13

هن چيو ته، هن مان ثابت ڪين آهي ته جو ماڻهو موت اچڻ تي ڏک ٿو ڪري سو حڪمت جو شائق نه آهي، پر بدن جو عاشق آهي؟ هو گهڻو ڪري دولت، يا عزت، يا ٻنهي جو چاهڪ آهي.

هن چيو ته، هائو، ائين ئي آهي.

سقراط چيو ته، چڱو، سمئس، ائين نه آهي ته جنهن شيءِ کي دليري چئجي سا خاص ڪري فيلسوفن وٽ هجي ٿي؟

هن جواب ڏنو ته، آءُ ڀانيان ٿو ته ائين برابر آهي.

۽ اها خصلت جنهن کي پرهيزگاري سڏين ٿا، ۽ جنهن جي معنيَ آهي نفساني خواهشن کي ڌڪارڻ ۽ هنن کي ضابطي ۽ حڪم هيٺ رکڻ، سا انهن وٽ ڪين ٿي رهي، جيڪي جسم کي ڌڪاري پنهنجي حياتي فيلسوفيءَ ۾ گذارين ٿا؟

هن جواب ڏنو ته، ضرور ائين آهي.

ڇو ته جيڪڏهن تون ٻين ماڻهن جي دليري ۽ پرهيزگاري تي ڌيان ڏيندين ته توکي خبر پوندي ته اُهي بلڪل نراليون وٿون آهن.

ائين ڪيئن، سقراط؟

سقراط جواب ڏنو ته، توکي معلوم آهي ته ٻيا سڀ ماڻهو، موت کي انسانن لاءِ هڪ وڏي مصيبت ڪري ليکيندا آهن؟

هن چيو ته، هو برابر ائين ليکيندا آهن.

۽ جڏهن انهن مان ڪي بهادر ماڻهو موت قبوليند آهن، تڏهن هو ائين ڪن وڌيڪ مصيبتن جي خوف کان ڪيِنَ ڪندا آهن.

هائو.

تڏهن چئبو ته فيلسوفو کان سواءِ سڀ ماڻهو بهادري فقط خوف ۽ ڊڄ وچان ڏيکاريندا آهن. پر اها عجب جهڙي ڳالهه آهي ته ڪو ماڻهو خوف ۽ بزدليءَ سببان بهادر ٿئي.

تحقيق ائين آهي.

۽ انهن مان پرهيز وارا ماڻهو ساڳي حالت ۾ ڪين آهن؟ هنن جي پرهيز هڪڙي قسم جي بي پرهيزي تي بيٺل ڪين آهي؟ اسين چونداسون ته ائين ٿي ڪين سگهندوم، پر انهن ماڻهن جي بيوقوفيءَ جهڙي پرهيز اهڙي ئي آهي. هو ڪي لذتون چاهيندا آهن ۽ انهن جي وڃائڻ جو خوف هوندو اٿن، تنهن ڪري هو ٻين لذتن کان پرهيز ڪندا آهن، ۽ انهن ۾ ڦاٿا پيا هوندا آهن. ٻي پرهيزي جي معنيَ آهي لذت جي دام ۾ ڦاسڻ. هو ڪن لذتن کان پاسو ڪندا آهن، ڇو ته ٻين ۾ ڦاٿل هوندا آهن. هيءَ ڳالهه ائين آهي جيئن مون چيو ته، هنن جي پرهيز، بي پرهيزي تي بيٺل آهي.

ائين ٿو ڏسجي.

