|
ٿيوان جي بي ادب هووي خواري،
وڃان ڪيڏي ڳڌا محڪم منجهاري.
ڪرو سهوان(4)
سڀيئي معاف مين تي،
پنهل سائين! سدا هي لاج(5)
تين تي.
اسان ڏي عجيب احمدﷺ
شال ڌوسي،
قبر قيامت اندر، همراه هوسي.
ولا مَهه رخ ڪنيزڪ ڪا سڏائي،
شتابي شهر پاسي چا چلائي.
ڪتس تاڪيد گولي ڪون تمامي،
آکيس سڏ آڻ جلدي هر آسامي(1).
ڪپڙ واليان شتابي آڻ ٻانهان،
ڪريسان مين اِٿان آپي صلاحان.
ڪنيزڪ ڪپڙ والي ڳول آندي،
ڪتانس وچ حويلي دي هڪاندي.
تنان دي پيش پڌرا ڪر الايس،
نيازون کڙ ڳچي وچ پاند پايس.
ڪهيس ڪپڙي ڪلي کُنڀ خان چاڙهئي،
جلئي جامي بره دي باه ساڙئي.
لڳي تختي اُتون ٿئي تار تاران،
سڀئي ڳل ڳئي ڏتيان مجذوب ماران.
متان ٿيو پنهل تي ڪجهه ٻي راضي،
مَنون(2)
ميڏا الہ دا اسم آزي.
تساڏا حق سڀو مين پلؤ پيسان(1)،
ڪنهين دا رنج بالڪل سر نه چيسان.
نڪو اگهه- پاڙ مين پڇسان بزازي(2)،
ڏيسان ڏوڙي(3)
ڪريسان سڀڪون راضي.
ڪنهين عاشق عقل والي اَلايا،
آکيس، مائي اسان ڏا ٿيا سوايا.
قضا دي نال جيڪا ٿئي زياني،
اسان ڄاتا حڪم هويا رباني.
اسان بخشا سڀو حق ول نه آسون،
اهو گهن مال ڪتلي ڏينهن کاسون.
انهين ويلي سسئي صندوق آندي،
ڪلف لاهيس ڪڍيس زر، سون، چاندي.
ڏتي قيمت ڏهاني(4)،
روڪ ناڻا،
توڙي ڪنهن دا نوان ڪپڙا، پراڻا.
ڪتيانس خوش سڀي ڪر زر حوالي،
آکيس وڃ ٻئي ڪرو مل گهن دوشالي.
عجب دولت دورنگي دل رجهائي(1)،
اُتاري درد غم وهندو(2)
وڃائي.
ڳئي خوش ٿي ڪريندي قيل قالان،
ڪتوني شُڪر ڦاڙيان پنهل شالان.
پنهل شالا شهر ڀنڀور آوي،
وڃن دشمن تنهين دي ملڪ جاوي.
ٿئي راضي ڪريندي لک دعائين،
پنهل ڪون اجر ڏيوين الہ سائين!
شُڪر، شهه زور ڪيچي شاه آيا،
هٿون جنهن دي اسان هي فيض پايا.
شڪر الحمد، عربي ڄام ڄايا،
هويا طالع تڏان سڀ دا سَوايا.
شرف شاهي، لقب لولاڪ، جنهن ڪون،
ڪِتا سجدا عرش افلاڪ تنهن ڪون.
ڪِتي ملڪان فلڪ تي شادماني،
پڙهئي حوران بهشتان وڃ دوگاني(1).
در بيان گفتگو ڪردن و سعيا ڪردن شادي سسئي و پنهل خان
شروع ڪر شعر شادي دا شتابي،
آئي رت چيٽ دي موسم گلابي.
ڳئي سردي سونهارا چيٽ آيا،
ڪيهي فرصت ڪريجي سنبر سعيا.
سسئي هڪ روز دائي ڪول آئي،
الايس ٻهه ٻُجهاري(2)
ڳالهه ڪائي.
آکيس ويندي اجائي عمر ميڏي،
منگان مشتاق مين هڻ مدد تيڏي.
متان مين مر وڃان اينوين اجائي،
پنهل دي سڪ ڳڌي سر نال چائي.
سڻيو سي وعدهء تحقيق رب دا،
”نحن اقرب“(1)
سڄڻ نزديڪ لڀدا.
اڱڻ آيا نهين محبوب ملدا،
عجب وسدا پري دلدار دل دا.
