(13) ناصريءَ ۾ لکيل آهي ته:
”چون ممالک سند بروي (ناصر الدين) قرار گرفت، در
حوادث کفار چين اکابر خراسان و غور و غزنين بسيار
بخدمت او پيوستند و او در حق همگنان انعام و اکرام
فرمود“ (ج
I،
ص 419).
(14) مملوڪيه: ص 60 (حواله فرشته ).
(15) بزم: ص 93.
(16) لباب: ص 764، مملوڪيه : 39، ميگزين، ص 93،
نومبر 1938ع. هي عبارت گل رعنا (شفيق) تان کنيل
آهي”فضلي ملتاني ملقب بتاج الفضلا از علماء ملتان
بود در خدمت ناصر الدين قباچه بسر مي برد“.
(17) چچنامه: ص 11.
(18) ناصر الدين قباچه جي مدح ۾ چيو اٿس:
خسروا ملک بر تو خرم باد
نخل گيتي ترا مسلم باد!
وڌيڪ ڏسو، چچنامه: ص 7.
(19) عوفي: جلد 2، ص 418، ميگزين: ص 19 (نومبر
1938ع )، قانع: ص 28 (مقدمه)
(20) عوفي: ص 024
(21) بزم: ص 104 (حوالو فرشته)
(22) بزم: ص 102 (حوالو فوائدالوفائد ص 137).
(23) بزم: ص 157.
(24) 9 -1
P.P.S- PP،
مظهر: حاشيه عثمان، لب: ص 8 - 6 ”در در بار خان
شهيد (683 - 668 هه) شعر و اد بيات فارسي رونق
خاصي داشت اشعار فر دوسي، سنائي، خاقائي و نظامي
قرائت مي شد، و مورد بحث قرار مي گرفت“. برني لکي
ٿو: و درميان او شاه نامه و ديوان سنائي و ديوان
خاقاني و خمسه شيخ نظامي خوانندي و در اشعار
بزرگان مزڪوره دانايان در پيش او بحث کردند...“ (ص
67). جنهن دور ۾ شيخ مرندي هن سر زمين تي رهيل هو،
خان شهيد ٻه ڀيرا شيخ سعديءَ (691هه) کي ملتان
گهرائڻ جي ڪوشش ڪئي، پر شيخ پيريءَ سبب انڪار ڪري
ڇڏيو. برني لکي ٿو... شيخ عثمان مرندي که بزر گوار
بود در ملتان رسيد.. خان شهيد .... اور ابا فراط
تواضع کرد ... و خان شهيد ... دو کرت از ملتان در
طلب شيخ سعدي قاصد او عائد اکسان و خرج در شيراز
فرستاد، شيخ را در ملتان طلب کرد، و خواست که بجهت
او در ملتان خانقاه سازد و دران خانقاه ده ها وقف
کند - خواجه سعدي از ضعف پيري نتوانست آمد و هر دو
کرت يکان سفينه غزل بخط خود، نزد خان فرستاد و عذر
نيامدن خود در قلم آورد...( ص 68).
(25) عيفيف: ص 246.
(26) عفيف: ص 406، ماهرو: مکاتيب، شمارو 1 (ص
2)، (8 (ص 19)، 46 (ص 100)، 99 (ص 186)، 136 (ص
229) ۽ مڪلي نامه (حاشيه)، ص 137 - 176.
(27) مڪلي: (حاشيه) ص 87 - 107، ميگزين: فيبروري
1935ع، 140.
(28) ميگزين: فيبروري 1935ع، ص 142 - 156.
(29) ايوب: ص 262 ۽ 263، قلمي نسخو ذاتي ملڪيت
ڊاڪٽر معين الحق ڪراچي.
(30) قلمي نسخو (خانقاه مخدوم نوح هالا)
(31) بزرگ: ص 3
(32) مڪلي: (حاشيه) ص 41 - 72، معارف: ص 195،
تک: 186.
