|
[غلام رباني آگرو]
احسن الهاشميءَ سان رهاڻ
”ماڻڪ موتي تنظيم“ ٻڍڙي سنڌي شاعر حسن شاهه ’احسن الهاشمي‘ سان
سندس پنهنجيءَ رهائش گاهه تي 30 جون 2002ع هڪ شام
ملهائڻ جو اهتمام ڪيو. جنهن جي صدارت جناب الياس
عشقيءَ ڪئي. محترم محمد ابراهيم جويي صاحب مهمان
خصوصيءَ جي حيثيت ۾ شرڪت ڪئي. تقريب جي ابتدا ۾
تنظيم جي طرفان مشتاق چنگيزي ۽ محمد عثمان منگي،
مير محفل احسن الهاشميءَ کي اجرڪ ۽ ٽوپيءَ جا تحفا
پيش ڪيا ۽ روايتي سنڌي پڳ ٻڌائي.
محترم مشتاق چنگيزي آجيان ڪندي چيو ته ”اڄ سنڌ جا عظيم اديب ۽
شاعر احسن الهشاميءَ جي مان ۾ منعقد ڪيل هن
گڏجاڻيءَ ۾ شريڪ ٿيا آهن. پر، افسوس آهي ته اُهو
اڄ ڪلهه اکين جي روشنيءَ کان محروم آهي. البت،
جذبن ۽ امنگن جي لحاظ کان دل جي نُور سان معمور
آهي، کيس اڄ به سنڌي ادب جي ترقيءَ جو اونو آهي.“
تاج جويي پنهنجي گفتگو ۾ محترم محمد عثمان منگيءَ جي خدمتن کي
بيان ڪندي چيو ته ”هن تنظيم سنڌ جي ڪافي خدمتگذارن
سان رهاڻيون رچايون آهن. جن ۾ سائين غلام مصطفيٰ
قاسمي صاحب، ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ، مصطفيٰ قريشي
۽ روبينه قريشي، سيد صالح محمد شاهه (عرف فتح
خان)، جيجي زرينه بلوچ ۽ ٻيا شامل آهن. اڄوڪيءَ
شامَ سائين احسن الهاشميءَ سان رٿيل آهي.“
سڪندر بلوچ پنهنجي تقرير ۾ چيو ته “سائين احسن الهاشميءَ جو
والد سيد مٺن شاهه پنهنجي دؤر جو وڏو عالم ۽ فاضل
شخص هو. جنهن اُن دؤر ۾ حيدرآباد ۾ سنڌي ادب جي
خدمت جا بنياد رکيا هئا.
پرواني ڀٽيءَ هاشمي صاحب جي خدمتن جي ساراهه ڪئي ۽ چيو ته، مون
ساڻس زندگي جو وڏو حصو گڏ گذاريو آهي. ٻين لاتعداد
خوبين سان گڏ تحت اللفظ مرثيو پڙهڻ شاهه صاحب جي
هڪ خاص خوبي آهي.“
الياس عشقي چيو ته، ”احسن الهاشميءَ جي سِڪ مون کي هِت آندو
آهي، جو ساڻس پنجاهه سالن کان دوستي رهي اٿم.“
عنايت بلوچ چيو ته، ”مان ۽ منهنجي ڀاءُ هدايت بلوچ، هاشمي صاحب
کان ڀٽائي صاحب جي بيتن بابت گهڻي سکيا ورتي آهي.“
حميد سنڌيءَ احسن الهاشميءَ جي گوناگون علمي ادبي خدمتن تي
ڀرپور خراج عقيدت پيش ڪئي.
ڊاڪٽر غلام علي الانا، پنهنجي تقرير ۾ چيو ته ”احسن الهاشمي سان
اڄوڪي رهاڻ منعقد ڪرڻ لاءِ ماڻڪ موتي تنظيم جا
عثمان منگي ۽ ٻيا ڪارڪن جس جي لائق آهن.“
محمد ابراهيم جويي صاحب چيو ته، هيءَ اهڙي ته وڻندڙ محفل ڪئي
ويئي آهي، جنهن جون يادون زندگي ڀر ڪونه وسرنديون.
واقعي، اسان جو شان انهيءَ ۾ آهي ته پنهنجن بزرگن
جو احترام ڪريون ۽ انهن کي خدمتن جي مڃتا ڏيون.
