سيڪشن؛ شاعري

ڪتاب: ڪپر ٿو ڪُن ڪري

صفحو :13

جي تون ساٿي سچ جو

ٻاهر هن زندان کان، آهِه وڏو زندان،

آجو سو انسان، جنهن جي پيرين پيڪڙا.

_

اچ اچ، آجو ٿيءُ، ساٿ نڀائي سچ سان،

ويل اها آ وائڙا، پوءِ نه چوندءِ پيءُ،

آءُ جڳان جڳ جيءُ، وِههُ کان وَههُ ڇو ٿو وڃين؟

_

جي تون ساٿي سچ جو، موت مهانگو ناهه،

سر جو سانگو لاهه، ويل اها آ وائڙا!

_

ڏڪ نه ڪنهن جي ڏاڍ کان، ڏڪڻ ڏاڍي ڏڍ،

ان مان آس نه ڪڍ، سوڀ سدائين سچ جي!

_

پنڌ به پنهنجو ماڳ آ، ڏور نه ڏس تون ماڳ،

جاڳ منجهاران جاڳ، سپنا سڀ پاسي ڪري!

_

ڏورانهون جنهن ڏس، سو پڻ آهي پنڌ ۾،

ماڳ به ان ۾ ماڻهئو، هي جو گوندر گس!

وک اسان جو وس، سڄڻ اڳ ئي ساٿ سان.

_

پت جهڙ پويان ڏينهڙا، ڳول نه سائو پن!

پر تون هار نه من، ايندي باک بسنت جي.

_

هو جو سج سمان، ڪاريءَ ڪڪريءَ ڪک ۾،

جنهن تي ور ور ولهه ۾، ڀاڙي منهنجو ڀان،

ايندو سو انسان، ڌر تي اڀري اوچتو.

_

ايندو سو انسان، ڏمري ساري ڏاڍ تي،

آءٌ متان اڳ ۾ مران، ناهه اهو ارمان،

ڏسندو نيٺ جهان، جيڪي منهنجي جيءَ ۾.

_

’آءٌ متان اڳ ۾ مران، ۽ پو رات کُٽي‘!

ڪهڙي موڙهي مت ٿي، منهنجو گهٽ گهٽي!

او شل باک ڦٽي! گهوريو منهنجو جندڙو.

_

گهوريو منهنجو جندڙو، مان به ته ڪائي وک،

ڏورانهين جي ڏک، مون آندي ڪجهه اوڏڙو.

_

هي جي مئو ماڳ ۾، ملهي آيو ماءُ!

شال نه ڏسان ڏينهن جو، ڪانئر ڪوٺي ڀاءُ!

سَچَ ڏنو جو ساءُ، شال نه وسري سڪ کان!

_

ٺار نه پنهنجا ٺپ، پنڌ پري آ پانڌيا!

متان سج لهي وڃي، پيءُ نه پاڻي لپ!

ور هي پياسا چپ، اڳتي وڌ اُساٽ ۾!

_

ڪيئن نمايئه ڪنڌ، چڙهي چوٽ صليب تي؟

وڙهه اکين سان اڀري، جي تو ساڻو سنڌ!

هيءُ نه تن جو هنڌ، جن جا لڙڪ لڙي پيا.

_

جان جيئين تان وڙهه، آڻ نه مڃ انياءَ جي!

هٿين، پيرين، مونڙين، راڙا ڪندو رڙهه!

ٻن انهيءَ جو مڙهه، جيڪو مئو ماٺ ۾!

_

موت رڳو آ ماٺ، ور ور واڪا جندڙي،

آهي آديءَ چپ ۾، رڳو گوندر گاٺ،

جا پٿر، جا ڪاٺ، منجهه نه اهڙيءَ مام ۾

_

واڪي وس هلاءِ، وجهه وِلوڙا اُڀ ۾،

هيءَ جا مڙهي ماٺ جي، تنهن ۾ پير نه پاءِ،

واڄي وڄ سماءِ، واڄٽ ٿيءُ وجود جا.

_

ڇڪي وارن ڳت، ڪڍيم توکي ڪُنَ مان،

موتي ميڙي ڪانه ٿي، ڪائي گوندر گت؟

هئه هئه پٿر بت، ماٺ رڳو آ موت ۾!

_

ٻڌ نه ”منهن مونن وجهي، غربت ساڻ گذار“

اهڙا ٻوهر ٻوجهه مان، پهرينءَ وير ٻهار!

اوچي ڳاٽ پڪار، ڏاري غربت ڏينهڙا!