پيارا سمئس، آءُ نٿو ڀانيان ته زهد هن طرح هٿ ڪري سگهبو، هڪ لذت لاءِ ٻي لذت ڦٽي ڪرڻ سان، ۽ هڪ اهنج کي دور ڪرڻ لاءِ ٻئي اهنج کي سر تي کڻڻ سان، ۽ هڪ خوف کان بچڻ لاءِ ٻئي خوف ۾ پوڻ سان، ۽ سڪن وانگر گهٽ وڌ جي پوڪ رکڻ سان. فقط هڪڙو ئي سچو سڪو آهي، جنهن جي عيوض اِهي سڀ شيون ڏئي ڇڏڻ گهرجن، يعني حڪمت. جيڪي به هن لاءِ ۽ هن سان خريد ڪري ويا وڪڻي سگهجي ٿو، پوءِ اها دليري يا پرهيزگاري هجي، يا کڻي انصاف هجي، اهوئي آهي سچو سودو. هڪ جملي ۾ چئي سگهجي ٿو ته، سچو زهد حڪمت کان خالي ٿي نه سگهندو، ۽ ڪابه حرڪت نه آهي ته انهيءَ ۾ لذت، خوف، ڪي ٻيون اهڙيون شيون موجود آهن به يا نه. پر آءُ ڀانيان ٿو ته جيڪو زهد لذتن ۽ خوفن جي ڏي وٺ سان جڙيل آهي ۽ حڪمت کان جدا ٿيل آهي، سو سچي زهد جو فقط پاڇو آهي. سچو زهد انهن شين کان صاف ٿيڻ جو هڪڙو قسم آهي، ۽ پرهيزگاري، انصاف، دليري ۽ خود حڪمت اهي ئي آهن بلڪل برابري. آءُ ڀانيان ٿو جن ماڻهن اسان جا مذهبي راز ٺاهيا هئا، تن هنن ۾ وڏي معنيَ رکي هئي. هو هر وقت اسان کي ڳجهارتن ۾ چوندا رهيا آهن ته، جيڪو به ماڻهو بي دين ۽ ناپاڪ ٿي ٻيءَ دنيا ڏي اچي ٿو سو گپ ۽ چڪڻ ۾ ڦاسي پوي ٿو، ۽ جيڪو صاف ٿي ۽ دين ۾ داخل ٿي اچي ٿو سو خدائن سان گڏ رهي ٿو. رازن ۾ چيل آهي: ”لذتن جا ڪوڏيا گهڻا آهن، پر صاف دل ۽ پرهيزگار ٿورا آهن.“ آءُ ڀانيان ٿو ته اهي پويان فقط سچا فيلسوف آهن. آءُ پنهنجي حياتيءَ ۾ سموريءَ طاقت سان ڪوشش ڪندو رهيو آهيان ۽ پنهنجي وسان ڪين گهٽايو ام ته اهڙو ٿيان. تنهن لاءِ آءُ برابر ڪوشش ڪندو رهيو آهيان، ۽ فتح حاصل ڪئي اٿم. آءُ ڀانيان ٿو ته، جي خدا جي مرضي هوندي ته، گهڙيءَ کن ۾ خبر پئجي ويندي، جڏهين آءُ ٻيءَ دنيا ۾ پهچندس.

سمئس ۽ ڪيبيز، اهو آهي منهنجو بچاءُ، جنهن مان ثابت آهي ته، توهان کان ا۽ هنن پنهنجن آقائن کان جدا ٿيڻ تي افسوس نه ڪرڻ ۽ خفا نه ٿيڻ لاءِ مون وٽ سبب آهي. مون کي ڀروسو آهي ته جهڙو هن دنيا ۾ تهڙو ٻيءَ دنيا ۾ پڻ آءُ چڱن ماڻهن ۽ دوستن سان وڃي ملندس. جيڪڏهن آءُ ڪين جهڙن منصفن وٽ فتحياب نه ٿيس ته حرڪت ڪانهي، ۽ جي اوهان اڳيان پنهنجي بچاءَ پيش ڪرڻ ۾ آءُ سوڀارو ٿيو آهيان ته مون لاءِ اهو ڪافي آهي.

