|
داستان ٻيو
– داستان دوم
(1)
تارا تراريون، نيزا نيڻ پرينءَ جا،
هڻن منهن پاريون، سانگو ڪن نه ساهه جو،
í
í
í
ستاره گر توبيني از نگاهِ من به سوئي او،
ترا دلچشم آهو چشم عجب صورت نظر آيد.
بشکلِ برق تابنده، گهي تيغ و گهي نيزه،
شود کو روبروئي او برش حمله بدر آيد.
(2)
ڪي ڪي ڪَتيون تن ۾، تارا مڙ تارا،
سڄڻ سوڀارا، مون تان گهڻو نهارئا.
í
í
í
هجومِ انجم است اين کهکشان منجما، مي دانم،
ستاره درنگاهِ من ندارد وقعتِ چندان.
جمالِ يار ارا هي نياز از حسنِ ديگر کرد،
کرابينم چرابينم، نيا بم فرصتِ ڄندان.
(3)
تارا تيليءَ روءِ، لڌا لالن! اُڀرين،
جهڙي تو صبوح، تهڙي صافي سڄڻين.
í
í
í
سهيل اي صبح آواره،طلوعِ تو طلوعِ عشق،
عزيزت داشته اين دل که تو روئي صنم داري.
که تو روئي صنم داري، وچون من هستي آواره،
عزيزت داشته اين دل که هر صورت بهم داري.
(4)
تو ڏانهن گهڻو نهاريان، تارا تيلاهم،
سڄڻ جيڏاهم، تون تيڏاهم اڀرين.
í
í
í
سهيل اي صبح آماده، ترا جويم ترا پينم،
که تو از جانبِ جانان، طلوع آثار مي باشي.
تو مست اندر نگاهِ يار، من محوِ شعاعِ تو،
عجب اسرار مي داري عجب ديدار مي باشي.
(5)
هن تاري هن هيٺ، هت منهنجا سپرين،
سڄڻ ماکيءَ ميٺ، ڪؤڙا ٿئين نه ڪڏهم.
í
í
í
بسايه آن ستاره زير آنجا، مسکنِ جانان،
نگارم انگبين خصلت که تلخي را نه انديشد.
همه عالم کند اندازهء شيريني و تلخي،
منم حيران بر آن حالت که تلخي را نه انديشد.
(6)
هن تاري هن هنڌ، هت منهنجا سپرين،
سڄڻ ماکيءَ ساءِ، ڪؤڙا ٿئين نه ڪڏهم.
í
í
í
بسايه آن ستاره نيز آنجا مسکنِ جانان،
نگارم انگبين نعمت که تلخي را نه پندارد.
هم عالم کند افزايشِ شيريني و تلخي،
منم قربان بر آن قدرت که تلخي را نه پندارد.
(7)
هن تاري هن هنڌ، هت منهنجا سپرين،
سڄڻ ماکيءَ منڌ، ڪؤڙا ٿين نه ڪڏهم.
í
í
í
بسايه آن ستاره نزد آنجا مسکنِ جانان،
نگارم انگبين نسبت که تلخي را نه انگارد،
هم عالم کند آميزش شيريني و تلخي،
منم نازان بر آن ندرت که تلخي را نه انگارد.
(8)
هن تاري هن روءِ، هت منهنجا سپرين،
سڄڻ کٿوريءَ بوءِ، مون کي مُور نه وسرئا.
í
í
í
بروئي آن ستاره خوش نظاره يار من ساکن،
که بوئي مشڪ مي دارد،دلم مسرور مي باشد.
فراموشم کجا آن را که در احساس موجود است،
غمِ او گرچه مرگ آرد مرا منظور مي باشد.
(9)
هن تاري هن لام، هت منهنجا سپرين،
سهڻي منجهه سلام، مون ڏي مڪا سڄڻين.
í
í
í
بسوئي آن ستاره خوش کناره يار من ساکن،
مرا بنواخت از يادش، سلامِ او بمن آمد.
سلامت باد عشقِ من که سالم آرزو دارد،
کزان شد ملتفت يارم پيامِ او بمن آمد.
(10)
تارا تيليءَ روءِ، تو ڏانهن گهڻو نهاريان،
جانب جنهين جوءِ، تون تيڏانهن اُڀرين.
