ضميمو -1

ميجر ڊائوننگ جي کليل گهر ۾، جو اُبوءَ ۾ هو- ٿرماميٽر جي انگن اکرن ۾ ڦير گهير، مهينو اپريل 1840ع.

 تاريخ صبح  

منجهند  3  بجي   شام        ريمارڪس

                           منجهند    

  16   72    76       79    77  صاف آسمان، هلڪو واءُ

  17   72    76       79      77 صاف آسمان، واءُ مٿڀرو

  18   76    80       83      81 صاف آسمان، واءُ مٿڀرو

  19   78    82       85      82 صاف آسمان، تيز هوا

  20   80    85       88      86 صاف آسمان، ٺار- هلڪو واءُ 

  21   82    86       90     88 صاف آسمان، ٺار- هلڪو واءُ

  22   82    88       90     87 صاف آسمان، ٺار- هلڪو واءُ

  23   82    88       90     87 صاف آسمان، ٺار- هلڪو واءُ

  24   80    86       88       86 صاف آسمان، ٺار- هلڪو واءُ

  25   81    87       91       86  صاف آسمان، معتدل واءُ

  26   80    88       91       88  صاف آسمان، وچولي هوا

  27   79    87       89  ساڍا  84 صاف آسمان، تيز هوا ۽ رات

                                        جو طوفان

  28   78    83       86       82  صاف آسمان، تيز هوا

  29   74    82       83       79   صاف آسمان، ٿڌو واءُ

  30   73    81       84       81    صاف آسمان، هلڪو واءُ

        هن فهرست ۽ پڻ اَبو جي نظاري لاءِ، جو ڪتاب جي منڍ ۾ڏنل آهي، آءٌ پنهنجي دوست مسٽر وليم اسٽراچي، جو راجپوتانا ۾ گورنر جي ايجنٽ جو اسسٽنٽ هو، ٿورائتو آهيان.

ضميمو -1

ابو ۾ ميجر ڊائوننگ جي لکيل گهر ۾ رکيل ٿرماميٽر جي انگن ۾ ڦير گهير- مهينو مئي 1840ع.

  تاريخ صبح منجهند        3 بجي          شام                ريمارڪس

   1    76      83  ساڍا  84          85  سخت واءُ- صاف آسمان

   2   83  ساڍا 88            91    87  تکيون ۽ گرم هوائون

  3    89      89  ساڍا  92 ساڍا 89     نئون چنڊ- گرم هوائون

  4    79       86    89     86   اوڀر کان ٿڌي ۽ وڻندڙ هوا

  5     76      83  ساڍا 84 82   گهميل واءُ

  6  72         83    86     84   ٿڌو ۽ ڦڙت واءُ- اوڀر ۽ ڏکڻ   کان

  7    75       82    86     83   چست ٿڌو واءُ

  8    24       80     82     80   اوڀر ۽ ڏکڻ کان ٿڌو واءُ ۽     ٿورو مينهن

  9    72       81     24     83   سخت واءُ- رات جو طوفان ۽     مينهن

  10   65       85     86     82   5 بجي- چڱيرڙا وسڪارا

  11   74       87     89     86   سانتيڪو صبح- 10 بجي هير   لڳڻ

  12   77       89     89     87   صبح جو گـُـهٽ- شام جو هير

  13   80       90     91     88   واري تي اولهه جو واءُ

  14   81       89 ساڍا  90          87   واري تي اولهه جو واءُ

  15   79       86      --     78   ٿڌڙو ماحول

  16   75       84     85     82   ٿڌڙو ماحول

  17   73       84     86     82   وڻندڙ هير

  18   73       82     85     82   ٿڌي ۽ وڻندڙ هير

  19   71       81     84     81   ڏکڻ اولهه کان سخت ۽ ٿڌي  هوا

  20   71       80     84     81   ڏکڻ اولهه کان سخت ۽ ٿڌي هوا

  21   69       80     83     81   ٿڌي هوا ۽ ڏکڻ اولهه   افق تي ڪڪر

  22   68   ساڍا 81  ساڍا  84        82   تيز، ڏکڻ اولهه جي هوا

  23   69       81     84     81   اولهه ۽ ڏکڻ اولهه کان هري  هري ۽ سخت واءُ

  24   69       80     85     81   ساڳي پر گهٽ تيز

 25 73    82 ساڍا 85  82 صبح سانتيڪو، منجهند جو                                          اولهه ۽ ڏکڻ اولهه کان هوا