_

ڪير چوي ٿو بانورا، ’صبر وڏو سک‘؟

آءٌ چوان ٿو: ميٽبو، هن ڌرتيءَ جو دک،

هي جو ماڻهوءَ مک، ڏونگر ڏاري ٿو سگهي.

_

ڪير چوي ٿو ڏيهه ۾، ’مڙئي مٺائي‘؟

مون آ چکي چيت ڪئي، ساري ڪڙائي،

آهي اجائي، ڳالهه پريان جي پار جي.

_

تون ئي پنهنجو ڏوهه، تون ئي ڏوهي ڏيهه ۾،

تو جو ٻڌو ٻنڌڻين، ووءِ نسورو ڊوهه!

لچڪي وڃي لوهه، جي تون اُڀرين آگ جان.

_

تو جو ٻڌو ٻنڌڻين، ٻوٽ انهيءَ تي ڪن!

هو جي ڳالهيون ڳجهه جون، سي سڀ ڏاڍي ڏن،

ڇڏي مانيءَ کن، ڀڀ ڀريائون ڪوڙ سان.

_

ڪوريئڙن جا ڄار، ڪوُڙَ ڪسابن جي اُڻيا،

ماڻهو مکين وانگيان، ڳڀرو، ٻڍا، ٻار!

تار نه ملي تار، جي تون ڇنين ڇڪ سان.

_

ووءِ پراڻيون پوٿيون، ووءِ اهي پستڪ!

جن ۾ ڏاهپ ڏک سان، صديون بڪيل بڪ!

جيءَ اچن ٿا جڪ، جيڪر سڀ ساڙي ڇڏيان!

_

هيءَ جا جهوني جک، صدين کان سڻندو رهين،

ڇا ڪو ڪندو جيئرو، مردي ڏيئي مک؟

ڪاريءَ وارا ڪک، ڳهلا انهيءَ ڳالهه ۾!

_

ڪوڙ به ڪيڏا ڪوڙ، ڪڪرين چوٽيون اُڀ ۾!

رڳو رک رتول ۾، پاڙي ڪانه پروڙ!

وٺجي شال وچوڙ، کاتا ڏسجن کوٽ جا!

_

شال وهامي راتڙي، سچ پلئه پايان،

جهومي جهڪايان، مٿو ملڪ ملير کي!

_

ڏونگر ڪجهه ته ڏري، پيو آهي پانڌيو!

اجهو رات ٺري، پير نه ساهيو پانهنجا!

_ _

اڳتي اچ نه اچ، سڀڪجهه تنهنجي وس ۾،

ماڻهوءَ مريادا سدا، پرکي بيٺو سچ:

جي تون  چاهين، باهه کان پٺ تي موٽي بچ،

جي تو پهه پتنگ جو، پچڻ ڪارڻ پچ،

ماڻي سارو مچ، امر ٿي وڃ آگ ۾.

_

اڳتي آءُ نه آءُ، سڀڪجهه تنهنجي وس ۾،

ازل کان آزاد تون، آهين منهنجا ڀاءُ!

جو چاهين سو چونڊ، پر رکي چت چتاءُ:

’ڪونهي سوريءَ ساءُ، ڳچيءَ جي ڳڻ ڳوت ۾‘.

_

جي تو پهه پتنگ جو، آڳ نه آهي آڳ،

وڏا تن جا ڀاڳ، جيڪي مئا ماڳ ۾.

_

پچڻ آهه بچڻ، جي تو پهه پتنگ جو،

منجهان مچ نچڻ، امر بڻجي آڳ ۾.

_

آهن انهيءَ آڳ ۾، ڪيئي ڳچين ڳچ،

هي جي منجهان مچ، اُلا ٿي اڀرن پيا.

_ _

مون سان باندي بند ۾

اڄ ته اڱڻ تي آگميو، وسيون مينهن ڪڻيون،

مون ۾ ڇڳيون اوچتو، ليلا هار مڻيون،

لنءَ لنءَ منجهه لڙيون، ڌرتي! تنهنجا دوهڙا.

_

اڄ ته اڱڻ تي اوچتو، اڀري آيو چنڊ،

مان مانڊي مان منڊ، آئي صدا ساز مان.

_

بند وجهو ٿا بانديو! مون تي، مان آواز!

ٽٽي جڙندو مون جيان، صدين کان پو ساز،

ڄاڻو ڄاڻن راز، تڙڦي ٿو جو تند ۾.

_

مون سان باندي بند ۾، سوين ساروڻيون،

تنهنجا ڳل ڳراٽڙيءَ، پشم جون پُوڻيون،

جن سان مون جُوڻيون، ڪيئي ڪاٽيون ڪوٽ ۾.

