|
باب ٽيون
(1)
گوريلن جي غار طرف هٽي وڃڻ کان هڪ ڪلاڪ پوءِ دشمن ڳوٺ ۾ ڌوڪي
پيو، جبل طرف وڻن جي اوٽ ۾ لڪل هائي ٿيپ ۽ سندس
ماڻهو سندن هرڪا چرپر جاچي ۽ واچي رهيا هئا. هو
کين ناريلن ۽ صوفن وغيره تي چڙهندو، ۽ آئي وئي کان
زور سان پچاڳاڇا ڪندو ڏسي رهيا هئا. وڻن جي پنن تي
سج جا ڪرڻا پئجي رهيا هئا ۽ ڳوٺ ۾ عجيب گوڙ گهمسان
هو. پکين جي چرپر، ڳئن جون رنڀون ۽ دشمن جون رڙيون
۽ گولين جا آواز، سڄو ماحول هل هنگامي سان ٽمٽار
ڪري رهيا هئا. رينجر ليٽي ناريل جي وڻن هيٺان
پکڙجي ويا هئا. سندن وردين تي ٿيل ڪئوفليج کين
ٽارين ۽ پنن ۾ لڪائي رهي هئي. جي هو چرپر نه ڪن ته
جيڪر غار ۾ لڪل همراهه کين سڃاڻي نه سگهين.
هڪڙو ٽولو رڌڻي جا ٿانو کڻي آيو، جي هنن گهرن مان چورايا هئا.
ٻيا جي لڳ ڀڳ هڪ پلٽن هئا، ان پاڻيءَ جي ڪسيءَ طرف
ويا جا جبلن جي پاڙ ۾ وهي پئي. اها گوج نديءَ جي
نالي سان سڏبي هئي، ڇو جو ان ۾ ٻه عجيب و غريب
وڏيون اڇيون گوج مڇيون ماڻهن جي سانڀر کان رهي
رهيون هيون ۽ هن وقت تائين ڪوبه پڪڙڻ جي سگهه نه
ساري سگهيو هو. چون ٿا ته هڪ لڱا هڪ ڪراڙي ميربحر،
نالي سون، سڄو ڏينهن انهن کي ڦاسائڻ لاءِ ڪنڍيون
اڇلايون، پر سڀ ڪنڍيون وڃائي ويٺو، ۽ چون ٿا ته
پوءِ هو ڪيترائي مهينا بستري داخل هو. ڪنهن کي پڪ
سان خبر ڪانه هئي ته اها ڳالهه سچي آهي يا نه، پر
اهو سچ آهي ته گوجون اصلي آهن ۽ پاڻي صاف ۽ شفاف.
اهو پاڻي ئي علائقي کي تازگي ۽ آسودگي ڏئي رهيو
هو، جيئن ئي فوجين ڪسيءَ جي ڀر ۾ چار پنج وڏا تنبو
کوڙي ڇانوڻي هنئين، ته هائي ٿيپ اتاوليءَ سان نگان
کي چيو، ”ڪم ته اهڙو ٿا ڪن ڄڻ هميشـﮧ لاءِ هتي
ترسڻ جو ارادو اٿن. ڏس نه ڪسيءَ تي قبضو ڪري رهيا
آهن.
”ڏسجي ته ائين ٿو.“ نگان ڀڻ ڀڻ ڪئي.
”اهو ته اسان لاءِ وڏي رڪاوٽ ٿيندو.“
”پاڻ وٽ غار ۾ تازو پاڻي آهي؟“
”هائو، پر ايترو ڪونهي. جي اها حالت ٻه يا ٽي ڏينهن جاري رهي ته
پوءِ معاملو گنڀير ٿي ويندو“ هائي ٿيپ پنهنجون
اکيون هيٺ منظر ۾ کپائيندي چيو، ”ٺيڪ آ، هلو ته
غار ڏي هلون. ٻڌايون ته ڇا پيو وهي واپري.“
هن ڊئٽ کي اتي پهري تي بيهاريو ۽ کيس چيو ته جي ڪجهه به ٿئي ته
کيس اطلاع ڏئي، ۽ ٻيا سڀ ٽڪرن تا چڙهندا غار طرف
ويا.
