|
مون به پنهنجي قميص لاهي کيس پنهنجو ڪلهو ڏيکاريو
۽ پوءِ قميص هٿ ۾ جهلي چيم، ”تو هڪ بندوق جي
گوليءَ جو نشان ڏٺو، هڪ ڪميڻي آمريڪي هنئي. هاڻ
آزاد هندستان جو آفيسر مون کي ڇاتيءَ تي گولي
هڻندو. هڻ! منهنجو هڪ خون منهنجي سنڌين کي بيدار
ڪندو....“
”پاڪستان ۾ مسلمان سان وڙهي ڪو نه سگهيا ۽ هت
بهادري ٿا ڏيکاريو.“
”مسلمان بدمعاش ڪونه هئا! هڪ مت – ڀيد سبب ورهاڱو
ٿيو آهي. ٻڌ مان تنهنجي روالور کان ڪونه ٿو ڏڪان.
مون کي ٻڌاءِ ته اوهين سنڌين کي ذليل ڇو ڪري رهيا
آهيو؟،
”مون کي خوشي آهي ته سنڌين ۾ غيرت آهي. ڪرسي سڌي
ڪري ويهه ته چانهه ٿا پيئون.“ هن پنهنجي ڪرسي سڌي
ڪئي ۽ پريان پيل پائيپ کڻي هٿ ۾ جهليائين.
”چانهه؟ - قائدو بدلايو ۽ تون معافي وٺ. هت حسن
جون بزاريون ڪونهن – ڪي ديويون آهن جي مندر مان
نڪري اوجهڙ ۾ هلڻ ٿيون لڳن.“
”مان اڄ ئي ٿو قائدو ڪڍان. پر تون ويهه.“
”مهرباني.“ اِئين چئي مان قميص ڪلهي تي رکي آفيس
کان ٻاهر نڪري ويس.
ٻاهر نڪري مان سائيڪل وٽ آيس. قميص پاتم. ڏسان ته
سيٺ پرسرام ٿو اچي، هٿ ۾ چمپل هئس.
”انڪل“ مان هن ڏانهن وڌيس، ”اوهين ۽ هتي، ڪراچيءَ
مان ڪڏهن آيا؟ ۽ هٿ ۾ چمپل ڇو کنيو اٿوَ؟“
”پٽ ڪراچيءَ ۾ دڪان لٽيو ويو. مهاجرن سکر ۾ منهنجي
بٺيءَ تي قبضو ڪيو. هٿين خالي هندستان آيو آهيان.“
هن چمپل ڏانهن نهاريندي چيو، ”رستي تي ڪير پيرين
اُگهاڙو ڏسندو ڪون – پر آفيسر اڳيان ته چمپل پائي
وڃڻ گهرجي.“
”پر ڇو؟“
”رستي تي هلڻ سان پير ڪونه گسبا، مگر جي چمپل ڦاٽي
پيو ته مان ڏهه آنا ڪٿان آڻيندس جو ٻيو چمپل
وٺان....“ اِئين چئي هن چمپل پاتو ۽ دفتر ڏانهن
وڇڻ لڳو. ڪنڌ ورائي پٺيان ڪونهَ نهاريائين.
مون کي اسپتال واري مائي خيال ۾ آئي جنهن جو ڏوهٽو
سوئر کڻي ويا ۽ مائي دانهن ڪئي: شل جناح کي....
مون کاٻي هٿ سان وار مٿي ڪيا ۽ فلڪ سان سائيڪل
هلائڻ لڳس.
مون چاٻيءَ سان انقلاب جي ڪوٺي کولي. پهرين ڀت جي
ان خالي حصي تي لڳايم جتي مرجهايل پيلا گل پيا
هئا. مون تيز نگاهن سان چني جي خيالي نقش ڏانهن
نهاريو. سندس نگاهن ۾ ڍير موهه پيو هئو. پوءِ نقش
گم.
مون شاهه جو رسالو کنيو ۽ ڪرسيءَ تي ويهي ڇاتيءَ
سان لڳايم. اکيون ٻوٽيم. لڳم ته ڀٽ شاهه ۾ سائين
جي درگاهه ۾ بيٺو آهيان.
