|
”ڀلا هوءَ مون کي ڏسي ڀڄي ڇو ويئي؟ هينئر ذر ذر ڇو
پاسا اٿلائي رهي آهي. ڇا اهوءَ مون کي شڪار ڪرڻ ٿي
گهري ڇا؟ دل ئي دل ۾ پنهنجي اهڙن چريائي وارن
خيالن جي لعنت وجهي. کيس تاڻي دت ڪري کونگهرا هڻڻ
لڳس. مگر ننڊ چوي ته آءٌ اڄ اچان ڇو ٿي. رات گذڙي
ئي نه. کيس ڪري گرميءَ ۾ اچي ورايو، نيٺ ڪڪ ٿي کيس
لاهڻ تي هوس ته ڪنهن جي پيرن جو آواز کٽ ڏانهن
ايندو ٻڌم. آواز ويجهو پوندو ويو ۽ اچي منهنجي کٽ
جي ڀرسان بس ٿيو. کونگهرا هڻڻ بند ڪري ڇڏيم. بدن
کي سيٽي سڪ جهلي. آهسته آهسته ساهه کڻڻ لڳيس. خبر
ناهي ته انهيءَ ۾ ڪيترو وقت وڃايم مگر آخر ڪڪ ٿي
پيس. بدن ٿڪجي پيو، گرميءَ ۽ ٻوساٽ اچي گهٽيو، نيٺ
لاچار ٿي کيس منهن تان لاٿم. اکيو بند هوم.
پيراندي کان وري کڙڪو ٻڌم. هيڏيءَ مهل ڪير جو ائين
گهمي رهيو هو. دل ۾ سمجهيم ته اهو وهم آهي. هن
بيگاهه وقت ڪنهن کي کٽيءَ کنيو هو جو گهمندو وتي.
وري ٻيو خيال آيم ته متان ڪو چور هجي. انهيءَ خيال
ايندي ئي اکيون کڻي کوليم.
منهنجي حيرت جي حد نه رهي، جڏهين منهنجون اکيون
وڃي جميله ۾ کتيون، مو کي جاڳندو ڏسي هوءَ کسڪڻ
لڳي ۽ وڃي پنهنجي هنڌ تي ليٽي يا الاهي هيءَ ڪهڙو
معاملو آهي. هن جي وات جو هينءُ ڦرڻ مان ڪهڙو مطلب
آهي! صبح جو مون کي ڏسي هوءَ ڇو ڊوڙي ڀڄي ويئي.
هوءَ مون کي لالچائي رهي هئي. جي ها ته پوءِ مون
کي جاڳندو ڏسي ڇو وئي هلي. آءٌ ڀليل آهيان، هوءَ
اتفاقي اٿي هوندي. شايد هوءَ ون وانگر مردن کي
ڌڪاري ٿي، تڏهين وئي هلي وغيره وغيره.
اهي خيال ڪندي آءٌ سمهي رهيس. صبح جو ڪنهن اچي مون
کي لوڏيو. اکيون کڻي پٽيم ته جميله اکيون هيٺ ڪري
حيا ۾ ڳاڙهي ٿي ويئي. مون وري کڻي اکيون بند ڪيون،
اتي جمليه چوڻ لڳي ته ماڻهن کي ڪيتري نه ننڊ آهي؟
اٿو اٿو ڏهه لڳي ويا آهن. نيرن تيار ٿي رکي آهي.