  26   74       84     86     82   رات جو هلڪو ڌرتيءَ جو ڌٻڻ

  27   73       82     86     82   گهڻو واءُ نه

  28   73       82     86     83   وڻندڙ ڏکڻ اولهه جي هير

  29   78 ساڍا         82 ساڍا 84   82   ---   ---

  30   75       78 ساڍا 82   80   ڏکڻ جي ٿڌي هوا

  31   82       79 ساڍا 82 ساڍا  80      ---   ---

ضميمو -1

ابو ۾ ٿرماميٽر جو حساب -- جون 1840ع.

تاريخ   صبح   منجهند        3 بجي        شام           ريمارڪس

  1     73     79 ساڍا       82    ----    ڏکڻ جي ٿڌي هوا ۽ جهڙ

  2    73     79     83    ----    ساڳيو- پر شام جو گهٽ

  3    73     84 ساڍا       86    ----    ڪڏهن ڪڏهن ڏکڻ جو واءُ -

                                        گـُـهٽ - جو اولهه کان هوا

  4    76     82     84    ----    صبح جو هوا بند - منجهد جو

                                        گوڙ - شام ٿڌي

  5     78     85     86    ----    ڏينهن جو هوا بند - منجهند

                                        جو گوڙ

  6    78 ساڍا 86   90    ----    ساڳيو

  7    80     89     92    ----    هلڪي اولهه جي هوا - ٿورن

                                        ڪلاڪن لاءِ جهڙ

  8    83     89 ساڍا  92  ----    -----   -----

  9    81     89     90     ----    اولهه ۽ ڏکڻ اولهه کان تازي هوا

  10   80     86     88     ----    گوڙ سان مينهن - جنهن جي

                                        ڪري ٿرماميٽر هڪدم ڏهه

                                        ڊگريون هيٺ ٿي ويو.

  11   75     82 ساڍا 83   ----    ڏينهن جو ماٺ پر ٿڌي هوا - 

                                        نوين بجي رات جو گوڙ ۽

                                        سڄي رات جو مينهن

  12   72     77     83    ----    صبح جو جهڙ - سڄو ڏينهن

                                        ٿڌڪار

  13   72     77     79    ----    ابو ڇڏي 5 بجي سروهي

  14   --      94     96    ----    پهتس جو ميدانن ۾ آهي --

                                        اتي ٿرماميٽر وڌي وڃي 96

                                       ڊگرين تائين پهتو يعني ته بو کان 17 ڊگريون مٿي

        منجهند جو اتي هڪ تنبو ۽ کليل جاءِ جي وچ ۾ ڇهه ڊگريون فارن هيٽ جو فرق آهي. 1840ع جي 59 ڏينهن جي حساب ۾ ابوءَ ۾ گهٽ ۾ گهٽ درجه حرارت هڪ ڀاڱي 76 ڊگريون رهيون، ۽ وڌ ۾ وڌ 86 ڊگريون. انهيءَ موجب ٻه ڀاڱي نـَـوَ فرق نڪتو. جيئن ته ان وقت آبهوا گرم هئي، انڪري مٿئين فهرست کان اتي جي آبهوا جو پيمانو نٿو وٺي سگهجي. پر گهڻو ڪري سڀني حالتن ۾ ابوءَ جي هوا ميدانن کان 15 ڊگريون ٿڌي آهي.

        نڪي تلاءَ تي رکيل ٿرماميٽر جي رجسٽر ۾ داخلائون، جو 1841ع جي اونهاري ۾ اتي رکيو ويو هو. پوياڙيءَ جي چڪاس ٽين يا چئين بجي ورتي ويندي هئي، جو ڏينهن جو وڏي ۾ وڏو درجه حرارت سمجهيو وڃي ٿو. رات جو چڪاس نوين بجي ورتي ويندي هئي. مهينو اپريل 1841ع.

