|
ضميمو: ب
قديم ماڳن
جي ڊيٽا فارم
جو نمونو
ڊيٽا فارم جو نمونو
Site Name
.......................................... Site
No....................
Date ..............
Collector/Discoverer
...................................
Location: District
............. Taluka .......... Village ……......
Size
.................... Shape
........................................................
Condition
..............................................................................
...............................................................................................
Period and Criteria
..............................................................
................................................................................................
Work Done
..........................................................................
Photos
...........................................
Collections ..................
Bibliographic
References
...................................................
Environment
........................................................................
Farm land
...............................................................
Water
......................................................................
Pasture
...................................................................
Crops
.....................................................................
Etc
..........................................................................
...............................................................................................
...............................................................................................
...............................................................................................
...............................................................................................
...............................................................................................
...............................................................................................
Remarks
...............................................................................
...............................................................................................
..............................................................................................
...............................................................................................
..............................................................................................
...............................................................................................
...............................................................................................
...............................................................................................
ضيمو: ٻ
رامپاڙا
II
-
(Rampara-II)
مان هٿ آيل انساني کوپڙي
(Cranium)
تي ڪيل تحقيق
از:
ڊاڪٽرڪنيٿ اي.آر.ڪينيڊي
30 مارچ 1972ع تي رامپاڙا ماڳ دريافت ڪيو ويو هو.
هيءُ ماڳ پهريون ڀيرو مون کي ان وقت ڌيان ۾ آيو
هو، جڏهن روڊ کي ڇڏي سڌ خاطر پيچري وارو رستو
اختيار ڪيو هو. مون کي رستي ويندي، ان ماڳ جي
مٿاڇري تي پٿر جا اهڙا اوزار هيڏي هوڏي ٽڙيل پکڙيل
نظر آيا،
جن جو واسطو جزوي دؤر بي.سي. ٻئي
Sub Period IIB.C)
(سان
هيو. اهو رستو ان پراڻي ماڳ وچان گذري رهيو هو.
جيڪو گهڻي اچ وڃ ڪري دڙي کي هيٺ کائي ويو هو. اتان
انساني هڏن جا ٽڪرا به مليا هئا، جيڪي مٿاڇري کان
80 س.م. هيٺ رستي جي گهٻ
جي اڀرندي پاسي مان هٿ لڳا هئا. پٿرن جي اوزارن جا
ٽڪرا ٽوٽا به انساني هڏن جي اوسي پاسي پيا هئا. هن
روڊ ڪٽ
(Road Cut)
جي پاسي سان موجود ڀتين جي جاچ پڙتال ڪئي وئي هئي،
پر اتي قبرن جا نشان نظر ڪونه آيا هئا ۽ ان انساني
کوپڙيءَ کان سواءِ ماڻهوءَ جي جسم جا ٻيا هڏا به
ڏسڻ ۾ نه آيا هئا. ڊاڪٽر ڪينٿ.اي.آر ڪينيڊي
(Kenneth.A.R Kennedy)
مهرباني ڪري ماڻهوءَ جي ڪيپراٽيءَ جي هڏن جي
ڇنڊڇاڻ ڪئي هئي. اهي هڏا دکن ڪاليج پونا ۾ موجود
آهن. ڊاڪٽر ڪينيڊي جو تجربو
]ڇنڊڇاڻ[
هيٺ ڏجي ٿو:
تجربي لاءِ ماڻهوءَ جي هڏي جا اٺ ٽڪرا آهن، جن مان
ٻه ساڳئي هڏي جا ٽڪرا آهن. هنن جي سڃاڻپ انگريزيءَ
۾ هيٺ ڏجي ٿي:
The Series consists of eight partial fragments
of human bone of which two belong to the same
piece of bone. These are identified as follows:
1. Segment of right portion of frontal bone with
right portion of coronal suture, lateral margin
of the right orbit at ectoconchion, the right
frorntal bosse, a trace of the right temporal
line just posterior to frontotemporale (which is
missing) and a lateral portion of the righ
superciliary torus.
2. Segment of right parietal bone with obelionic
portion of the sagittal suture. The righ obelion
is present as a single depressed point. The
right lambdoid suture is represented by a short
section at pars media.
3. Sagment of left parietal with well developed
parietal bosse and slight trace of temporal
crests as it makes its posterior sweep across
the coronal suture (which is missing). The only
suture present is a short piece of the lambdoid
suture of the asterionica region.
