هي جي مُنهن گهُنڊيون، هي جي ڪَرٽيل ڏندَ،
نيٺ ته ڀڃندا بندَ، ٻوڙيندا ڪنهن ٻوڏ جئن.
پاٿارين پچارَ، اڄ نه آهي واءُ ۾،
ڳالهيون ڪن ٿا ڳُجَّهه جون،سُس پُس ۾ ساٿيارَ،
رچي ريٽا يارَ، پَههَ پچائن ماڳ جا.
رڻَ-ٻارڻُ ٻاري، ويندا رهيا ڪاپڙي،
هاڻي اُن چاري، اُلا ڪونه اُجهامندا.
هي جي ندورا، ڏولائي جا ڏينهڙا،
باقي ڪي ٿورا، متان هيئون هارئين!
ڍِنگَرَ ڍاٺائون، پُڙيا اچي پَٽ تي،
اونو گهَر تَڙ جو ائين، پنهنجو لاٿائون،
اڳ نه ڏٺا آئون، ويڙهيچا ائن واٽ تي!
هِن پُڙ سارا سُک ها، هُن پُڙ آزادي،
ڇا تو بربادي، چونڊي وتي چاهه مان؟
سينو ساهيو ساڪري، ڪارونجهر تي ڪَرَ،
وچولي جي واٽ تي، ڪارونڀار ڪَڪَر،
اُڀري آءٌ، اُترَ، متان ماٺ ڪري وهين!
سَرَ کي ٻيو ڪئن هنج جئن، اهڙو ساڃاهي؟
واءٌ لڳو ناهي، اڳ ۾ ڏسي ڇوليون.
ڪئن چئجي ٻيهارَ، ڦُليليءَ جي ڪپ تي،
هُو جي منهنجي يارَ، وري ايندا ويجهڙا!
پٺ تي ڪنڌ نه لاڙِ، ڇا نه رتو رت پيچرا!
ٻيهر ڪَنڊن واڙ، پوکين پيو ويسرا!
سورهيه ٿيءُ سڄاڻُ، مرڻ نه آهي مامرو،
جيئڻَ جو اُهڃاڻُ، ويڙهو گهرجي ويڙهه ۾،
تنهنجي ترين پوئتان، ڇِپُن سارا ويڻَ،
ٻوٽي ڇڏ مون نيڻَ، رکُ تون پنهنجا هٿڙا!
ڇا ٿي سوچين سانوري،سارِين سنگُ ڏسي؟
اکين منجهه ڦِسِي، پَيُئه ڪنهن جو نينهڙو؟
وري تن جا لوڪ تي، ڀرن ٿا ڀيرا،
وري وڏيرا، ڏاها ٿيا ڏيههَ جا.
اڃان پنڌ پهاڙ جا، اڃا اڀرو واءُ،
ڪُونجن جو ڪُرلاءُ، توڙي ساڳو ڏيههَ ۾.
دلا لاهي دادليون، پٽيو نه ساهي!
اڃان اونداهي، اڃان باک ڀني نه آ.
پکي پکڻ موٽيا، سجُ لٿو سَرَ تي،
اڃان تون دَرَ تي، بيٺي واٽ نهارئين!
مُور نه ماپان چولڙيءَ، توکي ڏسي آنءُ،
ٻُڌي تنهنجو نانءُ، ڳَلَ وري ڳاڙها ٿيا.
وري جهُڙَ گهاٽا ٿيا، وڏي ٿي وسڪار،
ڀُرن ٿا ڀوتار، ڀُتيُن ڀِتيُن وانگيان.
باقي ٿوري راتڙي، اي دل دڪ دڪ ڪر!
تيسين ٺڪ ٺڪ ڪر،جيسين سهڙي، سوجهرو!
اي دل اڃان ٿورڙو، اڳتي آهي پنڌ،
اڃّان جهَپ نه لائجانءِ، توکي مون سوڳنڌ!
اڳ کان اوچو ڪَنڌُ، آزاديءَ جي راههَ ۾.
اي دل مون سان ساٿ تون،چَؤُ ڏيندينءَ تيسين،
پُورو ٿي جيسين، آزاديءَ جو پيچرو؟
واهوندا، وَڻَ ڦوٽَ، اِجهو ڦِريا ڏينهڙا!
ڪڏهن ڪندينءَ سانوري، مُهراڻي ۾ موٽ؟
ڪٿي ڪونڀٽ اوٽ، ڀُري پوندينءَ ڀاڪرين!
وري ڦوڳ ڦلارَ، کائُڙَ ٿيندِي کائُڙيا،
وري لَهندا مينهڙا، وارياسي جي سارَ،
اِجهو منهنجا يارَ، ڀنڀرڪي ڀيڙا ڪيا.
وايــون
راجَ- گهاٽَ تي چَنڊُ
بيٺو سوچي ٿو.
هي نيرو آڪاس مٿان آ
آڌيءَ رات اَکَنڊُ!
راجَ- گهاٽَ تي چَنڊُ
بيٺو سوچي ٿو.
پِرڪرتِيءَ جي ايڪائيءَ ۾
هي ماڻهوءَ جو مَنڊُ!
راجَ- گهاٽَ تي چَنڊُ
بيٺو سوچي ٿو.
ڌرتيءَ ڪهڙو ڏوهه ڪيو آ؟
ڏنڊُ به ايڏو ڏنڊُ!
راجَ- گهاٽَ تي چَنڊُ
بيٺو سوچي ٿو.