ميڪون مشڪل جدائي نال جيوڻ،
ڏهاڙي ڏيک پيالا زهر پيوڻ.
اُٿي ڪرڪا همت مين نال دائي!
مِلا ميڪون ميڏا محبوب مائي!
بِرهه دي باهه ٻهه ٻهه نا ٻليسان،
نه جيندي دم جدائي وچ جَليسان.
ڪرن نيڪي قديمي قرب والي،
ڪريسن ڪِيا مدد جي اندر ڪالي.
اُٿي ڪر ترت ميڏي مددگاري،
آئي درپيش وَهه موسم بهاري.
ميڏي پِيو- ماءُ ڪون تون ڏي صلاحان،
ٻلهائي ڪونه ڪو اشراف ٻانهان.
ڳچي وچ پاند پا ڪر زور زاري،
ڪرين اڄڪلهه اُٿي جيوين تياري.
ڪنيزڪ ڪول مالڪ آ شِتابون،
اَلايا سخن ڪوئي بيحجابون.
آکيس مين هان تُسان ڏي در دي دائي،
قديمي خاڪ قدمان دي سدائي.
ڪريسان عرض، دل دي نال لاوين،
متان ميڏا سخن سائين! ولاوين.
پنهون ڪرن گهن تُسان گهر آپ آندا،
تسان ڪون بهت سوئي هي سُهاندا(1).
ڪرو تنهن دي اُٿي ڪم دي تياري،
اي مر مِير دي دل دي منجهاري.
نياڻيان دي ٻلهائي ڪيا چڱائي،
پرائي چيز بالڪل هي پرائي.
نهين باور اُتي ڪوئي حياتي،
ڪڍي سر تي کڙا هي موتُ ڪاتي.
سڻي مالڪ، سڀا گفتار ساري،
ڪهيس دائي! متان آکين دوباري.
اسان جيڪو سخن ڪِتا زبانون،
پنهون دي نال پيوند دل بجانون.
ڪريسان جلد مين ڪم دي تياري،
لهيسان زود سر تون بار باري.
وهاڻي(1)
رات سج اُڀرڻ دي ويلي،
سڏئي رنگريز ڪامي ڪُل سويلي.
آکيس، ميڏي تُسان جي(2)
عمر ٻيلِي،
سپاهي سڀ سُڻو، تي خاشڪيلِي(3).
ٿيا ميڪون ڪرڻ ڪم دا ارادا،
ٻلهايم آڻ در تي ملڪزادا.
سخن ميڏا سڻُو دل نال لائو،
اُٿي ڪم ڪار دي وچ هٿ رَلائو.
ڪرو سامان سڀ موجود تياري،
رهو هوشيار هردم باهوشياري.
گهنو(1)
زر ڏي زياده خوب چيزان(2)،
آون جيوين پسند البت عزيزان.
اول آڻو سُناري شهر والي،
ڪريجي ڪڍ تِنان دي زر حوالي.
هڪي دم زود(3)
زرگر(4)
ول آندي،
ٿئي رنگريز دي حاضر هڪاندي.
سُنارِيين نال کوليس رازُ رايا،
ڪهيس: ڪم دا ڪَرو وڃ سنبر سعيا.
منت ميڏي منون ڪر جستجوئي،
شِتابِي لاه ڏيوو ڪم سڀوئي.
سُخن لائو سڀو سُڻ نال سيني،
رسائو جوڙ ڪم اندر مهيني.
گهنو مهران، گهَڙو زيور طلائي،
جَڙو تنهن تي جواهر بي بهائي.
زيور زر دي اُچي عمدي بڻائو،
امل ماڻڪ اتي موتي جڙائو.
ڪُندن(1)،
ڪِتلي قسم ياقوت هيرا،
ملائو مين(2)
زري تي بينظيرا(3).
ڪرو در دست داڻي سرخ لعلان،
ڏيون زيور ڀلي جهلڪار(4)
جهالان(5).
حسن بانو پري ميڪون پياري،
هميشه حور دا هي بخت باري.
آئي گهن گهر سناري مال مايا،
عقل آهر تنان سڀ زور لايا.
ٿئي استاد مل موجود ويهان،
لڳي ڪم ڪون ڪريندي رات ڏينهان.
ٻڌيان ڪمريان سپاهيان اهلڪاران(1)،
وساريا خواب دل تون خبرداران.
پٽون ارمڪ، روي ريشم زري دي،
اُچي ململ مهانگي مل خريدي.