(33) رحيمي: ج 1، ص 273.
(34) رحيمي: ج 1، ص 273، معصومي: ص 74 - 75.
(35) قانع : ص 816
(36) معصومي: ص 76، 199، حبيب ج 4، ص 349،
هاشمي: راقم الحروف جو مقدمو، رحيمي: جلد1،
ص 275، تک: ج 3، ص 141.
(37) رحيمي: جلد 1، ص 274، معصومي: ص 75. علامه
دوانيءَ کي محمود گاوان وزير به دعوت ڏني هئي ته
هو بيدر ۾ اچي رهي. ڏسو گاوان: مکتوب نمبر 41، ص
172.
(38) تک: ج 3، 191.
(39) تک: ص 192.
(40) مڪلي: (حاشيه) ص 550.
(41) حبيب: ج 4، ص 390 تا 494، ترخان: شجرو ايل،
مڪلي(مقدمو)
(42) فرشته: ج 2، ص 620، طاهري: ص 61.
(43) تک : ج 3، ص 193، قانع: راقم الحروف جو
مقدمو، پڻ ص 531، قصائد: راقم الحروف جو مقدمو
سنڌي: مير قانع جي زندگيءَ جو خاڪو از راقم
الحروف.
(44) تک: ج3، ص 198.
(45) معصومي: ص 91 - 92 - 181، تک: ج 3، ص 300 ۽
پوراني.
(46) معصومي: ص 44 - 46 - 47- 52 – 112- 215 -
225 - 239، تک: ج 3، ص 202.
(47) شيخ نظام الدين دهلوي مڪي خانقاه ۾ دفن
ٿيو. قبر اڄ به موجود آهي.
(48) معصومي: ص 204.
(49) معصومي: ص 44، 204، 217، ۽ 239.
(50) معصومي: ص 204.
(51) تک : ج 3، ص 141.
(52) معصومي: ص 206.
(53) ڇاپو سنڌي ادبي بورڊ، ايڊٽ راقم الحروف.
(54) زير طبع، ايڊٽ ۽ مقدمو راقم الحروف [هاڻي
شايع ٿيل].
(55) نسخو قلمي بانڪي پور جو ڪتب خانو. ان جو
عڪس مون وٽ آهي.
(56) مطبوعه: نولڪشور لکنو 1880ع، ٻيون ڇاپو
نولڪشور لکنو 1903ع، ٽيون ڇاپو: ماهانه اردو:
اورنگ آباد جولاءِ 1928ع، ۽ راقم جو قلمي نسخو.
(57) ناياب
(58) راقم جو قلمي نسخو.
(59) قانع: ص 862، معصومي (ص 180) لکيو آهي. ”پل
بر نهر مقابل قصبه جون بستند و تاريخ مصالحه و پل
بستن را بادشاه (همايون) ”صراط مستقيم“ يافته
اند“، پڻ ڏسو بيگم: ص 63.
(60) 65
RAY P.
، عباسي،: ص 97.
(61) تک: ج 3، ص 199.
(62) قانع: ص 17.
(63) قانع: ص 465، تک: ج 3، ص 203.
(64) معصومي: ص 225 ۽ 239.
(65) عباسي: ص 116، اڪبر: ج 2، ص 237، (روملو: ص
422، ۽ اهو خط جيڪو شاه طهماسپ لکيو هو، ”عالم
آرائي عباسي“(برٽش ميوزم -
A:
0173
F
7654
Add)
جي قلمي نسخي جي ڪناري تي هڪ غير معلوم شخص جي هٿ
سان لکيل موجود آهي. راقم کي ان جو اطلاع ڊاڪٽر
رياض الاسلام ڏنو، جنهن لاءِ سندس مهرباني.
(66) تقي: ورق 482 - 486، روز: ص 679، نشتر:
ورق 327، مخزن: ص 1401 - 1406.
(67) معاني : ص 523 - 524.