جبل جي پاڙ ڪو اڍائي ميل کن هئي. اهو اُڀو جبل هو، هزار فوٽ کن
اوچو ۽ چوٽيءَ وٽ ست سوُ فوٽ کن موڪرو هو، ۽ ان جي
وچ ۾ غار لڪل هئي. ان ڏانهن رڳو هڪ ئي رستو هو جو
گهڻي چاڙهيءَ تي ۽ سوڙهو هو. اتان هڪ ورانڊي نما
غار شروع پئي ٿِي، جا وڪڙ ڪاٽيندي اڳتي هلي موڪري
هال ۾ مٽجي پئي وئي. اتان وري ٽي ٻيا سوڙها لنگهه
پئي ڦٽيا، جي اندر هلي گم پئي ٿي ويا.
هائي ٿيپ، بارين ۽ نگان، ٻاهر شهر وٽ بيٺل ٻن گوريلن سان گڏيا.
سڀ وڏي ڪمري ۾ اٿوَ.“ انهن مان هڪ چيو.
”اتان چڱي طرح ڏسي سگهو ٿا ته ٻاهر ڇا پيو ٿئي؟“ نگان پڇيو.
”بالڪل.“
”اچو ته پاڻ به ڏسون“ نگان ٽڪري جي اوٽ ۾ آيو ۽ هڪ گوريلي جي
جاءِ ورتائين، ۽ هيٺ ڏٺائين. هن جي اڳيان سڄي زمين
لکيل ڪتاب جيان وڇائي پئي هئي، جا انهن ناريل جي
وڻن واري قطار تائين پئي وئي، جتي فوجي ڪئمپ هڻڻ ۾
رڌل هئا.
”واه واه!“ هن اچرج وچان چيو، ”ڪهڙي نه عجيب مشاهدي گاه آهي!“
پوءَ هائي ٿيپ ۽ بارين سان گڏ غار ۾ ويو. کٻي طرف مُڙي، هو ڪي
منٽ وڙ وڪڙ ورانڊو لنگهي، وڏي هال ۾ اچي پهتا. هت
رڳو جهڪي روشني ۽ آوازن جي جهڪي ڀڻ ڀڻ هئي. سڀ
گوريلا هت موجود هئا، ۽ انهن ۾ اهي اڳواڻ به هئا
جي دشمن جا ڄاتل سڃاتل هئا ۽ ان ڪري ظاهر ٿي پوڻ
جي خوف کان ڳوٺ ۾ ماڻهو سان نه پئي رهي سگهيا.
ماحول ٿڙڪندڙ هو_ بي ترتيب قدمن جا آواز، پڙاڏو
ڪندڙ آواز، ۽ پاڇولن جهڙين شڪلين جي صورتن ڏسڻ کان
سواءِ سڃاڻي پئي سگهيون ويون. ماڻهن، ساهه جي
آواز، ڳالهه ٻولهه ۽ پيرن جي آواز ڪري غار جي
هرڪاشيءَ ٻي پئي لڳي. نگان ڪنهن کي هلڪي آواز ۾
پاڻ کي سڏيندو ٻڌو، جيتوڻيڪ آواز ڪجهه بدليل هو،
تڏهن به هن ڪوين جو آواز سڃاڻي ورتو. هو بيهي رهيو
۽ اڃا پنهنجي مڱينديءَ جو نڪ نقش سڃاڻڻ جي ڪوشش
پئي ڪيائين، جو گستاخ هٿ سندس بت کي ڇهڻ لڳا. اهي
تڪڙا تڪڙا سندس ڪنڌ ۽ پٺن تان ڦِري ويا، ڄڻ پڪ ڪرڻ
چاهيندا هجن ته هو سلامت هو.