ڇا هيءَ ساڳي ناوَ
ڇا هيءَ ساڳي نربدا؟
نيري نَڀَ ۾ چنڊُ يا
روپ- متيءَ جا گهاوَ؟
ڇا هيءَ ساڳي نربدا؟
ڇا هيءُ ساڳو پريتڻو
جنهن کي نه پڇتاوَ؟
ڇا هيءَ ساڳي نربدا؟
جَڳَّ جُڳانتر کان اهي
اندر منجهه اُلاوَ
ڇا هيءَ ساڳي نربدا؟
من ۾ منهنجي مالوا
ڪيڏا لُونءَ لڳاوَ!
ڇا هيءَ ساڳي نربدا؟
(ناگپور تي ومان ۾ هڪ رات)
اڄُ به ساڳو آسمانُ، واءُ ۾ آهي وِمانُ-
ناگپور تي راتڙي.
اڄ به تنهجي سار سان ڄڻ، آهه جهرمر هي جهانُ-
ناگپور تي راتڙي.
آشنائي اوچتي، آواگَوَن جو آستانُ-
ناگپور تي راتڙي.
شال پورو ٿي اسان جو، هي اَڌورو داستانُ!
ناگپور تي راتڙي.
(گوداوريءَ تي باک)
جر تي پِپر جي ڇانوَ ۾،
گوداوريءَ تي گهاگهريون.
مون سان هُئينءَ ڄڻ تون پريه، اڳلي جنم جي لانوَ
۾-
گوداوريءَ تي گهاگهريون،
ٻيهر ڏٺيون مُون ڇُلڪنديون، تنهنجي سُريلي نانوَ
۾-
گوداوريءَ تي گهاگهريون،
هي
وَرش
سارو آنءُ هان، هَر هَر هُرن ٿيون هانوَ ۾-
گوداوريءَ
تي گهاگهريون.
بيڪس، ڪَنئيو— روهڙي.
ڄڻ ته اوندهه ۾ ٻَري ٿو
ڪوئي ڏيئو— روهڙي.
ٿي وجهي تاريخ ۾
ڪنهن وقت لِيئو— روهڙي.
”ڀائرو جنهن جاءِ آهيو
شال جِيئو“— روهڙي.
جهَٽُ نه جيئان تو بنان، عمر گذاريم ڪيئن!
پانڌيئڙا پرڏيهه جا!
نه ڪو ڇَنُّ نه ڇانورو، لُڪون اڳي جيئن،
پانڌيئڙا پرڏيهه جا!
تون جي هجين ويجهڙو، هوند نه هُجان هيئن،
پانڌيئڙا پرڏيهه جا!
ڪڏهن ايندين سانورا؟ ڪڏن ايندين؟ ڪيئن؟
پانڌيئڙا پرڏيهه جا!
رابيل- رُت، مايا نَگَرُ،
تنهنجي ڳليءَ جون ڳالهڙيون.
ساڳي هوا، ساڳو پڌرُ،
تنهنجي ڳليءَ جون ڳالهڙيون.
تو رِيءَ سُڳنڌن جو سفر،
تنهنجي ڳليءَ جون ڳالهڙيون.
تون مان نه، پر آهن اَمرُ
تنهنجي ڳليءَ جون ڳالهڙيون.
اڃان به آڏا
آهن پنڌ پهاڙ جا.
پيرن آهٽ پنڌ ۾
لَڪن پڙاڏا
اڃان به آڏا
آهن پنڌ پهاڙ جا.
مون سان منهنجي ماڳ ۾
ڏاڏا پڙڏاڏا—
اڃان به آڏا
آهن پنڌ پهاڙ جا.
ڪنهن جي ڏولي ٿي اچي؟
لوءِ سڄي لاڏا!
اڃان به آڏا
آهن پنڌ پهاڙ جا.
1987
هي سَرءُ چاليهه سالَ!
روز ساڳا ڏينهڙا!
سِجُّ اُڀري ٿو، اُٿن ٿا سوچ ۾ ساڳا سوال—
روز ساڳا ڏينهڙا!
سِجُّ اُلهي ٿو، مُنهن تي ٿا مَلِن ساڳا ملال—
روز ساڳا ڏينهڙا!
ها فقط سَرها لڳن ٿا، اڄ به ڌرتيءَ جا دلال—
روز ساڳا ڏينهڙا!
هو وَسنتِي ويسَ پائي ٿا هڻن ڪُوڙا گُلال—
روز ساڳا ڏينهڙا!
ڪيترو تولئه تڪيان؟ هاڻي ڀلائي آءٌ ڀالَ!
روز ساڳا ڏينهڙا!
روز ساڳا ڏينهڙا!
روز ساڳا ڏينهڙا!
ڪَلڪتّو، گانڌي—
ڪوئي سوچي ٿو.
ڪهڙي هيءَ تاريخ جي
اونداهي آنڌي؟
ڪوئي سوچي ٿو.
لاش لُڙهن ٿا رَت ۾
ڪو ناهي ڪانڌي—
ڪوئي سوچي ٿو.
ڪاش ڪراچيءَ ۾ هجي
اڄ اهڙو پانڌي—
ڪوئي سوچي ٿو.
هي جي آيا هيرَ
اهڙا مُڙس مَٿير
ڏاڍَ نه ڏٺا ڏيهه ۾.
سِڌي آ جِن سِجَّ ڏي
اوڀَر ڏانهن اُليرَ
هـــي جـــي آيـــا
هــــيـــر...........................
توڙي پنڌ اڃا پري
توڙي واريءَ ڍيرَ
هـــي جـــي آيـــا
هــــيـــر...........................
جِن جا پرينءَ پار ڏي
گهَٽَّ نوان ڪي گهيرَ
هـــي جـــي آيـــا
هــــيـــر...........................
(وڌيڪ پڙهو) |