سلاري سُرخ سوهي گڏ ڪرائي،
گلابي گج مقشبندي(2)
ڀرائي.
چنيان چيري(3)
سنهي سو ٿان آندي،
بزارون مل منگائي دل سهاندي.
ڪهي مالڪ بهت خرچو خزانا،
سلح سامان مر هووي شهانا.
چوڙي ٻيڙي ڪرو موجود ٻانهين،
رسائو خبر ميڪون سنجهه صباحين.
سڻائو سڏ(1)
ڪرو قاصد رواني،
آون مر لوڪ سينڌي(2)
تي بگاني(3).
لِکئي خط ڪانڍ(4)
دي هر ملڪ پاسي،
منگائي معتبر تي عام خاصي.
شهر ڀنڀور ڪون گهر گهر سڻايا،
آڻايا آپڻا توڙي پرايا.
سڏائي بورچي سُرتي(5)
سِياڻي،
پڪائي طعام تازي، خوب کاڻي(6).
شروع ٿيان شيرڻيان، گلفند جُڙائي،
جليبيان، هر قسم حلوي بڻائي.
جڙن آچار عمدي عجب جيهي،
سڻاوان وصف ڪيهي ليک(1)
ڪيهي.
پُلا پُر ڍاڪوين ڪيتي قطاران،
وتن چائي نفر، نوڪر هزاران.
پلا پڪدي، گهتِي قشمش انگوري،
اُٿائي بُو ڪبابان چُون کٿوري.
هووي تاڪيد دمدم نانوايان،
ٿئي جڙ تيار مربي تي مٺايان.
ڪران ڪتلا ذڪر شادي شهاني،
اسان ڪون خبر ڪيهي خاص ماني.
اُطاقان، سؤ اُتاري ميل جائين،
صفا ڪيتيان اڳي سڀ صحن تائين.
چندي(2)،
خيمي(3)،
قناتان آڻ کوڙئي،
منهه ڄڃ دي جلاري(1)
جوڙ جوڙئي.
صحيح انجام ثابت ٿيا جڏاهين،
منگائي لوڪ تنهن ويلي تڏاهين.
ڪِتا مالڪ اجايا هي پسارا،
اُلَٽ پئي خلق آيا لوڪ سارا.
هزارين هر طرف دي خلق آوي،
شتر، گهوڙي، آتي ڪِتلي ڪجاوي.
ڏِتي هي ڄڃ پنهل دي آ ڏکالي،
هوئي(2)
حاضر سڀي سُني موالي.
ٿئي موجود ماڻهو وانگ ميلي،
عجب انسان، تي اُستاد، چيلي.
سڏايا ڪل قبيلا، خويش، ڀائي،
چندي چوطرف ڪِتلي خلق آئي.
ڪئي(3)
اشراف ڪيئي سِهل سادي،
ڪنان(1)
مرڪب(2)،
ڪئي پيرين پيادي.
وڄاون ساز مطرب عجب چالي،
ٿيون سڻ شاد ماڻهو شوق والي.
دمامين، دول، دف، وه چنگ وڄدي،
تماشا ڏيک آون لوڪ ڀڄدي.
ڪري شرناءِ تي ڪرناءِ ڪڪاران،
سوين سُرندي ڪرن پلپل پڪاران.
تنبوري تُرم وڄدي طبل تازي،
ڪريندي چنگ عالم وچ آوازي.
مچائي ڌم شهر وچ آڻ سازين،
ڪتي ڪن خلق دي ٻوڙي آوازين.
دنيا ڪون ڪجهه نهين پرواه ڪوئي،
تماشي دي ڪران ڪيا گفتگوئي.
وتن چائي پخالي سؤ سنداري(3)،
پڄاون آب هر ڪنهن دي اتاري.
اُطاقين مٽ دلي پُر ڪر پخالي،
ڏيون سڏ سڏ سگهي سڀڪون سنڀالي.
صبح تي شام پڪدي طعام تازي،
نڪو ليکا لکڻ دا بي اندازي.
چڙهن ديڳيان هڪي دس(1)،
سؤ هزارين،
پڪاون طعام تازي منهن خرارين.
ملي مهمان سڀڪون طعام خاصا،
کاوي خوش ٿي ٻيٺا هرڪو خلاصا.
بلوري خونچي پُر طعام والي،
ملن اشراف هر ڪنهن ڪون نرالي.
وهاوان ڄڃ پنهل دي مار نعرا،
ٿيا خوش کا تمام لوڪ سارا.