بَي تڏي تي سمهيو پيو هو ۽ سندس ڦٽيل ٻانهن ڪنڌ ۾ لڙڪيل رومال ۾
لٽڪي پئي هئي. نام نهو سندس ڀرسان ويٺي کيس پنهنجي
رومال سان پکو جهُلي رهي هئي.
”تون آهين ڇا، نگان؟“ ٽام پڇيو.
”مان هان، ڪهڙا حال آهن؟“
”ممڪن حد تائين ٺيڪ پيو هلي.“
”اسپلنٽرڦٽ ۾ اڃا آهي ڇا؟“
”مان نٿي سمجهان،“ نام نهوءَ وچ ۾ چيو. ”گهڻو ڪري ٻئي پاسي مان
نڪري ويو هوندو.“
”ٿي سگهي ٿو.“
نگان پٽي مان ٽارچ ڪڍي دوست جي ڦٽيل ڄنگهه جاچي. ننڍڙي ٿَئي به
ويجهو اچي ڀوُ گاڏڙ نظرن سان ڏسڻ لڳي. ٽام سندس هٿ
وٺي کيس ڀر ۾ ويهڻ لاءِ چيو.
ڦٽ خبرداريءَ سان پٽي ڪيو ويو هو. رت بند ٿي چڪي هئي. جيئن ئي
نگان هيٺ جهڪيو ته هن ٿام کي ڀڻ ڀڻ ڪندي ٻڌو ”ڪو
وڏو زخم ڪونهي. رڳو توب جي گولي جو ٽڪر ڄنگهه ۾
لڳو اٿم. تون ننڍڙي بَي تي گهڻو ڌيان ڏي، سندس
ٻانهن چور چور ٿي وئي آهي، پر ڏاڍو ڪو پڪو آهي، ڪا
ننڍڙي ڪنجهه ڪرڪ به ڪانه ڪئي اٿائين.“
نگان ٻَي طرف وڃي مٿس روشني اڇلائي. گڊيءَ جي ٻانهن ڪٽجي وئي
هئي جتان ڪلهي تائين ٿيل پٽي ڏيکارجي رهي هئي. سڄي
پٽي سڪل رت جي ڪارن چٽن سان ڀري پئي هئي. بَي جو
ٻيو سلامت هٿ تڏي کي ڀيڪوڙيو پيو هو. سندس اکيون
بند هيون ۽ هو هوريان هوريان وات مان ساهه کڻي
رهيو هو. چهرو ڪجهه هيڊو ٿي ويو هوس، پر چپن تي
تازگي هئي. سندس منهن تي پيڙا جا ڪي به اهڃاڻ ڪونه
هئا. سندس منهن تي اڃا تائين ان مرڪ ۽ ٽوڪ جا نشان
هئا جا ڀاءُ الات سان ڪناري تي پاڻي ۾ ليٿڙيندي يا
پيءُ جي ڄار ۾ گهڻيون مڇيون ڏسندي، سندس چپن مٿي
پکڙيا هئا. ڇوڪري جون بند اکيون ۽ سدا حيات چپ ڏسي
نگان جي دل ڀرجي آئي ۽ رت ٽهڪڻ لڳي. هن کي سارين
جي ٻنيءَ ۾ چرندڙ پرندڙ دشمن جون شڪليون اڳيان تري
آيون_ توپخاني جي ماڻهن جي چرپر، توبن جا ٻرندڙ
پڇڙين وارا گولا، ۽ بدڪ جي پکڙيل پيرن جيان توبن
جون کليل ٻانهن سان بيٺل توبون، سڀ ياد اچي ويا.
