|
پرڀو ”ناشاد“
رات رات!
اف!
انڌيري، ٻاٽ، اونداھيءَ جي رات:
چار سو خاموشي، ھيبت ۽ ھراس،
آسمانِ شھر ۾ سرگوشيون،
چنڊ ۽ تارن ۾ خاموشيءَ جو راڄ،
مون نھاريو، جاچي، ڏسندو ئي رھيس!
آسمان جا سڀ سُتل تارا ائين جاڳي پيا!
چنڊ جي چانڊاڻ ۾ مانڌاڻ پيو-
۽ خموشي شھر جي ٽٽندي وئي،
ھرڪو پاسن کي ورائي ٿي اٿيو؛
ھر ڪنھين ڪَر موڙي ٿي جاڳي ڏٺو،
منھن لَٿل، گھٻرايل، ٻوساٽيل-
ڄڻ ته اونداھي غفا مان منُھن ڪڍيو راڪاس ھو،
رات اونداھيءَ جي پردي ۾ لڪل،
اوچتو ڪيئي ھلاڪوءَ جيئن گِھڙيا،
لرزه براندام ھو سارو شھر -
گر يه زاري ۾ ڏڪيو بغداد ٿي:
ويا لٽي بغداد جي ھر سونھن کي!
ٿي رنو حسن ازل-
جاڳ چوڪيدار ۾ پيدا نه ٿي:
شھر لٽبو ئي رھيو، سڙندو رھيو، سُڃ ٿي وئي،
دجله ساري خاڪ ٿي وھندي رھي!
چنڊ روئندو ئي رھيو-
تارا ڏسندا ئي رھيا!
رات رات!
غزل
مخدوم محمد زمان ”طالب المولا“
سڪون ڏئي نه سگھئين لالا زار، حيف ھجئي،
ڪيئي نه دور غمِ ھجرِ يار، حيف ھجئي.
ڪيو مون چاڪ گريبان ئي مس، اجھا ٿي وڃي،
دو روزه موسمِ فصلِ بھار، حيف ھجئي.
لڳي ئي نڪري وئين تو منجھان به ڪجھه نه ٿيو،
ره حبيب جا ساڪن اي خار، حيف ھجئي.
جي سنگدل نه ٿيو آب ديده ڪجھه نه ٿيو،
پوءِ آه نيم
شبي بار بار، حيف ھجئي.
تون منھنجي وعدهء مھر و وفا تي دلبر وٽ،
اچي ئي ڪين سگھئين اعتبار، حيف ھجئي،
تو ڪنھن به غمزده، محزون کي نه ريجھايو،
نظر فريب جھانِ سبزه زار، حيف ھجئي.
ٻين جي ڳالھه جدا، تون به نيٺ گل ٿي وئين،
اي بيڪسي جا چراغِ مزار، حيف ھجئي،
اڃا به جادهء منزل جي ڪجھه پروڙ اٿئي،
جنونِ عشق اڃا ھوشيار، حيف ھجئي.
ستم ڪري ئي نه ڄاتُئي ستم ته ھيئن نه ڪبو،
اي سختيِ شبِ يلدا، ھزار حيف ھجئي.
نڀايو ”طالب مولا“ سان تو به ڪونه ڪڏھن،
نه باوفا ٿئين جانيءَ جا پيار، حيف ھجئي،
”آغا“ عبدالنبي عليگ
گھران ڇا مان خداوندا، ته ڇا ڏي تون،
لبِ بي التجا ڏي ۽ دل بي مدعا ڏي تون!
ھتي ڪنج، لحد، داغ، محبت کان چراغان آھه،
چراغ گور کي بيشڪ، صبا ھاڻي ھوا ڏي تون!
رخ جانان تي آھي ڪشمڪش، شرم ۽ تبسم جي،
خداوندا، نگاهِ آرزو ۾ پڻ حيا ڏي تون!
شھيد، ناز آ ”آغا“، سڪونِ موت ممڪن نا،
لحد ۾ ڀل دل بسمل، محبت جا مزا ڏي تون!
عبدالڪريم پلي
تنھنجو شڪوو حضور ڪير ڪري؟
نا تلافي قصور ڪير ڪري؟
|
ڪيف آور فضا ۽ تنھنجي نگاھه، |
خود کي مستيءَ کان دور ڪير ڪري؟ |
|
|
|
|
خوبصورت محل مرادن جو، |
موت کان اڳ ۾ چور ڪير ڪري؟ |
|
|
|
|
نور، يزدان پري نه آھي پر، |
پاڻ مانند، طور ڪير
ڪري؟ |
”نياز“ ھمايوني
تنھائين جي دشت ۾، غم ھمسفر رھيو،
مشڪل ۾ تنھنجي ياد تي پنھنجو گذر رھيو!
ڪيئن ٿئي سڪون نصيب، ھي بي چين دل ڪٿي،
خالي سندءِ ستم کان نه ڪوئي نگر رھيو!