  تاريخ صبح  پوياڙي          رات    ريمارڪس

   8   --     7. 78 5. 76 ------

  9    72    5. 81  76     لڙاٽيل

  10   75    5. 97 74     لڙاٽيل

  11   5. 71  5. 78 5. 75  اولهه جي هوا

  12   2. 71  3. 77 7. 73 اوڀر جي هوا - جـُـهڙ - ڇٽڪار 11 بجي

  13   5. 69 8. 74 8. 70 جهڙاٽيل

  14   5. 67 75    5. 72 جهڙاٽيل

  15   7. 67 2. 76 5. 72 ------

  16   5. 72 79     76     اوڀر جي هوا جهڙاٽيل

  17   71     7. 76 3. 73 ------

  18   ---     7. 75 7. 71  اولهه جي هوا

  19   68     5. 75  72     هوا بلڪل نه

  20   69     7. 76 3. 73 هوا بلڪل نه

        رات ڏيڍ 

  21   76     5. 78 76     گهاٽا ڪڪر، گوڙ ۽ ٿورو مينهن

  22   --      5. 75  7. 72 اوڀر کان واچ

  23   5. 71  70     3. 66 طوفاني هوا - گوڙ

        صبح 0 - 8

  24   5. 72 ---     5. 71  ------

  25   5. 69 77     3. 74 ------

  26   71     .       75     اولهه جي تکي هوا

  27   5. 68 5. 76 75     اولهه جي تکي هوا

  28   ---     7. 74 7. 74 اولهه جي تکي هوا

  29   71     3. 74 71     2 بجي اولهه کان ڌوڙ جو طوفان

  30   68     ----    3. 73 اوڀر جو جهڙاٽيل واءُ

                        مئي 1841ع

  تاريخ         سج اڀري            پوياڙي    رات

   1    68          ---               76

   2   3. 72     8. 78           8. 77

  3    ---        5. 79              ----    تکي اولهه جي هوا

  4    71        ---          3. 75

  5     --        79           ----

  6    --        ---          ----

  7    --        78           ----

  8    7. 69   ---           ----

  9    5. 74   5. 80       5. 80

  10  76       ---           ----

  11   --        ---          ----

  12  --        5. 82               ----   تکي اولهه جي هوا

  13   75     3. 81               ----   اولهه جي بدلجندڙ هوا

  14   --        ---          ----

  15  76       6. 81                ---- جهڙاٽيل - ٿوري هوا

  16   --        ---          ----

  17  --        85           ----         لڙهاٽيل اولهه جي هوا -

                                           ٻين  بجي وسڪار

  18   77       85                      هوا بلڪل نه

  19  --        ---           ----

  20   75       5. 83                   اولهه جو واءُ

  21  77       84          

  22   76       83                     اوڀر جو واءُ

  23   73       81                     ڏکڻ اوڀر کان گهميل واءُ

  24  73       ---           ----        

  25

  26

  27   5. 71    80                   سخت گهميل اوڀر ۽ ڏکڻ جو واءُ

  28

  29

  30

  31   77       83

جون 1841ع

  تاريخ                 سج اڀري               پوياڙي رات    ريمارڪس

  1             --              ---     --      ----

  2            75             5. 82 --      ----

  3            5. 73         83     --      ----

  4            3. 77         5. 83 --      ----

  5             --              ---     --      ----

  6            --              ---     --      ----

  7            --              ---     --      ----

  8            --              ---     --      ----

  9            --              ---     --      ----

  10           --              ---     --      ----

  11                           5. 87 --      ----

  12           73             80     --      ----

  13           --              ---     --      ----

  14           74             82     --      ----