(68) زخمي: ورق 254، هنر: ص 377، آثار: ص 73.
(69) هنر: ص 379.
(70) سير، ص 169، معاني: ص 116 (حوالو عرفات)
(1) مرشد نامي شيخ گرامي احمد جامي عمم بره
سال وفاتش گرتو بجوي احمد جامي قدس سره
(2) 536
(3) حرره محمد معصوم
(4) بکري نامي
(5) 1012
راقم الحروف 13 سيپٽمبر 1966ع تي هي ڪتبو ڏسڻ ۽ ان
جو عڪس پاڻ وٺڻ ويو. ڪتبو احمد جام تربت جي
پٿرائين ڪٽهڙي جي مٿين ڪناري تي نصب ٿيل آهي.
(71) عباسي: 647 - 663، اڪبر ج 4، ص 825، بکري:
خط جيڪو مير معصوم شاه عباس جي نالي کڻي ويو هو،
اهو جامع المرسلات ۽ فياض القوانين (برٽش ميوزم
9617 -
O. R) ۾ موجود آهي. ۽ پڻ اڪبر: ج 3، ص 836.
(72) ترخان: ص 85، معاني: ص 293، 294، 325، 437،
453، 477، 555، 576، 598، 603، 605.
(73) تک: ج 3، ص 85 - 138، ترخان: ص 91، ماثر: ج
3، ص 346.
(74) ذخيره : ص 162.
(75) عباسي: ص 450.
(76) ذخيره: ص 286. ماثر: ج 3، ص 485، مڪلي
(حاشيه) ص 267 - 276، تزڪ: ص 129.
(77) مڪلي (حاشيه) ص 77 2- 280، تزڪ: ص، 35 -
356، 359.
(78) قانع: ص 130 - 759.
(79) قانع ص 300.
(80) راقم جو قلمي نسخو: ص 51.
(81) وصيت: مقدمو از راقم الحروف.
(82) مهراڻ: ص 145.
(83) قانع: ص 390 (حاشيه)
(84) قانع: ص 150.
(85) حزين: ص 732، قانع 168، سفينه: ص 1 - 54،
آزاد: ص 193.
(86) قانع: 766، روئدادض 384.
(87) محسن: ص 487.
(88) وصيت : ص 12.
(89) وصيت : ص 23
(90) مهراڻ : ص 180.
(91) نمبر 255 (مشهد مقدس جو ميوزم، ورق 606 =
23
x
32/ 4)
(92) مهراڻ: ص 179، ڊاڪٽر برنس لکي ٿو ته
ٽالپور، ايراني اثر هيٺ شيعه مذهب ۾ داخل ٿيا:
The Talpurs were originally Soonnees like
Balochees and Sindhians in general. But their
connection with Persia has infected the Court
with the heresies of that Kingdom, and wsth the
exception of Murad Ali and Sobdar, who are still
attached to the orthodox Doctrines, they have
become Sheah's
or followers of Ali (P- 81).
