سيڪشن؛ شاعري

ڪتاب: ڪليات حسين ديدڙ

صفحو :27

  

 

وٺو ڊوڙيا دورنگا دُز حرامِي،
ڪِتا   بَد   خيال،   احمق  بي   ارامــي.

 

اکيس، ويندي هٿون هي حورزادي،
ڪتي  مين  نال،  تان  جُٺ جوڙ تعدي.

 

ملي بر وچ ميڪون اڄ ڪنوار ڳاڙهي،
ڀڳا   بُـزدار(
2)  بَد ڏنــد   ٽــيڙ   ڏاڙهــي.

 

جڏان پهتا پري ڪون گرگ لاغر(3
ڏس  پِيالا  اجـل   آ   مــوت    ساغر(
4).

 

ڏٺس نزديڪ جان هُڙڪِيا هچارا،
کاوي   جنبش،   ڳيا   ڏر   ڏيل   سارا.

 

ٿيس نازل صحيح سڪرات ويلا،
قضا  تقدير   ڪڍ   مـــاريا   سڪيلا(
1).

 

اکيس: يا رب ميڪون خلقيءِ خداپاڪ:
ڪنون  طفلي  عمر  غمناڪ! غمناڪ!

 

ڏتئي ميڪون مهد(2) لاڪون ڪشالا،
سچا سائين! تـڙين رڪ(
3) روءِ ڪالا(4).

 

ڪتا هڙڪيا هڪل(5)، رد رول ٿيوي،
متان  چڪ  مـــار  مـــيڏا  خــون  پــيوي.

 

نهين ميڏا اتي ڪوئي قبيلا،
پنهون  ڳيا  ڇـوڙ  جــو  وارث  وســيلا.

 

ڪران ڪنهن دي اڳون مين دانهن فرياد،
ڪــرو  قادر  عـــلي  تـــي  امـــر  اِرشـــاد.

 

هــلان   ڪيتي جنهين مين تي هچاري،

تنـهين ڪون هڪل حيدر سانگ(1) ماري.

 

جنهين دي نال ميڏا عشق ذاتي،
اهو  ميلين   سڄڻ،   يا   ڏي   مــماتي.

 

سڏي جيڪو خدا ڪون دل بجانون،
تنهين  ڪون  رب رکي هر دو جهانون.

 

ڪري مولى اڳون جو مرد آزي،
ڪـري تنهين ڪون سگها رحمان راضي.

 

نحن اقرب نهين دم دور سائين،
سڏي   جيڪو   جٿان   پهچي  تـٿائين.

 

هويا فرمان حق دا لاجوابي،
هيٺون   پيرين  ڏلي(
2) ڌرتي   شــتابي.

 

ٿيا غائب گلابي گل هزارا،
ٿيس   حامي   نبي   حضرت  سونهارا.

 

حڪم ڪيتا قضا ظاهر ضروري،
ابـر   هـيـٺـيــون   ايا   مــهتاب   نــوري.

جوين يونس نبي، ڳيا پيٽ ماهي،
توين  امداد  تنهن  دي   ٿـــئي   الاهــي.

 

خليل الله جوين آڙاهه آيا،
خــدا وچ  باهه  بالڪل  خوش  ٻلـهايا(
1).

 

رکيا منڌ ماه ڪون سائين سلامت،
ڪنون  هڙڪئي  گرگ، هٿ ڏي امانت.

 

وصل دا جام پيتس پر پيالا،
خدا  ڪيتس   سڀو   معافـي   ڪـــشالا.

 

عدن وچ لنگهه ٿئي اندر اطاقي،
چني   دا  پاند   رهه   ڳيا   قدر   باقـي.

 

اهين سببون رهيا سو پاند ٻاهر،
ڀلي   هووي   نــشاني   نــيڪ   ظاهـــر.

 

متان آوي پنهون محبوب جاني،
ٿـيوي تسڪين(
2) تنهن ڪون اهه نشاني.

 

رهيا   محـــروم   ظالـــم   اجـــــڙ   والا،

هويا  بزدار   دا   مـنهن   ســياه   ڪــالا.