احسن الهاشميءَ وٽ ٻوليءَ جي حوالي سان جيڪو ادبي
خانو موجود آهي، اُهو سچ پچ ته وڏي فخر جو باعث
آهي. هن وقت اسان جي ٻولي وڏي خطري ۾ آهي. برابر
انگريزيءَ جي پنهنجي اهميت آهي ۽ اُها ضروري به
آهي، پر اسان کي پنهنجي مادري ٻولي طرف جوڳو ڌيان
ڏيڻو آهي، اسان کي پنهنجي مستقبل جي باري ۾ هميشہ
سجاڳ رهڻو آهي.“
سيد احسن الهاشمي پنهنجي خطاب ۾ ماڻڪ موتي تنظيم جڪو شڪريو ادا
ڪندي چيو ته ”نظر ختم ٿي چڪي آهي ۽ پيريءَ سبب
گهڻو ڳالهائي نٿو سگهان. پر، خوشي آهي جو منهنجا
سمورا اديب شاعر ساٿي اڄ هتي اچي گڏ ٿيا آهن، جن
جو آواز ٻُڌي ڏاڍو خوش ٿيو آهيان. مون کي شڪرادائي
لاءِ جملا ڪونه ٿا ملن.“
آخر ۾ احسن الهاشمي پنهنجا ڪيترائي غزل ۽ شعر به ٻڌايا. اها
رسيلي رهاڻ رات جو دير سان پڄاڻيءَ تي پهتي.
ـــ ـــ لياقت علي
13 آڪٽوبر تي،”بزم روح رهاڻ“ جي صدر حميد سنڌيءَ
پنهنجي جنم جو ڏينهن پنهنجي ئي گهرڙي ۾ ملهائڻ جو
انتظام ڪيو، ۽ ان ۾ برک اديب ۽ شاعر شريڪ ٿيا.
ڊاڪٽر غلام علي الانا ۽ ماهتاب محبوب خاص مهمان هئا. ڄام ساقي،
ڊاڪٽر حبيب الله صديقي، تاج بلوچ، تاج جويو، نفيس
احمد شيخ، محمد علي ڏيپلائي، پروفيسر عبدالرحمان
سيال، پروفيسر روشن وڳڻ، دين محمد اڪرن ٻورڙائي،
سرور نواز ٻگهيو، نذير ڪمال ميمڻ، الهداد ميراڻي،
ڪرم پُنون، ثريا سوز ڏيپلائي، شمس النساء سيد،
نذير ناز، شمس الدين سومرو، عامر ميمڻ، ظفر عباسي،
لالا غلام قادر، شاهه محمد ڪؤنريجو، نذير عباسي،
شاهنواز مسافر ۽ ٻيا دوست وڏي تعداد ۾ رهاڻ لاءِ
آيل هئا.
محفل ۾ شريڪ ٿيل دوستن، حميد سنڌيءَ جي علمي، ادبي، ثقافتي،
تعليمي ۽ صحافتي خدمتن تي روشني وڌي. خاص طرح،
”روح رهاڻ“ رسالي جي رول تي حميد سنڌيءَ جي تعريف
ڪئي، جيڪو هو ون يونٽ جي ڏکين ڏينهن ۾ شايع ڪندو
هو.
ڊاڪٽر الانا چيو ته حميد سنڌي ادب جو هڪ باب آهي. ماهتاب محبوب
چيو ته حميد سنڌي هڪ آدرشي انسان ۽ سايه دار درخت
آهي. تاج بلوچ چيو ته حميد سنڌي اڌ صدي سنڌي ادب
جي خدمت ڪئي آهي. محمد علي ڏيپلائي چيو ته حميد
سنڌي هڪ اهڙو اديب آهي جنهن تي ڪنهن کي به اختلاف
ڪونهي.
تاجو جويي چيو ته حميد سنڌي تهذيب جي پاسداري ڪرڻ وارو اديب
آهي. هڪ اهڙو اديب آهي، جنهن تي ڪنهن کي به اختلاف
ڪونهي. تاج جويي چيو ته حميد سنڌي تهذيب جي
پاسداري ڪرڻ وارو اديب آهي.
ڪن مهمانن حميد سنڌيءَ کي گلدستا ۽ تحفا پيش ڪيا. ڪن وري شعرن
وسيلي حميد سنڌيءَ کي منظوم عقيدت پيش ڪئي. آخر ۾
سندس سُٺي صحت ۽ دراز عمر لاءِ دعا گهري ويئي.