- جڏهن محمد علي وڪيل، سلطان فتح علي شاهه قاچار
جي وڪيل سان گڏ، ايران مان سنڌ پهتو ته مير مائل
مبارڪباد جي هڪ قطعي ۾ چيو:
بـنـازم کز ايران دگـــــر در وطــــــــن
ز ســلــطــان ايـران گر فتـہ وڪيــل
خوش آمد که خوشــنـودي طـبـع مـن
دل مـــن بــشـــکرانــه ايـــن
نـــويــــــد
يحمدالله کاين مسلم پاک
فبلغ دعاي اليٰ من لــہ
فبلغ تساليم شوقي اليــہ
ببزم شهان باروي سر خرو |
محمد علي ميرزا آمده
باقبال شاهان ما آمده
زبشنيدن اين صدا آمده
بشارت ده مرحبا آمده
دين سلامت بفضل خدا آمده
نويد حصول رجا آمده
پيامم به پيک، صبا آمده
ز مائل بحق اين دعا آمده. |
مير مائل هڪ ٻيو قصيدو ميرزا محمد اسماعيل، ايراني
شاهي وڪيل جي سنڌ اچڻ وقت مبارڪ طور چيو هو:
مزده اي دل کاين زمان از حضرت خاقان و شاه
مزده تشريف مرزاي بما خوش آمده
مرزايم سيد اسماعيل ذوالمجد و شرف
بارک الله خير مقدم مرحبا خوش آمده
خوش ز سمت شاهه ايران جانب شاهان سند
از صداقت آن وکيل باصفا خوش آمده
در قدوم پر نشاط آن نشاط افزاي دل
گفت از شادي دلم صبح و مسا خوش آمده
از صداقت شاد دل آمد ز ايران چون بسند
شاديءَ دوران بکارم اصدقا خوش آمده
سال تشريف شريفش زان مکان در ملک سند
چون ز دل جستم بگفتا ”ميرزا خوش آمده“
1214 هه
باد دائم فضل حق بر مدعايش کام بخش
از دل ”مائل“ بحق عرض دعا خوش آمده!
(93) مهراڻ: ص 156
(94) موج: مقالو احسن ڪربلائي
(95) هي تذڪرو ڊاڪٽر محمد باقر لاهور کان ڇپيو
آهي.
(96) بدايون: ص 18 - 25
(97) مشهد مقدس ميوزم، شمارو 3.
(98) ديوان فرصت: ص 427، تهران 1337 شمسي.
ڪجهه نوٽ، وضاحتون ۽ اضافا [از سنڌيڪار]
(1) هي باوقار مقالو، سنڌ جي مايه ناز عالم
محترم سيد حسام الدين شاهه راشدي، تهران ۾ منعقد
ٿيل”ايران شناسن جي پهرين بين الاقوامي ڪانگريس“
[31 - آگسٽ 6 - سيپٽمبر 1966ع] ۾ پڙهيو هو.
ڪانگريس جي موقعي تي، راشدي صاحب کي نه رڳو پنجن
ڪميٽين (ادبيات، آرڪيالاجي، تاريخ، زبان شناسي ۽
فلسفو وغيره) مان هڪ(تاريخ) ڪميٽيءَ تي نامزد ڪيو
ويو، ليڪن ان سان گڏ کين ”ايران شناسن جي بين
الاقوامي ڪانگريس جي مستقل ڪميٽي“ تي پڻ ميمبر
نامزد ڪيوويو [ڏسو: ڪانگريس جي روئداد، اورينٽل
ڪاليج ميگزين لاهور، نومبر 1966ع].
(2) هي پيپر بنيادي طور فارسي زبان ۾ هو، جيڪو
پوءِ اردو زبان جي رسالي ”نقوش“ لاهور ۾ (آڪٽوبر -
ڊسمبر 1966ع) ڇپيو هو. مقالي جي تاريخي اهميت ڏسي،
مون ان کي سنڌي ويس ڍڪائڻ جو سوچيو. اردو ڇاپي جو
فوٽو اسٽيٽ، منهنجي گذارش تي، ڊاڪٽر ميمڻ
عبدالمجيد سنڌي صاحب قرب ڪري موڪلي ڏنو، جنهن جي
ٿوري سان ان جو سنڌي ڇاپو نروار ٿي رهيو آهي.
راشدي صاحب جو هي مقالو، گهڻو ڪري سنڌ - ايران
لاڳاپن جي، اسلامي دور تي پکڙيل آهي. اسلام کان اڳ
سنڌ ۽ ايران جي لاڳاپن تي سنڌ جي هڪ ٻئي هاڪاري
عالم،گهڻو اڳ قلم کنيو هو. اُهو پيپر جناب ڊاڪٽر
نبي بخش خان بلوچ صاحب ”اسلام کان اڳ سنڌ تي ايران
جو سياسي اثر“ عنوان تحت لکيو هو [ڏسو: سنڌ
هسٽاريڪل سوسائٽيءَ جو جرنل، جلد اٺون، 1948ع،
نمبر 2].