اهي تصور هن کي تيستائين ستائيندا رهيا، جيستائين
هائي ٿيپ کي سڏيندو نه ٻڌو. ڪوين بَي جا ڪپڙا درست
ڪري رهي هئي. هو اٿيو ۽ کيس چيائين، ”ميٽنگ لاءِ
سڏ پيو ٿئي، اٿي ته هلون.“
ڪوين ٿئي طرف ڪنڌ موڙيو، جا ٿام جي ڪلهي تي ڪنڌ رکيو آرام سان
ليٽي پئي هئي. ”پٽ تون سدوري ڇوڪري آهين نه؟ ماسي
نام نهو سان هت ترسندينءَ ني؟“ هن ڇوڪريءَ کان
پڇيو.
”ها.“
رڳو پارٽي ميمبرن کي سڏيو ويو هو. جڏهن سڀ پنهنجي جاءِ وٺي چڪا
هئا ته هائي ٿيپ ڳالهايو. ”پهريون مان سوچيو،“
هن چيو، ”ته پارٽي ميمبرن کي ڌار سڏايان، پر جڏهن مون ان تي وري
سوچيو ته اهو ضروري نه سمجهيم. اسان سڀني کي سڏيون
ٿا، سواءِ پهريدارن جي ۽ انهن جي زخمين جي
تيمارداري ڪري رهيا آهن. توهان جو ڇا خيال آ،
ساٿيو؟“
”اسين متفق آهيون.“
بارين باقي رهيلن کي سڏڻ ويو.
جڏهن سڀئي پهچي ويا ته هائي ٿيپ شروع ٿيو، ”جڏهن مان ائين چوان
ٿو ته هن ڀيري دشمن وڏي ڪاهه ڪئي آهي جا هن صوبي ۾
اسان ڪڏهن نه ڏٺي آهي، ته مان توهان کي اهڙي ڳالهه
نٿو ٻڌايان، جا توهان اڳ ئي نه ڄاڻندا هجو. وان
ٿانهه ۾ اٽڪڻ کان پوءِ هينئر هو اسان جي ڳوٺڙي ۾
اچي چڪو آهي. ڪجهه وقت اڳ سندن چرپر جو هتان
مشاهدو ڪرڻ بعد مان محسوس ڪريان ٿو ته هو غار کي
گهيرو ڪري چڙهي ايندا. پاڻيءَ تي هنن جو قبضو آهي،
اسان کي ڳوٺ کان ڪٽي چڪا آهن. ڪناري بيٺل پهريدارن
پڻ اطلاع ڏنو آهي ته ڪو سؤ ميل کن پري ته ڏهه ايل.
ايم. ايس لهي چڪا آهن. هو حملو ڪرڻ وارا آهن. اسان
کي ساڻن منهن ڏيڻ لاءِ راهه ڳولي ڪڍڻي آهي.“
هڪ ڌماڪي سندس تقرير کي وچ ۾ ڪاٽيو. مٽيءَ ۽ واريءَ جو ڦوهارو
اچي غار ۾ ڪريو. هر ڪو ائين ٽپ ڏيئي اٿيو ڄڻ
اسپرنگ تي ويٺو هو. ڇا ٿيو...؟ نئين ڌماڪي ڪچي پٿر
جي ڀڪن کي لوڏي ڇڏيو.
”پڪ ئي اهو 81 ايم ايم توب جو جبل تي چٽيل گولو هوندو،“ نگان
چيو.
”آواز ته اهڙو هيو!“
”هون!“ بارين چيو، ”هزار پائونڊن جو بم به اسان کي هت ڇيهو نٿو
رسائي سگهي.“
ڏهه منٽ، بنا روڪ جي، اهي ڌماڪا ٿيندا رهيا، سندن پڙاڏو هر هر
غار ۾ گونجي رهيو هو. سڀ کان خراب اهو هو جو هو
اهو نه ڄاڻندي ته دشمن ڇا ڪري رهيو هو، اٿي به نه
پئي سگهيا. ڊئٽ اندر ڌوڪي آيو. ”هو وڏين توبن سان
جبل تي مارو ڪري رهيا آهن،“ هن رڙ ڪئي، ”ڪيترائي
وڻ اڏامي چڪا آهن. جبل جي پويان به سندن پيرن جا
آواز ٻڌجن پيا.“
”۽ ڳوٺاڻن جو ڇا ٿيو!“ هائي ٿيپ پڇيو.