نسائين نال پُر ساري حويلي،
ڳاون سهري سڀا سرتي سهيلي.
ننڍيان مل نوجوانين نت نسائين،
مارن جهمريان صبح تي شام تائين.
ڪتي کڙيان اچي ڪڍ ويس خاصي،
کٿوري مشڪ عنبر نال واسي.
ڪيتياني سينڌ سرمي چشم ڪجلي،
حسن ڪيتا تنان دي تاب تجلي.
ڳچي پشواز(1)،
جامي جوڙ ڪنوارئين،
ڪرينديان ناز ڀريان ناچ نارين.
کُليان زلفان، بلوري بدن ڀوري،
ڪرن آواز اندر ناچ نوري(2).
چائن چشمان ڏرائڻ ڏي ڏکالي،
ڪرينديان موهه مجنون سڀ موالي.
ڪرن ڌم ڌام وڄدي ساز ساڄي،
پون گلنار دي برگوش واڄي.
پنهل پروس پلنگ ٻيٺا اڪيلا،
منگي محبوب دا مشتاق ميلا.
ڪِتا حملا حسن دي فوج باري،
آيا دُز نفس در مشڪل منجهاري.
سدائي عشق دا هي شانُ اعليٰ،
عُشاقان ڪون ڪري مقصود والا.
در بيان شادي ڪررن سسئي و پنهل خان بايکديگر، و تمام شُدن اُميد عاشق و
معشوق
ڪريجي ڪاڄ دا سعيا سويلي،
نِباهڻ ڪم نهين لائق اويلي.
ٻلئي(1)
فانوش روشن رات هوئي،
زنانان لوڪ يڪ جا ٿيا سڀوئي.
پنهل دي پيش آيان سنبر ساليان،
ڪرينديان سونڻ(2)
سهجون حسن واليان.
اندياني گهوٽ ميندي، گهوٽ لائي،
ڏتيان شہ ڇوڙ مهران ڏهه طلائي.
ڳيان ٻنڌ ٻانهن دي وچ جوڙ ڳانا،
ڪِتوني شرط شادي دا شهانا.
ايان وَل ڪنوار دي ڪولون ڪناري،
لِڱان ڪون مشڪ لاون ڪر اُماري.
ڳتيوني(1)
سر سسئي دا چير چوٽا،
ڀلي مر ڪانڌ ڏيکس، مَلڪ ٻيٽا.
بَينسر بُولا دُري موتِي مهانگي،
ڪريندي رات روشن شمع وانگي.
دُري، دُر، هار چندن، سرخ لعلان،
ڏيون جهلڪي اندر ظلمات(2)
جهالان(3).
زيور زر دي سڀئي منڌ ماهه پائي،
فلڪ دي ملڪ ڏيکڻ ڪاڻ آئي.
رَلايا مشڪ ميندي ڀر ڪٽوري،
رتياني(1)
دست بانو(2)
دي بِلوري.
عروسي ويس پهري ملڪزادي،
ڪريندا رب جنهن دي رات شادي.
گذر ڳئي ريت(3)
رهندا قدر باقي،
اَلہ ٽالي عشاقان تون هلاڪي.
وڇائي سيج تي سهجون نهالي(4)،
گُلان ڪيتي عجب گلڪار غالي(5).
ڀرياني نرم بخمل دا وهاڻا،
کٿوري خاص واسِيا مشڪ هاڻا.
سڏيا قاضي معلم جلد آيا،
شرع دا شرط تنهن هرهڪ پڇايا.
پڇا مالڪ ڪنون ڪر سوال قاضي،
پنهل دي طرف راضي ڪي بيراضي؟
ڪهيا رنگريز، ڪيچي نال مين ننگ(1)،
گذاريم ڪر اڳي ٿيا نقش برسنگ.
ٿيا ڪوتہ سخن بخشان بحالي،
پنهل دي بخت آ ڪيتي ڪمالي.
پڙهيا نڪاح چا آندي ڇُهاري،
ڏتياني ونڊ ولها وچ راڄ ساري.
ٿيا موجود صندل گرم پاڻي،
چڙهيا کاري پنهل عاشق آرياڻي.
آئي پوشاڪ پهري خان ڪيچِي،
ٻڌي سر تي پنهل زر پاند پيچِي.
مچايا هُل عطر سر مشڪ هاري،
چلئي گهِن گهوٽ ڪون سهجون سنگاري.
ڏيوي منهن ماه وانگون نُور تجلِي،
ٻلن ڏيوي، ڏکيجن نين ڪجلِي.