(3) هن مقالي ۾ سراج عفيف جي ”تاريخ فيروز
شاهي“ جي حوالي سان هي مصرعو:
”شاه بخشنده توئي، بنده شرمنده منم“
سنڌ جي سمي ڄام جوڻي ڏي منسوب ڪيو ويو آهي. ٻه سال
پوءِ، خود راشدي صاحب لکيو هو ته هي سٽ دراصل شاعر
امير حسن سجزيءَ (603 - 738 هه) جي هڪ غزل جي آهي.
[ڏسو: ٽه ماهي”مهراڻ“ 1968 / 4، ص 90].
(4) علي قاپو: حيدرآباد جي قلعي ۾ هڪ ننڍڙي
عمارت کي پير صاحب،اصفهان جي علي قاپو سان ڀيٽيو
آهي. ڊاڪٽر مرزا مقبول بيگ بدخشاني، علي قاپو بابت
اسان جي ڄاڻ ۾ هن ريت واڌارو ڪري ٿو: ”هي عمارت
شاه عباس اعظم ٺهرائي ۽ هڪ دروازي جو ڪم ڏئي ٿي.
هتان ئي ٽن ميلن تي پکڙيل شاهي محلات ڏي رستو وڃي
ٿو.”چهل ستون“ پڻ هن محل جو ڀاڱو هو. علي قاپوءَ
سان گڏ باغ، بادشاهه جي بيٺڪ ۽ ديوان پڻ هئا. صفوي
بادشاه هتي غير ملڪي مهمانن جو استقبال ڪندا هئا ۽
هتي ئي ويهي پولو راند ڏسندا هئا. هي عمارت سٺ وال
اوچي آهي. سندس ست منزلون آهن. هر منزل جي ڀتين ۽
دروازن تي چٽساليءَ جا بهترين نمونا ڏسجن ٿا“
(تاريخ ايران، جلد 2، ص 410، مجلس ترقي ادب لاهور،
سال 1971ع).
(5 ٽالپوري - ايراني لاڳاپن جي ذڪر ۾ مٿي
”زبدةالمعاصرين“ جو حوالو آيو آهي. ساڳئي دور ۾،
سنڌ اندر هڪ ٻئي ايراني مصنف، محمد صالح شاملوي
خراساني، سن 1252 هه ۾ هڪ تذڪرو ”محڪ شعراءِ“ مرتب
ڪيو هو (ڏسو: ڊاڪٽر علي رضا نقوي ”فارسي تذڪره
نويسي در هند و پاڪ“، ص 36 - 529، تهران 1964ع).
(6) هن مقالي جي اردو ڇاپي ۾، ڇپائيءَ جون
لاتعداد غلطيون ڏسجن ٿيون، ان ڪري ترجمي ڪرڻ وقت،
ڪوشش ڪري غلطين کان بچڻ لاءِ اصل ماخذن ڏي رجوع
ڪيو ويو آهي. تاهم ڪجهه فارسي شعرن جي تصحيح لاءِ
علامہ غلام مصطفيٰ قاسمي صاحب منهنجي مدد ڪئي،
جنهن لاءِ آءٌ سندن ٿورائتو آهيان. ڊاڪٽر محمد
ايوب قادري صاحب، ماخذن مان سلمان بدايونيءَ جي
ڪتاب جي نشاندهي ڪئي، ورنه ته مقالي جي اردو ڇاپي
۾ سليمان ندويءَ واري ساڳي غلطي هن سنڌي ايڊيشن ۾
به دهرائجي وڃي ها. جنهن ڏينهن ڊاڪٽر قادري صاحب
سان(25 نومبر 1983ع) هي علمي رهاڻ ٿي، افسوس جو
ساڳئي ڏينهن تي شام جو، پاڻ هڪ حادثي ۾ فوت ٿيو.