تون ڀل ته دعوتون ڏي، اسان لاءِ موت کي،
رھنداسين زندھه، حال جي توڻي بقر رھيو.
زلفن جي شام آڻ ته سعيو ٿئي وصل جو،
ھن صبح ۾ ته پنھنجو جيئڻ درگذر رھيو.
تلخين کي شھد سمجھي ڪري وياسين نوش جان،
تنھنجي ڪري نه زھر ۾ ڪوئي اثر رھيو.
ھوندو ”نياز“ وانگ سدائين نھال سو،
غم تنھن جو جنھن غريب، وطن جو ثمر رھيو.
”تاج“ بلوچ
الم جي، رنج و مصيبت جي، اضطرار جي رات،
ھڻي ٿي نانگ جيان ڏنگ، انتظار جي رات!
حجاب خيز نظر ۽ شراب ساز شباب،
نٿو وساري سگھان مان، وصال يار جي رات.
سڪون نواز، نگاھن جي آسري جو قسم!
انھيءَ سھاري تي گذري ٿي بيقرار جي رات.
جنھين جي رات ڪا ڪنج، قفس ۾ گذري ٿي،
انھيءَ کي ڪھڙي خبر آھه ڇا بھار جي رات.
نه دم ٿو نڪري، نڪا ساھه تان ٿي سوڙھه لھي،
طويل روزِ قيامت کان ھجرِ يار جي رات.
گلن جي رس ۾ گڏي ماھتاب جا ڪرڻا،
پيار ”تاج‛‛
کي سھڻا اچي بھار جي رات!
’’ذوالفقار“ راشدي
نئون ڏينھن ڇاھي، نئون سور آھي،
نئين زندگي ڀانيان ناسور آھي!
نئين رات جا نوان گيت ڳايان،
زبان بند ۽ سوچ مجبور آھي!
نگاھون ملائڻ ته جائز ئي ناھي،
نگاھن جھڪائڻ جو دستور آھي.
ھي معصوم موڳن جا ڏس روح اوڳا،
دليون دود ۽ چشم بي نور آھي!
خيالن جا ڏيئا اجھامڻ تي آھن،
انڌيري ۽ اوئر جو ھڪ پور آھي.
ڪا بنت حوا، ڪو آدم جو ٻچڙو،
ڏسو جنھن کي زخمن ۾ سو چُور آھي.
نه پوپٽ نه مُکڙيون، نڪي گؤنچ گل ڦل،
سڄو سارو گلشن ڇو رنجور آھي.
حسين حسرتن تي آ ھيبت جو پاڇو،
ھتي خرکسو ديو مَشھور آھي!
”ذوالفقار“ راشدي
واٽ نھاري ڪانه ٿئي ٿي رات ندوري پوري،
مون کان شعر لکائي ويٺي دل جي ڪا مجبوري!
ڇاتيءَ تي مون خنجر کاڌو، ڳاڙھو ڳانو پائي،
سچ سان لھندي لانوَ، اسان کي سيج ملي آ سوري.
ڪاتيءَ تي ڪو قيد نه آھي، ڪنڌ جھڪائي بيھو،
ڦٿڪڻ لئه پر محبوبن کان وٺڻي آ منظوري.
سال ٿيا جو ساري جڳ کي اوندھه آھي گھيريو،
بوقلمونن جي پھري ۾ سڪ ۽ سونھن سموري.
بي سُرتو ۽ گونگو ٻوڙو جيوَن ويٺا گھاريون،
ساھه سُڪائي ڏينھن گذارڻ ڳالھه ھتي دستوري.
ڪاغذ جا گل، ڪوڙي ساوڪ، جُڙتو مُند بسنتي،
رت پياڪن جي منتر جي ڇانيل آ مخموري.
تارونءَ تي آ تالو، ڀائو، ڳالھايون ڇا ڳالھيون،
سمجھڻ، پرکڻ، پرجھڻ جي ھت ڪانه پوي ئي پوري.
منصورن لئه مھڻو موٽڻ، آخر اچڻو آھي،
ويھي ڦاھيون جوڙ، اسان لئه سينگاري رک سوري!
”محبوب“ سروري
عشق وارن جي پَر ڪندو ئي رھيس،
پاڻ کي دربدَر ڪندو ئي رھيس!
ھڪ صدا پُر اثر ڪندو ئي رھيس،
جرم ھي بي خبر
ڪندو ئي رھيس.
رات جاڳي بسر ڪندو ئي رھيس،
سنگ در تي سحر ڪندو ئي رھيس.
ھن ته پنھنجون نگاھون ڦيري ڇڏيون،
مان ته ھن ڏي نظر ڪندو ئي رھيس.
پاڻ کي پاڻ ڳولي ڳولي ٿڪس،
عمر ساري سفر ڪندو ئي رھيس.
ڇا چوان ڇا ڪيم ۽ ڇا نه ڪيم،
جو ڪيم بي خبر ڪندو ئي رھيس.
”محسن“ ڪڪڙائي
قسمتن ساٿ ڇڏيو، ڀاڳَ رُسي ويا آھن،
ڄڻ ته شھباز سندا کَنڀ کُسي ويا آھن!
