26

هن چيو ته، هاڻي جي تنهنجي راءِ هجي ته کڻي اهو سمجهون ته هستيءَ جا ٻه قسم آهن، هڪ ظاهر ۽ ٻيو باطن يا ڳجهه.

هن چيو ته، هائو.

۽ ڳجهه اڻ مٽ آهي، ۽ ظاهر سدائين ڦرندڙ گهرندڙ آهي.

هن وري به چيو ته، هائو.

۽ اسين انسان، جسم ۽ روح جا ٺهيل آهيون؟

هن جواب ڏنو ته، بلڪل ائين آهي.

۽ جسم، هستيءَ جي ٻنهي قسمن مان ڪهڙي قسم سان مشابهت ۽ لاڳاپو ٿو رکي؟

هن جواب ڏنو ته، بلڪل صاف آهي ته ظاهر سان.

۽ روح، اهو ظاهر آهي يا ڳجهه؟

هن چيو ته،  سقراط، روح ماڻهوءَ لاءِ ڳجهه آهي.

پر ظاهر ۽ ڳجهه جي معنيَ آهي، ظاهر ۽ ڳجهه فقط ماڻهوءَ لاءِ. ائين آهي يا نه؟

هائو، اها ئي معنيَ آهي.

تڏهن ڀلا اسين روح کي ڇا ڪري ٿا ليکيون؟ ڇا اهو ظاهر آهي؟

اهو ظاهر نه آهي.

تڏهن اهو ڳجهه آهي؟

هائو.

تڏهن روح ڳجهه جهڙو آهي، ۽ بدن ظاهر جهڙو آهي.

ضرور ائين ئي آهي. سقراط.

27

اسان ائين به ڪين چيو آهي ته، جڏهين روح، جسم کي ڪنهن به ڳولا/ جانچ ۾ ڪتب آڻي ٿو، ۽ ڏسڻ جي قوت کي، يا ٻڌڻ جي قوت کي، يا ڪنهن ٻئي حواس کي ڪم آڻي ٿو، ڇو ته جسم جي وسيلي جانچ جي معنيَ آهي حواسن جي واهر سان جانچ. تڏهن روح، جسم جي ڪري گهلجي اهڙين شين ڏانهن وڃي ٿو جي ڪهن به ساڳيون نٿيون رهن، ۽ هو انڌن وانگر ڀٽڪندو وتي ٿو، ۽ اهڙين شين سان رغبت ۾ اچڻ ڪري جي سدائين پيون ڦرن گهرن، هو شرابين وانگر منجهيل ۽ موڳو ٿي پوي ٿو؟

تحقيق.

پر جڏهن هو ڪنهن به سوال جي پنهنجي سر جانچ ڪري ٿو، تڏهن هو سڌو پاڪ، ۽ سدا حيات، ۽ اڻ مٽ شين ڏانهن وڃي ٿو، جنهن سان هو مشابهت رکي ٿو، ۽ اهڙي طرح سان جڏهن به هو اڪيلو ٿئي ٿو ۽ ائين ٿي سگهي ٿو، تڏهن هو انهن سان گڏ رهي ٿو جي اڻ مٽ آهن. پوءِ هو ڀٽڪڻ کان آجو ٿئي ٿو ۽ بنان ڦيرگهير جي هن سان گڏ رهي ٿو، ڇو ته هن جو واهپو انهيءَ سان ٿئي ٿو جو اڻ مٽ آهي ائين آهي يا نه؟ ڇا روح جي هن حالت کي اسان معرفت ڪين سڏيندا آهيون؟

هن ورندي ڏني ته، تحقيق، سقراط، تون سچ ۽ سهڻو ٿو ٻولين.

اسان جي اڳئين ۽ هاڻوڪي بحث کان پوءِ تون ڇا ٿو سمجهين ته، هستيءَ جي ڪهڙي قسم سان روح وڌيڪ مشابهت ۽ لاڳاپو رکي ٿو؟

هن جواب ڏنو ته، سقراط، آءُ ڀانيان ٿو ته، هن تشريح کان پوءِ سخت احمق به قبول ڪندو ته روح ڦرندڙ گهرندڙ بجاءِ اڻ مٽ مشابهت ٿو رکي، يعني جيڪو تبديل نٿو ٿئي يا ختم نٿو ٿئي.

۽ جسم؟

اهو آهي ڦرندڙ گهرندڙ وانگر.