سوين سِهري، سهيليان عجب ڳاون،
ٻَڌي ڪُنرا(1)
ڪِناري نال آوِن.
ايان محلي اندر گهن گهوٽ بنرا،
ڪِتا صاحب سچي سلطان سنرا.
چڙهيا سر سيج دي ڪيتس اُمارا،
مدمغ مير مانجهِي شاه دارا.
ٻلهايا ڪنوار دي ڪولون(2)
ڪنعانِي،
ڏِٺس نروار نيڻان نال جانِي.
هويا خوشحال ٿيا ڏُرِ(3)
ڏک ڏوڙا(4)،
ڪڍئي قدر جدائي تي وڇوڙا.
ڪتوني شرط لاوان دا شِتابِي(5)،
حوالي گهوٽ دي ٿيا گل گلابِي.
ڪِتا محلات روشن چا چِراغان،
رهيا بلبل اندر گلزار باغان.
ولائي در، ڪُلف، قابو ڏِتاني،
سڀي مامور محڪم جا ڪِتياني.
اندر معشوق عاشق ڏون خلاصي،
ڪِتاني ڏک خدا سڀ ڏور پاسي.
عجب قدرت اول آها آرائين،
ارائين آپ ٿيا ول باغ سائين!
اُڏر بلبل ٻهي گل تي پياسِي،
سِنگهي سُرهاڻ سو خوشبوءِ خاصِي.
صحن سينا صنم دا تخت شاهِي،
ڪَريندا ٻهه تنهين تي بادشاهِي.
آيا در دست غازي دي غِزالا،
ڪمر چون ڪڍ خنجر ڪيتس حلالا.
(4)
سهوان= خطائون، ڀُلون، چوڪون.
(1)
پلؤ پيسان= پلاند ۾ وجهنديس. تساڏا.........
پيسان= اوهان کي پنهنجو حق ملندو.
(2)
بزازي= ڪاپڙي، ڪپڙي وارو.
(1)
رجهائي= ريجهائي، راضي ڪري.
(1)
دوگاني= ٻه رڪعتون نماز نفل.
(2)
ٻجهاري= ٻجهارت جهڙي، ڳجهي.
(1)
نحن اقرب= ونحن اقرب اليه من حبل الوريد (قرآن
شريف). ۽ اسين انسان کي سندس گردن جي رڳ کان
به ويجها آهيون.
(1)
سهاندا= سهائي ٿو، سونهي ٿو، ٺهي ٿو.
(3)
خاشڪيلي= خاصخيلي، ٻانها.
(1)
گهنو= وٺو، خريد ڪريو.
(2)
زياده خوب چيزان= تمام سهڻيون شيون.
(3)
ملائو.......... بينظيرا= سون تي ميناڪريءَ جو
عمدو ڪم ڪريو.
(1)
اهلڪاران= اهلڪار، لائق.
(2)
مقشبندي= مقيس، زريءَ جو ڪم.
(3)
چيري= ڪپڙا. سلح سامان سڙو.
(2)
سينڌي= سينڌ وارا، ڏيٺي، واقفڪار.
(3)
بگاني= ڌاريا، اڻڏيٺي.
(5)
سرتي= سرت وارا، سياڻا، هوشيار.
(3)
سنداري= سانداري، کَلي، پخالي.
(1)
پشواز= گهيرائون پيشگير، خاصا ڪپڙا ڪري ناز
سان نچنديون پيون وتن.
(2)
نوري= نورا، پيرن جو ڳهڻو.
(1)
ڳتيوني= ڳتيائون، ڳنڌيائون، ويڙهيائون.
(3)
جهالان= جهلڪا، جهلڪار، چمڪاٽ.
(1)
رتياني= ڳاڙها ڪيائون.
(4)
نهالي= نهال مون خوشيءَ مان.
(1)
ڪنرا، ڪنرو، ڪنري، گول. ڪنرا ٻڌڻ= گولائي ۾ ٿي
ويهن، حلقه بنائي ويهڻ.
(2)
ڪولون= ڀرسان، نيڙي، نزديڪ.
(4)
ڏوڙا= ٻيڻو. هويا......... ڏوڙا= جيڪو دل ۾
(ٻيڻو) درد هوس، سو دور ٿيس ۽ ڏاڍو خوش ٿيو.
(5)
ڪيتوني........... شتابي= لائن وارو شرط (رسم
موجب) جلد پورو ڪيائون.
|