سڀئي توهان لاءِ سيڙهيا ويٺا آهن. مون کي لاچار
اٿڻو پيو. پر اکيون اڃا بند هوم. اٿي پيرن ۾ چپل
پائڻ لاءِ اکيون کوليم ته ڇم ڇم ڪري جميله اکين
کان غائب ٿي ويئي. سامهون ورانڊي ۾ ٻيا کي رهيا
هئا. شايد منهنجي سستيءَ تان. مگر دوست تون ته
اوٻاسيون ڏيئي رهيو آهين، شايد منهنجي بڪواس ٻڌي
ٿڪجي پيو آهين. نه نه حميد تنهنجو داستان عجيب ٿو
ڏسجي،“ پوءِ ڇا ٿيو. چڱو دوست آءٌ ڪوشش ڪري توکي
ٿوري ۾ سڀ ٿو ٻڌايان، ائين چئي هُن اکيون کڻي مون
۾ کپايو. شايد هو انهيءَ لاءِ خاطري ڪري رهيو هو
ته ڪٿي آءٌ ٿڪجي نه پيو هجان. حميد تون ڇا ٿو
ڏسين؟ شڪ اٿئي ڇا! جنهن تي به هو ڪجهه ڪونه ڪڇيو،
آخر مون چيو دوست اڳتي ڳالهه ٻڌائڻ کان ڪترائين ٿو
ڇا؟ ها ها هن مشڪندي جواب ڏنو مگر جواب سان گڏ هن
جو منهن هيڊو ٿيندو ويو. هو مون ۾ کتيون اکيون
وجهي ڏسڻ لڳو. جلد ئي اکيون پاڻيءَ سان ڀرجي آيس،
سندس نيڻ ٽمٽار ٿي ٽمڻ لڳا. هو وري قبر تي ڪري
پيو. سندس قميص جو اڳيون حصو پسيل هو. اتي يادگري
آيم ته هن اهو روئي پسايو آهي. مون وڌي سندس دل تي
هٿ رکيو. هن جي دل جان بنان مڇيءَ وانگر ڦٿڪي رهي
هئي. اها جاءِ اهڙي ته گرم هئي جو مون سمجهيو ته
ڪنهن اتي ٽانڊا رکي ڇڏيا هئا. آءٌ هن جي پيرن جو
تريون مهٽڻ لڳس. ٿورئي وقت کان پوءِ هو سامت ۾
آيو. هن اکيون کوليون. هن آسمان ڏانهن نهاري رهيو
هو. آخر اٿي ويٺو. اتي مون چيو دوست اٿ ته هلون
هاڻي ڪافي دير ٿي چڪي آهي. رات پئجي وئي آهي. چنڊ
پڻ اڀري آيو آهي. حميد هڪ ٿڌو شوڪارو ڀريو ۽
چيائين دوست منهنجو گهر هتي ئي آهي. هتان آءٌ
ڪيڏانهن وڃان. ڪنهن وٽ وڃان. ڪنهن کي حال ٻڌايان.“
”حميد افسوس آهي تون بلڪل نااميد ٿو ڏسجين. مون تي
اعتبار ڪر، آءٌ تنهنجي هر ڪا مدد ڪندس. ٻيو نه ته
به گهٽ ۾ گهٽ پنهنجي دل جو راز مون کي ٻڌائي
هلڪائي ڪرين.
دوست هلڪائي ته مون کي گهرجي ڪانه. آزادي قرب جي
قيدي کي ملندي ته پيار ڪري ڪونه سگهندو- محبت جو
نالو آهي غلامي، عاشق جو خزانو آهي تصور ۽ درد- دک
کان سواءِ انسان ڪهڙو؟ اها حياتي ڪهڙي مزي جي آهي
جنهن ۾ سک ۽ سنهنج لڳا پيا هجن؟ اهو راز جنهن کي
مون ايترو وقت سيني ۾ لڪائي ههڙا حال ڪيا آهن.
تنهنجو حاصل مطلب هيءُ آهي ته عورت ذات تي اعتبار
ڪرڻ نه گهرجي. تون منهنجو ننڍي هوندي جو سنگتي
آهين. متان تون به ڪٿي ڦاسي پوين. ها منهنجي مدد
جيڪا تون ڪري سگهندين سا مون کي خبر آهي. منهنجي
نصيحت مان عبرت حاصل ڪري ان موجب پيروي ڪيئي ته
وري مون جهڙا مثال ڪري شايد ٿور اٿين ها. پوءِ ان
ڏينهن ڪو خاص واقعو ڪونه ٿيو، اڳئين رات جي اوجاڳي
ڪري آءٌ جلد ئي سمهي رهيس. ٻي ڏينهن ٻن پهرن جو
ماني کائڻ مهل، اسين سڀ گهر جا ڀاتي ماني کائي
اٿياسين ته نوڪر هٿ ڌئارڻ لاءِ اڳتي وڌيو. جميله
اٿي نوڪر کان پاڻي ورتو ۽ سڀني جا هٿ ڌئارڻ لڳي.
