جهوپِي ڄانڀي کيت ۾، رَڙو رَڙ آئي،
ڪنهن کي هي دائي ڄڻائي وئي ٻارڙو؟
هي جو هَر ڪاهيلُ پريان ڪَنڊيِن اوٽ کُٽي
اُتي ٻني تي، مرندو هو ويڙهاند ۾.
رَنڊا روڙن زائفان، پريان مڙسالو،
پهتا ئي نه اڃان، هر ڪنهن وَرُ پنهنجو ڏٺو.
مڙس ته دانگوڙو، وَني سوني جي ڏَلِي
ڀڃان ڪئن کوڙو، مان تن جي تقدير جو؟
ٻهڪي پئي نينگري پينگهي پُٽَ لُڏن،
جن کي دعائون ڪَن آيون وَيون وانڍ ۾.
ٻهڪي پئي نينگري در تي دُهل وڄن،
آندو دهلارين اوڙي پاڙي ساڙَ ۾.
ڪڏهن ڪڏهن ڌيئڙيون امڙ سان اورِين،
تُراڙي تورِين پنهنجا سارا ڏکڙا.
ڪاڏي نِئي ٿِي پَئِي گاڏيي گُجَر کي؟
ساريندي گهَر کي جو ڳوڙها ڳاڙي پئي!
جوُاني جهوٽو، گهڙيءَ ۾ گذري وئي،
ٻاريندي ٻوٽو رَمي وئي راتڙي.
ڪڏهن گُل گُلاب جا ڪڏهن پَتيون واءُ،
دل ٿي چوي ’آءُ‘ هيرون هرکائن پيون.
اکيون اوهيڙا ڪري ويڙهي منجهه وَسن،
ڇا ڇا ٿا نه ڇَڏن، ماڻهو سَفَر سانگ ۾!
تِتر کرڙي اُڀَ ۾ هيٺان هي هالارُ،
ڪيڏو توتي پيارُ، آيو مونکي جندڙي.
پکين گهُمرا واءُ ۾ ائِين جيئين تون،
نِوِڙي هيٺ لتون پاڻيءَ منجهه پُسائئين.
هي جي ننڍڙا ٻارڙا ڪوهَر کائن ٿا،
توکي ڳائن مُرڪِي پنهنجي ماٺ ۾.
ڇنڊا اَچن ٿا ڇُلڪا ٿِي ٻيڙي ڪري،
پَلا
نچن ٿا ٻني ٿورو ٻاهران.
پنهنجِي رِڍَ ڏُهي وٽو رکي کير جو،
پيو مڙس ڊَهي ڪيڏا هڻي هڏڙا!
متان ڪچي انبڙي ڌوڻي توکي واءُ،
توکي تنهنجي ماءُ ڪنهن جي لاءِ ڄڻي وئي؟
انگل آرا ٻار جا اهڙا ٻي ڪا شيءِ،
عُمِر! اڄ مون لئه ڪيڏيون آنديون سوکڙيون.
ڪجاوي ۾ ڪامڻي، چنڊ به ڏوليءَ سيئن،
آهي ڄاڃيءَ جيئن هُن سان هُن جي واٽ ۾.
ڪينجهر ڪنڌيءَ اوڏڙا هَنجر ڪُر ڪُر ڪن،
ڇو ائن منهنجي مَنِ پيا ولوڙا اوچتو؟
پکين ڦڙڪُون واءُ ۾ ڍوري ۾ پاڇا،
ايهِو، ٻيو ڇا ڇا ڪنهن پل ۾ پيهي وَيو!
لسيءَ چؤنرِي ڪَڇَ تي، اڳيان چَؤڙُن پوکَ،
گهر وارِيءَ کي اوکَ، گهوٽُ لڻي ٿوکيت ۾.
ولر گهُمرا ڏِين جُهڙالي آڪاس ۾،
بوندون ٽپ ٽپ ٿِين پرڙن مَٿ اڏام ۾.
جَر – ڪاوا جرڪن چانڊوڪيءَ ۾ چيٽ جي،
ڪنڌيءَ سَر سَر ڪن ٻُوڙا پيا واءُ ۾.