پوءِ مان بينچ تي ليٽي پيس، پاسو ورائي کاٻي ٻانهن
تي مٿو رکي شاه جو ڪلام پڙهڻ لڳس.
برسات جي موسم آئي. برسات پوي ته پوندي رهي ۽ اُن
بعد بند نه ٿئي ۽ پوندي ئي رهي. چؤطرف پاڻي. ڳوٺن
پاسي هيٺائين تي ڄڻ هڪ سمنڊ. جهوپڙيون مٿي. ڄڻ هيٺ
برف ۽ هماليه اُن ۾ هڪ الڪا پوري ۽ مٿي هڪ يڪش.
ڪاليداس ڪجهه اُلٽو ئي ڏٺو هوندو. برسات جا الڳ
الڳ رنگ. ڪڏهن اولهه کان اچي ڪڏهن ڏکڻ کان. پاڻي
هيٺ اچي ڪري ۽ هوا زمين سان ٽڪرائجي وڃي. ڌوتيون ۽
سلوارون گوڏن تائين مٿي ۽ ڇٽيون اُلٽيون. هوائن کي
پاڻيءَ جا چنبا. اوچتو ڳلي تي زور سان چماٽ لڳندي
۽ ڳاڙهي ڳلي مان برساتي پاڻي وهڻ لڳندو. گرمي
لاپتا. ٿڌچالو. وڄ ائين ڪڙڪندي ۽ ڪڪر گرجندا ڄڻ
اِجهو ٿو آڪاش جو ورهاڱو ٿئي. وري هڪ سانت. صبح
چؤطرف ساوڪ. وري تانسين جي تانيءَ جو: برس برس ڪر
برسو....
مگر سيني جي اندر جا آگ لڳل آهي اُن کي اِها بارش
اڃا به تيز ڪري ٿي ۽ ڪام شرير کي ستائڻ ٿو لڳي.
مون مستقبل مان هڪ چمي چورائي کيس ڏيڻ چاهي، هن
وات تي هٿ ۽ ڳچيءَ کي ڊگهو ڪري آڪاش ڏانهن نهاريو.
تڏهن ته اهڙي برسات نه هئي.
واچوڙا مون سنڌ ۾ ڏٺا. هتي برسات ۾ واچوڙا. ڄڻ
ڦوهارا چالو. برسات بند. هڪ ڌوتل آسمان ۽ وري مسلم
ليگ ۽ ڪانگريس جا هتي به ڀاشڻ. پاڻيءَ جا تلاءَ.
ڏيڏرن جي ٽان ٽان ڪجهه ائنٽي- هسٽري ۽ ڪجهه ائنٽي-
ميوزڪ.
بمبئي ۾ برسات معنيٰ بسين جا ڦيٿا پاڻيءَ ۾ گم ۽
لوڪل ٽرينون وچ رستي تي بند. آدي رشين ڪنهن تلاءَ
۾ ٻار ڏٺو ۽ برسات ۾ هنن چيو: جلمئي- پرليه! ڪجهه
ڪونهي. بدليل زمين تي بدليل موسم جو رنگ آهي. ماري
ته ڀيانڪ، جي جذبا جاڳائي ته خوبصورت.
مون ته سحر سان ڪلفٽن ويندي فقط محسوس ڪيو: ساون
کي نظاري هين. پرڪرتيءَ جو بدلجندڙ روپ آهي. اُن ۾
ڀاوَ اسان جا ڀريل آهن.
۽ هيءَ ڪڏهن به بند نه ٿيندڙ برسات
لڱ لڱ ۾ ٿي ڪام جاڳائي.
مهامتا گانڌيءَ کي گولي لڳي چڪي هئي. هن چيو:
پاڪستان منهن جي لاش تي ٺهندو، مگر سندس لاش
پاڪستان تي ٺهيو
۽ ڪراچيءَ مان خبر آئي ته جناح ڪئنسر جي ڪيئين جو
شڪار ٿي مري ويو آهي.