28

هن ڳالهه تي اڃا به ٻيءَ طرح تصور ڪر. جڏهن روح ۽ بدن ملايا وڃن ٿا، تڏهن قدر اهڙو سٽاءُ سٽي ٿي ته هڪڙو غلام ٿئي ۽ مٿس حڪم هلايو وڃي، ۽ ٻيو مالڪ ٿئي ۽ حڪم هلائي. مونکي هڪڙو ڀيرو وري ٻڌاءِ ته تون ڪهڙي کي مقدس وانگر ليکين ٿو، ۽ ڪهڙي کي فانيءَ وانگر؟ ڇا تون ائين نٿو ڀائين ته مقدس پنهنجي جوهر سبب حڪم هلائي ٿو ۽ اختيار اٿس، ۽ فاني پنهنجي اصل موجب حڪم هيٺ رهي ٿو ۽ غلام آهي؟

آءُ ائين ئي ٿو ڀانيان.

تڏهن ڀلا روح ڪنهن وانگر آهي؟

سقراط، اها ڳالهه ته پڌري پئي آهي- روح آهي مقدس وانگر، ۽ بدن آهي فانيءَ وانگر.

ڪيبيز، هاڻي مون کي ٻڌاءِ ته، جيڪي اسين چئي چڪا آهيون تنهنجو نتيجو آهي ته، روح بلڪل مقدس، ۽ سدا حيات، ۽ مقبول، ۽ متفق ۽ بي منتشر، ۽ اڻ مٽ وانگر آهي؛ ۽ بدن بلڪل خاڪي، فاني، رنگا رنگي ۽ تبديل ٿيندڙ ۽ مٽجندڙ وانگر آهي؟ منهنجا پيارا ڪيبيز، آهي ڪو اسان وٽ ٻيو دليل جو ثابت ڪري ته ائين نه آهي؟

ها، اسان وٽ ڪونهي.

29

تڏهن جيڪر ائين آهي ته پوءِ بدن پنهنجي فطرت موجب جلد ڊهڻو ڪين آهي، ۽ روح پنهنجي فطرت جي ڪري ناس ٿيڻ کان بلڪل يا ذري گهٽ ڇٽل ڪين آهي؟

تحقيق.

هن چيو: تو ڏٺو آهي ته، جڏهن ماڻهو مري وڃي ٿو، تڏهن هن جو ظاهري حصو، يعني بدن، جيڪو ظاهري دنيا ۾ رهي ٿو، ۽جنهن کي اسين لاش ٿا سڏيون، ۽ جو ڊهڻو ۽ ختم ٿيڻو آهي، سو يڪدم نٿو ڊهي ۽ ختم ٿئي؟ جيڪڏهن ڪو ماڻهو ڦوهه جوانيءَ ۾ ۽ بدن جي سگهائيءَ واري حالت ۾ مري ٿو ته، هن جو لاش چڱي وقت تائين اهڙو ئي اهڙو رهي ٿو. ۽ جيڪڏهن هن کي، مصر جي ممين وانگر، دوائن ۾ وهنجاريو وڃي ٿو ته، پوءِ ته هو بيحد گهڻي وقت تائين سلامت رهي سگهي ٿو. ۽ جيڪڏهن هو کڻي تباهه ٿئي، تڏهن به سندس ڪي حصا، جيئن ته هڏا ۽ رڳون سدا سلامت ٿا رهن. ائين آهي يا نه؟

هائو.

۽ اسين اعتبار ڪري سگهنداسون ته روح، جو سراسر ڳجهه آهي، ۽ جو هتان اهڙي جاءِ ڏي ٿو وڃي جا سندس جهڙي جليل، ۽ پاڪ، ۽ ڳجهي آهي، يعني بهشت، جنهن کي صحيح طرح ٻي دنيا سڏيو ٿو وڃي. جتي هو وڃي نيڪ ۽ سياڻي خدا سان ٿو رهي. جيڪڏهن خدا جي مرضي هوندي ته، منهنجو روح به سگهو ئي ان هنڌ ويندو. اسين اعتبار ڪري سگهنداسون ته روح، جنهن جي ذات هئڙي جليل، پاڪ، ۽ ڳجهي آهي، تنهن کي، عام ماڻهن جي چوڻ موجب، هوائون اڏائي ڇڏينديون ۽ هو اڃا بدن ڇڏيندو ئي مس ته ناس ٿي ويندو؟ نه، پيارا ڪيبيز ۽ سئمس، ائين نه آهي. آءُ اوهان کي ٻڌائيندس ته ڇا ٿو ٿئي اهڙي روح کي، جو هن دنيا کي ڇڏڻ وقت پاڪ آهي، ۽ جنهن دنيوي حياتي ۾ جيترو ٿي سگهيو اٿس، تيترو بدن سان گهٽ واهپو رکيو آهي، ۽ اهڙيءَ طرح بدن کان ڌار ٿيڻ وقت پڻ بدن جو ڪم روڳ پاڻ سان نه کنيو اٿس، ۽ سدائين اهڙي اڀياس ۾ محو رهيو آهي؛ انهيءَ جي معنيَ آهي ته هن سياڻپ سان ئي سچي محبت رکي آهي ۽ بدن جي موت لاءِ پورو بندوست ڪيو اٿس. ڀلا ان کي موت لاءِ بهتر بندوبست نه چئجي ته ٻيو ڇا چئجي؟

هائو، تحقيق.