 

چُني دا پاند گهن هي هي ڪَريندا،
ڏوهين  هٿ  چا  ولا  منهن  تي مـَريندا.

 

اُجڙ ڳيا آپڻي منهن در پهاڙان،
دُنبي  ميشان،  بزان  ڦاڙيان بَـگهِياڙان.

 

پلؤ در دست ڪر ٻيٺا مُجاور،
ٻِلهايا  رب،  پنهون  دي  ڪـــاڻ  رهــبر.

 

ڪيهي ڪيهي ڪران تعريف ڪيهي،
عقل  اوري  کڙا  وه!  عـجب   جــيهي.

 

رهيا انسان دا هُڻ عقل اوري،
ڪري  تدبير نُـون   تقــــدير   ڀــوري(
1).

 

ڪئي واصل ڪِنان ڪون هي وڇوڙا،
اُٿـــيسي  عشق  عاشق ڏي   مَــــروڙا(
2).

 

ٿيوي محبوب دا مشتاق واصِل،
ڪري   معشوق   شالا   اَلہ   حاصــــل!

در بيان آمدن پنهل خان بنزد خان عالي پدر خود. و ياد آمدن سسئي پنهون را. و برخواستن از صحبت پِدر. و منع ڪردن پدر و برادران او. و انڪار ڪردن پنهون خان. و راه گرفتن عاشقي، بطرف محبوب خود.

 

پنهون ڪون بند ڪر ڳئي قيد ڀائِي،
چَنون  سر  تي  ملامـــت  چــور  چـــائي.

 

ڳئي گهن شاهزادا زور زوران،
نـڪا ننگ(
1) دي نِگهه ڪيتي لَغوران(2).

 

جڏان منزل سڀا ڪر ڪيچ آئي،
قلعي   دي   در   اَتي   ني  اُٺ ٻلهائي.

 

خبر پئي خان عالي ڪون جڏاهين،
ڪتس   اَلحمد  تنهن  ويلي   تــــڏاهين.

 

جنهين   اول   اُهين   ڪون   آ  سُـڻايا،

تنهين  ڪون شــتر چـوڳا(1) چــا   ڏِوايا.

 

اَها مهري ميا رفتار والا،
ڏتـــس   دستار   تي   ڏوجها   دوشـــــالا.

 

جنهين ويلي پنهون دا ٿيا ملاقي،
بــــهاري   جـــان،   جـــا   آهـــي   فــراقي.

 

شتابي نال ڀاڪر ڀيڙ پايس،
پنهل   ڪون  سـور(
2) سيني نال لايس.

 

اکئين چون آب آندس ڀر شڪاري،
کڙا   رووي،   رڙي   وهمون   وچاري.

 

وڇوڙي، غم، الم ڪيتي جدائي،
نه  هوندي  ڏينهن  ڏک  دي جو سدائي.

 

ملي مادر پسر ڪون آ پياسي،
قبيلا   خويش   تـــي   ماسات   ماســي.

 

سپہ نوڪر سڀئي خوش خويش ڀائي،
ملڻ  دي  ڪاڻ  خوش   ٿي  خلق  آئــي.

آئي ماڻهو، ملئي ڪل جنس ڪسبي،
صحن   ســارا   ڀــــريا   زنـــار   تســبي.

 

لنگهي، لوري وڄيندي ساز ويهان،
وڄي   نوبت،   نغاري   رات   ڏيــنهان.

 

ٿيا خوش خال عالي بهت راضي،
ڳئي  سڀ  وسر  وڇـڙئي ڏينهن ماضي.

 

وچون گذرئي ڏهاڙي چار يا پنج،
وڇوڙي  چا  ولا  ڪيتي  سنبر  ســــنج.

 

ڪنيزڪ معتبر ڪائي سياڻي،
اهي   آکـيس   مــيان   پنــهل   آرياڻــي.

 

نهين ايوين ڪريندي مرد ننگي،
جيڪي   هوون   بهادر   جوان  جنگي.

 

قبيلا، حرم، هيڻي ذات توڙي،
نه  ڪـو جيئندي ڪوئي اشراف ڇوڙي.