14

جڏهن سقراط هي چئي بس ڪيو تڏهن ڪيبيز هن کي جواب ۾ چيو ته، سقراط، تو جيڪي چيو آهي تنهنجو گهڻو حصو صحيح آهي، پر تو جيڪي روح نسبت چيو آهي تنهن ۾ گهڻو ڪري ماڻهن کي اعتبار ڪونهي. هنن کي خوف ٿو رهي ته، جڏهن روح جسم کان جدا ٿئي ٿو ته، تڏهنهو ڪٿي به وڌيڪ وقت حيات رهي نٿو سگهي پر جسم جي موت واري ڏينهن ئي نابود ۽ ناس ٿي ٿو وڃي. هو ڀائين ٿا ته جنهن گهڙيءَ بدن کان روح رهائي حاصل ڪري ٿو، تنهن ويل ئي هو هوا يا دونهي وانگر گم ٿي وڃي ٿو، ۽ انهيءَ وقت کان ئي زنده رهڻ کان بلڪل بس ٿي وڃي ٿو. جيڪي تڪليفون تو ٻڌايون آهن تن کان ڇوٽڪارو حاصل ڪري، روح ڪٿي وڃي سڄوئي حيات رهي، ته جيڪر، سقراط، تو جيڪي ڪجهه چيو آهي تنهن ۾ اميد رکڻ جو اسان لاءِ چڱو سبب ٿي پوي- پر اهو ثابت ڪري ڏيکارڻ ته موت بعد روح حيات ٿو رهي ۽ حڪمت ۽ ٻيون طاقتون وٽس موجود ٿيون رهن، تنهن لاءِ پڪا پختا دليل کپن.

سقراط چيو ته، تحقيق، ڪيبيز، پر هاڻي ڇا ڪريون؟ ڀلا تنهنجي مرضي آهي ته انهن مسئلن بابت ڳالهيون ڪريون ۽ ڏسون ته جيڪي آءُ چوان ٿو سو ممڪن آهي يا نه؟

ڪيبيز چيو ته. آءُ ته گهڻو خوش ٿيندس، جيڪڏهن تون انهن مسئلن نسبت پنهنجا رايا ٻڌائيندين.

سقراط چيو ته، مون جيڪي هينئر چيو آهي تنهن لاءِ ڪوبه، اهو ڀل ڪو مزاحيه شاعر ئي ڇو نه هجي، ڪونه چوندو ته آءٌ اجايون ۽ خيالي ڳالهيون ڪري رهيو آهيان. تنهنڪري جي تنهنجي مرضي آهي ته، پوءِ اچو ته هن مسئلي نسبت ڳالهين جي ڏي وٺ ڪريون.

15

هاڻي اچو ته هن ڳالهه کي جاچيون ته موت بعد ٻيءَ دنيا ۾ ماڻهن جا روح حيات رهن ٿا يا نه. اسان کي ياد آهي ته هڪڙو پختو اعتقاد آهي ته هن دنيا ڇڏڻ بعد روح وڃي ٻيءَ دنيا ۾ رهن ٿا، ۽ وري هو هيڏانهن اچن ٿا ۽ وري مئلن مان پيدا ٿين ٿا؛ پر جيڪڏهن ائين برابر آهي ته زنده شيون مئلن مان پيدا ٿين ٿيون، تڏهين ته ضرور اسان جا روح ٻيءَ دنيا ۾ حيات رهندا هوندا، جي ائين نه هجي ته جيڪر هو وري ڪين ڄمن. هن ڳالهه لاءِ جيڪر هيءَ ثابتي ئي ڪافي ٿئي، جيڪڏهين اسين سچ پچ اهو ثابت ڪري ڏيکاريون ته زنده شيون فقط مئلن مان جنم وٺن ٿيون. پر جي ائين نه آهي، ته ضرور اسان کي ڪو ٻيو دليل هٿ ڪرڻ کپي.

ڪيبيز چيو ته، برابر.