آس جا ديپ اُڏامي به ويا ڪيڏا ڏينھن،
بدنصيبن جا سھارا به ڪُسي ويا آھن.
خير، ھُن حُسن، مجسم جي تصور جو خير،
اکڙين جا ٻئي تُنرا ته پُسي ويا آھن.
ھر ستم سر تي، سڄڻ! ھر ڪا سزا چشمن تي،
تنھنجي محفل کان گنھگار گُسي ويا آھن.
اڄ ڀري بزم ۾ ”محسن“ به چريو آيو آھه،
نازنينن ڏي ڏسو، ڪيئن نه سُسي ويا آھن.
”محسن“ ڪڪڙائي
منھنجي تصور ۾ ھڪ خاڪو،
پاڪ ۽ پوتر آ ناپاڪو!
ڪنھن جي ياد ۽ چاھت ھوندي،
پوءِ به دل ۾ آھي خلا، ڪو.
ڪنھن جي محفل ڀي ويراني،
ڪنھن جي ويراني ڀي واڪو.
جنھن کي روڳين روڳ بنايو،
اُن جيوَن کي ڪري به ڇا ڪو؟
مايوسيءَ ۾ اڪثر مونکي،
آٿت ڏيندو آھه، الا، ڪو.
”محسن“ تُنھنجي دردمنديءَ جو،
ديس سڄي ۾ آھي ڌاڪو.
”محسن“ ڪڪڙائي
جدوجھد جي گود ۾ دل جو قرار ڳول،
انسانَ، منھنجا ڀاءُ، اکيون پٽِ، وقار ڳول.
عياشين ھٿان نه ڪٿي پيڙجي وڃين،
او مست، پنھنجي دَور جو مسڪين پيار ڳول.
ڏاھا، نه رو، روئڻ ته ڏکن جو علاج ناھه،
مجبورين جي ديس ۾ ڪجھه اختيار ڳول.
مخلص جنون، عظيم پريشانيون، اُمنگ،
ڪمبخت، ڪونه ڪو ته حسين يادگار ڳول.
ساقي گريءَ جو زعم بجا، ساقيا، مگر،
ڪٿ آھه ميڪشن جي اکين ۾ خمار ڳول!
”محسن” متان لڀي به پوي غيرتن جو جوش،
وِک وِک تي پنھنجي وقت جي چيخ وپڪار ڳول.
ا.ح. جئسنگھاڻي ”سام“
خوشي خوراڪ خلقت جي سندم خوراڪ غم دل جو،
تعلق آ زماني سان نه منھنجي دل جي منزل جو.
عجب آ عاشقن جو قوت ھستي پنھنجي کي کائڻ،
نه آبِ زمزم و ڪوثر، پئڻ ٿَنِ مَرڪ خُونَ دل جو.
گھلي سنسار ۾ ٿي واءُ ڪلفت ۽ ڪچائيءَ جي،
وڃي پيچيده ٿيندو ٿو اڃا ڀي مسئلو دل جو.
وساري واٽ وحدت جي ڀُلن ڪثرت ۾ عاشق ڪين،
خيال يار خود آھي نگھبان تن جي منزل جو.
حياتيءَ جي سڦلتا جو ٿو سڪ ۾ ”سام‛‛
پائي راز،
محبت آ حقيقت دل جي ٻيو سڀ وھم باطل جو.
حافظ محمد ”احسن“ چنا
سڄڻ جھڙي نه ڪا صورت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي،
جھان ۾ وڌ سندس عظمت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
ازل کان شاه خوبان جي غلامن جو غلام آھيان،
حبيبن سان نه ڪا حجت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
اشارا، ناز ۽ غمز سڄڻ جا دل کي موھن ٿا،
اٿس ٻي حسن جي دولت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
جڏھن کان نينھن جو ناتو ۽ لنؤ لاتي مون لعلڻ سان،
تڏھن کان منھنجي ٿي شھرت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
ستم ۽ ظلم تڪليفون، اھو سر تي سڀئي سَھندو،
جو رکندو يار سان الفت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
ڪڏھن ڪوٺي ڪري ڪڇ ۾، ڪڏھن در تان ٿو لوڌائي،
عجيبن جي عجب عادت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
مريض عشق کي جاچي چيو حاذق حڪيمن ھيئن،
اٿس نازڪ بڻي حالت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
قريب الموت آھيان پر، مرڻ کان مان بچي پوندس،
جي ايندو دوست ھڪ ساعت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ
ڪونھي.
زڪوات حسن سھڻي جي، ادا ٿيندي ڪندو جي ھو،
عطا ديدار جي دولت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
محبت عشق دلبر جي سبب سڀڪو سڏي ”احسن“،
اھا محبوب جي شفقت، انھيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونھي.
مولانا دين محمد ”اديب“ فيروزشاھي
محشر برپا ڪري عشوه گري، ناز سان!