4. Segment of left occipital bone with
relatively complete left lambdoid suture from
pars lambdica to pars asterionica. Endocranial
aspect shows the left portion of the sigmoid
sinus.
5. Segment of the petrous portion of the left
temporal bone with ectocranial and endocranial
surfaces well preserved. The external auditory
meatus is complete. The sinuses of the mastoid
portion are exposed due to post-mortem damage.
The color of these fragments is uniformly
yellow-gray, save for areas of exposed diploic
tissue where the bone is pale yellow or ivory.
There is a film of carbonate deposit over the
endocranial and ectocranial plates, this giving
the yellow-gray hue to the specimens. Texture is
chalky where diploic tissue is exposed, but the
plated surfaces are hard and rough. The
fragments are only moderately heavy in weight.
The uniformity of these conditions with all of
the fragments renders it possible that the
series consists of the cranial bones of a single
individual. None of the parts described above
articulate with one another. Most of the
post-mortem damage is recent،
but some surfaces and some edges of the five
segments reveal damage at a period of time well
prior to the date of collection and transport.
Observations:
Segment 1: Robusticity of the temporal line is
low, although the region of greatest development
is not present. However, the continuation of the
temporal muscular attachment on to the parietal
bone of Segment 3 suggests that a more powerfull
masticatory apparatus may have belonged to the
cranium than this piece of frontal bone would
indicate. Certainly the mendible was good of
size. The gracility of the frontal eminence
suggests again that as a whole the frontal was
not robust, and the slight bulbousness of the
right frontal bosses and its contribution to the
moderrate degree of verticality argues for low
muscular development of the bone. The orbital
margin is dull. These features do not make
assignment of sex certain, but, aside from the
dullness of the orbital margin, many of the
other features of the specimen are traits which
occur in highest frequency in females. The bone
is moderately thick in the region of the frontal
eminence. This is an adult, and the patency of
the sutures suggest the age at time of death to
be within the third decade of life.
Segment 2: Moderately thick bone with well
defined sutural margins. Obelion is single on
right side of the sagittal suture. Sex cannot be
established, but age compares well to data
described for segment 1. Arachnoid crenulations
are clearly observable in the anterior portion
of the fragment.
Segment 3: Massive parietal bosse and well
defined posterior portion of the left temporal
line. Arachnoid crenulations handsomely
represented. A series of parallel line along the
temporal surface of the bone at its area of
articulation with the squamous portion of the
temporal may indicate post-mortem damage due to
gnawing of fossorial animals. Such demarcations
are also formed by normal erosional factors and
their significance remains undetermined. It is
interesting to note, however, that the other
bone fragments do not contain these post-mortem
hatches. The bone is moderately thick.
Segment 4: A thick but not especially robust
occiput with weak crests and muscular
attechments for nuchal tendons. Its general
morphology is more female than male, expecially
when compared with known series of post-Harappan
cranial remains. Sutures are patent and the
patterns are not complex. No evidence of Wormian
bones, here or in any of the other sutural
portions. The bone is that of an adult.
Segment 5: The auditory aperture is oval in its
external morphology with a well formed tympanic
plate. The polycameral morphology of the mastoid
sinus is not atypical for South Asian
petrousmastoid articulations. Again،
musculature is low.
Summary:
These are the cranial fragments of one or more
individuals, and quite possibly of only one. The
fragments belonged to an adult of mature years.
Various sexual indicator suggest that the
individual was female.
All of the morphological features noted in these
fragments place them within the normal range of
penotypic variables for South Asians.
Recommendations:
There is sufficient diploic tissue in specimens
present،
and particularly in Segment 2, to make a
Nitrogen and a radiocarbon analysis possible.
The former assay would provide information as to
whether the bones belonged to the same
individual or to more than one individual with
significant differences in dates between them:
the radiocarbon assay would be more precise for
archaeological purposes.
Since these are the only human remains
discovered in the course of fieldwork, it may be
worth bringing them to the Deccan College for
future study. However, they are not outstanding
in any specific morphological feature, and an
anthropometric analysis does seem a bit much for
so small a collection in such poor condition of
preservation.
ضميمو:
پ
گهيلو - ڪالوڀر نئن جي ماٿرين ۾ موجود قديم
آثار
هي ضميمو پ انهن قديم آثارن جي ذڪر سان واسطو
رکي ٿو، جيڪي اسان کي فيلڊ ورڪ دوران
گهيلو ڪالوپر نئن جي ماٿرين ۾ ڏسڻ ۾ آيا هئا.
