|
سونجهي سوُنجهي مُنهَن، وَني وٺجانءِ گهوٽ لئه،
متان توکي نُنَهن، اڳتي ڏولاوا ڏئي.
سنڌڙي تون ائن هيکلي، جيئين راجسٿان،
پر مون سنڌ سمان هيکل ڪا نه ڏٺي هُتي.
ڀائين ٿي ڌنارَ سڀ، سنڌڙي بگهڙ تون،
تڏهن نانهه مٿئون ٻوٽي توتي ماس جي.
برقعي مان ٻاهر ڊگهو هَٿ ڪري بيِبي،
اڃا غريبي، ساڳي آهي ڏيهه ۾.
چڪري ويلڻ ساڻ هوءَ ويلي پئي مانڙي،
آهي سنڌ سٻاجهڙي، صدين کان ساڳي اڃان.
هي جي ٽانڊا چُلهه ۾ انهن مٿان رَک،
هاڻي ٿيندي ڪَک، ڀڀڙ ٻيا ڀڙڪاءِ ڪي.
ڪئن تون ننڍي کنڊ ۾ گل بچائي وئين،
توڙي ڏائي وئين، توڙي ساڄي سڏ تي.
پوڇانڊي ويهِي، لاهه نه پنهنجو ڏينهڙو،
ڀِٽَ چوٽيءَ نيهي، ڏس ڳاڙهيءَ ڳاڙهاڻ کي.
مارڪس، فرائڊ، ڊارون ويهين صديءَ جي،
ڪيڏي کَنڊُ کسي! ۽ پوءِ سڀ کئِه ٿي ويا!
ڪوڙو ڪُتو سنڌ جي نالي ۾ ڀَؤنڪي،
ڪوئي نه چَؤنڪي، هڏو هن جي وات ۾.
رني ڪوٽ جي ڀت تان سانڊو ڏسي ٿو،
ٽانڊو ڏسي ٿو ڪوئي آرهڙ اُڀ ۾.
مذهب توڙي قوم جو نالو ٻوڙيائون،
باهيون ڏنائون ٻار ڪيائون ڪوڪلا.
ڏهاڙي کاري ڪالهه ويو هڙتال ۾،
ٻچا بُک ماري، چريو ڪنهنجي چُرچ تي.
هيءَ نه رڪنا باد، هيءَ ته آهي روهڙي،
پوءِ به مون کي ياد اڄ حافظ ڇو ٿو اچي؟
آنءُ ٿنڀي سان ٽيڪ ۽ فتح پور سڪري،
ڪاڏي ويا نڪري هو جي مُهرا وقت جا.
گانڌيءَ رڙ ڪهڙي ڪئي جڏهن ڍُرڪي ويو؟
نه ڪي ڪنهن ڄاتو ڇا ٿي سوچيو گاڊ سي!
تولئه لڏون، چور مون هُن لئه رُکو روٽُ،
مان ٿو چوان موٽُ پنهنجي اِن انياءَ تان.
هوُ جي ڊڳڙُ ٻارڙا ڳڀا ڳڀا ڪَن،
تن جا ٻوڙي دَن ڇا پاتِئه منهنجا ڌڻي!
سنڌي پنجابي ڪڏهن ڪو نه ڏسي ٿي ٻوڏِ،
سڀني ساڳي گوڏِ سڀني ساڳو چولڙو.
ماڻهوءَ اندر بُک جا ڀڀڙ ٿا ڀڙڪن،
متان هو ڪڙڪن رنڀي ڪنهن راڪاس جان.
قُبي ڪڙولو سون جو ڏوران ڏسي ٿو،
پو مَن ڦسي ٿو، هيڻو ڏسي حال کي.
ڄَٽ هنيا جي زَٽ ٿي، مون ته لڳي ويا طاق،
وڏيري اوطاق، ڳالهيون موڙا چم جا.
سنڌ جو وڏو مرض آ ان جي ڪچهري،
منجهند، ٽپهري، سومهياڻي، گذري وئي.
مون کي ماضي ئي وڻي، حال نه مستقبل،
جنهن کي ڪوئي حل آهي نه حالات جو.
چوکنڊيءَ چوڌار ٿي چنڊ ڏنو ڦيرو،
هاري وڏيرو، چار سران ڪاشيءَ سنديون!