شهر ۾ دڪانن جون قطارون ٺهي ويون. ڪچا دڪان. ڪي
ڪتابن جا. ٻار لوڪل ٽرين ۾ بسڪوٽ ۽ کٽمٺڙا وڪڻندا
۽ ڪي هلندڙ لوڪل مان ڪرندا رهيا. زالون ڏوڏيون ڀڃڻ
لڳيون ۽ ڀرت جو ڪم ڪرڻ لڳيون. مرد دڪي تي ڪم ڪرڻ
لڳا ۽ ڪي ڪلارڪ ٿيا. بابا هنڊيءَ جو ڪم چالو ڪيو
جو ٻيو ڪم کيس نٿي آيو.
اُهو هڪ وقت هئو، جڏهن ڪئمپ ۾ هڪ فقير ڪونه هئو.
ماڻهو يا روزگار ۾ لڳل هئا يا تلاشي رهيا هئا.
ڪٿي ڪا غلط ڇوڪرين جي بزار نه هئي.
سحر چيو ته هوءَ مئجسٽريٽ ٿيندي. مون سوچيو ڪليڪٽر
ٿيندس. لبطف الله وانگر. انڊيا آيس ته خيال آيو ته
يا ڪنهن فلم ۾ ڪم ڪريان يا جي. جي اِسڪول آف آرٽس
۾ جرنلزم جو ڪورس ڪريان. اُن سوال طرف اڃان گنڀير
فيصلو نه ورتو هئم.
ڏٺم ته سنڌين سنڌ مان ڪتاب ضرور گهڻا آندا هئا.
هزارين هٿين خالي هئا. ٿورن وٽ بابا جيان ٿورو ڌن
هئو. گهڻا ته لکاپتي مان ڪکا پتي ٿي آيا هئا، جيئن
سيٺ پرسرام هئو. چمپل هٿ ۾ وايون بتال. ڪيترا
ماڻهو اهڙا ڄڻ وائڙن وانگر هلندا هجن. جو هنن سنڌ
۾ ماڻيو، اُهو هڪ خواب هئو ۽ ڏسن ته خواب ختم ٿي
ويو آهي ۽ جو وٽن آهي، اُهو خواب بعد آهي ئي ڪونه.
ٻن سالن ۾ الهاس نگر وسي ويو، چاهي ته ان ۾ ڪي
ناگرڪ سهولتيون ميسر ڪونه هيون. سوئرن ۽ گسين جا
اُپاءَ ڪڍيا ويا. جيتوڻيڪ اڃا به ڪي سوئر ڀاڄي
مارڪيٽ ۾ زالن کي بي خيالو ڏسي سندن ٽوڪري کڻي ڀڄي
ويندا ۽ پوءِ ڪا مائي سوئر پٺيان ڪاهي پوندي: اوشل
خدا جو قهر پويئي.
جيمس سائيڊنگ وٽ هڪ اسٽيشن ويٺلواڙي کلي. سينمائن
۾ ٽي شو هلڻ لڳا. پوسٽ آفيس کلي مگر ڪو ڪاليج ڪونه
هئو. خانگي ڊالترن به هٽ لڳايا ۽ کاڌيءَ وارا ليڊر
به شهر ۾ اچڻ لڳا.
هڪ ميڙ ۾ هڪ سنڌي اڳواڻ آيو، جنهن لاءِ خبر پيم ته
ڪٿي گورنر ٿيو هئو.
هن سنڌين جي قربانين تي ڳالهائيندي آسمان کي ٿالهه
سمجهي مٿي تي رکيو ۽ آڱر سڌي ڪري چيائين، ”هاڻ سنڌ
کي ياد ڪرڻ مان ڪهڙو فائدو. جتي آهيو، اُتي سمائجي
وڃو. مرهٽن ۾ مرهٽا، گجرات ۾ گجراتي، اِئين ڪڇي
ڀيل ٿي هندستان ۾ سمائجي وڃو......“
هڪ جَوان وچ ميڙ مان اُٿي بيٺو. هن زور سان رڙ ڪري
چيو، ”ڇو؟“
اڳواڻ گهٻرائجي ويو ۽ جئي هند چئي وڃي ڪرسيءَ تي
ويٺو. ڄڻ ته هن سوال ٻڌو ڪونه. ڪئمپ جو نالو اڳئين
سال اُلهاس نگر ٿيو. ماڻهن مظاهرا ڪيا، پوليس لٺ
هلائي ۽ سرڪاري نالو قائم ٿي ويو. جن لٺيون کاڌيون
تن فرياد نه ڪئي. شايد هنن ذهن ۾ اُن کان وڌيڪ
مارون کاڌيون هيون.
