سيڪشن: تاريخ

ڪتاب: سنڌ مدرسة الاسالم جو سنڌ جي علمي، ادبي ۽ سياسي تاريخ ۾ حصو

 

صفحو:20 

03-

مدرسي جا مکيه مهمان ۽ انهن جا رايا 

نمبر

سال

مهمان جو نالو

عهدو

ريمارڪس

1

86-1885

مسٽر ڊبليو هنٽر (William Hunter)

مشهور تعليمدان

مون کي ڪنهن به تعليمي اداري ڏسڻ مان ايترو سڪون نه مليو آهي، جيترو اڄ هن مدرسي ڏسڻ مان مليو آهي....

مان خانبهادر حسن علي آفندي ۽ ان جي ساٿين کي سندن محنت جو ڦل ڏسڻ کان پوءِ مبارڪ باد ڏيڻ کان سواءِ رهي نه ٿو سگھان...... (تاريخ 22 آگسٽ 1891ع.)[1]

2

87-1886

مسٽر هارڊ ڊيوس (Mr. Hard Davis)

پوءِ ڪراچي جو سيشن جج

پهرين انسپيڪشن ڪيائين.

3

92-1891

ايڇ-اي-ايم جيمس (H.E.M.James)

سنڌ جو ڪمشنر

مون کي ڪنهن به تعليمي اداري ڏسڻ مان ايترو سڪون نه مليو آهي، جيترو اڄ هن مدرسي ڏسڻ مان مليو آهي....

مان خانبهادر حسن علي آفندي ۽ ان جي ساٿين کي سندن محنت جو ڦل ڏسڻ کان پوءِ مبارڪ باد ڏيڻ کان سواءِ رهي نه ٿو سگھان...... (تاريخ 22 آگسٽ 1891ع.) [2]

4

95-1894

مير فيض محمد ٽالپر

امير خيرپور

----

5

95-1894

لارڊ هيرس  (Lord Harris)

وائسراءِ

----

6

96-1895

لارڊ سينڊ هرسٽ (Lord Sandhurst)

بمبئي جو گورنر

----

7

96-1895

سيد محمد برهان الدين

بوهرا روحاني رهبر

----

8

96-1895

شمس شاهه

پنجاب جو ايڪسٽرا اسسٽنٽ ڪمشنر

----

9

1900-1899

لارڊ سينڊ هرسٽ (Lord Sandhurst)

بمبئي جو گورنر

----

10

01-1900

لارڊ نارٿ ڪوٽ (Lord North Cote)

---

----

11

03-1902

ڊاڪٽر ٿامسن (Dr. Thomson)

---

----

12

03-1902

ايڇ- ايس لارينس (H.S.Lawrance)

مدرسه بورڊ جو اڳوڻو ميمبر

ڊسمبر 1902

13

04-1903

علي ڳڙهه ڪاليج جو وفد

-

----

14

04-1903

مسٽر آرينج  (Mr. Orange)

ڊائريڪٽر جنرل آف پبلڪ انسٽرڪشن

----

15

05-1904

لارڊ لئمنگ ٽن (Lord Lamington)

بمبئي جو گورنر

----

16

10-1909

مير امام بخش

خيرپور اسٽيٽ جو حڪمران

----

17

10-1909

غلام محمد ڀرڳڙي

سنڌ جو ناميارو سياستدان

----

18

11-1910

راجا سر علي محمد خان

محمود آباد جو راجا

----

19

11-1910

 لارڊ هارڊنگ (Lord Hardinge)

هندستان جو وائسراءِ

 

20

12-1911

هز رائل هائينس سر سلطان محمد شاهه پرنس آغا خان

خواجن جو روحاني رهبر

هز رائل هائينس سر سلطان محمد شاهه پرنس آغا خان، تاريخ 18 جنوري 1912ع تي مدرسي جو معائنو ڪيو ۽ ان کان پوءِ استادن ۽ شاگردن کي خطاب ڪيو. پاڻ پهريون رهبر ۽ مدبر هو، جنهن مدرسي بورڊ کي “ڪاليج” قائم ڪرڻ لاءِ صلاح ڏني.[3]

21

13-1912

لارڊ سيڊنهام (Lord Sdyenham)

---

آئون مدرسي جي بهتر ڪارڪردگي کان چڱي طرح با خبر آهيان، سنڌواسي مسلمانن تي مدرسي جي باني جو وڏو احسان آهي، جنهن هنن جون تعليمي ضرورتون پوريون ڪيون آهن[4]

22

15-1914

سر رچرڊ لئمب  (Sir Richard Lamb)

-

----

23

15-1914

آر-پي-بروو ((R.P. Barrow

سنڌ جو ڪمشنر

----

24

15-1914

اي-ايل ڪورنٽون (A.L.Covernton)

ڊپٽي ڊائريڪٽر آف پبلڪ انسٽرڪشن

----

25

20-1919

سر جارج لياڊ (Sir George Liyod)

بمبئي جو گورنر

سنڌ مدرسة الاسلام مسلمانن جي هڪ اهڙو عظيم الشان درسگاهه آهي، جنهن جو مثال برصغير ۾ ملي نه ٿو سگھي [5]