_

مون سان باندي بند ۾، تنهنجا سرها وار،

ساري رات سڳنڌ جي، سيرانديءَ کي سار،

اڄ به هيئين هار، چوٽا چندن واسئان.

_

مون سان باندي بند ۾، تنهنجا نيڻ به ها،

ڪنهن کي ڪل نه ڪا، مون ڇو گهوريو ماٺ ۾!

_

پائي کٿي رات جي، جنهن ۾ تارن تن،

مون سان ساري سُنَ، باندي آهي بند ۾.

_

مون سان باندي بند ۾، منهنجا ڪيئي گيت،

جرڪي جن جي جيت، هر هر منهنجي هار ۾.

_ _

شال م پسو پونيرؤ

مون کي منهنجي چنگ، ڪاريهر جئن ڪاٽيو،

مون جئن اٽيل انگ، شال م پسو پونيرؤ!

_

آءٌ نه سنڀران آڍ، آءٌ نه سنڀران آسرو،

مون جئن ڏونگر ڏاڍ، شال م پسو پونيرؤ!

_

مونجان کنيو پير، سج هڻي ويو ٽامڻي،

مون جئن واريءَ وير، شال م پسو پونيرؤ!

_

بيٺو گهوري بک کي، ڄڻ ڪوئي راڪاس،

مون تي جو آڪاس، شال م پسو پونيرؤ!

_

روڳي راتيون ڏينهڙا، پل پل صدين پونءِ،

مون پيرين جا ڀونءِ، شال م پسو پونيرؤ!

_

شال نه روئي رت، ڪوبه سڀاڻي ڏيهه ۾،

مون جئن ڀاڳي ڀت، شال م پسو پونيرؤ!

_

شال سڀاڻي ٿي رهو، اجوکا، آزاد!

مون جئن مادرزاد، شال م پسو پونيرؤ!

_ _

اَڳُ نه اهڙا آڳڙيا

هي جي آيا هيل، اَڳُ نه اهڙا آڳڙيا،

ڪٽ ڪڙمڻ جي ويل، ڇا ڇا جرڪيا جيءَ ۾!

_

اڄ جن ڦوڪي آڳ، اَڳُ نه اهڙا آڳڙيا،

ڌمڻ وڏا ڀاڳ، ساري ڪٽ ڪڙهي وئي.

_

ڪٽي ڪٽي ڪٽ، رڪ ڪيائون پڌرو،

ڪير لهارن مٽ، اَڳُ نه اهڙا آڳڙيا.

_

اڳ نه اهڙا مون ڏٺا، ڌنوڻيءَ مٿان ڌڱ،

لوهي جهڙا لڱ، اکين اڳ آڱار جي.

_

اڀري آيا اڳ جان، منجهان ڪر ڪپاٽ،

ڪيڏي ڄاڻ ڄراٽ! اَڳُ نه اهڙا آڳڙيا،

_

اڳ نه اهڙو ويس، اَڳُ نه اهڙا آڳڙيا،

ڌمڻ سارو ديس، سڀ کي چڻنگون چت ۾.

_ _

پاڪستان اخبارون

هو جو اخبارون، ساجهر سانجهيءَ آئيون،

ڪارنهن ۾ ڪارون، لڪي ويون لوڪ جون.

_

ڌوٻي ۽ ڌاڙيل، پرتا آهن پاڻ ۾،

پر جي هاڃا هيل، ڌوٻي ڌوتا ڪينڪي.

_

وڻ ٽڻ لهوءَ لال، لهو چاري چڪ ۾،

ڌرتي ارتي رت سان، ارتو اڀ وشال،

ماضي رت چڪندڙو، وڌ انهيءَ کان حال،

ڳڀرو، ٻڍو، ٻال، ڇا ڇا ڌوتو ڌوٻيو؟

_

ڇا ڇا ڌوتو ڌوٻيو؟ ٻنيون، ونيون، ور؟

ماڻهو، مندر، مسجدون، گرجائون ۽ گهر؟

هو جي مٿان ڌر، ڳاڙها ڳپل ماس جا؟

_

ڇا ڇا ڌوتو ڌوٻيو؟ ڳولي گندا گهاٽ!

مٿان پاڻيءَ پاٽ، رت وهي ٿو لوڪ جو.

_

ڌوئو جي ڌوئي سگهو، ارتو مارن ڀت!

هي جي مينڍا مارئيءَ، سارا رتو رت!‘

هَيءِ هَيءِ هن جو ست، هَيءِ هَيءِ هن جون سنگهرون!

_

ڌوئو جو ڌوئي سگهو، گهايل امڙ کير!

