|
810-805 ق. م. |
سيميراميس جي سنڌ تي ڪاھه |
|
(800-؟)
= = |
مھاڀارت واري جنگ |
|
ستين صدي |
ھوشنگ ايرانيءَ جو سنڌ تي حملو. |
|
558-530=
= |
سائرس اعظم جي حڪومت. |
|
558=
= |
مھاتما ٻڌ جي ولادت. |
|
530-522
= = |
ڪئمبس جي حڪومت. |
|
522-486 |
دارا اعظم جي حڪومت. |
|
522=
= |
ڌرم چڪر ورتڻ، ( دين جو چرخو چالو ٿيڻ. ) |
|
486-465=
= |
زر ڪيز جي حڪومت. |
|
483=
= |
کان برھمي لپي جون ابتدائي ۽ تجرباتي ڪوششون. |
|
(؟)=
= |
ويد لکجڻ لڳا. |
|
478=
= |
مھاتما ٻڌ جو چالاڻو. |
|
384-354
= = |
ڪالاسُڪ (ڪاڪورڻي.) |
|
378
= = |
ٻي ٻوڌي مجلس . |
|
325-324
= = |
سڪندر جو سنڌ تي قبضو. |
|
321
= = |
پاتال بندر مان يونانين جي خلاف بغاوت اٿي. |
|
316
= = |
سنڌ تان يوناني قبضو ختم ٿيو. |
|
306
= = |
چندرگپت موريا ۽ سئليوڪس نڪئٽر جي مائٽي. |
|
300-273 ق م |
بندو سار موريا جو راڄ. |
|
273-236
= = |
اشوڪ جو راڄ. |
|
254
= = |
ٽيون ٻوڌي ميڙ. |
|
217
= = |
چين ڏي تبليغي انجمنون. |
|
200
= = |
راجا ساليسڪ موريا. |
|
187
= = |
موريا حڪومت جو خاتمو. |
|
186-165
= = |
ڊيميٽيريس بختيءَ جي سنڌ تي حڪومت . |
|
165-160
= = |
ملڪه ائگاٿو ڪليئا جي سنڌ تي حڪومت . |
|
160
= = |
ائگاٿو ڪليئا جي مينادر سان شادي. |
|
151
= = |
مينادر جو پاٽنا تي حملو ۽ پُشيه متر جو موت. |
|
150
= = |
ملنڊا پنھو، جو لکجڻ. |
|
ٻي صدي
= = |
سُر سنگيت ( ڇند ) جي شروعات. |
|
150
= = |
ايرين جو ُانڊيڪا ِلکڻ |
|
137 =
= |
يوناني ڀڪشو سنگھه جو پاتال بندر کان سلون ڏي وڃڻ . |
|
130
= = |
مينادر اعظم جي وفات . |
|
121
= = |
مھاتما ٻڌ جو سونو پتلو چين پھتو. |
|
110
= = |
انٽيالسيڊس جو سنڌ تي حملو. |
|
100
= = |
اسٽريٽو اول ( مينادر جو پٽ ) ڀڪشو بڻيو. |
|
90
= = |
اپولوڊوٽس جي وفات. |
|
80
= = |
آسٽريٽو ثانيءَ جي تخت نشيني |
|
پھرين صدي=
|
ملنڊ پنھو مصر پھتو. |
|
70
= = |
اسٽريٽو اول جي وفات . |
|
58
= = |
شھنشاھه وِنون جي تخت نشيني ۽ ڀارت جو سنبت. |
|
پھرين صدي=
|
پراڪرت ڇند ورڻ سنگيت، جو لکجڻ. |
|
30
= = |
باختري حڪومت جو زوال . |
|
20
= =
|
اڀير ۽ سٿيا لوڪن جو سنڌ فتح ڪرڻ. |
|
20
= = |
کان شاھه موئيس (سٿين) جي سنڌ تي حڪومت. |
|
عيسوي سن جو چالو ٿيڻ |
|
پھرين صدي |
رشي پنگل جي سوتر ڇندس جو لکجڻ. |
|
20ع |
شاھه موئيس جي وفات. |
|
20-29ع |
ايزس جي سنڌ تي حڪومت. |
|
29ع |
گنڊوفر (پارٿين) جو خيبر دري تي قبضو ڪرڻ. |
|
29 يا 33ع |
۾ سينٽ ٿامس جو سنڌ ۾ اچڻ. |
|
29-40ع |
ايلش جي سنڌ تي حڪومت. |
|
37ع |
سينٽ ٿامس سنڌ مان روانو. |
|
40-50ع |
ايزلس ٻئي جي حڪومت. |
|
44-45ع |
گنڊ وفر جو تخت باھيءَ وارو ڪتبو. |
|
45ع |
بحر عرب جي تجارتي ھوائن جي تحقيقات. |
|
50ع |
يوچي (ڪوشان) قوم جو سنڌ ۾ اچڻ . |
|
50ع |
سٿين حڪومت جي پڄاڻي. |
|
50ع |
گنڊ وفر جي وفات. |
|
50-65ع |
ڪُجلا ڪادفيس (ڪوشان) جي سنڌ تي حڪومت. |
|
65-78ع |
ويما ڪادفيسس ’ٻيو‘. |
|
70-80ع |
’پيري پلس‘ جو لکجڻ. |
|
78ع |
ڪنشڪ اعظم جي تخت نشيني ۽ سندس سنبت چالو ٿيڻ. |
|
87-89ع |
ڪنشڪ جون چين تي ڪاھون. |
|
89-105ع |
چين جو شھنشاھه ھوتي. |
|
90ع |
ڪنشڪ اعظم، چوٿين مجلس ڪوٺائي. |
|
102ع |
ڪنشڪ حڪومت کي ترڪ ڪيو. |
|
ٻي صدي |
مھاين فرتو شروع ٿيو ۽ نالندا يونيورسٽي قائم ٿي. |
|
102-106ع |
واجشڪ (جو شڪ) جي حڪومت. |
|
ٻي صدي |
اسواگھوش، اڀير ڀاشا جو وياڪرڻ ’ساريپترا‘ لکيو. |
|
106-138ع |
ھو شڪ (واسديو اول) جي حڪومت. |
|
ٻي صدي |
ڀڪشو آريه ديو، نالندا جو چانسلر بڻايو ويو. |
|
120ع |
سنڌ جي سُريلن سگھڙن جو وڏو وفد سرڪاري طرح چين ڏي ويو.