ڪير ڪڇي فتنه گر، ظالم طناز سان؟
زخم ڪري زور سان ديده جي شمشير سان،
پوءِ چوي، رو نه تون درد مان آواز سان.
آهه سندم درد جو قصو گھڻو دلگداز،
دل ٿي چوي، ڳاءِ ھي، سوز منجھان ساز سان.
يار موافق ھجي، لطف رسي روح کي،
سعي ڪري تون گذار دلبر دمساز سان.
حق جي طلب ڪٿ ڪري، شخص اھو، دوستو!
آھه جو ٽُٻيو پيو حرص، ھوا، آز سان.
راز کلي ڪينڪي روزِ جزا کان اڳي،
جي نه سلين راز تون ھمدم و ھمراز سان.
ڪجھه نه ٿئي فائدو، ناقص صوفي منجھان،
خاڪ بڻي تون گذار ڪامل ممتاز سان.
گرچه غزل گو گھڻا شاعر پيدا ٿيا،
ڪونه غزل ۾ پنو سعدي شيراز سان.
کول پر ۽ تون اڏام ھمت جي بال سان،
مقصد جي عرش تي پھچج پرواز سان.
زور نه تون آزماءِ، لنگ گدا، شاھه سان،
آھه چِڙي ھلڪڙي ڪانه پڄي باز سان.
رڻ ۾ رُلان ٿو، رسج رحمت رحمان جي،
راھه خدا جي وٺان، احسن انداز سان.
نازڪ طبعن ڪيو نازڪ بيڪار آھه،
شال رھان مان سدا رستم جانباز سان.
بند زبان چشم گوش، صورتِ تصوير ٿي،
گڏ ٿو جڏھن تون رھين، ڪاتب ھمراز سان.
قصر ٻين جي ڏسي، ڊاھه نه گھر پانھنجو،
گھار نه بي خانمان خانه برانداز سان.
سنڌ ۾ آھن گھڻا حق جا وڏا اولياءَ،
وڌ ٿي محبت سندم عارف شھباز سان.
رحمت حق جي قبول! عرض ڪري ٿو ”اديب“
زنده مئل دل ڪرينم، لطف جي اعجاز سان.
مولانا حاجي احمد ملاح
مُنھن ڏيکاريو مھر سان ڪنھن محل منظور نظر!
ھن نظر جي منتظر تي ڪر نظر نُور نظر!
لک لھان، يا ڪک لھان، قيمت نه وٺندس تا قيام،
شال ڪن منظور مون بي مَزد مزدورِ نظر.
تير تارن جا اڳين پوين جي پاسن مان ٻھار،
دوستن لاءِ دوست ڌاري، ڌار دستور نظر.
ھيتري ساري حياتي، ھر نشو ھوندو حرام،
پر نيس مئخان ۾ اڄ ڪنھن به مخمور نظر.
عمر ساري آھي زاري، عمر ساري انتظار،
مَس ٿيو مسڪين اڄ، مسرور، مشڪورِ نظر.
منتون، ميڙيون ملڻ لئه، مُلڪ سڀ مُلھه ۾ ته مِل،
مغز مارينم ڪيترو، مَھندان به مغرور نظر.
اک اشاري سان پڇيو، احوال ”احمد“ کان عجيب،
ڇا ڪُڇي مُنھن مان مِٺا، مسڪين، مجبورِ نظر.
حافظ شاھه ”ناطق“ حسيني
اسان جي غم جو عجب داستان بنجي ويو،
وفا بجاءِ جفا جو نشان بنجي ويو.
جتي جنم ھو ڪڏھن، منھنجي درد دل ورتو،
اھو عدو جو ڦري، آستان بنجي ويو.
اسان جو عشق نه سمجھي سگھي نگاه يار،
خبر نه آھي ته ڇو بدگمان بنجي ويو.
چمن ۾ حڪم روان ٿيو زبان بنديءَ جو،
ڏسو ته صورتِ غم، بوستان بنجي ويو.
سدا رقيب رھيو، ساڻ يار سان، توبھ!
صنم جو دشمن جان، پاسبان بنجي ويو.
ڪٿان ملي به ته ”ناطق“ کي چين اي يارو،
شڪار، دور زمان، ناگھان بنجي ويو.
”سرويچ“ سجاولي
ھر روز ٻُڌان تُنھنجو ٿو آواز فضا ۾،
تنھنجا ئي ڏسان آءٌ پيو اعجاز فضا ۾!
سرتاج جُھڪيو جنھن جي رکن تاج قدم تي،
محبوب انھيءَ جو ته ڏس اعزاز فضا ۾!
ڪو وقت تجلي جا پسائِي تو پيارا،
سُھڻن جو تِھان پوءِ ٿيو آغاز فضا ۾!
نظرن جي ڪئي تو جا نماڻن تي نوازش،
ظاھر ته ٿيو تنھن کان نظر نياز فضا ۾!
مُکڙين کي لڳين مَرم، پسي مُرڪ سنديئي،
تنھنجي ئي نزاڪت جا پسان ناز فضا ۾!