متان سارس مارئين ٻاهر ٻنيءَ ۾،
جنهن جِي وڻيءَ ۾ واءُ کنڍيريا کنڀڙا.
هٿ وڌو نينگَر توڙي گاڏيءَ ڏورڻيءَ،
سارو رستو پَر جهولي پيو پينگهه جئن.
هُو جا ٻيرِ بهار ۾ مالهيءَ ٿي ڇانڊي
اُن هيٺان لانڍيِ اُترڙو اوتون ڪري!
شاديءَ کان پو نينگريءَ ڇا آهي چيٺِي،
کٽولي ويٺِي اڱڻ ۾ اوري پئي.
هي جو ڪُڻڪو ٻار جو بيماريءَ آيو،
دنيا ٻيءَ آيو جاڏي هن جو پيرڙو.
لوُلِي نينگر چيلهه تي گهڙو رَکائي،
سُر ۾ سمائي، پنهنجي اگهائِي هَلِي.
اڇڙِي ڇَڙي ٿِي اُجري ڪَري پاڻ جئن،
منجهند لڙي ٿي، آڀون سيڪي اَن جا.
ٻار وهاري هنج ۾ ڏَئِي کيڏوڻو،
پکيءَ کي چوڻو کارائي ٿي مائِڙي.
ڏئي ابهمَ لَولڙي ٺري پئي ماءُ،
جيئين ڏکڻ واءُ، هيرون آڻي هنج ۾.
هي
جا چانهڪ، سانوڙي انهيءَ مان نينگر،
وڃي پيئي گهر، گهڙو کڻي ڪَڇ ۾.
چِٽَ ته هئي چيٽ ۾ پر هاڻي ويساکُ
آهي جيءُ هلاک، ايڏو اُس چڀي پئي.
ڄڻ ڪي سانجهيءَ ڏيک ۾ آهن وڇونءَ ڏنگَ
مينهون چڙا چنگَ، وڃن پيا واٽ تي.
سنگهڙ
ڪري ٿيون اچن مينهُون ڍنڍ منجهان
نينگرڙو تن سان موٽي پيو ماڳ ڏي.
ڪيچڙ واريءَ چِڪ مان پاڻيءَ جو ڇپڪو،
ڪَلِ منجهان ٽپڪو، ڇو هئن وڇ ڇرڪي پئِي؟
پريان پريان اُڀ ۾ ڏس هُو هرڻ کڏيُون،
ڪيڏو دُور ڪُڏيون راسيون، مُنيون، ڪَڍروُن!
هيڙها، ٽاريون توت جون چڙِيون چَهه چَهه ڪن،
سارُون
روز اچن بيگاريءَ تي باغ جون.
جڏهن سرنهن گُل ڪيا وڌي ويو ويساهه،
آهي ساڳو چاهه منهنجو تو ۾ جندڙي.
اڃا ڄڻ آڪاس تي آهي ڪُجهه لُڙاٽ،
پوءِ به نکٽَ لاٽ ٿوري ٽِم ٽم ٿي ڪري.
اُڏرن ٿيون ڪونجون آڌيءَ جو آڪاس ۾،
پر ڌرتيءَ تان تون تن کي ڏسندو ٿو رهين.
وَڻ ڪِناري ڳَهريا، سانجهي، بتيلو
ٻُري ٿو ٻيلو، پکي موٽيا ماڳ تي.
ڪٺا سڀ ڀاتي گاڏين، بيلَ جُٽِن پيا،
ڪُٽيندي ڇاتِي آهن لڏ پلاڻ ۾.
ڇوڪر آگهيءَ ماءُ سان چمنيءَ جو دونهون،
ٿئي ٿو سونهون آرهڙ جي آڪاس جو.
تئيءَ منجهه تَري پيو ڪيرُ اِهي گهيچا،
نيڻ نه تنهن نيچا اُتَر باهه، اُماڙيون.