هنن ماڳن جو تعداد تمام گهڻو هو. انهن جي جاچ
پڙتال به وسيع پيماني تي ڪئي وئي هئي. اسان کي
ضرورت محسوس ٿي، ته هنن ماڳن کي ڪهڙي نالي سان
سڏيو وڃي. تنهن ڪري اسان هنن ماڳن کي سنڌو
تهذيب جو نالو ڏنو هو. تهذيبي حوالي سان اهو
ضرور چئي سگهجي ٿو، ته انهن ماڳن جي ثقافت
سنڌو تهذيب جي روايت جو حصو آهي ۽ اها تهذيب
رڳو شهري ثقافت وارو مرحلو
(urban
Phase)
ڪانه هئي، هتان جي هر قديم ماڳ کي پنهنجو دؤر
آهي، جيڪو هو قديم آثارن جي بيان سان ڏنو ويو
آهي. اهو به معلوم ٿيو آهي، ته هن هڪ قديم ماڳ
۾ سنڌو تهذيب جا مختلف مرحلا آهن. رنگ جي طرز
منسيل سوائل ڪلر چارٽ
(Munsell Soil Color Chart)
تان ورتي وئي آهي. ڦڪو ڀورو رنگ به ڪن ذريعن
کان پڇيو ويو آهي.
هن ضميمي ۾ ڪي خاڪا
(Drawings)
به شامل ڪيا ويا آهن، جيڪي دکن ڪاليج پونا جي
مسٽر آر. بي وارڪ
(R.B Warke)
جا تيار ڪيل آهن. هن
ماڻهوءَ قديم ماڳن مان لڌل 7000 ثقافتي شين جا
خاڪا
(Drawings)
تيار ڪيا هئا، جيڪي هن جي ڏات ڏانءَ ۽ اورچائي
جو هڪ مثال آهن. هرهڪ خاڪو
5x8
جي ڪارڊ تي هو، جنهن جي هيٺيان وضاحتي بيان
موجود هو. ڪارڊ جي محدود هجڻ ڪري، تعارفي بيان
۽ خاڪو به محدود سولو ۽ سادو رکيو ويو هو.
تنهنڪري ڪارڊ تي خاڪو ۽ تعارفي بيان هڪٻئي سان
مناسبت رکن ٿا.
ماڳ جو نالو: ادتلا-I
(Adatala I)
(1) (ڏسو خاڪو 12)
جاءِ وقوع: تعلقو گڊهڙا
(gadhada)
يا گڊهو، ڳوٺ ادتلا.
پکيڙ:
100 x 700
ميٽر. ٺڪراٺو گهيلو نئن جي ڪناري سان پکڙيل
ڏسڻ ۾ آيو. ٺڪرين جو اهڙو ٿورو گهڻو سلسلو
ڪافي پنڌ تائين پکڙيل نظر آيو هو.
ڳوٺ ٻڌڻ جو دؤر:
II B.C RCP
ويندي تاريخ واري دؤر تائين
ببلوگرافي:
1960-61 IARع،
ص 17
EAR
ص 205.
1. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٿانءُ، پيالو
(Bowl)
تمام بهتر، رنگ ڦڪو، ڀورو
(10 YR 10/4)
بناوت: ڳاڙهو، ڌاءُ
(Red Slep)
اندر ۽ ٻاهر
(2.5 YR 4/6)
چڪ وسيلي بنايل
(Wheel
made)
قطر 20 س. م
2. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٿانءُ پيالو - ممڪن
آهي ته
انهيءَ کي
پير هجن. نهايت خوبصورت هلڪو ڳاڙهو رنگ. بناوت
(2.5 YR 6/6)
اندريون حصو هلڪو ڪارو
(Dark)
. اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي
(2.5 YR 4/8)
ڳاڙهو ڌاءُ. هلڪي ڪاري چاهين
(Dark
grey)
رنگ ۾ اندر ۽ ٻاهر
(7.5 YR 3/0)
چٽسالي چـَـڪَ وسيلي ٺهيل. قطر بابت يقين سان
ڪجهه به چئي ڪونه ٿو سگهجي.
3. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٿانءُ ٿالهي
(Dish)
هن ٿانءَ جي مٿئين حصي تي
(Dish on Stand)
هئي. ڦڪو - ڀورو خوبصورت رنگ. بناوت
(10 YR 10/4)
ڌاءُ نظر ڪونه ٿو اچي. ٻاهرئين ۽ اندرئين پاسي
(10 YR 10/4)
ڦڪو ڀورو رنگ. چڪ وسيلي بنايل ويڪر 28 س. م.
4. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٿانءُ ٿالهي. امڪان
آهي ته ان جو مٿيون
(Dish on Stand)
هجي. ڦڪو ڳاڙهو خوبصورت رنگ بناوت
(10 YR 10/4)
ٻاهرئين ۽ اندرئين پاسي ڳاڙهو ڌاءُ
(10 YR 5/5)
چڪ وسيلي بڻايل قطر 34 س. م.
5. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهي رنگ جو ٿانءُ ڪوناري
يا پاٽ
(Basin)
رنگ جو ڦڪو ڀورو
(10 YR 10/4)
- بنا ڌاءَ
Slep
جي. اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي ڦڪو ڀورو
(10 YR 10/4)
. چـَـڪَ وسيلي ٺهيل. قطر 38 س.م
6. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٺڪر. ٿانءُ ڦڪو ڀورو
خوبصورت رنگ
(10 YR 10/4)
. ٻاهرئين پاسي کان ڳاڙهو ڌاءُ
(10R 5/8)
- چڪ تان لٿل. قطر 8. س.م
7. سنڌو تهذيب جي ڳاڙهي ڪوناري ٺڪر
جو
ٿانءُ - ڦڪي ڀوري رنگ جو خوبصورت
(10 YR 10/4)
ٺڪر جو ٿانءُ. بنا ڌاءَ پنهنجي اصلي ڦڪي ڀوري
(10 YR 10/4)
واري خوبصورت رنگ ٻاهرئين پاسي هلڪي ڪاري -
چانهين رنگ
(Dark
grey)
۾ چٽسالي
(7.5 YR 3/0)
- چڪ تان لاٿل قطر 4 س. م.
8. پوئين تاريخي
(Late
history)
دؤر جو ڳاڙهو ٺڪر
جو
ٿانءُ - قسم ڪوناري. وچولي درجي جو ڳاڙهو ڀورو
(5 YR 5/4)
ٿانءُ. واري ۾ گاهه جا تاندورا مليل. ٻاهرئين
۽ اندرئين پاسي ڳاڙهو ڌاءُ
(10 R 5/8)
- چڪ تان لاٿل. قطر 24 س.م.
9. تاريخي دؤر جو ڳاڙهو ٺڪر
جو
ٿانءُ
(Jar)
وچولي ڳاڙهي ڀوري رنگ جو ٺڪر
جو
ٿانءُ
(5 R 5/4)
- اندريون پاسو هلڪو ڪارو - واريءَ
۾ گاهه جا تاندورا مليل. اندران ٻاهران ڳاڙهو
ڌاءُ
(10R 5/4)
- چڪ وسيلي ٺهيل قطر 20 س.م.
10. تاريخي دؤر جو ٺڪر ٿانءُ
(Jar)
- وچولي درجي جو ڳاڙهو ڀورو
(5 YR 5/4)
- واري ۽ گاهه جا تاندورا مليل اندرئون ۽
ٻاهرئون ڳاڙهو ڌاءُ
(10R 5/8)
- چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 20 س.م (جار
(Jar)
جي ٿاءُ ۾ ٽڀو، منگهلو. ڪينگر، ڪينگري يا لوٽي
اچي وڃن ٿا. تنهن ڪري جار
(Jar)
جو صحيح مفهوم فقط تڏهن ادا ٿي سگهندو، جڏهن
ٺڪر اکين سان ڏسبو. (مترجم)
11. تاريخي دؤر جو ٿانءُ ڍڪڻ
(Lid)
- وچولي ڳاڙهي ڀوري رنگ جو ٿانءُ
(5 YR 5/4)
- واري جو ليئه ڏنل ۽ گاهه جا تاندورا مليل.
اندرئون ٻاهرئون ڳاڙهو ڌاءُ
(10R 5/8)
- چڪ وسيلي ٺهيل قطر 18 س.م.
12. تاريخي دؤر جو چٽيل ٿانءُ ڪوناري. وچولي
درجي جو ليئهُ ڏنل چانهون
(grey)
رنگ
(5Y 7/2)
. واري ۾ گاهه جا تاندورا مليل. اندرئون
ٻاهرئون ڳاڙهو ڌاءُ
(10R 5/8)
. اندرئين پاسي هلڪي ڪاري چانهين رنگ
(7.5 YR 3/0)
جي چٽسالي چڪ وسيلي ٺهيل قطر 26 س.م.