منهنجو وارو به آيو. منهنجي دل ڏڪي رهي هئي.الائجي
ڇو، هٿ ڌئاريندي هن منهنجي قميص جون ٻانهون پسائي
چڏيون، لاچار آءٌ پٺتي هٽيس زبان جي اکر اچي خبر
ناهي ته ڇو رڪجي ويا. نظر مٿي ڪري کيس ڪاوڙ سان
ڏسڻ لڳس مگر منهنجي ڪاوڙ ڪافور ٿي وئي. هوءَ مشڪي
رهي هئي. کيس نهن کان وٺي چوٽيءَ تائين اڇا ڪپڙا
پيل هئا. آءٌ کيس پرستان جي پري سمجهڻ لڳس. اتي
پاڻ يت افسوس کاڌم ۽ ڪنڌ هيٺ ڪري گهر کان ٻاهر
نڪير ويس. خبر ناهي ته ڪيترو پنڌ ڪري ويس. ٻاهر
هوا صاف هئي. جيتوڻيڪ ٻن پهرن جو وقت هو ته به سج
جي تپش هئي ڪانه. ٻنين جي ساوڪ تي جهرڪين جا ولر
لامارا ڏيئي رهيا هئا، هاري ناري سڀ پنهنجي گهرن
ڏانهن هئا. نيٺ آءٌ وڃي هڪ وڻن جي جهڳٽي هيٺان
ويٺس.
منهنجا خيال نامعلوم ڪشش ڪري وري جميله ڏانهن واپس
وڃڻ لڳا. اڄ هن نوڪر کان پاڻي وٺي سڀني جا هٿ ڇو
ڌئاريا؟ ڇا رڳو منهجي ڪري؟ ڀلا ڪالهه رات هن ڇو
نند ڪانه ڪئي؟ هوءَ منهنجي کٽ کي ويجهو ڇو آئي
هئي؟ مون کي هٿ ڌئاريندي ڇو پسايائين؟ ڇو هوءَ مون
کي پيار ٿي ڪري؟ جميله ڪهڙي نه حسين هئي. پاڪ. نه
نه هوءَ معصوم آهي اتفاق سان پاڻي اوتجي آيو
هوندو. اڃا اهي ئي خيال پچائي رهيو هوس ته جمليه
اچي سامهون بيٺم. هوءَ اڪيلي هئي. کيس ڏسي آءٌ
شرمائجي ويس. پر هوءَ اچي منهنجي ڀرسان ويهي رهي.
کيس هلڪي نيري رنگ جي ساڙهي پيل هئي. ٻانهون
اگهاڙيون، اڌ ڍڪيل سينو ۽ وار ڇڙيل مون کي اعتبار
ئي اچي ته هوءَ ڪا سچ پچ جميله هئي. مون سمجهيو ته
آءٌ ڪو خواب ڏسي رهيو آهيان. ساوڪ ۽ سرسبزي گم ٿي
ويئي. ان سان گڏ منهنجو هوش ۽ عقل به، بيخوديءَ جي
حالت ۾ آءٌ اٿي هلڻ لڳس، پر منهنجي طاقت الائجي
ڪيڏانهن غائب ٿي ويئي هئي. جميله منهنجي ڪلهي تي
هٿ رکي چوڻ لڳي. حميد! هيءُ وقت ڪو گهمڻ جو آهي
ڇا؟ مون تي ناراض ٿيو آهين ڇا؟ آءٌ توکان معافي
وٺڻ آئي آهيان. مون کي معاف ڪر. معاف ڪريان!
منهنجي وات مان الائي ڪيئن اکر نڪري ويا. هوءَ چوڻ
لڳي، هائو مون کي معاف ڪر، مون تنهنجي سڄي رات جي
نند حرام ئي هئي. توکي ناحق پسائي ڇڏيم. منهنجي دل
آهي ته تون مون سان ڳالهاءِ. هن جي اکين ۾ نيزاري
هئي. هن جي آواز ۾ جادو هو، منهنجي بدن ۾ آگ لڳي
ويئي. بجليءَ جو دورو چالو ٿي ويو. ضمير ملامت ڪرڻ
لڳو ته جيڪڏهن چاچي ڏسي ورتو ته ڇا سمجهندو.
انهيءَ ڪري سواءِ ڪنهن ڳالهائڻ جي آءٌ اٿي هلڻ
لڳس، هوءَ منهنجي پويان لڳي آئي. منهنجي حالت هئي
کيس مون ڪنڌ ورائي ڏٺو به ڪين. ان رات ماني مهل
هوءَ منهنجي سامهون ميز تي کائي رهي هئي، ڪيڏي مهل
چوريءَ چوريءَ مون ڏانهن نهارڻ لڳي، اوچتو منهنجي
پيرن تي ڪنهن جا پير لڳا، ڪنڌ نوڙائي ڏسان کڻي ته
اهي پير جميله جا هئا. منهنجي بدن کي سياٽو وٺي
ويو، ڄڻ ته ڪنهن باهه ڏيئي ڇڏي هجي. ڀرسان ٻيا
ويٺل ڏسي آءٌ شرمائجي ويس، تڙ تڪڙ ۾ ٻه چار گراهه
وجهي اٿي هليو ويس ۽ وڃي چاچي جي کٽ جي ڀرسان سمهي
رهيس. رات ساري ننڊ ڪانه ڪيم ۽ نڪا جميله به ڪئي.