تڏهن اهو روح جو هن حالت ۾ آهي سو ان هنڌ ڪين ٿو وڃي، جو هنڌ سندس وانگر ڳجهه آهي، ۽ مقدس، اڻ مٽ، ۽ معقول آهي. اتي جتي هو خطائن کان آزاد رهي ٿو، ۽ بيوقوفي، خطري، خوفناڪ خواهشن کان ۽ ٻين سڀني تڪليفن کان پڻ آجو رهي ٿو، جي انسانن جي سر تي نازل ٿين ٿيون، ۽ اتي هو خوش ٿو گذاري، ۽ ايندڙ وقت لاءِ خدائن سان ٿو رهي، ائين جيئن چوندا آهن ته نيڪوڪار رهندا آهن؟ ڪيبيز، اسين ائين چئي سگهون ٿا يا نه؟

ڪيبيز چيو ته، هائو، بيشڪ.

30

پر جڏهن هو بدن ڇڏي ٿو ته خراب ۽ ناپاڪ آهي، ڇو ته سدائين هن سان صحبت رکي اٿس، ۽ هن جي خدمت ڪئي اٿس، ۽ هن سان محبت رکي اٿس، ۽ هن جي ڪري ۽ هن جي خواهشن ۽ لذتن جي ڪري روڳي ٿي پيو آهي، ۽ تنهنڪري ڪنهن به شيءِ کي سچو نٿو سمجهي، پر فقط انهن شين کي سچو ٿو سمجهي جيڪي جسماني آهن، ۽ ڇهي سگهجن ٿيون، ۽ ڏسي سگهجن ٿيون، ۽ کائي سگهجن ٿيون، ۽ پي سگهجن ٿيون، ۽ ماڻهن جي نفساني هوسن لاءِ ڪم اچي سگهن ٿيون؛ ۽ جيڪڏهن هو انهن شين کي دڪارڻ سکيو آهي، ۽ انهن کان ڇرڪڻ يا انهن کان ڀڄڻ سکيو آهي، جيڪي اک کان اوجهل ۽ ڳجهيون آهن، ۽ فيلسوفي جي رستي ئي معلوم ڪيون ۽ سمجهيون وڃن ٿيون؛ ته پوءِ تون ڀائين ٿو ته اهڙو روح هن دنيا مان موڪلائڻ وقت پاڪ ۽ روڳ بنا هوندو؟

هن ورندي ڏني ته، تحقيق، نه.

آءُ ڀانيان ٿو ته بدن جي اڻ کٽندڙ صحبت، سنگت ۽ سنڀال جي ڪري هن ۾ جسماني جذو پيهي وڃي ٿو ۽ هن جي فطرت جو لازمي حصو ٿي پوي ٿو.

هائو.

۽ منهنجا پيارا دوست، جسماني جذو سخت، ڳرو، خاڪي ۽ آشڪار آهي؛ ۽ انهي جي ئي ڪري اهڙو روح بار هيٺ اچي وڃي ٿو ۽ ظاهري دنيا ڏانهن وري گهلجي ٿو اچي، ڇو ته هو بهشت واري ڳجهي دنيا کان ڊڄي ٿو، ۽ چون ٿا ته، قبرن ۽ قبن مٿان پيو ٿو ڦري، جتي روحن جون خيالي شڪليون ڏٺيون ويون آهن، اهي انهن روحن جا پاڇا آهن جي بدن کان الڳ ٿيڻ وقت ناپاڪ هئا ۽ اڃا آشڪار شين کي چنبڙيل آهن، ۽ اهوئي سبب آهي هنن جي اڃا ڏسڻ ۾ اچڻ جو.

سقراط، گهڻو ڪري ائين ئي هوندو.

ڪيبيز، بلڪل ائين آهي. ۽ اهي چڱن يا نيڪوڪار انسانن جا روح نه آهن، پر بدڪار ماڻهن جا روح آهن، جن کي بدڪارين جي ڀنور ۾ حياتي گذارڻ سبب سزا طور اهڙين جاين ۾ رلڻو ٿو پوي، ۽ هنن جي سرگرداني هلندي ٿي رهي، انهن جسماني شين لاءِ خواهشن جي ڪري، جا هنن ۾ اٽڪي پئي آهي، ۽ پوءِ انهن خواهشن جي حاصلات لاءِ نيٺ هو وري ڪنهن بدن ۾ گرفتار ٿا ٿين.

(وڌيڪ پڙهو)

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