خدا کين جوار رحمت ۾ وٺي!
ببليو گرافي
* |
ادريسي: |
نزهة المشتاق، شريف ادريسي، باتصحيح مقبول
احمد، علي ڳڙهه. |
* |
اصطخري: |
المالڪ والمسالڪ، الاصطخري، ليڊن، 1927ع. |
* |
اڪبر: |
اڪبر نامه، جلد 3، ابوالفضل، ڪلڪتو 1977ع. |
* |
ايوب: |
شرح حال مخدوم جهانيان جهان گشت، محمد ايوب
قادري ڪراچي 1963ع. |
* |
آثار: |
مجله آثار ايران، تهران 1937ع. |
* |
آزاد: |
خزانه عامره، غلام علي آزاد نولڪشور لکتو
1900ع. |
* |
بدايون: |
بدايون 1857ع مين (اردو)، سليمان بدايوني،
ڪراچي 1960ع. |
* |
برني: |
تاريخ فيروز شاهي، ضياء الدين برني، ڪلڪتو
1892ع. |
* |
بزرگ: |
عجائب الهند، بزرگ بن شهريار، اسدي تهران |
* |
بزم: |
بزم صوفيه، صباح الدين عبدالرحمان، اعظم
ڳڙهه 1949ع. |
* |
بطوطه: |
رحله جلد 3، ابن بطوطه، مصر 1938ع. |
* |
بکري: |
مير معصوم بکري(اردو) تاليف سيد حسام الدين
راشدي [هي ڪتاب 1979ع ۾، سنڌي زبان ۾ سنڌي
ادبي بورڊ ڇاپيو آهي. سنڌيڪار] |
* |
بيگم: |
همايون نامه، گلبدن بيگم، بيورج لنڊن 1903ع. |
* |
پوراني: |
سنڌ ۾ پوراني سادات (سنڌي) تاليف سيد حسام
الدين راشدي.
[هي ڪتاب شايد پورو نه ٿي سگهيو ۽ اڄ تائين
منظر تي نه آيو آهي. سنڌيڪار] |
* |
تاريخ: |
تاريخ سيستان (بهار ايڊٽ) 1314 شمسي تهران. |
* |
ترخان: |
ترخان نامه، سيد محمد ٺٽوي، ايڊٽ سيد حسام
الدين راشدي، سنڌي ادبي بورڊ 1965ع. |
* |
تزڪ: |
تزڪ جهانگيري، جهانگير بادشاه، نولڪشور
لکنو. |
* |
تقي: |
خلاصة الاشعار، تقي ڪاشي، خطي مانچسٽر 312
نمبر. |
* |
تڪ: |
تحفة الڪرام، مير علي شير قانع، مطبع ناصري
دهلي. |
* |
تيموريه: |
بزم تيموريه (اردو)، سيد صباح الدين
عبدالرحمان اعظم ڳڙهه 1948ع. |
* |
جامع: |
جامع القوانين، قلمي نسخو، برٽش ميوزم. |
* |
چچنامــہ: |
فتح نامــہ (چچنامــہ) علي ڪوفي، ايڊٽ
دائودپوٽو، دهلي 1939ع. |
* |
حبيب: |
حبيب السير، خواند مير، تهران 1333 شمسي. |
* |
حزين: |