í
í
í
سهيل اي صبح برچاره، نگاهِ من نثارِ تو،
دلم از نقش بامِ تو، مزّين شام مي دارد.
که تابِ تو چو تابِ روئي دلدارم جهان آرا،
تو لب خندهء که مي داري هم آن گل فام مي دارد.
(11)
تارا چوئين سچ، مَر ٿو مٺين ڀائيين،
جنهين تو ۾ مچ، سو پدم پريا جي پير ۾.
í
í
í
مرابخشي نه بخشي من،علي الاعلان مي گويم،
آيا شعريٰ همان شعله که تو باخويشتن داري.
نباشد مثل آن لمعه که از پائي صنم لامع،
وزن دارد جمالِ اوتو حسن به وزن داري.
(12)
تارا تر، تروڪڻيون، مٿن ڦلڙيون،
کوءِ سي راتڙيون،جي مون پريءَ پڄاڻان پيئيون.
í
í
í
ستاره برستاره هر ستاره نقشِ گوناگون،
نظاره برنظاره هر نظاره رنگ و رومان ست.
عجب شبها مگر قصه غضب شبها که غير از يار،
خساره بر خساره هر خساره حزن و حرمان ست.
وائي
– 1
سڌين سيڻن نه هون
نينهن نياپي نه ٿئي!
ڪاري رات رت ڦڙا، جان جان نيڻ نه رون،
نينهن نياپي نه ٿئي!
موٽڻ جنين ميهڻو، پڙ تي سيئي پون،
نينهن نياپي نه ٿئي!
جن مسافر سُپرين، سي مر رويو رُون،
نينهن نياپي نه ٿئي!
سڌين سيڻ نه هون، نينهن نياپي نه ٿئي!
í
í
í
غزل
نباشد کارگر حيله که حسن ازوي بدام آيد،
مگو ممکن که رسمِ عشق بهم اندر پيام آيد.
سيه شب اشک خون افشان غمِ تنهائي و فرقت،
چو عشق آيد هم رنج و مصيبت در قيام آيد.
نيامد باز از مقتل که رفت اندر طريقِ عشق،
عتابِ عشق مهلک تر اگر عاشق بگام آيد.
اگر آن جانِ جان راهِ سفر ورزد نه گردد باز،
حياتِ عاشقان در گريئه وزاري تمام آيد.
وائي
– 2
آهــــيـــم ڳــــالـــــهـــڙيـــون،
ماءِ! مرادون پرينءَ سين!
جي مان پيئون پرينءَ ري، کوءِ سي راتڙيون،
ماءِ! مرادون پرينءَ سين!
جي مان اوريون پرينءَ سين، ورسي راتڙيون،
ماءِ! مرادون پرينءَ سين!
پسڻ ڪارڻ پرينءَ جي، پاتيم جهاتڙيون،
ماءِ! مرادون پرينءَ سين!
اديون عبداللطيف چئي، ڪُهن ڪاتڙيون،
ماءِ! مرادون پرينءَ سين!
í
í
í
غزل
هر حکايت به حضورِ شہِ
خوبان
بايد،
هر مرادم به خوش اسلوبي ازو برآيد.
هم اندوه شماريم که شبهائي فراق،
جانِ جان جز تو کسي زيست و خوشي چون خواهد.
خوب شبها که شد آراسته باوصل صنم،
عاشقان را نه دگر عيش ميسر آمد.
ديده بازيم به اميد همين هر جانب،
باشد آ جلوهء جانان ز جائي تابد.
قتل ما شد به توانر چه شود کرد لطيف،
جانِ مارا نه رسد جامِ رهائي شايد.
داستان ٽيون
– داستان سوم
(1)
رات سهائي ڀونءِ سئين، پَٽين وڏو پنڌ،
هلندي حبيبن ڏي، ڪرها موڙ مَ ڪنڌ،
ٻڌڻ سوئي ٻنڌ، جو پهچائي پرينءَ کي.
í
í
í
شبِ مهتاب و راهِ رخت و ميدانِ مسافت واز،
روان راهِ حبيبان اشترِ من سر متاب از راه.
بيا بر انحصارِ آن که برساند به محبوبان،
بشوقِ منزل آرائي قدم بکشا شتاب از راه.