گفتار سنديئي جو اثر يار مٺا ھي،
سھسين ٿا وڄن، آءٌ ٻڌان ساز فضا ۾!
جي گُھور وجھين ٿو ته لڳي ايئن ٿو پيارا،
اڏريا ڪي شڪارن لَئه بُکيا باز فضا ۾!
مشڪين ته ٽڙن باغ، سِپون موتي جھٽن ٿيون،
ڪاوڙ جي ڪرين، خلق ڏسي راز فضا ۾!
ھي سينڌ سُھائو يا ڪِريو چنڊ زمين تي؟
يا شيلَ ڪِرڻ آئي ڪا شھناز فضا ۾!
ھي وار سندءِ يا ڪه، ڪي واسينگ ٻچن تي؟
ڪَکجِي ٿا پون جن کان سر افراز فضا ۾!
ڏسندا پيا زمانا ۽ زمينون به ھتي جون،
”سرويچ“ سندءِ شعر جو پرواز فضا ۾!
”استاد“ بخاري
ھي جھان دوزخ به آ، جنت به آھه،
ڇو ته ھت ڪلفت به آ، الفت به آھه.
ھت جزا توڙي سزا لوڙيون پيا،
زندگي رحمت به آ، زحمت به آھه!
زندگيءَ جي عزم تي مُرڪي ٿو موت،
ڇا ڪجي ڪوشش به آ، قسمت به آھه!
عاشقو! وارو ڪريو، اوڏنھن ڊُڪو،
جنھن جڳھه صورت به آ، سيرت به آھ!
مان سکيس ڪنھن کان، سِکيو آدم ڪٿان،
ڏوھه ھڪ عادت به آ، فطرت به آھه!
مون غريبيءَ جا ٻئي پاسا ڏٺا،
ھڪ وڏي نعمت به آ، لعنت به آھه.
شاعريءَ جو شوق ”استادِ“ جناب!
باعثِ شھرت به آ، شامت به آھه!
”نشتر“ ناٿنشاھي
ڏنم حسرت کي دل ۾ جاءِ، پنھنجو مھمان سمجھي،
الم کي، ياس کي سانڍيو، مون دل جو ارمغان سمجھي!
تپايو اھڙو آ برق تپان جو ھوش گم ٿي ويو،
قفس ۾ پيس گھڙي صياد، مان دارالامان سمجھي.
عنادل ڪيترا ٻيا ڀي چمن ۾ نغما ڳائن ٿا،
ڇتو صياد ٿي پيو آ سندم طرزِ فغان سمجھي!
زبان وارن کي ذابح ھٿ به لائي ڪين ٿو، ليڪن،
ڪُھي قاتل ٿو بيدرديءَ سان مون کي بي زبان سمجھي.
سحر جو لطف ڳوليان ٿو، ستم جي شام مان، توبھه،
غضب ڪيو دشمنِ جان کي مون پنھنجو جانِ جان سمجھي.
جلي ٿو باغ سارو منھنجي آئي ۾، تعجب آ،
ڪِري ھر شاخ تي بجلي ٿي منھنجو آشيان سمجھي!
مسافر ڀٽڪيل کان اڄ پڇڻ وارو به ڪو آھي؟
تڙي گھر مان ٿو، جنھن کي مون رھايو ميھمان سمجھي!
ڏنو جنھن اعتبارِ امن، ان ئي دام ڦيريو آھه،
عجب آ سادگي، ماريءَ کي ويٺس باغبان سمجھي!
رھائي قيد جي ’’نشتر“، گُھري مون بي مروت کان،
ڪري غلطي مان ويٺس، ھيئن زمين کي آسمان سمجھي!
”وفا“ ناٿنشاھي
منھنجي گھر حسن جو ڀيرو آھي،
منھنجي ھر شام، سويرو آھي!
پيار سان ئي ته ڦُري ٿو دليون،
حسن محبوب، لٽيرو آھي!
حسن معصوم، جفا ڇا ڄاڻي،
عشق جي سمجھه جو ڦيرو آھي.
اڄ نه ڪو چنڊ، نه تارا، نه چراغ،
ڪيڏو سنسان انڌيرو آھي.
تنھنجي ڌوڪن تي تعجب ڇا جو،
تنھنجو من اصل کان ميرو آھي.
تون زماني جي نگاھن ۾ وسين،
تنھنجو ھر قلب ۾ ديرو آھي.
”آثم“ ناٿنشاھي
ڪو منھن، جنسي جوڻيءَ جھڙو،
ڪو من سَکڻيءَ ڳوڻيءَ جھڙو.
ڏات وڍِي ڪيئن ڏيل انھيءَ کي،
جيڪو ڪُرڙِيءَ لوڻيءَ جھڙو.
سرھو سرھو ساءُ سڄڻ جو،
ڪُنئرو ڪُنئرو ڪوڻيءَ جھڙو.
پاڪ ۽ پوتر پيار اسان جو،
صاف ڪپھه جي پوڻيءَ جھڙو.
