

§ 'Wither Pakistan', Daily Awami Awaz, Karachi, 13.8-2002

§ 'Sindh Abides the day for Her Freedom': Hyderabad, 12.9.2003

§ 'On Tri Lingual System of Languages Education': Daily Ibrat, Hyderabad

§ 'Pakistan Resolution as discussed in Sindh Legislative Assembly', 3^rd March 1943, Daily Ibrat, Hyderabad, 6.2.2003

Important Prefaces written by M. I. Joyo

§ Foreword to Ahmed Saleem’s book 'Papers on Jalian Wala Bagh Tragedy', 1977

§ Foreword of the Book: 'National Unity': By G. M. Syed. 1987.

§ Introduction to 'Sorrows of Sindh', by: G. M. Mehkri, published by Sindh Friends Circle, Hyderabad, 1987

§ Foreword of 'Statement of Accused', by Hyder Bux Jatoi: Baba e Sindh Hyder Bux Jatoi Academy, Hyder Manzil, Hyder Chowk, Hyderabad, 1997

§ Preface to 'The Substance of the Quran', by Hyder Bux Jatoi Nov 12, 1999

محمد ابراهيم جويي بابت ڇپيل ڪتاب/ مواد:

§ ’ادبي گڏجاڻي‘ (31 ڊسمبر 1981ع تي س.ا.س ڪراچيءَ پاران جويي صاحب سان رهاڻ جي موقعي تي پڙهيل مقالا، مضمون، تاثر ۽ جويي صاحب جا ويچار): 1982ع

§  ’سٻاجهو ساڃهه وند- محمد ابراهيم جويو‘
 (شخصيت، علمي، ادبي ۽ قومي خدمتون)، مرتب: تاج جويو، سنڌ ماڻڪ موتي تنظيم، حيدرآباد، سنڌ، 2003ع.

§ ’ماسٽر مائينڊ محمد ابراهيم جويو‘: غلام علي چنا، ڪنول پبليڪيشن قمبر، 2006ع.

§ ’ڀلي آئين ڀلا پرين‘ (م. ا. جويي کي هڪ شاگرد پاران 92 جنم ڏينهن تي عقيدت جو نذرانو): عبدالغفور الستي، 13 آگسٽ 2007ع.

§ "محمد ابراہیم جویو- ایک صدی کی آواز": سید مظہر جمیل، محکمہ ثقافت، حکومت سندھ، ۲۰۱۲۔

§ ’صديءَ جو سفر‘ (محمد ابراهيم جويي جو تفصيلي انٽرويو) سهيڙيندڙ*ڌ: مهراڻ ملاح، سافڪو پبليڪيشن، 2014ع.

§ ’سنڌ بچايو- کنڊ بچايو‘، مرتب: محسن جويو، نئين روشني پبليڪيشن، حيدرآباد 2014ع.

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