سوانح شيخ علي حزين، بيلفور 1830ع. |
* |
خرد: |
المسالڪ والممالڪ، ابن خردازبه، ليڊن 1889ع. |
* |
خل: |
تاريخ ابن خلدون، جلد 3، مصري ڇاپو. |
* |
ذخيره: |
ذخيرة الخوانين، فريد بکري، قلمي نسخو،
ملڪيت حسام الدين راشدي. |
* |
رحيمي: |
ماثر رحيمي جلد 1، عبدالباقي نهاوندي، ڪلڪتو
1925ع. |
* |
رشيد: |
مقالو رني ڪوٽ، ڪرنل عبدالرشيد، اقبال رويو،
اپريل 1965ع ڪراچي. |
* |
روز: |
روز روشن، مظفر حسين صبا، ڀوپال، 1297هه. |
* |
روملو: |
احسن التواريخ، حسن روملو تصحيح بڙوادا
1931ع. |
* |
روئداد: |
اداره معارف اسلاميه جلد دوم 1936، لاهور
1938ع. |
* |
زخمي: |
انيس العاشقين، رتن سنگهه زخمي، قلمي
دانشگاه پنجاب. |
* |
زين: |
زين الاخبار گرديزي، برلن 1928ع. |
* |
سفينه: |
سفينه حزين، مقدمه از مهاراج ڪشن پرشاد،
حيدرآباد دکن 1930ع. |
* |
سنڌي: |
تحفة الڪرام (سنڌي)، سنڌي ادبي بورڊ 1957ع. |
* |
سيد: |
عرب و هند کي تعلقات(اردو) سيد سلمان ندوي،
الــہ آباد 1930ع. |
* |
سير: |
سير ايران (اردو)، محمد حسين آزاد لاهور. |
* |
طاهري: |
تاريخ طاهري، طاهر محمد نسياني، سنڌي ادبي
بورد، 1964ع. |
* |
عباسي: |
عالم آرائي عباسي، تهران. |
* |
عظيم: |
ديوان عظيم، ڊاڪٽر غلام مصطفيٰ خان 1962ع. |
* |
عفيف: |
تاريخ فيروز شاهي، سراج عفيف، ايڊٽ ولايت
حسين ڪلڪتوي 1890ع. |
* |
عوفي: |
جوامع الحڪايات، عوفي ايڊٽ ڊاڪٽر محمد معين
تعران 1335 شمسي. |
* |
غازي: |
مرزا غازي اور اسکي بزم ادب (اردو) سيد حسام
الدين راشدي، ڇاپي هيٺ، [هي ڪتاب 1971ع ۾،
انجمن ترقي اردو پاڪستان ڪراچي ڇاپيو آهي،
سنڌيڪار] |
* |
عزر: |
تاريخ عزر والسير، الثعالبي اسدي 1963ع. |
* |
فخري: |
تذڪرة روضة السلاطين، فخري هروي، [1968ع ۾،
راشدي صاحب جي ايڊيٽنگ سان سنڌي ادبي بورڊ
ڇپيو آهي]. |
* |
فرشته: |
تاريخ فرشته جلد2، هند و شاه فرشته، بمبئي
1833ع. |
* |
فياض |
فياض القوانين، شمارو 9617
O.R.