”آثم“ شعر، چون ٿا تنھنجو،
آھي سُرڪ - سلوڻيءَ جھڙو.
رحيم بخش ”قمر“
ٽِڙيا گلزار، خوشبودار، ٿي ھٻڪار يار آيو،
اسان جي باغ اجڙيل ۾ وري جشنِ بھار آيو.
خزان ويئي، بھاري ٿي، گلن، غنچن ۽ گونٽن ۾،
ٽڙيون معصوم اڄ مکڙيون، عيان اکڙين جو ٺار آيو!
مٺي ڪوئل ڪري ڪُوڪُو، چِڙين، چيھن جي چھه چھه ٿي،
ٻڌڻ ۾ راڳ بلبل جو، عجب ليل و نھار آيو.
ڏين فردوس جون حورون مبارڪباد ٿيون مون کي،
ڪري احسان ۽ ٿورا بلاشڪ بيشمار آيو!
خدا جو شڪر اڄ محبوب منھنجي آ اڱڻ آيو،
ڏسي آغوش ۾ دلبر، ”قمر“، دل کي قرار آيو.
”جليل“ سروري
تو سِکي ريت ھي وري ڪھڙي،
ھي سَتائڻ، ھي خود سري ڪھڙي!
ڇا ڏنو تو، سواءِ محنت جي؟
اي خدا! بنده پروري ڪھڙي!
ڏوھه جي ٿا ڪريون ته مالڪ جا،
شيخ صاحب جي وئي ڀري ڪھڙي!
دل ۾ پيدا ڪري نه سوز گداز،
سا وري چئبي شاعري ڪھڙي!
ڪرڻو انڪار آ ته صاف ڪجي،
اي پرين، ھي وري وري ڪھڙي!
غير پنھنجا ۽ پنھنجا غير ٿيا،
دلربا، تنھنجي دلبري ڪھڙي!
مون چيو ڏي خبر، چيائين بس:
ٿو پڇين يار سروري ڪھڙي!
درد سان اُنس، پيار فرقت سان،
دل ”جليل“ آھي ٿي چري ڪھڙي!
”خادم“ سروري
دل جو خزانو يار لٽائي ته ڪو ڏسي،
پنھنجي اکين جي ننڊ ڦٽائي ته ڪو ڏسي.
ھر ڪوئي ھام ٿو ھڻي عشاق ٿي مگر،
لائي ٿو عشق سڀڪو، نڀائي ته ڪو ڏسي!
ڏاڍي ڏکي ٿي گذري، ڏکن ۾ ڏکن جي رات،
سورن ڏکن جي رات وھائي ته ڪو ڏسي.
ھُن ۾ ڪمي نه آھي، مگر پاڻ ۾ ڪمي،
سھڻي سڄڻ کي يار ستائي ته ڪو ڏسي.
جنھن ڏي ڪري نگاھ، سو گھايل ٿيو پوي،
تيرِ نظر کان پاڻ بچائي ته ڪو ڏسي.
ڪڏھين به ڪس انھيءَ کي لڳي ڪين ٿي اي دوست،
قربن ۾ پنھنجو ڪنڌ ڪپائي ته ڪو ڏسي.
ھجرو فراق، اشڪ روان، خامشي ۽ ياس،
ھيئن شمع وانگي جان جلائي ته ڪو ڏسي.
ھن جو قدر ضرور ڪندو، ڇونه ھو ڪندو،
پنھنجي اکين مان اشڪ وھائي ته ڪو ڏسي!
ھڪڙي نگاھه ٿو ڪري، لک ٿيون دليون جيئن،
اکين ۾ اک پرينءَ سان اڙائي ته ڪو ڏسي!
منزل قدم قدم کي چمي، سوَ ڪري سلام،
”خادم“ ٿي خاص وک کي وڌائي ته ڪو ڏسي!
ايس ”تصور“
ھن دل جي ھٿان انسان جڏھن مجبور ٿئي ٿو پيش پوي،
۽ قھري ڪنڍين ڪجلين اڳيان مقھور ٿئي ٿو پيش پوي!
دل ماس جو ٽڪرو، رت جو دٻو، جذبا به منجھس، جوکا
به سھي،
پر زخم اھو زائد ٿي جڏھن ناسور ٿئي ٿو پيش پوي!
ڪي ڀلجي ويل، ڪي وسري ويل، ماضيءَ جي محبت جون
ڳالھيون،
گھيري ۾ اچي من گھائل جومعذور ٿئي ٿو پيش پوي.
تو پنھنجي وفا جي لڄ رکندي، بدناميون منھنجي سَر
مڙھيون،
مون جيئن محبت ۾ ڏوھي، مشھور ٿئي ٿو پيش پوي
مون پنھنجو سمجھي ڇا سوچيو، تو ڇا سمجھيو، مون ڇا
سمجھيو،
تصوير ”تصور“ ۾ ڀٽڪڻ، دستور ٿئي ٿو پيش پوي!