|
|
138-145ع |
ڪنشڪ ’ٻئي‘ جي حڪومت. |
|
140ع |
ٽالميءَ جو ’جاگرافي‘ لکڻ. |
|
145-176ع |
واسديو ’ٻئي‘ جي حڪومت. |
|
150-151ع |
راجا ردر دامن اڀير جو جھونا ڳڙھه وارو ڪتبو. |
|
181ع |
اڀير جنرل (باپڪ جي پٽ) رُدر ڀوتيءَ جو ڪاٺياواڙ ۾ ڪتبو.
|
|
188-190ع |
اسوردت اڀير ، پنھنجا سِڪا جاري ڪيا. |
|
ٽين صدي |
جئه ديو جو ’ڇندس شاستر‛ |
|
225-241ع |
ارد شير بابگان. |
|
230ع |
واسديو ’ٽئين‛
جي چين ۾ سفارت موڪلڻ . |
|
239ع |
ڪنشڪ ’چوٿون‛.
|
|
248ع |
ڪنشڪ پنجين جي تخت نشيني. |
|
248ع |
سودت جي پٽ، راجا ماٿري پترا اڀير، ڪلاچاري (چيدي) سنبت جاري
ڪيو. |
|
ٽين صدي |
يوگ چارا فرقو شروع ٿيو. |
|
270-310ع |
مئتريا ناٿ، جوڳ جو روحاني فلسفو پيش ڪيو. |
|
278ع |
ڪنشڪ ’ڇھين‘ جي تخت نشيني. |
|
ٽين صدي |
ڀرت منيءَ جو ’نٽيه شاستر‘ |
|
301-310ع |
ساساني شھنشاھه ھرمزد (واسديو ’ڇھين‘ جي نياڻي پرڻيو.)
|
|
310-039ع |
آچاريه اسنگ، نالندا جو چانسلر (جنھن جوڳ جو پرچار ڪيو.) |
|
315ع |
راجا سوامي داس اڀير. |
|
346ع |
تائين واسديو ستين، جي حڪومت. |
|
چوٿين صدي |
’ديپ ونش‘، پراڻ جو لکجڻ. |
|
355ع |
راجا ڀُلند، اڀير. |
|
360ع |
ڪنشڪ ’ستين‘، شاپور ٻئي، کي روم واريءَ جنگ ۾ مدد ڏني. |
|
365ع |
راجا ردر داس اڀير. |
|
375-400ع |
واسديو ’اٺون‘ اديب، ’جميعت الشعراءِ سنڌ‘ جو باني.
|
|
چوٿين صدي |
سنڌ تي ساساني حڪومت. |
|
400-411ع |
فاھين جو دؤورو ڪرڻ. |
|
پنجين صدي |
ترئيڪُو تڪ اڀيرن جي ڪونڪن تي حڪومت. |
|
404ع |
راجا نروورمن، اڀيرو. |
|
پنجين صدي |
لليتا وجر، نالندا جو چانسلر بڻايو ويو. |
|
421-500ع |
واسو ٻنڌو –منطقي، چانسيلر. |
|
450ع |
کان راءِ گھراڻي وارن جون حڪومت لاءِ اوائلي ڪوششون. |
|
پنجين صدي |
گھيه سماج ( ڳجھو فرقو ) قائم ٿيو |
|
= = |
مھاونش پراڻ جو لکجڻ. |
|
453ع |
ھوڻ سردار اٽيلا قتل ٿيو. |
|
455ع |
راجا ڏاھر سين ترئيڪُوتڪ (اڀير) جو امرڪ ننگر وارو ڪتبو.