چڙِيون کيت چڳي ويون هاڻي هٿ نه هڻ،
باقي داڻا کڻ جي تن کان رهجي ويا.
ڇڻي گُل گلاب جي چيو اي خوشبو،
مون ڀانيو ٿي تو، سدا منهنجي ساٿي آن!
خوشبوءَ پر آهن مگر گلابن پاڙون،
اِنهن کي جاڙون سَهڻيون آهن سيءَ جون.
دنيا ساري ڌوڙِ ڇو ٿو ڌوڙ ڪَٺِي ڪرين،
ڇو تون ايڏي ڪوڙَ آهين ائن ڪاهي پيو؟
هي جو تنهنجي جيب ۾ غيب ڀريل آهي،
جيب ڀريل آهي، اڻ ڄاتل امڪان سان.
ڦِر نه لاٽونءَ جيئن تون ڪڏهن ڏَور به ڏس،
جيڏا توکي جِسُ جي تون هَٿُ ڏسي وٺين.
اهو ممڪن ئي نه آ کوڙي هو مُونو،
ڍڳي جو ٿونو، هَٽِي هَٽي ڪينڪي.
کارو پاڻي تَر وٺي مِٺو بيهي مَٿِ،
ماڻهوءَ جو مُلهه ڪَٿِ هن جو ڳالهائڻ ڏسي.
اکين بدران ٿا لڳن هڏن جا کوپا،
ماڻهو يا ڀوپا، وڃن پيا واٽ تي.
ڏسِي ڏائيءَ اک سان واڻئي وَٽيءَ مَپ
چوي پئي، ”لپَ، اَڃان آهي پَوِڻي“
هلِيون ڇڇڙن تي جئين ڏين لامارا،
هت ماڻهو سارا دولت ائن ڦاسائِيا.
ڪيڏن نوٽن جي ٿَهي تنهنجي کيسي ۾،
ميان تِيسي ۾، وساريو ٿي ماڻهپو.
پوکي ڪانڊيرا چاهين پَٽ ڪنوار کي،
ميان من ميرا سڀڪجهه آڏو ٿو اچي.
اَڪُ به آهي کوهه تي سائو ۽ گهاٽو،
ايڏِي وِهه آڇو، هي جو منهنجو سنگتي؟
هن دنيا ۾ دوستيءَ تي جي ڀاڙيندين،
ڳوڙها ڳاڙيندين ٿڌا ساهه ڀري ڪري.
الله! هي انسان جي ظالم ۽ جاهل،
مون کي آئي کِل انهن کي اشرف چئي.
ڪوڙُ اٿي ڪوراڙِ جئن وڪوڙي ويندءُ،
نه ڄاڻان نيندءِ ڪهڙي آوهه ۾ ميان!
بي قدرن کي ڀُلَ جو جيسين ٿي احساس،
تيسين منهنجو سواس رهندو ڪو نه سرير ۾.
دانشور دهڪن تنهنجي ڪوتا کي ٻڌي،
ٽوهه وليون ٽهڪن جئن اونهاري اُس ۾.
باقي جيئَڻ ڏينهڙا هاڻي تنهنجي ڪَڍ،
مان ماڻهوءَ جا وَڍ سَهِي سهان ڪيترا.
متان ماڻهوءَ سان، گهڻو ٿين هجائتو،
اڄڪلهه ماڻهوءَ مان نڪري ويو آ ماڻهپو.
ايڏيون ڪَشِ نه ڪوڙڪيون اَڏي ٻه واٽيون،
پکين کنڀڙاٽيون پٽجي اچن ڦٿڪندي.
چوڌاري لوساٽَ اُماڙيون آڪاس ۾،
ڦهلِي ڄَر ڄراٽَ ڪنهن هيءَ ڏني چوچڙي؟
ڪُني ۾ ڏوئي ڀرسان بکيا ٻارڙا،
پيٽي سڀوئي ڪجهه نه رکي پاڻ لئه.
ڪنهن جي ڪفن کي ڏٺئِه ڪي کيسا،
پئسا ڪندين ڇا؟ پئسا پئسا ٿو ڪرين.
|