هن چيو ته، هن سوال جو جواب سولائي سان تڏهن ڏئي سگهبو، جڏهن هن کي نه رڳو ماڻهن نسبت جاچبو، پر جانورن ۽ ٻوٽن توڙي ٻين سڀني ڄمندڙ شين نسبت پڻ جاچبو ته ائين آهي ڇا ته سڀڪا شيءِ جنهن جي خلاف ڪا شيءِ آهي سا پنهنجي مخالف مان جنم وٺي ٿي. مخالف شيون انهن کي چئجي ٿو، جيئن معتبر ۽ ڪميڻو، عادل ۽ ظالم، ۽ ٻيا اهڙا هزارين مثال. هاڻي خيال ڪرڻ کپي ته سڀڪا شيءِ جنهن کي ڪا مخالف شيءِ آهي، سا ضرور فقط پنهنجي مخالف شيءِ مان پيدا ٿي ٿئي؟ مثلا جڏهن ڪا شيءِ وڏي ٿي ٿئي تڏهن، آءُ ڄاڻان ٿو ته، اها پهريائين ننڍي هوندي ۽ پوءِ وڏي ٿي ٿئي. برابر؟

برابر.

۽ جڏهن ڪا شيءِ ننڍي ٿي ٿئي تڏهن اها پهريائين وڏي هوندي ۽ پوءِ ننڍي ٿي ٿئي. برابر؟

هن چيو ته، ائين ئي آهي.

۽ ضعيف شيءِ مضبوط مان پيدا ٿي ٿئي، ۽ ڍري شيءِ تکيءَ مان ئي پيدا ٿي ٿئي.

صحيح.

تڏهن صاف ثابت آهي ته سڀ شيون انهيءَ ئي دستور موجب پيدا ٿيون ٿين، يعني مخالف شيون، مخالف شين مان؟

تحقيق.

۽ ائين نه آهي ته سڀني مخالف شين جي ٻڌيءَ وچ ۾ ٻه طبقا آهن، هڪڙي کان ٻئي ڏانهن، ۽ وري انهيءَ کان ساڳئي ڏانهن؟ ائين نه آهي ته ننڍي ۽ وڏي جي وچ ۾ وڌڻ ۽ گهٽجڻ آهن، ۽ اسين ڪين چوندا آهيون ته جيئن هڪ پاسو وڌي ٿو، تيئن ٻيو پاسو گهٽجي ٿو؟

هن چيو ته، هائو.

۽ وري تقسيم ۽ ترڪيب، ۽ ٿڌو ۽ ڪوسو، ۽ ٻيا اهڙا مثال به آهن. تحقيق اهو مروج قاعدو ڪين آهي، جيتوڻيڪ اسين انهيءَ کي ايترن لفظن ۾ کولي ظاهر ڪين ڪندا آهيون، ته مخالف شيون هميشه هڪ ٻئي مان پيدا ٿينديون آهن، ۽ هڪ ٻئي مان پيدا ٿيڻ جي روش هميشه کان هلندڙ آهي؟

هن جواب ڏنو ته، ائين آهي.

16

هن چيو ته، تڏهين جيئن جاڳڻ جي ابتڙ ننڊ آهي تيئن ساڳئي دستور حياتيءَ جي ابتڙ به ڪجهه هوندو؟

هن ورندي ڏني ته، ضرور.

تڏهن جيڪڏهن حياتي ۽ موت هڪ ٻئي جي ابتڙ آهن ته هو ضرور هڪ ٻئي مان پيدا ٿيا هوندا، ۽ جنهن صورت ۾ هو ٻه آهن تنهن صورت ۾ هنن جي وچ ۾ ٻه طبقا هوندا. ائين ڪين آهي؟

برابر.

سقراط چيو ته، هاڻي جن مخالف شين جو ذڪر ڪيو اٿئون تن مان هڪ جي معنيَ ۽ انهيءَ جا طبقا آءُ توکي سمجهائيندس، ۽ ٻئي جي معنيَ تون مون کي سمجهائج. ننڊ آهي ابتڙ جاڳ جي. ننڊ مان پيدا ٿئي ٿي جاڳڻ جي حالت، ۽ جاڳڻ جي حالت مان پيدا ٿئي ٿي ننڊ هنن جا مرحلا آهن پهريائين ننڊ ۾ پوڻ، پوءِ جاڳڻ. هن پڇيو ته، ڪيئن، هيءَ ڳالهه صاف آهي؟

هائو، بلڪل.