26

25-1924

سر ليسلي ولسن (Sir Leslie Wilson)

بمبئي جو گورنر

7-12-1924

27

25-1924

جي ايل ريو (J.L.Rieu)

سنڌ جو ڪمشنر

7-12-1924

28

25-1924

؟

بحرين جو حڪمران

24-2-1925

29

26-1925

سر ليسلي ولسن (Sir Leslie Wilson)

بمبئي جو گورنر

مون کي اڳئين سال جيان هن دفعي به سنڌ مدرسي ڏسڻ جو موقعو مليو. مدرسي هڪ سال اندر تعريف جوڳي ترقي ڪئي آهي. منهنجي دعا آهي ته مدرسو پنهنجو اهو تاريخي ڪارنامو سرانجام ڏيڻ ۾ ڪامياب ٿيندو، جنهن لاءِ قائم ڪيو ويو آهي.... (تاريخ 16-12-1925)[6]

30

26-1925

پي-آر ڪيڊل (P.R.Cadell)

سنڌ جو ڪمشنر

16-12-1928

31

29-1928

سر ليسلي ولسن (Sir Leslie Wilson)

بمبئي جو گورنر

31-10-1928

32

30-1929

سر فيڊرڪ (Sir Frederick Sykes)

بمبئي جو گورنر

آئون ڪميٽيءَ کي مبارڪ باد ڏيڻ کان سواءِ رهي نه ٿو سگھان، جنهن جي ڪوشش سان هن مدرسي ترقي ڪئي آهي، مدرسي ۾ سائنس ۽ ڪاريگري طرف جوڳو توجھه ڏنو وڃي ٿو...  تاريخ 20-11-1929[7]

33

35-1934

؟

بمبئي جوگورنر

آئون مدرسي جي ڪميٽي کي سندس مستقل جدوجهد ۽ڪاميابي تي ڀرپور مبارڪ باد ڏيان ٿو..... تاريخ 26-1-1935[8]

34

36-1935

لارڊ ولنگڊن (Lord Willingdon)

وائسراءِ هند

7-7-1935

35

36-1935

ڊبليو گرائيو (W.Grive)

ڊائريڪٽر پبلڪ انسٽرڪٽر

نومبر 1935

36

36-1935

سر لينسيليٽ گرهام (Sir Lancelot Graham)

سنڌ جو گورنر

8-8-1936

37

37-1936

الازهر يونيورسٽي جو وفد

-

هي وفد شيخ ابراهيم، علامه عبدالوهاب، شيخ محمد  ۽ پروفيسر حبيب تي مشتمل هو. هن وفد 11 فيبروري 1937ع تي مدرسي جو معائنو ڪيو. وفد جي قائد معائني ڪرڻ کان پوءِ راءِ ڏني ته:

“مدرسو جو معائنو ڪندي اسان کي وڏو سڪون مليو. هن وقت تائين اسان جيڪي به درسگاهه ڏٺا آهن، انهن ۾ انتظام ۽ ڪارڪردگيءَ جي لحاظ کان هي مدرسو وڏو درجو رکي ٿو”[9]

38

39-1938

حفيظ الدين

ڊائريڪٽر ريڊ ڪراس

----

39

44-1943

محمد علي جناح

صدر، آل انڊيا مسلم ليگ

قائد اعظم محمد علي جناح تاريخ 21 جون 1943ع تي “سنڌ مسلم ڪاليج جي کولڻ جو افتتاح ڪيو ۽ چيائين ته:

“اڄ آئون بي حد خوش آهيان، جو اها درسگاهه جنهن مان مون تعليم پرائي آهي، سو هينئر اعليٰ تعليم جو گھوارو بڻجي وئي آهي. شال ڌڻي تعاليٰ هن درسگاهه  کي اڃا به وڌيڪ ترقي ڏيکاري”. تاريخ 21 جون 1943ع[10]

حوالا ۽ حاشيا


 

1    See: Annual report of Sind Madressahtul Islam, Krachi, for the year 1890-92, P- 10.

2    See: Annual Report of Sind Madressahtul Islam, Karachi, for the year 1891-92, P – 18.

3    See: Annual Report of Sind Madressahtul Islam, Karachi, for the year 1911-12, P- 7.

4    See: Annual Report of Sind Madressahtul Islam, Karachi, for the year 1912-13, P-6.

5    See: Annual Report of Sind Madressahtul Islam, Karachi, for the year 1919-20, P-6.

6    See: Annual Report of Sind Madressahtul Islam, Karachi, for the year 1925-26, P-9.

7    See: Annual Report of Sind Madressahtul Islam, Karachi, for the year 1929-30, P-8.

8    See: Annual Report of Sind Madressahtul Islam, Karachi, for the year, 1934-35, P- 5.

9    See: Sind Madressah Chronicl, March, 1937, P-7.

10  See: Sind Madressahtul Islam - an introduction P – 22.

 

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ

© Copy Right 2007
Sindhi Adabi Board (Jamshoro),
Ph: 022-2633679 Email: bookinfo@sindhiadabiboard.org