صبح جو سوير اٿي سامان ٻڌڻ لڳس ۽ چاچي کان موڪل
وٺي ڳوٺ ڏي روانو ٿي ويس، بابي چيو ته حميد ڇو
جلدئي موٽي آئين. بابي کي ائين چئي جند ڇڏايم ته
بابا ڳوٺڙي ۾ مزو نه آيو، تنهنڪري موٽي آيس. چاچي
وٽان موڪلائيندي مون جميله کان موڪلايو به ڪونه،
جيتوڻيڪ منهنجي مرضي به هئي ته ساڻس هڪ دفعي
ڳالهايان. وڃڻ وقت ڪنهن جي به چهري تي رنج يا ملال
ڪونه هو. جي ڪو ڏک هو ته اهو جميله کي هو ۽ ٻيو
مون کي. مگر دل تي پٿر رکي حسرت ڀريءَ نگاهه سان
جميله ۽ سندس ڳوٺ کي الوداع چئي اچي پنهنجي ڳوٺ
رهيس.
ڳوٺان آيس ته سهي مگر مون سان گڏ منهنجو ٺلهو بوتو
گڏ هو، ائين محسوس ڪرڻ لڳس ته ڪا شيءِ وڃائي آيو
آهيان. رات جي ننڊ بلڪل ٿوري يا ايندي ڪانه هئي.
جميله جي ڌنڌلي تصوير هميشه نظرن سامهون ڦرندي ٿي
رهي منهنجو ڳوٺ ڀڄي اچڻ جو خاص مطلب اهو هو ته
متان ڦاسي پوان ۽ انهيءَ ڳالهه مان پاڻ کي ڌار نه
ڪري سگهان. دوريءَ ۽ جدائي سبب کيس وساري سگهان.
آءٌ ڪو کيس دل ڏيئي ڪونه چڪو هوس، نڪا ڪا منهنجي
مرضيءَ هئي ته هن کي آءٌ پنهنجو ڪريان. منهنجي
اڳيان مکيه مقصد ۽ آدرش اهو هو ته ڪنهن به عورت تي
مست ٿي بس حيوانن واري زندگي کان پري رهان. انهيءَ
ڪري پري ته ڀڄي آيو هوس. اڳي جو سڄو ڏينهن گهر ۾
ڪتابن جي اٿل پٿل ڪندي گهاري ڇڏيندو هوس، اهو
هينئر ناممڪن ٿي پيو. گهر کائڻ ٿي آيو. ڪتاب خاڪ
جي ڍيرن وانگر گند سان ڀرپور بي معنيٰ پئي لڳا.
هروڀرو زور ڪري دل وندرائڻ ڪري جي کڻي ڪو ڪتاب
کوليندو هوس ته ان جا پنا يا ته صاف اڇا نظر ايندا
هئم يا صفا ڪارا. الائجي ڇو؟ مون کي ڇا ٿي ويو هو؟
ان بيچيني جي حالت ۾ بلڪل ئي جميله کي وجيهو سمجهڻ
لڳس. ڏسي سمجهي رهيو هوس ته منهنجي حالت ۾ يڪايڪ
ايترو ڦيرو ڇو ٿي آيو. اهو سڄو جادو جميله جو هو.
هن جي ڪشش ۾ غصب جو زور هو. مون ته کانئس پاڻ کي
ڌار ڪري ڇڏيو هو، بلڪل پري ۽ دور هئس. مگر هوءَ
مون کي اڳي کان ويجهي پوندي ويئي. بلڪل نزديڪ، آءٌ
ڪشمش ۾ مبتلا هوس. آخر موڪل وارو عرصو پورو ٿي
ويو. آءٌ ڪاليج ويس ۽ دستور موجب پڙهڻ کي لڳي،
جميله کي وساري ڇڏڻ ۾ ڪامياب ٿي
ويس. پوري
مهيني کان پوءِ مون کي خط مليو جو هن ريت هو.
پيارا حميد!
تو ته مون کي وساري ڇڏيو، بلڪل مگر مون کي تون ياد آهين، بي
حيا ٿي هي چند سٽون لکي رهي آهيان، مجبور آهيان.
منهنجي زندگيءَ جو دارو مدار تون ئي آهين. بس وڌيڪ
ڇا لکان، تون پاڻ سمجهو آهين.
ــــ
تنهنجي جميله!