هن چيو ته، چڱو تڏهن، حياتي ۽ موت بابت تون مون کي سمجهاءِ. موت، حياتي جي ابتڙ آهي، برابر؟

هائو.

۽ هو هڪ ٻئي مان پيدا ٿين ٿا؟

هائو.

تڏهن جيئرن شين مان ڇا ٿو پيدا ٿئي؟

هن جواب ڏنو ته، مئل شيون.

۽ مئل شين مان ڇا ٿو پيدا ٿئي؟

مون کي قبول ڪرڻو پوي ته جيئريون شيون.

ڪيبيز، تڏهن چئبو ته، جيئريون شيون ۽ جيئندڙ انسان مئلن مان پيدا ٿين ٿا؟

هن چيو ته، ائين ظاهر آهي.

هن چيو ته، تڏهن اسان جا روح ٻيءَ دنيا ۾ حيات رهن ٿا؟

ائين ٿو ڀائنجي.

هاڻي انهن ٻن مرحلن مان هڪ جي ثابتي آهي؟ آءُ ڀانيان ٿو ته موت جي پڪي ثابتي آهي، ائين آهي يا نه؟

هن جواب ڏنو ته، هائو، برابر.

هن چيو ته، هاڻي ڇا ڪرڻ کپي؟ اسان کي هنن مان هر هڪ کي مخالف طبقو ڏيڻ گهرجي يا نه؟ يا هتي طبعي قاعدو غلط آهي؟ مرڻ کي به مخالف طبقو ڏيڻ گهرجي يا نه؟

هن چيو ته، آءُ ڀانيان ته ضرور ڏيڻ کپي.

۽ اهو ڇا هوندو؟

وري حيات ٿيڻ.

هن چيو ته، جيڪڏهن وري حيات ٿيڻ جهڙي ڳالهه آهي ته، اها هوندي مري وڃڻ مان حيات ٿيڻ جو مرحلو، برابر؟

بلڪل برابر.

تڏهن اسين هن نقطي تي متفق راءِ آهيون ته، جيئرا هميشه مئلن مان پيدا ٿين ٿا ۽ مئل جيئرن مان. پر اسين قبول ڪري چڪا آهيون ته جيڪڏهن ائين آهي ته اها پوري ثابتي آهي، انهيءَ لاءِ ته، مئن جا روح ضرور ڪنهن هنڌ وڃي رهن ٿا، جتان هو وري هستيءَ ۾ اچن ٿا.

سقراط، آءُ ڀانيان ٿو ته اهو لازمي نتيجو آهي اسان جي ڪيس/ بحث جو.

17

۽، ڪيبيز، آءُ ڀانيان ٿو ته هي نتيجو غيرواجبي نه آهي، ڇو ته جيڪڏهن ابتڙ شيون پيدا ٿيندي، هڪ ٻئي سان مطابقت نه رکن، ۽ ڪنهن دائري ۾ ڦرندڙ نه هجن، ۽ هڪڙي مخالف هنڌ کان ٻئي مخالف هنڌ اچڻ بدران هڪ سڌي ليڪ ۾ هلندڙ هجن، توکي معلوم آهي ته جيڪر نيٺ سڀ شيون هڪ ئي صورت ۽ هڪ ئي حالت ۾ اچي وڃن ۽ پيدا ٿيڻ جي روش بلڪل بند ٿي وڃي.