(2)
رات سهائي ڀونءِ سئين، ڀاري گهرجي ڀَل،
آهر ۾ ايلاچيون، چندن چري چَل،
مون توهيسين ڳالڙي، ٻي ڪَهمَ سَل،
هاهر ڪندو هل، ته کجايون کرن کي.
í
í
í
شبِ مهتاب و راهِ رخت، زورِ پيکران بايد،
بيا تا قاقله صندل به آخورِ تو در آرم.
مگوئي راز من برکس که هستي رازدارِ من،
قدومت قهر بر حاسد که من اميد بر آرم.
(3)
رات سهائي، ڀونءِ سئين، پريت نئين پنڌ پور،
ميا محبوبن جي، هلي وانءُ حضور،
جي چڻڪن چِت ۾ سي ڪينءَ سڄڻ ڏور،
الله لڳ آسور، اُتان ئي ٿي آءُ تون.
í
í
í
شبِ مهتاب و راهِ رخت عشقِ نو غمِ منزل،
روان شو اشترِ من تاکه برسم در ديارِ دوست.
نباشد دور دلدار آنکه دل دارد، نوائي او،
بيا تا آخرِ شب باز گرديم از کنارِ دوست.
(4)
رات سهائي ڀونءِ سئين، پرت نئين پنڌ پسّ،
ميا! محبوبن ڏي، ڪجي وڃڻ وَسّ،
رات هلي تون رس، ته خبر کرن نه پوي.
í
í
í
تو بين چون من مسافت را که عشقِ نو به دل دارم،
بکوئي دوست همچون من روان گشتن همي بايد.
چنان برسان که از حالم،رقيبان بي خبر مانند،
بيا اي اشترم بر ره به شب رفتن همي بايد.
(5)
مون جنين ليءِ ڪئا، چاڙهيڪا نيڻين،
سٻاجهي سيڻين، پائي ڳڻ ڳهيو هنيون.
í
í
í
خوشم ازوي و بال آن که آوردم بهم بر جان،
نگاهِ شوق وا کرده، به راهِ جان جان گشتم.
نتيجه اش مراد در صورتِ لطفش عنايت شد،
تمنايم که ديگر زندگي آرم چنان گشتم.
(6)
وَڏ ڦڙو ۽ واءُ، ڪَرهي کاڏو کوڙئو،
کوءِ ٻن پلاڻانءُ، اولاڻيو نه اُٿئي.
í
í
í
بديده بادو باران را، هراسان اشترِ من شد،
پَلانش را به پشتِ او چسان هم تنگ گردانم.
نمي جنبد ز جائي خود،زمين گيرست زانويش،
بضد آمد چگونه خصم را همرنگ گردانم.
(7)
پلاڻيان پئو، اولاڻئو نه اُٿئي،
جيڏاهه وڳ ويو، اُڀو ترسي اوڏهم.
í
í
í
پلان اندازشِ چون من، پلان از پشت اندازد،
نمي خيزد ز جائي خود، به غارو غور افتاده.
نگاهش برسرِ راهي که گلّه گامزن گم شد،
چه بايد کرد اي همدم، شتر در شور افتاده.
(8)
ڪرهو نه ڪيڪان، پيرين آءُ نه پڄڻي،
جو مون رات رساڻي، نيئي ساڄن ساڻ،
مون نه وهيڻو پاڻ، ويٺي نيڻ نچوئيان.
í
í
í
ندارم اسپ ني اشتر نه از پا ره نوردن شد،
که يابم منزلِ مقصود بزمِ يار آرايم.
ند يدم چارهء چندان نه شستم اشک افشرده،
مسرت از کجا آرم که حالِ زار آرايم.
(9)
ڪرها ڪسر ڇڏ، وکون وجهه وڌنديون،
هيڪر حبيبن سان، مون کي نيئي گڏ،
مڃڻ پونيءِ هڏ، آهون اڪنڍين جون.
í
í
í
مرا يکبار برسان نزد دهليزش که مي خواهم،
نبايد سست رفتاري قدم را تيز تر گردان.
متاب از راز من روئي خود اي اشتر که آهِ من،
مبادا بر تو آرد آفت و باشي تو سرگردان.
(10)
ڪرها ڪسر ڇڏ، وکِ وڌندي پاءِ،
منهنجو هلڻ اُتهم، جتي جانب جاءِ،
توکي چندن چاريان، ٻئو وڳ لاڻي کاءِ،
ايهم اُٺ اٺاءِ، جن هُندي رات هت مڙون.