عبدالرحمان ”نقاش“
مثل سيماب بيقرار آھيان!
مظھر سوز، انتظار آھيان!
ڪين آھي بقا، رکان ٿو طلب،
ڄڻ ته ڳوڙھن جي ھڪ قطار آھيان.
تار تار آھه دامنِ ھستي،
موت جو باغ پُر بھار آھيان.
لنؤن لڳائي آ بيوفا سان مون،
بخدا، پَر وفا شعار آھيان.
مان ھجان جي نه، توکي ڄاڻي ڪير،
حسن تنھنجي جو اشتھار آھيان.
دم ٽُٽي ويو اٿم پڪاريندي،
تنھنجي غفلت جو يادگار آھيان.
ڇو
ڏسان عيب ڪنھن جا اي ”نقاش“،
پنھنجي عملن تي اشڪبار آھيان.
غلام حسين رنگريز
|
بادل ڀرجي نيٺ وريا، |
تون او ساجن ھاڻ ھليا! |
|
|
|
|
تنھا تنھا ساز کڻي، |
راتين سان مون سُور سَليا. |
|
جِيئن جيئن ٿڌڙي ھير ھَلي، |
تيئن تيئن من ۾ مچ مچيا. |
|
|
|
|
اڀ تي تارا، آب ھِتي، |
جل جل جاني ديپ جليا. |
|
تنھنجي ڪارڻ تنھنجي لا، |
ٽيڙو ڦُولن جيئن ٽڙيا. |
|
|
|
|
نازڪ منھنجا سپنا سائين، |
مُون جي پوئين پھر اُڻيا. |
|
ٿر جيئن تو لئه آءٌ اڃيو، |
آگم ڪر او يار ھليا. |
”مقبول“ صديقي
ڪي ڪي مٺڙا مٺڙا ماڻھو، مَن کي جي منظور ٿين ٿا،
نظرن کان جي دُور ٿين ٿا،دل ۾ اندر مستور ٿين ٿا!
مون کي ڏٺو تو، بازي جيتيم، مشڪيو تو، ڄڻ مئه
پيتم:
اي مٺڙا! ڪي تنھنجي تبسم جا لمحا مخمور ٿين ٿا!
تارو تارو آڳ وَسائي، عرش فرش کي ٿو لرزائي،
جڏھين ڪنھن مظلوم جي دل جا داغ وڌي ناسور ٿين ٿا!
ھي چھرا، جيئن فصلِ بھاران ۾ گُل مَھڪي ھوش
اُڏائن،
پنھنجي حُسن تي ڪيڏو نازان، ڪيڏو ھي مغرور ٿين ٿا!
جاڳو ھاڻي ميخوارو، نه ته ميخاني جو خير نه آھي،
شيشا اڳ ۾ خالي پيا ھِن، جام به ھاڻي چُور ٿين ٿا!
محمد حسن ”بيوس“ بازيدپوري
آ مٺا، تون پيار ھڪ پيالو،
دل کي ڏيندو قرار ھڪ پيالو!
ساھه، سِرُ، ساجنا! ڪيان صدقي،
تون فقط ڪر نثار ھڪ پيالو!
جانِ مَن، جام ڀر، جڏي جيارج،
خوب ڏيندو خمار ھڪ پيالو!
خير ڏي، سِرُ سندو سڄڻ سائين،
ٿو گُھري ھي پينار ھڪ پيالو.
ھاءِ! ھي حال ڏس، خزان منھنجا،
تن کي ڏيندو بھار ھڪ پيالو!
دم لبن تي ڏسي، پرين پيارج،
قرب مان قربدار ھڪ پيالو.
فرقت يار آ ڪيو ”بيوس‛‛
پيار مان تنھن کي پيار ھڪ پيالو!
”ساجد“ لعلپوري
نه ڪوئي ڪاروان گھرجي، نه ڪوئي ھمسفر گھرجي،
صرف ذوقِ نظر کي ٿي صنم جي رھگذر گھرجي.
سڀئي وھم گمان تون ٻيا دماغ و دل تان واري ڇڏ،
رڳو ھڪ ميم جو توکي لکڻ دل تي اکر گھرجي.
رقيبِ روسيه جو گھر زمينِ دوز ٿئي جنھن سان،
ڪرڻ پيدا ڪو توکي آه ۾ اھڙو اثر گھرجي.
ضروري آ جتي ھلڻو، اتي منزل ڪٺن آھي،
انھيءَ راھهِ خطر جي واسطي زادِ سفر گھرجي.
نه ٻئي ڪنھن جي سھاري جي ضرورت آھه ڪا مون کي،
فقط ھڪ دلربا جو سايئه ديوار و در گھرجي.
ڪڏھن جو ڪم اچي وقتِ مصيبت ۾ کڻي ڪنھن کي،
انھيءَ جو دوستو! احسان ڳائڻ عمر ڀر گھرجي.
لٽايو مال و زر جي تو محبت ۾ ته ڇا ٿِي پيو،
ڏيڻ راھهِ وفا ۾ خونِ دل خون جگر گھرجي!