هن پڇيو ته، تنهنجو مطلب ڇا آهي؟

هن جواب ڏنو ته، منهنجي معنيَ سمجهڻ ڏکي ڳالهه ڪانهي. جيڪڏهن مثلا، هڪ مخالف شيءِ، ننڊ ۾ پوڻ هجي، پر انهيءَ جي ابتڙ شيءِ، جاڳڻ، جا پهرينءَ مان پيدا ٿي ٿئي، نه هجي، ته پوءِ جيڪر ساري دنيا ۾ اينڊيمئن جي آکاڻي اجائي ٿي پوي، ۽ هن جو نالو ئي نابود ٿي وڃي، ۽ سڀڪا شيءِ هن وانگر ساڳي ننڊ ۾ اچي وڃي، ۽ جيڪڏهن سڀ شيون هڪ ٻئي سان مرڪب ٿيل هجن ۽ ڪڏهن به ڌار نه ٿين، ته جيڪر انئڪسئگورس وارو هرج مرج ظاهر ٿي پوي. ساڳئي دستور موجب، پيارا ڪيبيز، جيڪي به شيون، جن ۾ ساهه آهي، مري وڃن، ۽ مرڻ بعد انهيءِ ئي حالت ۾ رهن ۽ وري جيئريون نه ٿين، ته جيڪر ائين ضرور ڪين ٿئي ته سڀڪا شيءِ نيٺ مري وڃي، ۽ ڪجهه به جيئرو نه رهي؟ ڇو ته جيڪڏهن جيئندڙ شيون مئلن مان پيدا نه ٿين ۽ ڪنهن ٻئي هنڌان پيدا ٿين، ۽ پوءِ مرن، ته جيڪر ضرور ائين ٿئي جو نيٺ سڀ شيون موت ختم ڪري ڇڏي. ائين ٿئي يا نه؟

ڪيبيز چيو ته، سقراط، آءُ ڀانيان ٿو ته برابر ائين ٿئي. تون جيڪي چوين ٿو سو بلڪل صحيح آهي.

هن چيو ته، ڪيبيز، آءُ سمجهان ٿو ته تحقيق ائين آهي. هن نتيجي ڪڍڻ ۾ اسان غلطي ڪانه ڪئي آهي. مئا وري هستيءَ ۾ اچن ٿا، ۽ جيئرا هنن مان پيدا ٿيا آهن، ۽ مئن جا روح سلامت رهن ٿا، ۽ چڱن جي روحن جو چڱو حال ٿو ٿئي ۽ بدڪارن جي روحن جو برو حال.

18

ڪيبيز چيو ته، سقراط، هن کانسواءِ جيڪا تون وري وري ڳالهه ڪندو آهين ته، سکڻ فقط هڪڙي ياد ڪرڻ جي روش آهي، سا جيڪڏهن سچي آهي ته پوءِ، آءُ ڀانيان ٿو ته، جيڪي اسين هينئر ياد ڪريون ٿا، سو ضرور ڪنهن اڳئين وقت سکيا هونداسون ۽ ائين ٿيڻ تڏهن ممڪن ٿيندو جيڪڏهن اسان جا روح انساني جسم ۾ اچڻ کان اڳ ڪنهن هنڌ حيات رهيا هوندا. تنهنڪري هي ٻيو سبب آهي روح جي بقا ۾ اعتبار رکڻ لاءِ.

ڪيبيز جواب ڏنو ته، هڪ دليل ۾ سڀ کان زبردست دليل هيءُ آهي ته، جيڪڏهن ماڻهن کان ڪو سوال درست نموني پڇيو ويندو آهي ته هو انهيءَ جو جواب پاڻهي درست ڏيندا آهن. پر جيڪڏهن هنن وٽ علم ۽ پوري تميز موجود نه هجي ها ته هو ائين ڪري ڪين سگهن ها. وري، هنن کي ڪي شيون علمِ پئمائش (ماپ جي علم) سان لاڳاپي رکندڙ ڏيکاربيون ته هن مسئلي جي ثابتي پوري طرح ملي ويندي.

سقراط چيو ته، سمئس، جيڪڏهين توکي هن مان يقين نٿو اچي ته، هن ڳالهه کي هن طرح سان جاچ ۽ پوءِ ڏس ته تون اسان سان متفق راءِ ٿين ٿو يا نه. آءُ سمجهان ٿو ته توکي شڪ آهي ته ڪيئن جنهن شيءِ کي علم ٿو چئجي سان يادگيري هوندي.