ماڳ جو نالو: ادتلاII-
(Adatala II)
(ڏسو خاڪو 12)
جاءِ وقوع: ڳوٺ ادتلا تعلقو گڊهڙا.
پکيڙ:
100x100
ميٽر ٺڪراٺو. اهو گهيلونئن سان 300 ميٽر پري
زرعي زمين ۾ موجود ڏسجي ٿو.
دؤر: تاريخي
ببلوگرافي: ڪجهه به نه.
1. تاريخي دؤر جو ڳاڙهو ٿانءُ ڪوناري - وچولي
درجي جو ڳاڙهو ڀورو
(5YR 5/4)
ٿانءُ. اندر هلڪو ڪارو - واري ۽ گاهه جا
تاندورا مليل، ٻاهرئون ڳاڙهو ڀورو ڌاءُ
(10 R 5/8)
اندريون مٿاڇرو ڳاڙهو ڀورو
(5YR 5/4)
- چڪ وسيلي ٺهيل، قطر 20 س.م.
2. تاريخي دؤر جو چانهين رنگ جو ٿانءُ قسم
ڪوناري - وچولو چانهون رنگ
(10 YR 6/1)
- اندر هلڪو ڪارو - واري جو ليئهُ ڏنل ۽ گاهه
جا تاندورا مليل. اندريون ٻاهريون مٿاڇرو هلڪو
ڪارو
(2.5 Y 2/0)
چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 24 س.م.
3. تاريخي دؤر جو چانهين رنگ
(grey)
جو ٿانءُ پيالو. رنگ وچولو
(10 YR 6/1)
چانهون. اندر ڪارو- واري ۽ گاهه جا تاندورا
مليل. اندريون ۽ ٻاهريون مٿاڇرو هلڪو ڪارو
(10 YR 6/1)
. چڪ وسيلي ٺهيل قطر 26 س.م.
4. تاريخي دؤر جو هلڪو ڪارو
(2.5 Y 2/0)
ٿانءُ - واري جو ليئهُ ۽ گاهه جا تاندورا
مليل. اندرئون ۽ ٻاهرئون هلڪو ڪارو
(2.5 Y 2/0)
رنگ. چڪ وسيلي ٺهيل، قطر 28 س.م.
5. تاريخي دؤر جو چانهون رنگ جو ٿانءُ رنگ
وچولو چانهون
(10 YR 6/1)
واري ۽ گاهه جا تاندورا مليل. ڌاءُ نظر ڪونه
ٿو اچي. اندرئون ۽ ٻاهرئون ڦڪو ڳاڙهو مٿاڇرو
(5 YR 5/6)
- هٿ جو گهاڙ - قطر جو تعين ڪري ڪونه ٿو
سگهجي.
ماڳ جو نالو: ادتلاIII-
(Adatala
III)
(ڏسو خاڪو 13)
جاءِ وقوع: ڳوٺ ادتلا - تعلقو گڊهڙا
پکيڙ:
100x100
ميٽر. گهيلو نئن جي ڪناري سان 300 ميٽرن تائين
ٺڪراٺو پکڙيل. ٺڪريون گهاٽيون نه پر هتي هتي
نظر اچن ٿيون.
1. تاريخي دؤر جو ڳاڙهو ٿانءُ
(Red
ware)
- وچولي قسم جو ڳاڙهو ڀورو
(5 YR 7/8)
- اندر
(Core)
هلڪو ڪارو - واريءَ جو ليئهُ ڏنل، گاهه جا
تاندورا مليل. اندرئون ۽ ٻاهرئون ڳاڙهو ڌاءُ
(Red Slip)
(5 R 5/8)
- چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 18 س. م.
3. تاريخي دؤر جو گول قسم جو ٿانءُ. رنگ وچولو
ڪارو
(2.5 Y 2/0)
واري جو ليئهُ ڏنل ۽ گاهه جا تاندورا مليل.
اندرئون ۽ ٻاهرئون هلڪو ڪارو،
(2.5 Y 2/0)
- ٻاهرئون پاسو چمڪدار، چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 24
س.م.
4. تاريخي دؤر جو چانهين رنگ
(2.5 Y 2/0)
جو پيالو. واري جو ليئهُ ڏنل ۽ گاهه جا
تاندورا مليل. هلڪو ڀورو - چانهون
(10 YR 0/2)
اندر ۽ ٻاهر - اندريون پاسو چمڪدار
(Burnished)
چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 20 س.م.