هي خط ته مختصر هو، مگر منهنجي حالت اڳي کان به
خراب ٿي چڪي. آءٌ وري اچي اوڙاهه ۾ ڪريس. ڏينهن
رات جمليه جي تصور ۾ گهارڻ لڳس. انهيءَ تصور ۾
اهڙو ته ڪو جادو هو. جو آءٌ انهيءَ فريب ۾ وڌيڪ
ڦاسندو ويس. دل ۾ ناسور ته اڳئي هو مگر هينئر
انهيءَ ۾ مٺو مٺو درد ۽ سور اڀامي اٿيو، ڪاليج ۾
وڃڻ تي مرضي ٿئي ئي نه. نڪو وري ٻيو ڪو ڪم ڪار
سمجهيو ٿي. الائجي ڇو؟ خبر ناهي ڇا جي ڪري؟ منهنجي
انهيءَ حالت ڪري نتيجو اهو نڪتو جو آءٌ بي. اي. جي
آخري سال ۾ ناپاس ٿي پيس. ناپاس جو نالو مون هن
کان اڳ ڪڏهن به ڪونه ٻڌو هو، منهنجا ڪپاٽ کلي ويا.
مٽن مائٽن اڳيان شرمسار ٿي ڪنڌ جهڪائڻو پيم. دل ۾
پڪو پهه ڪيم ته آئينده سال ڪيئن به ڪري امتحان ۾
ضرور پاس ٿبو. پاس ٿيڻ جي شوق مون ۾ نئون ڦيرو
آندو ۽ هڪ دفعي اٽڪل ڇهن مهينن جي عرصي کان پوءِ
آءٌ وري پنهنجي پڙهڻ کي لڳي ويس. ناپاس ٿيڻ ڪري
منهنجي مائٽن ڳجهيءَ طرح پڇا ڳاڇا ڪئي ۽ چڱيءَ طرح
ڳولا ڪئي ته سچ پچ منهنجي ناپاس ٿيڻ جو سڄو سبب
ڪهڙو هو. انهيءَ ڪوشش جو نتيجو اهو نڪتو ته هنن
مون کي شاديءَ ڪرڻ تي زور بار آندو. مگر آءٌ شادي
جي لفظ، خيال نه رڳو ارادي کان باغي هوس. ليڪن
دشمن هوس. تنهنڪري منهنجا مائٽ مون کي سولائيءَ
سان انهيءَ ڳالهه لاءِ تيار نه ڪري سگهيا. ٻئي سال
آءٌ بي. اي. ۾ پهريون نمبر آيس ۽ ايم. اي. جي وري
تياري ڪرڻ لڳس. ٻن سالن جي رنگ رنگ ۽ ڪلڪل ٻڌي ٻڏي
نيٺ ٿڪجي پيس، آخر ماءُ ۽ پيءُ جي عرضن کي
اونائيندي، مون شاديءَ لاءِ هائوڪار ڪئي- منهنجي
ته رڳو هائو جي دير ئي، يڪدم تياريون ٿي ويون. آخر
شادي واري رات به اچي پهتي. سنوڻ ۽ ساٺ پورا ٿي
چڪا هئا.
آڌيءَ رات کان گهڻو عرصو گذري چڪو هو. آءٌ سمهڻ تي
هوس. ته بيگاهه وقت ۾ جميله منهنجي ڪوٺيءَ ۾ اچي
نڪتي. اچڻ سان اچي منهنجي پيرن تي ڪري پئي ۽ سڏڪا
ڀري چوڻ لڳي. ”حميد! حميد!! تون ڏاڍو سنگ دل آهين،
مون گهڻو ئي صبر ڪيو. مجبوريءَ کي حد ٿيندي آهي.
آءٌ توکي پيار ڪريان ٿي. مون کي اجازت ڏي ته آءٌ
اهي اکر چوان ته تون به مون کي پيار ڪرين ٿو.
حميد! حميد!! هن منهنجي هٿن کي جهليندي چيو،“
”منهنجي عرض کي حقارت جي نگاهه سان نه ڏس. آءٌ
بيوس آهيان. مون پنهنجو راز گهڻو لڪايو مگر باهه
باهه سان وسامي نٿي سگهي. هي اها آگ جا لڳائڻ سان
لڳي نٿي سگهي.“ هوءَ وري اچي روئڻ لڳي.