í
í
í
نبايد سست رفتاري به تيزي گام زن اشتر،
روان هستم به راهِ يار تاخير از ميان برکش.
ترا صندل دهم گلّه همه آشنان را خايد،
همين شب بردرش برسان، دگروهم و گمان برکش.
(11)
ڪسر ڇڏ ڪنواٽ، وکون وجهه وڌنديون،
سئين سپرين جي، ونگي ڀانءِ مَ واٽ،
ڇڏ جهوري ڏي جهاٽ،ته هُندي رات هت مِڙون.
í
í
í
مترس اي پيسراک از راه،گامِ تيز را برگير،
که راهِ راست دلداران، بسي هموار مي باشد.
مکن سستي به چستي راه پيما شو جوان همت،
که امشب بزمِ ياران را بديدن کارمي باشد.
(12)
ڪرها ڪر سڃاڻ، پئڪو ۽ پاهنجو،
اصل آهي اوهان جو ناليرو نڌاڻ،
ڪرها! اسان ساڻ،ڪي چانگي ڪج چڱائيون.
í
í
í
نظر گردان به نسلِ خود،شناس احوال اصلِ خود،
صبا رفتاري اندازِ شما، اي اشترِ خوش گام.
قدم بر راه اندازيد، طوفان را به رشک آريد،
همان مهر از تومي بايد،بما اي اشترِ خوش گام.
(13)
آڻي ٻڌم وڻ جاءِ، مان مکڙيون چَري،
ڪُڌاتورو ڪَرهو، لڪو لاڻي کاءِ،
اِنَ مئي سندي ماءِ! مون ڳالڙن ڳوڙها ڪئو.
í
í
í
بديدم چون درختِ سبز، عنانش را به او بستم،
شود تا از شگوفه سير، ليکن اشتر آواره.
نهفته از نگاهِ من خورد اشنان نافرجام،
ازان در فکر مي باشم،چسان شد کمتر آواره.
(14)
مَيا مڃ منٿ، اڄ منهنجي ڪرها،
جهاڳيندي جَر پسيون، متان ڪرين ڪٿ،
سپريان جي سٿَ، مون کي نيئي ميڙيين.
í
í
í
همي زارم بتو اشتر! شود منّت زتو برمن،
چو ميدان در عبور آري،مينديش از کشاکش راه.
مرا برسان که دور افتاده ام از منزلِ جانان،
قدم در تيزي آور تا به تنگ آيد کشائش راه.
(15)
ڳل ڳانا ياقوت جا، موتين ڳتين مال،
ڪَنڍين جي ڪرها، هيدي پائين حال،
چندن چارئين جال، جي مون رات رسايئين.
í
í
í
گلويت پرگرِ ياقوت و گوهر بر طنابِ تو،
قطيفه را بدوزم هودجِ تو ريشمان سازم.
ترا خوشپوش گردانم، ترا صندل چرانم من،
اگر امشب زتو خود را نديمِ دلستان سازم.
(16)
ڳل ڳانا ياقوت جا، موتي منجهه مَهار،
چانگا چندن چارئين، اٺئي پهر آپار،
سندن پي پچار، جي مون رات رسائيين.
í
í
í
کنم آراسته از لعل دوشابي گلوئي تو،
زمامِ تو دهم پيراسته از جوهرِ تابان.
ترا صندل بخورانم، برابر هشت پاس اشتر،
مرا برسان به آن محفل که هست آن اخترِ تابان.
(17)
مَيا تو مَهار، سَڄي پايان سون جي،
چارئين چندن چوٽيون، نايو مينديءَ ڏار،
سندي پي پچار، جي مون رات رسائيين.
í
í
í
زمامِ تو دهم زرين،ترا خوراک خوش بدهم،
شگوفه صندل آرم پيش هم شاخِ حنا درپيش.
مگر شرط اين که باشي،گامزن بر راه جانانم،
که من امشب به خويش آرم لقائي م لقا درپيش.
(18)
اُٺ نه وڃي وڳ سين، چري نه لاڻو،
مئي کي مجاز جو، ٿوهي ۾ ٿاڻُو.
ڀٽاري ڀاڻو، مَرندي سين نه مٽيو.
í
í
í
نه باگله شود همره نه بر اشنان مائل آن،
مزاجِ اشترم برگشت، کوهانش به بين برهم.