5. تاريخي دؤر جو ڳاڙهي رنگ جو ٿانءُ - قسم
ڪوناري. وچولي ڳاڙهي. ڀوري رنگ
(5 YR 5/4)
جو ٿانءُ اندر هلڪو ڪارو - واري جو ليئهُ ڏنل
گاهه جا تاندورا مليل. اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي
تي ڳاڙهو ڌاءُ
(10 R 5/8)
.هلڪي ڪاري ڳاڙهي ڀوري رنگ
(5 YR 3/2)
جي ٻاهرئين پاسي چٽسالي. چڪ وسيلي ٺهيل قطر 20
س.م.
6. تاريخي دؤر جو چٽساليءَ وارو ٿانءُ. رنگ
خوبصورت ڪارو -
(2.5 Y 2/0)
گاهه جا ٿورا ٿڪا تاندورا ڪم آيل. ٻاهرئين
پاسي کان ڳاڙهو ڌاءُ
(10R 5/8)
- اندريون مٿاڇرو هلڪي ڀوري چانهين رنگ جو.
(10 YR 6/2)
. ٻاهرئين پاسي کان هلڪي ڪاري ۽ اڇي رنگ
(7.5 YR 3/0)
جي چٽسالي - چڪ وسيلي ٺهيل (؟) - ٿولهه ماپي
نٿي سگهجي.
ماڳ جو نالو: ڀوڄاوادر -I
(Bojavadar I)
(ڏسو خاڪو 13)
جاءِ وقوع: ڳوٺ ڀوڄاوادر تعلقو اموالا - (ڏسو
خاڪو 13)
پکيڙ:
200 x 200
ميٽر - ڀوڄاوادر جي اولهه پاسي هلڪو سلڪو
ٺڪراٺو.
ڳوٺ ٻڌڻ وارو دؤر: ڳاڙهي چمڪدار
(RPW)
وارو زمانو
ببلوگرافي: ڪانه آهي.
1. چمڪدار ڳاڙهو ٿانءُ – پيالو.
ڳاڙهي - ڦڪي رنگ جو
(5 YR 6/6)
ٺڪر (ٿانءُ). ڌاءُ ڳاڙهو ڦڪو
(5 YR 6/6)
- اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي کان چمڪدار - چڪ
وسيلي ٺهيل. ويڪر جو تعين مشڪل آهي. يقين سان
چئي سگهجي ٿو، ته هيءُ ڳاڙهي چمڪدار ٿانءُ
(Red Polished
ware)
يعني
RPW
جو قسم آهي.
2.
RPW
سان گڏ رکيل ٿانءُ ٻاڙو پڪل - ٿانءَ جو پنهنجو
رنگ ڳاڙهسرو - ڦڪو.
(Reddish Yellow)
(5 YR 6/6)
واري جو ليئهُ ڏنل ۽ گاهه جا تاندورا مليل.
ٻاهرئين ۽ اندرئين پاسي ڳاڙهي ڀوري رنگ
(5 YR 5/4)
جو ڌاءُ
(Slep).
چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 18 س.م.
3. ڳاڙهو چمڪدار لسو ٿانءُ
(RPW)
سان گڏيل رکيل ڳاڙهو ٿانءُ. ٻاڙو پڪل - ٺڪر جو
پنهنجو ڳاڙهسرو - ڦڪو.
(5 YR 6/6)
- ٻاهرئين ۽ اندرئين پاسي ڳاڙهي - ڀوري رنگ
(5 YR 5/4)
جو ڌاءُ. چڪ وسيلي ٺهيل.
قطر 20 س.م.
4. ڳاڙهو چمڪدار لسو ٿانءُ
(RPW)
سان گڏ نظر ايندڙ ٿانءُ پڪل ٻاڙو - ٿانءَ جو
پنهنجو رنگ ڳاڙهسرو ڦڪو
(5 YR 6/6).
اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي ڳاڙهي - ڀوري رنگ
(5 YR 5/4)
جو ڌاءُ. چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 20 س.م
قديم ماڳ جو نالو: ڀوڄاوادرII-
(Bojavador
II)
(ڏسو خاڪو 13)
جاءِ وقوع: ڳوٺ ڀوڄاوادر - تعلقو اموالا.
پکيڙ:
20x40
ميٽر - ڪالوڀر نئن جي ڪناري سان پکڙيل ٺڪراٺو
ڳوٺ ٻڌجڻ جو زمانو: تازو دؤر.