هوءَ گوڏن تي بيٺي هئي ۽ منهنجي ٻنهي هٿن ۾ پنهنجا
بي بها آنسو ڪيرائي رهي هئي. اها حالت ڏسي منهنجي
دل پگهرجي ويئي، کيس دلداري ڏيئي بس ڪرايم ۽ جيئن
کيس اٿاري ڀرسان ٿي وهاريم، ته اندر ۾ الاجي ڇا ٿي
ويو. بدن ۾ بجليءَ جو دورو چالو ٿي ويو. دماغ ۾
نشي وارو خمار چڙهي ويو. دل ڌڪ ڌڪ ڪرڻ لڳي،
بيخوديءَ جي حالت ۾ هوءَ منهنجي سيني سان چهٽي
ويئي۔ مون کيس چپن تي چمي ڏني. هوءَ منهنجي ڳچيءَ
۾ ٻانهون وجهي چوڻ لڳي، ”حميد هاڻي باقي رستو اهو
وڃي رهيو آهي ته تون هتان هينئر ئي نڪري وڃ ٻيو
چارو ڪونهي. گم ٿي وڃ. انهيءَ عرصي ۾ آءٌ به
پنهنجي مائٽن کي راضي ڪري وٺندس.“ منهنجي دل ۾ وري
ڌڪار پيدا ٿي ويئي جميله لاءِ ۽ منهنجي ٿيڻ واري
زال لاءِ. انهيءَ ڪير جمليه واري رٿ پسند اچي ويم.
اهو خيال ڪري مون جميله کي چيو ته چڱو، منهنجي
هاڻي موڪلاڻي آهي... جي جيئرا هونداسين ته اچي
گڏباسين. هوءَ اڳتي وڌي آئي ۽ پنهنجي منڊي لاهي
منهنجي آڱر ۾ وڌائين ۽ منهنجي منڊي لاهي پاڻ
کنيائين.
هڪ ڀيرو وري عورت جي چنبي کان آزاد ٿي نڪري آيس.
ڪڏهن ڪڏهن جميله کي ياد به ڪندو هوس. سندس منڊيءَ
کي ڏسي غلطان ٿي ويندو هوس. هڪڙي ڏينهن مون اها
منڊي به لاهي درياءَ ۾ اڇلي ڇڏي ته من کيس وساري
ڇڏيان.
پورن پنجن سالن کان پوءِ پرديس ۾ مون رات جو خواب
ڏٺو. ”ڏسان ٿو ته جميله جا حال برا آهن. ڪپڙا ڦاٽل
اٿس. ڀرسان هڪ ننڍڙو ٻار اٿس.پاڻ بيمار آهي ته به
سندس زبان مان حيمد! حميد!! جو آواز اچي رهيو
آهي.“ صبح جو اٿندي ئي مون کي ڇڪ ٿي، نامعلوم ڪشش
۽ دل ۾ بينچيني، نيٺ لاچار ٿي ڳوٺ ڏانهن سنڀريس.
سڌو جميله جن جي گهر ويس. ڏسان ته جميله خوش خورم
هئي. سندس مائٽن شادي ڪري ڇڏي هئي. کيس هڪڙو پٽ به
هو. دوست اهو معاملو ڪري آءٌ ديوانو ٿي ويس.
مجنون- مون کي الائجي ڇا ٿي ويو. آءٌ شهر جي گهٽين
۾ رڙيون ڪري ڊوڙڻ لڳس. ڪپڙا سڀ ڦاڙي ڇڏيم. ماڻهن
کان مون کي ڪوبه شرم يا حيا ڪونه ٿيندو هو.
منهنجا ماءُ ۽ پيءُ نااميد ٿي آسرو لاهي مون کي
چريو سمجهي ڇڏي ڏنو. مگر دوست منهنجي دل خوب ڄاتو
ٿي ته آءٌ چريو هوس يا سنئون. ۽ جميله کي به خبر
هئي ته آءٌ ڪنهن جو ديوانو هوس. منهنجي آهه هڻي
وڃي هنڌ ڪيو. دوست ٿورن ڏينهن ۾ منهنجي اميدن جو
آسرو. زندگي جو دارومدار، دل ۽ دماغ تي حڪم ڪرڻ
واري سنگدل جميله بيمار ٿي هميشه لاءِ موڪلائي
ويئي. هيءَ سندس قبر آهي... دوست... ”دوست“ چئي هو
ڪري پيو.
بهار
آءٌ گهمندي رهيس.... ڦرندي رهيس.... جتي.... شبنم
جي موتين جو فرش آهي.... ۽ آءٌ انهيءَ ملڪ جي طرح
اچي رهي آهيان.... جنهن جي پيرن ۾ شبنمي هيرا ۽
جواهر لڳل آهن.....
آءٌ گهمندي رهيس.... ڦرندي رهيس...... جتي......