برٽش ميوزم. |
* |
قانع: |
مقالات الشعرا، مير علي شير قانع، ايڊٽ حسام
الدين راشدي، 1957ع. |
* |
قصائد: |
قصائد و مثنويات، مير علي شير قانع، ايڊٽ
حسام الدين راشدي، 1964ع. |
* |
قصص: |
مجمل التواريخ و القصص بتحيح بتحيح بهار،
تهران 1308 شمسي. |
* |
کامل: |
کامل جلد 9، ابن اثير، ليڊن. |
* |
گاوان: |
رياض الانشا، محمود گاوان، مرتبه شيخ چاند. |
* |
لب: |
لب تاريخ سند، خداداد خان 1950ع [حيدرآباد
دکن 1948ع.] |
* |
لباب: |
لباب الالباب عوفي، سعيد نفيسي تهران 1334
شمسي. |
* |
ماهرو: |
منشات ماهرو، شيخ عبدالرشيد لاهور 1965ع. |
* |
مائل: |
ديوان مائل، غلام علي ٺٽوي، سنڌي ادبي بورڊ. |
* |
ماثر: |
ماثرالامراء، جلد ٽيون، مرزا اشرف علي ڪلڪتو
1309هه. |
* |
محسن: |
ديوان محسن ٺٽوي، سنڌي ادبي بورڊ 1963ع. |
* |
مخزن: |
مخزن الغرائب سنديلوي، قلمي، پنجاب
يونيورسٽي. |
* |
مسعودي: |
مروج الذهب، مسعودي سعاده مصر 1948ع. |
* |
مظهر: |
تاريخ مظهر شاهجهاني، ميرڪ يوسف، ايڊٽ سيد
حسام الدين راشدي ڪراچي. |
* |
معارف: |
معارف الانوار، ملا ذڪريا ٺٽوي، راقم جو
قلمي نسخو. |
* |
معاني: |
تذڪره ميخاني، عبدالنبي فخر الزمان، گلچين
معاني تهران 1340 ش. |
* |
معصومي: |
تاريخ سنڌ، ايڊٽ ڊاڪٽر دائود پوٽو، بمبئي
1938ع. |
* |
مق: |
احسن التقا سيم، المقدسي ليڊن 1906ع. |
* |
مڪلي: |
مڪلي نامه، مير علي شير قانع، بتصحيح سيد
حسام الدين راشدي [هي ڪتاب سنڌيءَ ۾، سال
1967ع ۾ ڇپيو آهي]. |
* |
مملوڪيه: |
بزم مملوڪيه، سيد صباح الدين عبدالرحمان
اعظم ڳڙهه 1954ع. |
* |
موج: |
مهراڻ جون موجون، تاليف سيد حسام الدين
راشدي، ڪراچي. |
* |
مهر: |
تاريخ ڪلهوڙا جلد 1(اردو) غلام رسول مهر
1958ع. |
* |
مهراڻ: |
شرح حال مير مائل ٺٽوي: (سنڌي) مقالو سيد
حسام الدين راشدي،
رسالو مهراڻ، بهار 1955ع. |
* |
ميگزين: |
اورينٽل ڪاليج، شمارو فيبروري 1935ع. |
* |
ميگزين: |
اورينٽل ڪاليج، شمارو نومبر 1938ع. |
* |
ميگزين: |
اورينٽل ڪاليج، شمارو فيبروري 1939ع. |
* |
ناصري: |
طبقات ناصري، استاد حبيبي ڪابل 1242 هه. |
* |
ندوي: |
هندستان عربون کي نظر مين، معين الدين ندوي،
اعظم ڳڙهه 1962ع. |
* |
نشتر: |
نشتر عشق، قلمي پنجاب يونيورسٽي. |
* |
هاشمي: |
مثنوي مظهر الاآثار، شاه جهانگير هاشمي،
ايڊٽ سيد حسام الدين راشدي 1957ع. |
* |
وصيت: |
منشورالوصيت، ميان نور محمد ڪلهوڙو، ايڊٽ
سيد حسام الدين راشدي، سنڌي ادبي بورڊ
1964ع. |
* |
هئر: |
گنجينهء آثار اصفهان، ڊاڪٽر هنر فر، تهران
1344 ش. |
Encyclopaedia, of Islam V-II. |
E.I: |
* |
” of Religion, and Ethics, V. III, 1953. |
E. R . E: |
* |
Foreign influence on ancient
India,
R. A. Jairaz Bhoy N. Y. 1963. |
J. B: |
* |
Indus Valley and Early Iran، Dr. F.A. Khan,
Karachi 1964. |
Khan: |
* |
Persian Poets Of Sinh, Dr. Sadarangani,
Sindhi Adabi Board, 1956. |
P.P.S: |
* |
Humayun in Persia, Sukamar Ray, R. A. S.
of Bengal Calcutta 1948 (Monographic
Series, Volume vi). |
RAY: |
* |
The Early History of India, V.A. Smith,
Oxford 1962. |
SMITH: |
* |
|