حميد صاحب پنهنجا تاثرات بيان ڪندي، نماڻي نموني ۾چيو ته مون
رات ڏينهن سنڌ جي ادب ۽ ثقافت جي خدمت لاءِ سڄي
ڄمار پاڻ پتوڙيو آهي ۽ آئينده به اهڙي بي لوث خدمت
جاري رکندس.“ هن چيو ته ”قلمڪار تي پنهنجي دؤر جي
مسئلن کي اجاگر ڪرڻ جو فرض عائد ٿئي ٿو ۽ موجوده
مسئلن جي نشاندهيءَ لاءِ اسان سڀني کي پنهنجو قلم
وڌيڪ تيز ڪرڻُ پوندو.“ هن دوستن جو شڪريو ادا ڪيو،
جو اُنهن سندس ”جنم ڏينهن“ جي خوشين ۾ وڌارو ڪيو.
حميد صاحب جي صاحبزادي مسٽر ارشد ميمڻ پڻ مهمانن
جا ٿورا مڃيا
ــــ سليم چنا
رياض احمد [رپورٽ]
”سنڌي تاريخ ڪانفرنس“
تاريخ 20 آڪٽوبر 2002ع سنڌي لئنگويج اٿارٽي هال ۾ لاهور جي
مشهور ٽماهي مئگزين ”تاريخ“ پاران ”سنڌ هسٽري
ڪانفرسن“ منعقد ڪئي وئي، جنهن ۾ سنڌ ۽ پنجاب جي
ناميارن تاريخنويسين، اديبن، عالمن، ڏاهن ۽ صحافين
شرڪت ڪئي.
هيءَ ڪانفرنس ٻن نشستن ۾ ورهائي وئي هئي، پهرين نشست جي صدارت
اسريٰ يونيورسٽي حيدرآباد جي وائيس چانسيلر
پروفيسر اسد الله قاضي ڪئي ۽ ٻيءَ نشست جي صدارت
محترم محمد ابراهيم جويي ڪئي.
پروفيسر اعجاز قريشيءَ اسٽيج سنڀاليندي چيو ته، ”اڄ ڏينهن
تائين، سنڌ جي ڪابه مستند غير جانبدار تاريخ هڪ
جلد ۾ موجود نه آهي، ان ڪري وقت جي هن موڙ تي اها
اسان جي مٿان ئي ذميواري اچيو وڃي ٿي، ته اسين ان
سلسلي ۾ پيش رفت ڪريون. سو، هيءَ هسٽري ڪانفرنس ان
سلسلي جي شروعاتي ڪڙي آهي. ڪوشش ڪري هر سال سنڌ
هسٽري ڪانفرنس منعقد ڪرائڻ جي ڀرپور ڪوشش ڪنداسين.
ڊاڪٽر مبارڪ عليءَ پنهنجي خطاب ۾ چيو ته، ”آمريتي دورن ۾ وقت جي
حڪومتن تاريخ کي سدائين پنهنجن مفادن لاءِ استعمال
ڪيو آهي، جنهن ڪري ماڻهن جو تاريخ تان ويساهه کڄي
ويو آهي. هن چيو ته تاريخ ۾ بغاوتن جو به وڏو عمل
دخل ٿئي ٿو. فاتحن جي تاريخ ته لکي ويندي آهي، پر
شڪست کائيندڙن جي تاريخ لکڻ وارو ڪير به ڪونهي.“
هن چيو ته، ”سنڌ جي تاريخ ۾ اهوئي ٿيو آهي.“
ايم. ايڇ. پنهور چيو ته، سنڌ جي تاريخ شاهوڪار آهي. پر ضرورت
آهي ته ان کي مڪمل طور حقيقي نموني قلمبند ڪيو
وڃي. هن ٻڌايو ته مون سومرا دؤر تي ڪتاب لکيو آهي،
جيڪو جلد ڇپايو ويندو.