 

بلوچان ڪون وڏا هڻ لقب لايئي،
ڪتوئي   ڪم   ڪچا   جو  پير پايئي.

 

متان هوندي حياتي ننگ ڇوڙين،
نه   وت(
1) نامرد  ٿي   ناموس  ٻـوڙين.

 

مريندي مرد لافان ڪر مقالان،
ســڏينــدي    بيوفائـــين    ذات    زالان.

 

جيهي تين خان ڪيتي ڪر گذاري،
نه ڪا تيوين ڪري بي ريـش(
2) ناري(3).

 

جوين ڇوڙيا شرم تين هي بِگانا،
نه  ڪو  تـيوين  ڪري  ڪملا(
4)  دوانا.

 

توڙي مين تي تپين، تي تيغ چائين،
ته  ڀِي   ميڏا  سخـــن  دل  نال  لائــــين.

 

سِگها ڀنڀور وڃ تون ڪيچ ڪون ڇوڙ،
سڀئي  ٻن  گهــت اهي حلوي، پُلا، ٻوڙ.

 

ڪرين   توڙي   گداگر   ٿي   گــــدائِي،

شرم(1)  دي  نال  شامل   ٿي   سـدائِي.

 

اُهين طعني، تنهين ڪون تير ماري،
ڳئي  مِل مـير ڪون محڪم منجهاري.

 

ڪنيزڪ شير تي شمشير تولِي(2
رکيا  سانگا  نه  ڪو  سرويچ گـولي(
3).

 

پيس دل تي تڏان معشوق لالا،
بدن    بلوچ    دا    ٿيا    جــوش   والا.

 

پلنگ پيا ياد تنهن ڪون، تي پٿاري(4
اکيس،  مين  ڇوڙا ڪِـيون گلنار ناري.

 

چنون مين نال ڪيتي هي مدائِي،
هُوي   شالا   خجل   خر   سو   سدائِي.

 

ايا عالي اڳون اِيوين الايس،
منگي   رُخصت   ڳچي  وچ پاند پايس.

پنهون پڌرا سخن آکيا زبانون:
چُنون   مــــيڪون   وڃــايا   دوجهانــون.

 

پَيم دل تي قصد ڀنڀور ويسان،
نه ڪنهن دي منٿ مين  مُطلق  منيسان.

 

قسم ڪيتم نه ڪجهه در ڪيچ رهسان،
صحيح  ڄاڻو نه مين لَڄ(
1) ويـچ ٻهسان.

 

ڪيتي حيلي هزارين خان عالي،
نه   ڪر   بابا!   مِٺا   تون وڃــڻ والِـي.

 

ٿئي نازل اسان ڏي پيش پِيري،
ڪريسِي   ڪون   ميڏي   دســتگـــيري.

 

اکيس بابا! نه ڪر ميڪون ڏُهاري،
گذر  ڳئي   مــين  اِٿان  جيڪا  گذاري.

 

ويسان بالڪل نه مين هڪ رات رهسان،
نه   مين  طعني  اٿاهين  تِير  ســـهسان.

 

اُٿيا جلدي ڪُلهي وچ ڪر سَيڪلا،
هويا   مادر   پدر   ڪون   واءِ   ويــلا!

رکيا شمشير تي چا دست غازي،
مجازي لوڪ  ول ڳـئي سڀ روازي(
1).

 

شتر ڪاڇي اها ڪوئي قنڌاري،
اٿايس   آپ   دستين  ڪـــاڻ   ســـواري.

 

اٿيا ڪيچي ڪمر ٻڌ پر شڪارا،
نڪل   نروار   ٿـيا   نـــر   مار   نـــعرا.

 

ٿيوي يڪ دل جڏان جيڪو يگانا،
هرائي   نفـس   جـــنگ   بازي   بـــگانا.

 

همت ”حسين“ جي وت تون ڪريسين،
مٺي   محبوب  دا  مجرا(
2)   ڀريـــسين.

 

هويا شہ چڙهه پنهون راهي روانا،
ملي  تنهن  ڪون  شلا معشوق  جانان.