چرا برگشت چون برگشت، کي داند کجا داند،
مگر دانم که تا مُردن بوداين، هم چنين برهم.
(19)
اُٺ نه وڃي وڳ سين، چري نه چانگو،
لڳس نائڪ نينهن جي، نهوڙئو نانگو،
لاهي سر سانگو، رڙهي رند پرينءَ جي.
í
í
í
نمي آمايد از گلّه، نمي خواهد چريدن هم،
که عشق آمد او غالب ازان شد اشتر اُفتاده.
کنون سودائي سر از سر جدا کرده گم است از خود،
دوان برنقش پائي دوست ديدم اکثر اُفتاده.
(20)
وِهي منجهم وڳَ، کٿوريءَ ڏار چري،
ماءِ! منهنجي ڪرهي، پڌر پڳ نه لڳ،
جڳ سين جهڙو جڳ، هيئين سين هت چري.
í
í
í
نشسته برسرِ گلّه، مگر برگشته از گلّه،
چرد آن اشترِ ديوانه شاخِ مشک دانه را.
الا مادر نگاهش کن که پايش بر زمين نايد،
عيان اينجا نهان ليکن به جانان بست جانه را.
(21)
ڀور نه چري ٻور، ڇڏئو تور تڪون ڪري،
مونين هڻي موٽيو، ڪرهو رات ڪپور،
مَيو ٿيو معمور، چندن چکي آئيو.
í
í
í
پسندش نيست گل زيره، نمي ورزد شگوفه را،
زند گردن که زانويش،معطر شد به کافور است.
علاوه اين گذشته شب چشيده بود صندل هم،
ازان اشتر عجب خوشتر سُرور آگين و معمور است.
(22)
اڄ نه اڳي ڍار، ڪرهو جئن ڪال هو،
اڱڻ آيو نه ڪري، پاهوري پچار،
جيڪس منجهه قطار، ڪا وَل چِنائين وِهه جي.
í
í
í
مزاجِ اشترم امروز ديگر بود از ديروز،
گرسنه چون به صحن آمد،خفا از خوردنش ديدم.
گمان دارم گياهي زهردار اندر قطار آن خورد،
دهان از توبره برداشت اينک ناخوشش ديدم.
(23)
مئي ماڪائي وڌو وات ولين کي،
خبر ٿي کيت ڌڻين کي، وِڏوڻا واهي،
ڪرهي ڪاڪت ڇڏي، وريس نه وائي،
چانگي چريائي، ويئي ويچاري وسري.
í
í
í
که دانسته به کشت افتاد ازوي کشتبان برگشت،
سرش کوبيد آن چندان که اشتر ناتوان گرديد.
زباش گنگ زورش گم، عجب افتاد در افتاد،
فرار آورد از مستي چو حالش آنچنان گرديد.
(24)
مٺيون لهي مَهاءِ، جي تو چانگا چِنيون،
ولڙيون سي وِهه ساءِ، اڃا تو مهنديون.
í
í
í
گياهي را که تو پنداشتي شيرين و خوردي بيش،
مگر تلخي ازو ديدي و احساسِ ضرر کردي.
همين تلخي که دارد نسبتِ شيرين بترس ازوي،
و گرنه ابن چنين داني که بهجت را بتر کردي.
(25)
وٽي سيٽ سوٽ، پاءِ پنهنجي ڪرهي،
وليون واس ورنيون، پهريون مٿي پَٽ،
چانگي چڱي چٽ، ته پوءِ نه رهندو پنڌ ري.
í
í
í
بياور ريسمانِ سخت تابيده بدستِ خود،
که تا اين اشترک بندي، که داند شدّت آواره.
گياهي مشکبو هر جا زمين را زيب و زينت داد،
چرد ازوي اگر يکبار ماند مدّت آواره.
(26)
ڪين جو ڪيڏاهم، چانگو چکي آئيو،
تاڻئو تيڏاهم، نيٽ ڇنايو نڪري.
í
í
í
ندانم از کجا چيزي چشيده آمد اين اُشتر،
که هر گاه است در غوغا،قراري بر نمي گيرد.
گسارد ريسمان يک لخت بگريزد ز جائي خود،
چه چيز است آن کزو اشتر فراري بر نمي گيرد. |