محمد ابراهيم جويي چيو ته، ”تاريخ جو واسطو گهڻي ڀاڱي ماضيءَ
سان ٿئي ٿو. اسان جي موجوده حالت ۾ ماضيءَ سان
واسطو رکي ٿي. هن سنڌ جي تاريخ اڻپوري هجڻ جو ذڪر
ڪندي چيو ته تاريخ بابت ذميواريءَ جي احساس سان
کوجنا ٿيڻ گهرجي.“
پروفيسر اسد الله قاضي صدارتي خطاب ۾ چيو ته، ”تاريخ مان ماڻهن
جي ماضيءَ جي ڪردار جو پتو پوي ٿو ۽ تاريخ پنهنجو
پاڻ به ورجائي ٿي. هن پاڻيءَ جي مسئلي جي ذڪر ڪندي
چيو ته پاڻيءَ بابت سنڌ ۽ پنجاب وچ ۾ سدائين تڪرار
رهيو آهي. بهتر اهو آهي ته جهيڙي بدران گڏجي مسئلا
حل ڪجن. هن سنڌ جي مڪمل تاريخ لکڻ ۽ محفوظ ڪرڻ جي
ضرورت تي زور ڀريو.“
پروفيسر اعجاز قريشيءَ سنڌ جي آبپاشي سنڌ جي نظام جي تاريخ تي
تفصيلي روشني وڌي ۽ چيو ته، ”هر سال تاريخ ڪانفرنس
ڪوٺائڻ سٺو عمل آهي.“
مسٽر سراج الحق ميمڻ مبارڪ علي جي تاريخ جي لاءِ ڏنل خدمتن ۽
ڪاوشن کي ساراهيو ۽ چيو ته، ”تاريخ ئي اسان کي اهو
ٻڌائي ٿي ته ڪنهن ڇا ڪيو.“
پروفيسر تنوير جوڻيجو سمن جي دؤر جي سياسي ۽ سماجي حالتن جو
جائزو پيش ڪندي چيو ته، ”سمن جو دؤر عورتن لاءِ
سٺو دؤر هو. جڏهن ته ارغونن واري دؤر کي عورتن
لاءِ بدترين دؤر چئي سگهجي ٿو.“
مسٽر بدر ابڙي کير ٿت جبل تي اُڪريل تصويرن تي پنهنجو تحقيقي
مقالو پيش ڪيو ۽ ڪانفرنس ۾ جبل تي اُڪريل ڪجهه
تصويرن جا عڪس پڻ ڏيکاريا.
ڊاڪٽر پرويز وندل سلائيڊن جي مدد سان جاگرافيائي اثرن بابت، سنڌ
بابت پنهنجو تاريخي اڀياس پيش ڪيو.
لعل بخش جسڪاڻي سنڌ جي ثقافت، ٻولي، معاشي ۽ سماجي مسئلن تي
شاندار مقالو پڙهيو.
”فڪشن هائوس، لاهور“ جي رانا عبدالرحمان پڻ ڪانفرنس ۾ خطاب ڪيو.
قاضي جاويد (لاهور) ولي رام ولڀ، ڄام ساقي،
عبدالخالق جوڻيجي، ابرابر قاضي، حميد سنڌي، ڊاڪٽر
نسرين جوڻيجي، تهمينه مفتي، ظفر علي شاهه، نذير
ميمڻ، ثريا سوز ڏيپلائي،جامي چانڊيي، نسيم
عالماڻي، انور فگار هڪڙي، پروفيسر ساجده وندل
(لاهور) ظهور احمد (لاهور) راحت سعيد (ڪراچي) خالد
عليگ (ڪراچي) ڪمانڊر ايوب ملڪ (ڪراچي) ڊاڪٽر رياض
صديقي (ڪراچي) مسٽر نديم (لاهور) مسٽر بلاول
(لاهور) ڊاڪٽر شمس الدين عرساڻي، پروفيسر حيدر علي
لغاري، مير امام الله ٽالپر، شهنيلا انصاري، محمد
علي ڏيپلائي، ادريس جتوئي، علي احمد قريشي وڪيل
(دادو) پرويز ٻانڀڻ (سکر) سهيل سانگي، سرفراز
واسطڙو، اقبال ملاح، اسلم بلوچ، پروفيسر جسڪاڻي،
پروفيسر چاند بي بي، ڊاڪٽر هدايت پريم، غلام نبي
مغل، جي. اين. مغل، قاسم ٻگهيي، اشتياق انصاري،
نثار حسين، آفتاب چوڌري، پرواني ڀٽي، منظور مسافر
محمد صادق قريشي، ڊاڪٽر يعقوب مغل، پروفيسر
عبدالڪريم بلوچ، فرزانه پنهور، نصر الله ٿهيم، علي
غلام جوڻيجي، ايازڪاڪا، سکيي ابڙي سميت وڏي تعداد
۾ علم ۽ ادب دوست ماڻهن ۽ خاص طور سنڌ جي نوجوانن
ڪانفرنس ۾ شرڪت ڪئي.