سڀئي ورد و وظائف سمجھه ٻيا بيڪار اي ”ساجد“،
ڪرڻ وردِ زبان اسمِ صنم شام و سحر گھرجي!
”بشير“ سيتائي
سوز الفت، مھيب تنھائي،
تنھنجي فرقت بنايو سودائي!
رات ڀي قول ڪين پاڙيو تو،
آ ڪئي تو به ڏاڍ - مڙسائي!
تو سوا ٻئي جي جستجو ناھي،
تنھنجو آھيان اصل کان شيدائي!
چور کي پڻ نه آھي ھستي ڪا،
خوب دلڙي تو منھنجي چورائي!
راز دل جو ٻڌائجي ڪنھن کي،
ناھه ھمدرد حال جو ڀائي!
ڦٽ به ناسور ٿي ويا دل جا،
دل کي راحت نه آ رھي ڪائي!
ياس، حرمانُ، سوز ۽ ڳڻتي،
ھي مصيبت رھي آ ھرجائي!
درد دل جو علاج ڪھڙو آهه،
چؤ خدا کي ”بشير“ سيتائي!
’’شاد“ عباسي
ڪندا عشق جي جن سان آھيون اڳياڙي،
اُنھن سان نڀائيندا آھيون پڇاڙي!
ڏسڻ کان مھانگا، اوھان ئي ٿيو ٿا،
مگر مان ته پيارا پڇان ٿو ڏھاڙي!
ويئي ڪجھه آ گذري ۽ ڪجھه گذري ويندي،
ڪِني ڪين پنھنجي ڪنداسون پڇاڙي.
گھڻن جي ھٿن سان ته کڄندو ڇپر آهه،
نه ھڪڙي ئي ھٿ جي ڪا لڳندي آ تاڙي!
نه پنھنجا مَنھڙا ڇڏينداسون ڊاھي،
پرائي ڏسي ڪائي محلات - ماڙي!
ڪيون ”شاد“ سان تو سوين يار ڳالھيون،
مگر حيف، ھڪڙي به تو ڪين پاڙي!
”مدھوش“ جوھائي
ابنِ آدم کي جھان ۾ ڪا مُسرت نه ملي،
جي ملي آھِه ته ثابت ۽ سلامت نه ملي.
جيستائين ڪه آھي ڪنھن کي مُصيبت نه ملي،
تيستائين آ ڪڏھن عشق جي لذت نه ملي:
منھنجي ھن پاڪ محبت جو خدا خير ڪري،
ڪھڙي پرواھه زماني ۾ جي عزت نه ملي.
مون چيو ”ڀر ۾ رھان يا ته سندءِ در تي رھان“،
پر صنم کان ته اڃا ڪا به اجازت نه ملي:
بد نصيبي ته ڏسو، ھيڏي حياتيءَ ۾ مون کي،
ڪا گھڙي پل به ڪڏھن عيش جي فُرصت نه ملي.
راهه الفت ۾ اي ناصح! ڇو رڪاوٽ ٿو وجھين،
توکي شايد ته ڪڏھن عشق ۾ راحت نه ملي.
دوستو، نفس پرستن کي آ ڇا ڇا نه مليو،
زر ملي، زور مليو؛ درد جي دولت نه ملي!
آھهِ ”مدھوش“ اُنھيءَ ڪاڻ فقط موت ڀلو،
جنھن کي محبوب کان خيراتِ محبت نه ملي.
پير محمد ”پياسي“
ٿي تجلي ريز منھنجا ماھرو، ڇڏ اجتناب،
ڪين ڪر اي مھ
لقا، ھيڏو حجاب اندر حجاب.
ڇو ستائين ٿو اي چرخِ ڪج ادا ۽ ڪَج نِھاد،
اي زمانا، انقلابن تي سٺَا مون انقلاب!
ليلِ غم، اختر شماريءَ ۾ سڄڻ گذري وڃي!
تنھنجي اوسيئڙي ۾ اي مھ رو اُڀاريم آفتاب.
گلبدن، گلرو، زماني ۾ اگر آھن گھڻا،
شڪر لِله، مون سندو آھي ٿيو احسن انتخاب.
دل ڏئي، ان جي اجوري جي توقع ڪين رک،
ٿو ٺھي ڪھڙو پرين، يارن جو يارن سان حساب
مان محبت ۾ فقط ناڪاميون ڏسندو رھيس،
منھنجي ناڪامي سبب آھين ٿيو تون ڪامياب.
مان جفا تي ٿو وفا ڪريان ته سا منھنجي خطا،
تون جفا کي ٿو عطا سمجھين، ته پو تو لئه ثواب!
تنھنجو نالو صفحئه دل تي ڪيو مون نقش آھه،
ورق واندو ناھه، ڏس کولي کڻي دل جو ڪتاب.
اي حسينان جھان جا شاھه، جڳ مجنون سڏيم!
عشق تنھنجي ۾ ”پياسيءَ“ کي مليو عمدو خطاب. |