ببلوگرافي: ڪانه آهي.
1. تازي دؤر سان لاڳاپيل چانهين رنگ جو ٿانءُ.
وچولي هلڪي چانهين رنگ
(2.5 Y 7/2)
جو ٺڪر ٿانءُ. فقط واري جو ليئهُ ڏنل ٻاهريون
۽ اندريون مٿاڇرو چانهين رنگ
(2.5 Y 7/2)
جو - چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 20 س.م.
2. تازي دؤر سان لاڳاپيل ڳاڙهي رنگ جو ٿانءُ.
وچولي ڳاڙهي ڀوري رنگ
(10 YR 10/4)
جو ٺڪر ٿانءُ. واري جو ليئهُ ڏنل گاهه جا
تاندورا مليل. اندريون ٻاهريون مٿاڇرو گهاٽي
ڦڪي - ڀوري رنگ
(10 YR 10/4)
جو - ٺهيل چڪ وسيلي. قطر 18 س.م.
3. تازي دؤر سان واڳيل ڳاڙهي ورن جو ٿانءُ.
وچولي درجي جو نهايت ڦڪو. ڀورو
(10 YR 10/4)
جو ٺڪر (ٿانءُ) - واري جو ليئهُ ڏنل ۽ گاهه جا
تاندورا مليل. اندريون ۽ ٻاهريون مٿاڇرو گهاٽي
ڦڪي ڳاڙهي رنگ
(10 YR 10/4)
جو . ٺهيل چڪ وسيلي - قطر 18 س.م.
4. تازي دؤر جو ڳاڙهي ورن جو ٿانءُ. وچولو
ڳاڙهو ڦڪو رنگ
(5 YR 6/6)
- واري جو ليئهُ ڏنل ۽ گاهه جا تاندورا مليل.
اندريون ۽ ٻاهريون مٿاڇرو ڳاڙهي ڦڪي رنگ
(5 YR 6/6)
جو. چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 20 س.م.
5. تازي دؤر جي ڳاڙهي ٿانءُ جو قسم - رنگ جهڙو
تهڙو ڳاڙهو ڀورو
(5 YR 5/4)
- اندر ڪارو - واري جو ليئهَ ڏنل ۽ گاهه جا
تاندورا مليل، اندريون ۽ ٻاهريون مٿاڇرو ڳاڙهو
ڦڪو
(5 YR 5/4)
- چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 20 س.م.
قديم ماڳ جو نالو: ڀوڄاوادرIII-
(Bojavador
III)
(ڏسو خاڪو 14)
جاءِ وقوع: ڳوٺ ڀوڄاوادر - تعلقو امرالا.
پکيڙ:
140 x 240
ميٽر. ٺڪراٺو ڪالوڀر نئن سان پکڙيل.
ڳوٺ ٻڌڻ جو زمانو:
II
ق.م.
RgP
۽ چمڪدار ڳاڙهي ٿانءَ
(RPW)
وارو دؤر ببلوگرافي. هن ماڳ کي کارا پتڻو ٽمبو
به سڏيو ويندو آهي.
1. سنڌو تهذيب سان واڳيل ڳاڙهو ٿانءُ پيالو
(Bowl)
- رءِ پڪل گهاٽي ڦڪي ڀوري رنگ
(10 YR 10/4)
جو ٺڪر (ٿانءُ). اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي ڳاڙهو
(10R 5/8)
ڌاءُ. اندرئين پاسي هلڪي ڪاري ڳاڙهي
(10 R 3/6)
۾ چٽسالي -(ڳيرڙيءَ سان ڪڍيل چٽ هلڪو ڪارو
ڳاڙهو ڏسڻ ۾ ايندو آهي. (مترجم) چڪ جي مدد سان
ٺهيل ٿانءُ. قطر 18 س.م.
2. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٿانءُ، قسم پيالو -
ٺڪر جو پنهنجو رنگ گهاٽو ڦڪو ڳاڙهو
(10 YR 10/4)
- اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي ڳاڙهو ڌاءُ
(10 R 5/8)
- ٺڪر جي مٿاڇري جو رنگ گهاٽو ڦڪو ڀورو
(10 YR 10/4)
- چڪ جي مدد سان ٺهيل ٿانءُ. قطر 18 س.م.
3. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهي ورن جو ٿانءُ
(Jar)
- ٺڪر جو پنهنجو رنگ ڦڪو ڀورو
(10 YR 10/4)
. ٻاهرئين پاسي ڳاڙهو ڦڪو ڌاءُ
(5 YR 7/8)
اندرئون، ٺڪر جي مٿاڇري جو رنگ ڦڪو ڀورو
(10 YR 10/4)
- چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 12 س.م.
4. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٺڪر ٿانءُ
(Jar)
- رءِ پڪل - ٺڪر جو پنهنجو رنگ ڳاڙهسرو ڦڪو
(Reddish Yellow)
(5 YR 6/6)
- ٻاهرئين پاسي کان ڪارو - ڳاڙهو ڌاءُ
(10 R 3/6)
- اندرئين پاسي ٺڪر جو رنگ ڳاڙهسرو ڦڪو
(5 YR 6/6)
- ٻاهرئين پاسي هلڪي ڪاري - ڳاڙهي رنگ
(7.5 YR 3/0)
جي چٽسالي - چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 8 س.م.
5. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٺڪر ٿانءُ
(Jar)
- وچولو پڪل - ٺڪر جو پنهنجو رنگ ڦڪو - ڀورو
(10 YR 10/4).
گاهه جا تاندورا مليل. ٻاهرئين پاسي ڳاڙهي رنگ
(10 R 5/8)
جو ڌاءُ. اندرئين پاسي ٺڪر جو مٿاڇرو ڦڪو ڀورو
(10 YR 10/4)
- چڪ جي مدد سان ٺهيل. قطر جو تعين ڪري نه ٿو
سگهجي.
6. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٿانءُ ڪوناري
(Basin)
رءِ پڪل
(Fine)
ٺڪر جو پنهنجو رنگ ڳاڙهسرو - ڦڪو
(5 YR 6/6)
ٻاهريون ۽ اندريون پاسو ڳاڙهسرو ڦڪو. قطر 60
س.م.
7. سنڌو تهذيب جو ڳاڙهو ٿانءُ پاٽ يا ڪوناري
(Basin)
- رَءِ پڪل
(fine)
ٺڪر جو پنهنجو رنگ ڳاڙهسرو ڦڪو
(5 YR 6/6)
اندريون ۽ ٻاهريون پاسو به ڳاڙهسرو - ڦڪو
(5 YR 6/6)
چڪ وسيلي ٺهيل. قطر جو تعين ڪري نه ٿو سگهجي.
8. سنڌو تهذيب جو ٺڪر ٿانءُ- سوراخن وارو ٺڪر
(ٿانءُ). رَءِ پڪل - ٺڪر جو پنهنجو رنگ ڦڪو
ڀورو
(10 YR 10/4)
- اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي ڳاڙهسرو ڦڪو
(10 YR 10/4)
- چڪ وسيلي ٺهيل. قطر جو پتو نه ٿو پوي.
9. ڳاڙهو لسو ۽ چمڪدار ٿانءُ
(RPW)
سان گڏ ڏسڻ ۾ ايندڙ ڳاڙهو ٿانءُ. پيالو - ٻاڙو
پڪل
(Coarse)
- ٿانءَ جو پنهنجو رنگ گهاٽو ڦڪو ڀورو
(10 YR 10/4)
- واري ۽ گاهه جا تاندورا مليل. اندرئين ۽
ٻاهرئين پاسي ڳاڙهو
(10 R 5/8)
ڌاءُ. چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 14 س.م.
10. ڳاڙهو چمڪڻو ٿانءُ
(RPW)
سان گڏ نظر ايندڙ ڳاڙهو ٿانءُ - پيالو - وچولو
پڪل
(Medium)
ٺڪر جو پنهنجو رنگ ڦڪو - ڀورو
(10 YR 10/4)
- واري جو ليئهُ ڏنل ۽ گاهه جا تاندورا مليل.
اندرئين ۽ ٻاهرئين پاسي ڦڪو ڀورو
(10 YR 10/4)
رنگ. چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 14 س.م.
11. ڳاڙهو چمڪڻو ٿانءُ
(RPW)
سان گڏ رکيل ٿانءُ وچولو پڪل. ٺڪر جو پنهنجو
رنگ ڳاڙهسرو ڦڪو
(5 YR 6/6).
واريءَ ۽ گاهه جا تاندورا مليل. ٻاهرئون ۽
اندرئون ڳاڙهو
(10 R 5/8)
ڌاءُ. چڪ وسيلي ٺهيل. قطر 24 س.م.
پٿر جي اوزارن جي نالن کي جيئن جو تيئن رکيو
ويو آهي.
|