ڪتابن تي تبصرا
1 ـــ سيدة النساءِ العالمين بنت رحمة العالمين صه
2 ـــ فتح نامہ سنڌ عرف چچ نامه (اردو)
3 ـــ تاريخ سومره سنڌ
4 ـــ ايم. ڪمل جو چونڊ ڪلام
5 ـــ سنڌ ـــ اتهاس جي آرسيءَ ۾
6 ـــ هي جي واڪا واءَ ۾
ـــ خط ۽ پيغام
ـــ نئينگ وارو ڏند ڪٿائي ڪردار
ـــ تاريخي ورثي کي بچايو
ـــ
Balochi as Medium of Instructions Demanded
ـــ سنڌ جي تاريخ جو هڪ ورق
مسز نجمہ پنهور [تبصرو]
ايڊيٽر ”گل ڦل“
سيدة نساءِ العالمين
بنت
رحمة للعامين
محترم شهاب الدين ميمڻ ڌنڌي روزگار جي لحاظ کان ته وڪيل آهي.
پر، ديني ڪتابن ۽ ادب ۾ وڏي دلچسپي اٿس، جنهن جو
ثبوت هي ڇهه سؤ صفحن جو ڪتاب آهي، جيڪو مهراڻ
رسالي جي سائيز ۾ ڇپايو اٿس. ڪتاب جو جلد پڪو ۽
ڊزائين خوشنما آهي.
ڪتاب جو موضوع ۽ مضمون حضور پيغمبر ﷺ جن جي لختِ جگر ”فاطمه
زهرا“ جي سيرت مبارڪ آهي. بيبي صاحبه مڙني مسلمانن
لاءِ ”سيدة نساءِ“ جو درجو رکي ٿي. حضور پيغمبر ﷺ
جن جي ساڻن ايڏي ته محبت هئي، جو جڏهن پاڻ مجلس ۾
تشريف فرما ٿيندي هئي ته پاڻ سڳورا احترماً اٿي
بيهندا هئا، ۽ سندن ويهڻ لاءِ پنهنجي چادر مبارڪ
پنهنجي هٿن سان وڇائيندا هئا.
روايت آهي ته پاڻ سڳورن ﷺ پنهنجيءَ آخرين علالت جي زماني ۾ ڪا
ڳالهه بيبي صاحبه کي ڪن ۾ چئي، جيڪا ٻڌي هوءَ اول
رني ۽ پوءِ مرڪي. راوين جو چوڻ آهي ته حضور ﷺ جن
اول کين پنهنجي وصال کان واقف ڪيو، ته بيبي صاحبه
جي اکين ۾ ڳوڙها تري آيا. پوءِ بيبي صاحبه کي
ٻڌايائون ته ”جنت ۾، آب ڪوثر جي ڪناري تي، سڀ کان
اول تون ئي مون سان اچي ملندينءَ.“ ـــ ـــ اهو
ٻڌي بيبي صاحبه جي لبن تي مرڪ آئي.
ڀٽائي صاحب ڪهڙو نه سهڻو فرمايو آهي:
”پاڻان چوندئي پيءُ، ڀري جامُ جنت جو.“
حضور پيغمبر ﷺ جن جا ڏهٽا، حضرت امام حسن صه ۽ حضرت امام حسين
صه بيبي فاطمه رضه ۽ حضرت علي سائينءَ جي باغ جا
سهڻا ۽ سرها گل هئا. پنجاب جي هاڪاري صوفي شاعر
بلهي شاهه انهيءَ ئي پس منظر ۾ هيءُ مشهور ڪافي
چئي آهي: آلِ نبي اولادِ علي هي
سيدة النساءِ بيبي فاطمه رضه جون خوبيون ۽ سندن فضيلت ۽ بلند
مقام بيان ڪرڻ لاءِ جيترا به ڪتاب لکجن اوترا گهٽ
آهن. پر، جناب شهاب الدين ميمڻ صاحب هر وجہ تحسين
۽ مبارڪباد جو مستحق آهي، جنهن هي ڪتاب لکي، سنڌي
زبان ۾ هڪ وڏيءَ ضرورت جي پورائي ڪئي آهي. ڪتاب ۾
ڇويهه باب آهن. منجهن جيڪو مواد ڏنل آهي، سو،
نهايت مستند ۽ معتبر ڪتابن تان وڏيءَ ريسرچ کان
پوءِ جمع ڪيو ويو آهي.