 

ڳڌي جنهن واٽ جا ڀنڀور والي،
ڪڍي قادر تنهين  دي  ڪـپ  دوالي(
3).

 

ڇٽڪ ڇوهون پيا سو مت مهري،
ڪري پرواز باشي(
1) وانگ   بحري(2).

 

ڪريندا سير منزل رات ڏينهان،
پلٽ   مهري  پيا  چون   باد   مــينــهان.

 

صبح دا وقت آها فجر ويلا،
ڏٺـــس   هـــڪ   آدمـــي   آهـــا   اڪـــيلا.

 

ولايس واڳ اُٺ دي ڪاهه آيا،
صحيح  ڪيتس  بـــشر   مخلوق   ڄايا.

 

پنهون شہ لهي ڪتي تنهن نال گويا،
ڪيها  ڪم  ڏس  تيڏا  سڃ  نال هويا؟

 

ٻيٺا در دشت(3) تون هين ڪيون بگانا،
تــون  هــــين  هوشــيار  بـــندا  ياد  وانا؟

 

ڏتي ولدي تنهين فرياد جيهي،
آکيس،  ڏک دي ڪران مين ڳالهه ڪيهي.

 

ملي ميڪون اٿان هڪ حور ڄائي،
وتي   رلدي  پـري  رو(
1)  پير   چـــائي.

 

ڦري روندي ڳليندي ساٿ والي،
رڙي  رووي   ڪـريندي   نار   نالي(
2).


 


(2) بزدار= ٻڪرار.

(3) گرگ لاغر= ڪمزور بگهڙ.

(4) ساغر= پيالو.

(1) سڪيلا= ترار.

(2) مهد= پينگهو.

(3) رڪ= سخت، ڏاڍو، خبيث.

(4) روءِ ڪالا= ڪار مُنهون، بدنيت.

(5) هڪل= تَڙ.

(1) سانگ= نيزو، ترار.

(2) ڏلي= ڦاٽي، ڏاري.

(1) ٻلهايا= ويهاريو.

(2) تسڪين= دلجاءِ.

(1) ڀوري= ڀورا ڀورا ڪري، ٽڪر ٽڪر ڪري.

(2) مروڙا= مروڙو، زور، مهٽو.

(1) ننگ= شرم، زال.

(2) لغوران= لغور، لاغر، بيهمت،ڪمينو.

(1) چتر چوڳا= چوڳو اُٺ، چئن سالن جي ڄمار وارو اُٺ.

(2) سور= سوري، ويجهو ڪري.

(1) نه وت= نه وري.

(2) بي ريش= بي ڏاڙهي.

(3) ناري= عورت. جيهي.... ناري= اي خان، جيئن تون ڪري گذريو آهين (جو نَنگ ڦِٽِي ڪري آيو آهين)، تيئن جيڪر ڪا بي ڏاڙهي (عورت) به نه ڪري!

(4) ڪملا= ڪملو، چريو.

(1) شرم= ننگ، زال.

(2) تولي= توري، وزن ڪئي.

(3) ڪنيزڪ........... گولي= ٻانهيءَ گويا شير تي تلوار کنئي، اُن سرويچ گوليءَ، پنهنجي سر جي ڪابه پرواهه نه رکي (سچ چئي ڏنو).

(4) پٿاري= پاٿاري، سمهڻ جي جاءِ، زال.

(1) لڄ= زال.

(1) روازي= رواجي. ٻلر گويا، ٻِچاپڙا.

(2) مجرا= مجرو، سلام، آداب.

(3) دوالي= چم جي رَسي، جا باز جي ٽنگن ۾ ٻڌل هوندي آهي.

(1) باشي= باشو= باز جو قسم.

(2) بحري= شڪاري پکيءَ جو قسم.

(3) دشت= بيابان.

(1) پري رو= پري جهڙي، حسين.

(2) نالي= نالا، دانهون، فريادون.

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ

© Copy Right 2007
Sindhi Adabi Board (Jamshoro),
Ph: 022-2633679 Email: bookinfo@sindhiadabiboard.org