  15           5. 76         5. 81  --      ----

  16           77             5. 80 --      ----

  17           --              ---     --      ----

  18           71             79     --      ----

  19           --              ---     --      ----

  20           70             79     --      ----

  21           70             79     --      ----

  22           5. 72         ---     --      ----

  23           --              ---     --      ----

  24           72             80     --      ----

  25           74             5. 72 --      گهڻي هوا- ڇٽڪار

  26           --              ---     --      لاڳيتو مينهن ۽ واچ

  27           --              ---     --      لاڳيتو مينهن ۽ واچ

  28           --              69     --      واچ

  29           --              74     --      جهڙاٽيل

  30           --              5. 76 --      جهڙاٽيل

جولاءِ 1841ع

  تاريخ            سج اڀري    پوياڙي          رات        ريمارڪس

  1          69                  75     --       جهڙاٽيل

  2         69                  75     --      اولهه جو واءُ- آسمان صاف

  3         5. 71               76     --      اولهه جو واءُ- آسمان صاف

  4         71                  65     --    هي ٽيمپريچر گروسڪر تي  ورتو ويو، جا ابو

                                               جي اوچي ۾  اوچي چوٽي آهي.

  5             --      5. 75 --      ----

  6            71     76    --      ----

                                9 بجي صبح

  7            72             77     --      ----

  8            72             ---     --      ----

  9            --              ---     --      ----

  10           --              ---     ساڳئي ڏينهن تي سيرشي پهچڻ تي، جو ميدان ۾ آهي، گهر اندر ٿرماميٽر منجهند جو وڃي 24 ڊگرين کي پهتو. ڏسڻ ۾ ايندو ته ابوءَ تي ۽ انهيءَ هنڌ جي حرارت ۾ 17 ڊگرين جو فرق هو.

نوٽ: صبح جو سج اڀرڻ وقت ٿرماميٽر کليل واءُ ۽ گهر کان 6 ڊگريون گهٽ ڏيکاريون. آلي بلب وارو ٿرماميٽر بلب جي ٿرماميٽر کان ڏهه ڊگريون هيٺ تي هو. تان جون جو مهينو شروع ٿيو. انهيءَ کان وٺي جولاءِ جي اٺين تاريخ تائين، لاچار اڌ فرق محسوس ٿي ٿيو.

بيروميٽر جي اوچائي ابوءَ جي پاڙ ۽ ان جي چوٽيءَ وٽ هيٺئين موجب ڏٺي ويئي:

8- اپريل: انادورا ڳوٺ وٽ، جو ابوءَ جي پاڙ وٽ آهي، چئن چڪاسن جو تت هيئن هو:

            967. 28   بيروم         1. 90         9. 90

        9- اپريل: نڪي تلا ِّ وٽ چئن چڪاسن جو تڪ:

            237. 24  بيروم 78            78

        5- جولاءِ: گروسڪر وٽ اوچي ۾ اوچي چوٽي:

            480. 24  بيروم  5. 75        5. 75

        4- جولاءِ نڪي تلاءُ وٽ ٽن چڪاسن جو تت:

            26.042 بيروم    75.5         75.5

        سمنڊ جي سنوت تي بيروميٽر جي اوچائي هيئن هئي:

           908. 29  بئر              84 ڊگريون     84 ڊگريون

انادورا سمنڊ جي سنوت کان 968 فوٽ، نڪي تلاءَ 3836 فوٽ ۽ گروسڪر 6521 يا 1785 فوٽ مٿي هئا.

نڪي تلاءُ اپريل ۾ 15 ڊگريون انادورا کان ٿڌو هو، جو هر ڪنهن 191 فوٽن لاءِ هڪ ڊگري جي گهٽتائي ڏيکاري ٿو. گروسڪر وري نڪي تلاءُ کان ٿڌو آهي، اتي هر ڪنهن 178 فوٽن جي اوچائي لاءِ هڪ ڊگري جي گهٽتائي آهي. اڙيا ۽ اچل ڳڙهه نڪي تلاءُ ۽ گروسڪر جي اوچائي جي اڌ جيترا مٿي آهي ۽ انهن جو درجه حرارت به انهن جي اڌ جيترو آهي. انهيءَ ٻنهي شهرن جي وچ ۾ ستن ميلن جو مفاصلو آهي.

---------------

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