ٽپو ڏيندي لومڙِي ڪوٺي مٿان، سوچِ!
مُري موچَ نه لوچِ، تولئه ٻيا ڀي گهر گهڻا.
توکي آزادي ڏئي، هي جو ڍوڍو ساڳَ،
۽ پهچائي ماڳَ اِن کان ڪجهه ناهي ڀَلو.
ڏس، هو اجرڪ جون پڳون کيڙيءَ کُرچيل پير،
ڪَهڙا مُڙس مٿير، جَن ڪُهاڙيون ڪَڇ ۾.
هو جي نازي فوج سان ايڏيو وڙهيو ها،
آخر انهن ڇا ايئين قربانيون ڏنيون؟
دنيا ستر سال ۾ ڪيڏو ڦِري وئي؟
ايڏو ڦِري وئي ناهي ست سؤ سال ۾.
گُهگهَه ڪيا گرڙاٽ رات لٿي آهي،
پوري ٿي آ جاٽَ ماڳ لڳي ٿو ويجهڙو.
آهي جڳ – وسار تکيءَ نديءَ وهڪ جئن،
ڪنهن کي هن سنسار سدا ناهي ساريو.
هي سارو سنسار آ سپني جي سپنو،
تو آهي سمجهيو، جنهن سپني کي ساڀيا.
ڇا سمجهيئه ڪنهن ساڻُ تنهنجي هي ناتو.
ڳوڙهو ڳُجهه پاتو، جنهن ۾ تو سنسار جو.
سچي ٿيڻي ناهه سا، ڪُوڙي ئي رهندي،
ڊهندي ۽ ٺهندي ڪايا هِن سنسار جي.
تون به ته پهريون لفظ هئين، وئين ڦهلندو،
اڳتي ٽهلندو هن ساري سنسار ۾.
ڄاتُئِه ڄاڻڻهارَ تو جو منهنجي چِت ۾،
تڏهن تو ٻيهارَ مونکي ڏني جندڙي.
پورو ڪرڻو آهه مون اڃا سو پيغام،
جيڪو سارو عام هڪٻئي جي ويجهو ڪري.
مان ئي سارو دشت هان، مان ئي حُدي خوان،
هي منهنجو ايمان واڳون تنهنجي وس ۾.
منهنجي ننڊ ڦٽائين ڇو ٿو ميان تون؟
ڇو ٿو ڏئين مون جاڳڻ جون ايڏيون گهڙيون؟
مان ئي شاهه حسين هان مان ئي بلي شاهه،
منهنجو سارو ساهه توسان واڳيو ديسڙا.
دنيا طالب ڍونڍ جي ڪُتا ڦيريون ڪَن،
تيريون ميريون ڪن حصي تي هرکي ڪري.
دنيا طالب ڍونڍ جي ڪيڙا ڪيڙا تَنُ،
مور نه آهي مَنُ، جيڪو بُلي آکيو.
ڏئين ته ڏاتار ٿين، ڏمرجين به ته ڏي،
ويندين هِت ڇڏي سڀ ڪجهه هن سنسار ۾.
جاڳن ساري رات جي ڀاڳن جَن نه ننڊَ
تِن لئه وڳا گهنڊ ڪو نه سُڃاتئِه ڪاپڙي.
هي جو تنهنجو دٻدٻو هي جو لوڪَ – وڌاءُ،
نيٺ ته مٽيءَ پاءُ مِٽيءَ سان مٽي ٿئي.
واري ذات ڪُذات کي پيار ڪَيان سڀ سان،
ڪبيرا، توکان پوءِ نه آيو مون جيان!
نانڪ کان پو آنءُ آيو هان اسرار مان،
متان منهنجو نانءُ سمجهو گهٽ گرنٿ کان.
ڪيرِتَنن
وانگر ڪهڙي گونج هُئي اِها،
هيٺ ڪَنن وانگر بادل آيا باک جا.
رات شِوالي مان، جهانءِ ٻُڌي مون جهانجهَه جي،
چيو هاڻ ميان، لڏجي جيڪر لوڪ مان.
ماڻهو سڃاڻو، جي مون کي تاريخ مان،
ڀوريو نه ڀاڻو، آنءُ اوهان لئه جو اَڏيو.