”سندن گهيرو جبل کي سوڙهو پيو ٿيندو وڃي. جبل کان 75 فوٽ کن پري
آهن.“
”۽ لنگهه وٽ؟“
”نه اڃا.“
”۽ هڪ توبخانو هلي رهيو آهي.“ هائي ٿيپ ڳالهه جو ٽوڙ ڪندي چيو،
”منهنجي رٿ آهي ته اسان کي ٽن ٽن ماڻهن جا جٿا
تيار ڪري بيهارڻا پوندا. ٻه غار جي لنگهه وٽ ۽ ٻيا
به ڪجهه اندر ڀرو. هو پنهنجون ٿامپسن بندوقون ۽ هٿ
بم به پاڻ سان رکن بارين ۽ نگان جا ٽولا هڪدم
روانا ٿين ۽ ٻيا ترسن.“
بارين ۽ نگان ڪم کي لڳي ويا. ٻه جٿا گوريلن مان ۽ ٻه جٿا
هٿياربند پرچارڪن مان چونڊيا ويا. لنگهه ڏانهن
ويندي نگان بارين کي اڳ تي تيار ڏٺو. سندس هٿ ۾
کليل وڏو چاقو هو ۽ کيس چيو. ”تون ڪنڊ وٺي بيهه.
اسان لنگهه اڳيان بيهنداسين.“
”ٺيڪ آ. پر ٻڌي ڇڏ، جي دٻاءَ وڌي وڃيوَ ته پٺتي هٽڻ ۾ نه هٻڪجو.
اسان تيار هونداسين.“
”چڱو.“
ٻئي جٿا غار جي لنگهه وٽ وڌيا. هڪ جي اڳواڻي نگان ڪري رهيو هو ۽
ٻئي جي ٽوئي. اتي پهچي هر هڪ پهاڙ جي اوٽ ۾ جاءِ
وٺي بيٺا. ٽوئي جي جٿي وٽ ٽي ٿامپسن هيون ۽ ست ايم
ڪي_ 3 هٿ بم، ۽ نگان وارن وٽ هڪ ٿامپسن، هڪ ماس
رائفل ۽ اٺ هٿ بم. هو اڃا پاڻ سنڀاري بيٺا ته ڊئٽ
ڊڪندو وٽن پهتو ۽ چيو، ”هائي ٿيپ مون کي توهان سان
شريڪ ٿيڻ جي موڪل ڏني آهي.“
”سٺو،“ نگان چيو، ”مون سان اچي بيهه، رائفل لاءِ گهڻيون گوليون
اٿي؟“
”پنجيتاليهه.“
”ان سان ڇا ڪري سگهندين؟ ڪجهه به ناهي؟“
ڊئٽ شرم وچان مرڪيو. ”مان مڙئي ڪم ڪڍي ويندس، بس ني. اها ٻي
ڳالهه آهي ته توهان جيترو نه.“
”مون وٽ ته ماس آهي. مون ڪاربائين گهڻو استعمال نه ڪئي آهي.“
”جي ماس ٺيڪ ٿو هلائي وڃين ته ڪاربائين وڌيڪ ٺيڪ هلائي ويندين.
اها وڌيڪ سولي آهي. ان سان گڏوگڏ جي ماڻهو ٿڌو
ٿانئرو آهي ته ڪنهن به بندوق سان ڏاند جي اک چٽي
ٿي سگهي ٿي.“
نگان، ڊئٽ جي ملول ۽ منجهيل منهن ڏانهن ڏٺو ۽ مرڪي چيو، ”
۽ تون، ڇا تون سدائين ٿڌو ٿانئرو هوندو آهين؟“ |