سرخ گلاب ۽ سوسن اڀرن ٿا..... ۽ آءٌ انهيءَ حسين
نازنين وانگر اچي رهي آهيان.... جنهن جي سنهري
وارن ۾ گل ئي گل هجن.....
آءٌ گهمندي رهيس..... ڦرندي رهيس..... جتي.....
ڀونئرا گلن جو رس ٿا چوسين.... ۽ آءٌ ان ڀونئور
وانگر اچي رهي آهيان..... جنهن جي چپن تي گلن جي
چمندي چمندي..... چمين جا داغ پئجي ويا هجن.....
آءٌ گهمندي رهيس..... ڦرندي رهيس..... جتي......
ساوا چهچ ميدان، جبل ۽ ماٿريون آهن..... ۽ آءٌ ان
پکيئڙي وانگر اچي رهي آهيان..... جو سڄو ڏينهن
ٻاهر گذاري، شام جو پنهنجي آکيري ڏانهن موٽي.....
هُوءَ ۽ آءٌ
هوا چوڻ لڳي..... ”اي نازنين! ٻاهر اچ ته گڏجي
راند ڪيون“
چنڊ چيو..... ”اي حسينه! هيڏانهن ته اچ، آءٌ
تنهنجي ڪري آيو آهيان“
تارن چيو..... ”اسين تنهنجي ضرورت محسوس ٿا ڪريون“
مون چيو..... ”اي محبوب! اچ، آءٌ تنهنجو ڪڏهين کان
منتظر آهيان“
هوا وري چوڻ لڳي..... ”اي جادوگرڻ! آءٌ تنهنجي ئي
ڪري..... خاموش ۽ صبر سان..... نهايت خاموشيءَ سان
سرد آهون ٿي ڀريان“
چنڊ وري چيو..... ”اي حسن جي ديوي! مون تنهنجي ئي
واسطي چهرو زرد ڪيو آهي“
تارن وري چيو..... ”ايسن سڀ تنهنجي لاءِ منتظر
آهيون“
مون وري چيو..... ”اي محبوبه! اچ، مون وٽ اچ.....
آءُ تنهنجو ڪڏهوڪو منتظر آهيان.“
هوا..... ساري رات سرد آهون ڀريندي رهي.....
چنڊ..... زرد چهري سان هيٺ مٿي.... تمام مٿي....
صبح تائين انتظار ڪندو رهيو.... تارن جون منتظر
اکڙيون پٽجڻ ۽ پورجڻ لڳيون.....
مگر..... هوءَ ۽ آءٌ..... ٻئي اڃا تائين......
ڳالهائي رهيا هئاسين..... آهستي... آهستي.....
چورايل خط
سوشيلا ڏانهن
سوشيلا!
ڪراچيءَ لوٽڻ کان پوءِ پريم پلٽو کاڌو. ان کي
جيئري رکڻ لاءِ سڀ ڪجهه موجود ٿي ويو. راتيون
اونداهيون ٿي ويون. ڏينهن لوڇ پوڇ ۾ گذرڻ لڳا.
انهيءَ اٿل پٿل دل ۽ دماغ کي پاگل پن جي درجي تي
پهچايو. آءٌ سواءِ ڪنهن خيال جي سارو وقت تنهنجي
ئي يادگيريءَ ۾ گهارڻ لڳس. مون کي پروڙ به هئي ته
تون هرگز منهنجي ٿي نٿي سگهين. مگر دل کي ڪينءَ
سمجهايان پريت جي ريت نرالي آهي. تنهنجي رسيلن
نيڻن جي اشارن مون کي منجهائي ڇڏيو. تنهن کان پوءِ
ڇا ٿيو.
مون لاءِ رات ڏينهن ننڊ حرام ٿي ويئي- سيني ۾ هلڪو
هلڪو درد، دل ۾ مٺو مٺو سور جاڳي اٿيو. انهيءَ
ڏينهن کان منهنجي حالت ٻي ٿي پئي. سوشيلا اهو هڪڙو
داستان آهي، منهنجي مرضي ناهي ته آءٌ توکي ٻڌايان.
آرزو اٿم ته شل منهنجي دل جي حالت جو تون اندازو
لڳائي سگهين. جيڪڏهن تنهنجي دل ۾ منهنجي لاءِ پريت
جي ڪڻي آهي. جيڪڏهن تنهنجي دل پٿر جي ناهي ته کڻي
ٻاهران نه ئي سهي پر اندردوني طرح محسوس ڪري
سگهندينءَ ته سچ پچ ڪو ستايل آهي. جنهن جي زبان
بند آهي.... خاموش آهي، مگر ان جي خاموشيءَ ۾ ضرور
ڪو نه ڪو سوال آهي. سوشيلا ڪنهن چيو آهي.