هي ڪتاب عمومي طرح سمورن مسلمانن ۽ خاص طرح سنڌي مسلمان عورتن
کي گهڻو ڪم ايندو ۽ انشاء الله تعاليٰ سندن علم ۽
ايمان ۾ ترقي ۽ تقويت جو باعث ٿيندو. ڪتاب ملڻ جا
هنڌ هي آهن:
1) اسد بڪ ڊيپو، قدم گاه مولا علي، حيدرآباد.
2) مغل بڪ ڊيپو، شهدادپور.
3) جعفري ڪتبخانو، لاڙڪاڻو.
4) محمد علي بڪ ڊيپو، خيرپور.
جنرل. ڪي. ايم. عارف
[تبصرو]
فتح نامہ سنڌ
عرف
چ نامو
[جنرل خالد محمود عارف، سنه 1949ع ۾، پاڪستان جي فوج ۾ سيڪنڊ
ليفٽيننٽ مقرر ٿيو. ڪمانڊ ائنڊ اسٽاف ڪاليج،
ڪوئٽيا، نيشنل ڊفينس ڪاليج، راولپنڊي، آمر اسڪول
فورٽ ناڪس، ڪينٽڪي، آمريڪا ـــ ـــ ٽنهي مان
گريجوئيشن ڪيائين. هو گهڻن ئي اعليٰ عهدن تي رهي
چڪو آهي، جن ۾ ڊئريڪٽر مليٽري آپريشنس ۽ جي. ايڇ.
ڪيو ۾ مليٽري سيڪريٽريءَ جا منصب به شامل آهن.
سنه 1984ع ۾، جنرل عارف کي ’فور ـــ اسٽار جنرل‘ جي عهدي تي
ترقي ڏني ويئي، ۽ ’وائيس چيف آف آرمي اسٽاف‘ مقرر
ٿيو. مارچ 1987ع ۾، هن انهيءَ اعليٰ عهدي تان
رٽاير ڪيو. دراصل، پاڪستاني فوج جي عملي طرح
’ڪمانڊر‘ ئي هو، ڇو ته ’چيف آف آرمي اسٽاف‘ جا
اختيار پڻ کيس سونپيا ويا هئا.
جنرل عارف باوقار شخصيت جو مالڪ آهي. سندس لفظ وڏو وزن رکي
ٿو،انڪري نه رڳو روزانه ”ڊان“ ۽ ٻيون انگريزي
اخبارون، سندس مضمون شايع ڪنديون رهنديون آهن، پر،
B.B.C.
قومي اهميت جي نازڪ مسئلن تي ’سندس بيان ۽ تاثرات‘
نشر ڪندي رهندي آهي.
جنرل عارف کي ادب سان گهري دلچسپي آهي. پاڻ باڪمال شاعر آهي.
سندس اردو ڪلام جا به مجموعا شايع ٿي چڪا آهن ۽
ٽيون زير طبع آهي. انگريزيءَ ۾ ڪن اهم ڪتابن جو
منصف آهي. هن ملڪ جي ممتاز اداري ”پاڪستان ايڪيڊمي
آف ليٽرس“ کي صحيح معنيٰ ۾ ”قومي ادارو“ بنائڻ
لاءِ منجهس صوبائي ٻولين جي اديبن کي شريڪ ڪرڻ
ضروري سمجهيو. سندس حڪم جي پيرويءَ ۾ ئي وزارت
تعليم حڪومت پاڪستان صوبي سرحد مان خاطر غزنوي
صاحب کي ۽ سنڌ مان غلام رباني آگري صاحب کي
ايڪيڊميءَ ۾ اعليٰ عهدن تي مقرر ڪيو هو.
جنرل عارف ادب ۽ تاريخ ۾ پنهنجي دلچسپيءَ ڪري، سنڌ جي اولين
تاريخ ”فتح نامہ سندهه“ عرف ”چچ نامہ“ بابت سنڌي
ادبي بورڊ جي چيئرمن غلام رباني آگري صاحب کي هڪ
خط لکيو آهي، جو ذاتي خط کان وڌيڪ ڪتاب تي هڪ
اعليٰ پايي جي فوجي ماهر ۽ دانشور جو تبصرو آهي ۽
سندس خيالن جو آئينه دار آهي. انهيءَ جو مڪمل سنڌي
ترجمو ’مهراڻ‘ جي قارئين ڪرام جي مطالعي لاءِ شايع
ڪري رهيا آهيون. ـــ ادارو] |