|
|
489ع |
راجا ويا گھرسين تِرئيڪُوتڪ . |
|
495ع |
کان سنڌ تي راءِ گھراڻي جي حڪومت. |
|
پنجين صدي |
دوھي جو پھريون مڃيل شاعر جئند ’جوڳ سار‘ دوھا. |
|
= = |
ڊيناگ، منطقي – فلاسافر. |
|
= = |
منجسري مول ڪلپ (تنتر) جو لکجڻ . |
|
502-515ع |
ھوڻن جو سردار تورماڻ ڪشمير ۾. |
|
515-530ع |
مھر گل ھوڻ پنجاب ۾. |
|
557-567ع |
ولڀيءَ جو راجا گُھه سين. |
|
563-567ع |
ھوڻن جو خاتمو. |
|
581ع |
ڳائڻن جي وڏي ٽولي چين ۾ پھتي. |
|
581-595ع |
چين جو شھنشاھه ڪؤ تسُو. |
|
618-907ع |
چين ۾ ٽانگ حڪومت. |
|
619ع |
سسانڪه گپتا، مھاٻوڌي وڻ وڍرايو. |
|
630-644ع |
چينائي مسافر ھيون- ٽسانگ. |
|
632ع |
کان سنڌ ۾ برھمڻ حڪومت. |
|
635ع |
ڌرمپال، نالندا جي چانسيلر جوڳ فلاسافي تي ڪتاب لکيا.
|
|
ستين صدي |
مڇندر ناٿ جو ”ناٿ پنٿ“ |
|
643-714ع |
نيپال جو لڇوي راجا، نريندر ديو مڇندرناٿ جو معتقد بڻيو.
|
|
690ع |
سرھاپا جي ولادت. |
|
700ع |
ڀامھه جو ڪاويه لنڪار ( اپڀرنش). |
|
750ع |
کان سرھاپاءَ، سندس نئين ”تنتر- طريقي“ جو ھادي (امام) مڃيو
ويو. |
|
760ع |
۾ سرھاپاؤ جي وفات. |
|
770ع |
سنڌ جا ڀڪشو بنگال ۾ (راجا ڌرمپال وٽ) وڃي پھتا. |
|
778ع |
۾ آچاريه اَديوتن سوري، ڪوليه ’مالا ڪھا‘ لکيو. |
|
788-820ع |
شنڪر آچاريه، ھندو ڌرم کي نئون روپ ڏنو. |
|
802ع |
راجڪمار سنندن، سياسي سفارت سان گڏ، سريلا ڳيت چوندڙ، چينائي
درٻار ۾ تحفي طور پيش ڪيا. |
|
836-885ع |
راجا مھرڀوڄ (پرھياڙ). |
|
893ع |
کان مھيندرپال ’اول‘ (پرھياڙ). |
|
نائين صدي |
جئرام جو ’ڌرم پرڪش‘ (اپڀرنش). |
|
= = |
سويمڀو ڇندس. |
|
900ع |
ڪھنو پاؤ، (آچاريه). |
|
900ع-1000ع |
ڪويراج سيکر. |
|
ڏھين صدي |
ديوسين جا ‘ساويه ڌرم‘ دوھا. |
|
912-931ع |
راجا مھيپال پرھياڙ. |
|
933ع |
ديوسين منطق تي چو ’نياپِه چڪر‘ (اپڀرنش). |
|
942ع |
۾ پدم ڪيترتيءَ جو ’پاسناھه چاريو‘ (اپڀرنش). |
|
942-995ع |
مولراج سولنگي . |
|
ڏھين صدي |
لاکو ڦلاڻي مارجي ويو. |
|
948-949ع |
راجا ديوپال (پرھياڙ). |
|
955ع |
مھيپال ’ٻيو‘ (پرھياڙ). |
|
ڏھين صدي |
خوفناڪ زلزلو |
|
965ع |
پشپ دنت جو ’جسھر چاريو‘ (اپڀرنش). |
|
972ع |
پشپ دنت جو ’نايڪمار چاريو‘ (اپڀرنش). |
|
987ع |
ھري سين جو ’ڌرم پرکا‘ (اپڀرنش) |
|
ڏھين صدي |
سو راشٽر ۾ اڀيرن جو اوج. |
|
ڏھين-يارھين صدي |
سُمنگ چارڻ، سنڌيءَ ۾ دوھي جو پھريون مڃيل شاعر. |
|
1024ع |
محمود غزنوي سومناٿ فتح ڪيو. |
|
1148ع |
ڪلھڻ جي راڄ ’ترنگڻي‘. |
|
1158ع |
ھري ڀدرسوريءَ جو ’سنڪمار‘ چاريو (اپڀرنش) |
|
ٻارھين صدي |
پير پٺو ديبلي. |
|
1331-1386ع |
ساينه ماڌو، ويد وياس |
|
چوڏھين صدي |
شيخ حماد. |
|
1398-1518ع |
ڀڳت ڪبير. |
|
پندرھين صدي |
جوڳي ساڌنا ( سيوھاڻي). |
|
1469-1538ع |
گرونانڪ . |
|
1551ع |
قاضي قاضن جي وفات. |
|
سورھين صدي |
’الو پنشد‘ (اپنشد). |
|
1930ع |
۾ جيمس پرنسيپ پراڻي برھمي لپيءَ کي پھريون دفعو پڙھيو.
|