مان جو چوان ٿو ائين ڪنهن به نه ڄاتو آ
ڪنهن به نه پاتو آ ائين ڳجهيءَ ڳالهه کي.
ميان ڳالهيون ڳُجهَه جون ڳُجهيون رهڻ ڏي،
تن کي ساهَه سَلي هوند نه هيڪاندو ٿئي.
ڪهڙيون سليان آنءُ ڳاهُون تنهنجون ڳالهڙيون!
پوءِ به پليان آنءُ پاڻ نه ٿو اسرار کان.
هو جا لهروئي، وري ايندي ڪينڪي،
ڪنهن هي ڳالهه چئي، آنءُ ته موٽيو آهيان.
هي جا گهڙي لهر جان وڃِي نه موٽي،
انهيءَ کي جوٽي جيڪر ڪنڌيءَ سان ڇڏين؟
سڀ ڪجهه تنهنجو روپ آ، تون جو آنهه اَروپ
توڙي آنهه الوپ ڄڻ ڪنهن شيءِ ۾ ڪو نه آن.
قادر مطلق تون، ڦهلي وئين اوچتو،
۽ ڏيکاريئِه مون هي لِيلا سنسار جي.
اڳ ۾ رڳو هڪُ هيو پوءِ به رڳو هِڪُ
وچ ۾ لِڪو لِڪُ آهي تنهن اسرار جي!
مون کي ڪنهن جي ڪاڻ آ جي تون پرچين مون،
منهنجو رڳو تون دنيا ڪوُڙا آسرا.
هاڻي شڪ يقين کان مٿي آهيان آنءُ،
هر شيءِ تنهنجو ٿانءُ ٻُري پيو ٻُوجهه سان.
ميان، متان موت کان ڪڏهن گهٻرائين!
متان من لائين هن جوٺي سنسار سان.
ڪيڏِي ڳاڙهي اوتَ بادل ڪَن ٿا شام جو،
پري ڌڪي موتَ، ويجهو آءُ وجود جي.
چکڻو
آ، هر شخص کي اِن جو ذائقو،
ايڏو ڏر آ ڇو، ميان توکي موت جو؟
ڳالهه ٻُڌِي تو موت جي، خارَ اَچي ٿي پَر
موتُ ته پيغمبر سدا ساريندا هُيا.
ميان سنئين راهه تي ڪٿي تون ايندين،
تڏهن اوريندين جڏهن موت مٿان اچي!
آيو آهين موت، ترس ته هلون ٿا ميان!
اڃا آهي اوتَ ٿوري منهنجي جام ۾.
هٿ مان ڪرِي موت جي جام نه آ ممڪن،
رِندو! پوئين کِن پيو اوتيندس اوت کي.
هرڪو هٿيڪو آهي گهڙيءَ موت جي،
ڪنهن جو ڪو ٺيڪو ناهي هن جهان ۾.
ڇا ڪو آهي، موت ٿو جنهن نه ڇڏي رڙڪي،
سڀ تي ائن ڪڙڪي وِڄُ ڪري جئن وَڻ تي.
ڇڏيندءُ ڪنهن جاءِ تي متان ڀائين موت،
فاني هرڪو فوت اَوس ٿيندو اوچتو.
هتان ٽرون ٿا نيٺ ته ٿڌي ساهه سان،
نيٺ ته مرون ٿا، مٽيءَ سان مٽي ٿيون.
رات کُٽي ٿِي ڏينهن ٿئي، آئي آهه پِرَهه
اسين روز گرهه، ٿيون پيا موت جا.
نه ڪي ڪنهنجي هار آ نه ڪي ڪنهنجي جيتَ،
موت ڏئي ٿو ميتَ ٽهڪ انهن تي جي مُئا.
ڪنهن کي دهو موت جو اڳ ۾ پوي ٿو،
۽ هو چوي ٿو ڪيئي ڳوُڙهيون ڳالهيون.
هي جا لاٽ لُڙاٽ آ، هي جا رَئيءَ رَءُ،
مونکي مور نه ڀَوءُ مرڻو ناهي آدمي.
ڪٿان ٿو ڪوري ڪپي تنهنجا انگڙا،
هن جي ئي ٿوري تون ڄڻ وَڻ اَنار جو.
|