چمن ۾ آهه ماتم بي نصيب غنچي جو،
جو رات هڪڙي به شاخ تي نه رهيو.
ها چمن ۾ ماتم هوندو. هن جي شاخ تي نه رهڻ جو! مگر
آه.....! هتي ته هڪڙي گهڙي به اهڙي ڪانهي جنهن کان
پوءِ آرام نصيب ٿئي. ته پوءِ رات ڏينهن ۾ تفاوت
ڪهڙو! شاخ تي رهڻ ۽ نه رهڻ جو غم ڪهڙو! مون کان
سواءِ ماتم ڪرڻ وارو ڪهڙو! اڪيلائي آهي جا مددگار
آهي ۽ دل کي تسلي آهي ته هيءَ آهي:
جڏهين ٻيو ڪوئي ڪونهي،
شايد ويسين ٿو تون مون وٽ.
هي خط لکندي ان جريت کان ڪم وٺي رهيو آهيان. پر
انهيءَ همت جي صدقي جنهن مون کي توسان ٻن چئن
ڏينهن گهارڻ جو موقعو ڏنو؛ اميد اٿم ته مون کي
جواب لاءِ وڌيڪ منتظر نه ڪندينءَ. آسرو اٿم ته
هيءَ خط توکي عجب ۾ نه وجهندو. جيتوڻيڪ منهنجي
زبان پريم جي اپٽار کان خالي رهي آهي ته به منهنجي
ڪمزور اکڙين توکي سنيهو ضرور پهچايو هوندو. توکي
معلوم آهي. پاڻ گڏ هئاسين...... پوءِ جڏهن سامهون
حشر ٿئي برپا
ڪريان اظهار تمنا ڪيئن؟
شروعات مون ڪئي آهي..... باقي تنهنجي جواب جو
انتظار اٿم..... تنهنجو رميش
رميش!
خط پهتو، لکان ته ڇا لکان. تنهنجي درديلي خط
منهنجي دل تي اونو اثر ڪيو آهي. آءٌ سمجهان ٿي ته
تون ضرور دکي آهين، تنهنجي خط جو هڪڙو هڪڙو لفظ
منهنجي دل تي نشتر ٿي چڀڪيو آهي.
مگر جڏهين مرد جي بيوفائي ڏانهن نظر ٿي ڪيان ته دل
ڏڪيو وڃي. شروعات کي ڇڏي انجام کي ٿي سنڀاليان ته
آهه! هن مٽي جي پتلي، بيوفائي جي بوتي جي ڪشش ڪهڙي
نه رنگين آهي، پر ان جي پڇاڙي ڪهڙي نه خوفناڪ.سچ
آهي ته رميش! اهو ئي خيال مون کي بيهوش ڪيو ڇڏي.
دماغ چڪر کايو وڃي. اف! مرد ڪيترو نه فريبي ۽
چالاڪ آهي. پٿر وانگر سخت پر ميڻ وانگر نرم.
مطلبي، ڌوڪيباز ڪنهن جي ڳڻڻ ڳائڻ تي اچي ته زمين
آسمان ڏڪايو ڇڏي. رميش! ڇا تون ئي ٻڌائي ته عورت
اهڙي سهڻي آهي جو سڄي دنيا جو حسن منجهس اچي واسو
ڪري! نديءَ جي وهندڙ پاڻيءَ ۾ ان جي جهلڪهجي. شفاف
چشمي ۾ ان جي تصوير ڇلڪي. صبح جو مٺڙي هير ئي رڳو
ان جا ئي رسيلا گيت ٿي ڳائي. ڇا دنيا جو ذرو ذرو
عورت جي ڪري ئي وجود ۾ آيو آهي؟ ڪهڙا نه فريب
ڏيندڙ آهن اهي اکر، عورت کي بيوقوف بنائڻ لاءِ!
ڪهڙا نه وڻندڙ پردا عياري لڪائڻ لاءِ! مون لاءِ ته
پريم جي هيءَ قيمت آهي ته پريم پاگل پڻو آهي.
چريائي آهي، جا ٿيو پوي. لهيو وڃي ته سڀ ڪجهه ٿيو
اڏاميو وڃي. ها آءٌ چوان ٿي ته پريم جي ريت مرد
لاءِ اها آهي ته جيسين ڪو پريم ڪندو رهي ته پريم
آهي ۽ پوءِ....... بس....... |