سمئس جواب ڏنو ته، نه، مونکي ڪو شڪ ڪونهي. پر يادگيريءَ وارو دليل آءُ وري دل تي آڻڻ ٿو گهران. جيڪي ڪيبيز سمجهائڻ منظور ڪيو آهي، تنهن ڳالهه تنهنجي مسئلي کي ذري گهٽ منهنجي دل سان لاتو آهي ۽ مون کي خاطري ڏياري آهي؛ پر جنهن دستور موجب تون اها ڳالهه سمجهائڻ ٿو گهرين، تنهن ٻڌڻ لاءِ به آءُ گهڻو شائق آهيان.

هن ورندي ڏني ته، هن قانون موجب آءُ‏ ڀانيان ٿو ته اسين متفق راءِ آهيون ته جيڪڏهن ڪو ماڻهو ڪا ڳالهه ياد ڪري ٿو ته، اها ضرور هن ڪنهن اڳئين وقت/ جنم معلوم ڪئي هوندي.

هن چيو ته، تحقيق.

۽ اسين قبول ڪريون ٿا ته جڏهن علم هيٺين طرح حاصل ٿئي ٿو، تڏهن انهيءَ کي يادگيري چئجي؟ جڏهن ڪنهن ماڻهوءَ ڪا شيءِ ڏٺي يا ٻڌي آهي، يا انهيءَ کي ڪنهن واس سان معلوم ڪيو اٿس، ۽ پوءِ نه رڳو انهيءَ شيءِ جي خبر اٿس، پر دل ۾ ڪنهن ٻيءَ شيءِ نسبت به اثر ٿئيس، جنهن جو علم بلڪل نرالو آهي، ته پوءِ اسين ائين چوڻ ۾ صحيح ڪين ٿينداسون ته، جنهن شيءِ نسبت هن کي دل ۾ اثر ٿو ٿئي تنهن کي هو ياد ٿو ڪري؟

تنهنجو ملطب ڇا آهي؟

منهنجو مطلب هيءُ آهي: ماڻهوءَ جو علم چنگ جي علم کان ٻيءَ طرح جو ڪين آهي؟

تحقيق.

توکي خبر آهي ته جڏهين عاشق ڪو چنگ يا ڪا پوشاڪ يا ڪا ٻي چيز، جا سندن معشوق اڪثر ڪري ڪم آڻيندا آهن، ڏسندا آهن تڏهن هنن جي دل ۾ هي حس پيدا يٿندي آهي: هو چنگ کي سڃاڻندا آهن، ۽ هنن جي دل ۾ انهيءَ نينگر جو نقشو نڪري ايندو آهي جنهن جو اهڙو چنگ هوندو آهي. انهيءَ کي چئبو آهي يادگيري. مثلا جڏهن ڪنهن کي سمئس ڏسندي گهڻو ڪري ڪيبيز جي يادگيري پوي. ۽ اهڙا ڪيئن مثال آهن.

سمئس چيو ته، تحقيق آهن.

هن چيو ته هيءَ هڪ قسم جي يادگيري ڪين آهي، ۽ خاص ڪري جڏهن اهڙي حس ڪنهن ماڻهوءَ جي دل ۾ پيدا ٿي ٿئي، تڏهن هو ڪي شيون ڪجهه عرصي گذرڻ بعد ٿو ڏسي ۽ جي ڌيان نه ڏيڻ سبب هن کان وسري ويون آهن؟

هن جواب ڏنو ته، هائو برابر.

هن چيو ته، چڱو ڀلا، اهو ممڪن آهي ته ڪنهن گهوڙي يا چنگ جي مورت ڏسڻ سان ڪنهن ماڻهوءَ جي يادگيري پوي، يا ڪيبيز جي تصوير ڏسندي سمئس جي ياد پوي؟

بيشڪ.

۽ سمئس جي تصوير ڏسندي خود سمئس جي يادگيري پوڻ جو امڪان آهي؟

هن چيو ته، بيشڪ.

(وڌيڪ پڙهو)

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