نديءَ جيڏو نير، اکين گهرجي آب لاءِ.

_

ڌاڳا ڌوئي ڇا ڪبا؟ ڌوئو ماڻهوءَ من،

ڌوئو هن جي آتما، ڌو هن جو اَنُ،

ڌوئو ڌرتيءَ ڌن، جنهن مان رت چڪي پيو!

_ _

ڍڪ نه ڍڪڻهار، آءٌ اگهاڙو ئي چڱو!

مٿان سچ ميار، هرڪو پاند پناهه جو.

_

آءٌ نه مڱان ٻاجهه، توڙي ڏاري ڏوجهرو،

وٿين وجهي واجهه، ٿوڻيون ٿنڀا ڊاهيان.

_

ڳڀو پاڻيءَ ڍڪ ۾، ٻوڙي جي کائين،

پنهنجي اوچي ڳاٽ کي، مور نه جهڪائين،

ته تنهنجي سائين! ڏات ڏهوڻي ٿي وڃي.

_

ڏاها، تنهنجي ڏيهه کي، سڀ کان مُٺو ماٺ،

توڙي ڪاٺئون ڪاٺ، واڪو تنهنجي وس ۾.

_

هي جي سٽون ساهه ۾، جهومي آيون جهٽ،

جئن مرليءَ جي تانَ تي، گوپيون جمنا تٽ،

تن کي مور نه مٽ، سکن سان سنسار جي!

_

آگ نه ڪنهن سان مائٽي، آويءَ ڪهڙو مِٽُ؟

گهڙي مٿان چٽ، ڪڍيئه ڪيئن اڇاترو؟

_

توجا سوچي سٽ، ڏور انهيءَ لئه ڏاکڙا،

ڪچي ڪهڙا چٽ؟ آوي تنهنجو آجپو.

_

آهي پڪي پيڙ، اڳتي تنهنجو آجپو،

ڀيلي مٿان ڀيڙ، سهڻيون ٻوڙي سير ۾.

_

جو ڀيلو سو ڀڃ، ڀل پورهيو وئرٿ وڃي!

واهڙ مور نه وڃ، جيسين پڪو پرکئين!

_

پهرين پڪو پرکجي، تانگهي ۾ تاري،

متان پو ماري، ڀڄي واهڙ وچ ۾!

_ _

لُممبا جو ديس

ڪراچيءَ جي هڪ اردو شاعر جي نالي

ڀاءُ مري ٿو ڀڪ ۾، توکي ناهه ديا،

لممبا جي ديس تي، پر تو گيت چيا،

ڇو جو ناهه هَيا، ان ۾ جوکو جيءَ جو!

_

ڀر ۾ پنهنجي ڀاءُ تي، ڇو نه ڪيئه ڪهڪاءُ؟

ڪوڙي تنهنجي شاعري، هيا، تو نه حياءُ!

ڪانگو جو سوداءُ، ڪراچيءَ ۾ ٿو ڪرين!

_

هتي ڀل ته ڇني پيو، مرون ماڻهوءَ ماس،

آهي تنهنجي اوجهه ۾، آفريڪا جو قياس،

آهين ڇا نه اداس، ڪنهن ڏورانهين ڏيهه لئه!

_

ڪنهن ڏورانهين ڏيهه لئه ٻاجهاري ٻولي،

ڇو جو توکان دور آ، شومبي[1] جي گولي؟

لُنءَ لُنءَ تو لولي، پيڙا ڪنهن پرڏيهه جي!

_

ٻولَ ٻڌايئه ٻولڙيا، ساهه ڪري سانگو،

ويس ڪرين ڪهڙو به تون، نچين ٿو نانگو،

ڪوڙ ڀڄي ڪانگو، دک وساري ديس جا.

_

آءٌ لُممبا آهيان، سوريءَ مٿي سَچ!

ڀڄي مون کان بچ، توکي سانگو ساهه جو!

_

آءٌ لممبا آهيان، ۽ ٻيو منهنجو ڀاءُ،

آهي جنهن جي پيڙ جو مون ۾ اڄ پڙلاءُ،

گهوري هن جو گهاءُ، مون مان رت چڪي پيو.

_

اڄ هي منهنجو گيت جو ڌوڏي ٿو زندان،

ڪانگو جو ارمان، ان لئه ناهي اوپرو.


[1]  شومبي _ ڪانگو جو رجعت پرست ليڊر، جنهن سامراجي ٽيڪر تي لممبا کي مارايو.

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ

© Copy Right 2007
Sindhi Adabi Board (Jamshoro),
Ph: 022-2633679 Email: bookinfo@sindhiadabiboard.org