وچ ۾ ڪي ڏينهن راشن نه آيو. ماڻهو روز دڪان تي
بيهن، پرڪا ٽرڪ نه اچي ۽ ڪن ڏينهن بعد راشن آيو ته
ماڻهن قطارن کي ٽوڙيو. پوليس لٺ هلائي ۽ جڏهن
ماڻهو دڪان تان
زبردستي راشن کڻڻ لڳا ته پوليس گولي هلائي. ڪي
جوان زخمي ٿيا ۽ هڪ مائي مري ويئي.
مگر هڪ جوان کان اِهو ٻڌو برداشت نه ٿيو ته اَسين
وساري ڇڏيون ته اسين سنڌي آهيون. اُٿڻ جو خيال مون
کي آيو مگر هو مون کان ۽ مون جهڙن ٻين کان زياده
چست ۽ برجستو نڪتو ۽ هن سوال ڪيو- ڇو؟-
مون کي لڳو ته جڏهن من نراس ٿئي، اُن کي مايوسيءَ
جون چادرون ويڙهيون وڃن ۽ چؤطرف اوندهه ڏسڻ اچي ته
هڪ سوال ڪجي: ڇو؟-
بيٺل برهمانڊ به هلڻ لڳندو، اگر ڪو سوال ڪندو: ڇو؟
انقلاب ۾ لطيف پڙهي رهيو هئس ته هڪ ڇوڪري اچي
سامهون بيٺي، سائي سلوار، نارنگي ڪرتو، سائو ڊپٽو،
ڇاتي اڀريل. ڊگهي اڳيان وڌيل چوٽي. مون کي لڳو سکر
کان ڪراچيءَ وڃي رهيو آهيان ۽ سحر هڪ پَل لاءِ
منهنجي اکين ۾ ڪنهن گهري واديءَ جي تلاش ڪئي هئي.
جنهن نظر کي وساري نٿي سگهيس ۽ جنهن جهڙي نظر مون
کي اُن دوشيزه ۾ ڏسڻ آئي.
”مان اندر اچان؟“
”اچ.“ اِئين چئي مون رسالو ٽيبل تي رکيو ۽ ڪرسيءَ
تي ويٺي ئي سگريٽ دکايم ۽ کيس بينچ تي وهڻ لاءِ
اِشارو ڪيم.
هن بينچ تي وهندي ڊپٽي جي ڪنڊ وات ۾ وجهندي چيو،
”مان بنهه تنهنجي گهر جي پاسي کان رهندي آهيان،
مگر تو ڪڏهن به مون ڏانهن نه نهاريو.“ ۽ هن ڊپٽي
کي آزاد ڪيو.
مون شايد مشڪيو.
”تمام گهڻا ڪتاب پڙهندو آهين ۽ خوابن ۾ جيئندو
آهين.“
”تون واقعي سندر آهين.“
”بس، هڪ نظر ۾ ختم!؟“
”نه توتي عاشق ڪونه ٿيو آهيان.“ ٿورو مشڪي، ”ٿورو
بي تڪلفي ڏيکاريم ۽ تنهنجي طنز جو شڪار ٿيس.“
”هي تازا توانا پيلا ڳل، روز سائيڪل تي وڃين ۽
رومال ۾ گل کڻي اچين. تصوير ته آهي ڪونه، پر پوءِ
هيءُ گل ڀت وٽ ڇو؟“
مان کلڻ لڳس.
”ڳالهائين ائين ٿي ڄڻ گهڻي وقت کان سڃاڻين ٿي.
شايد اِها جوانيءَ جي هڪ ادا آهي- کن پل ۾
گهرائي.“
”تون ڳالهه کي لنوائي رهيو آهين.“
”چئه، ڇاٿي ڄاڻڻ چاهين؟“
”جڏهن تصوير ڪونهي، ته پوءِ هي گل ڪنهن لاءِ؟“
”خدا جي ته ڪا تصوير نه ٿيندي آهي.“
۽ مان مشڪڻ لڳس.
هن گهرين اکين سان نهاريو. ”اوهه. وڏي چوٽ کاڌي
اٿوَ.“
”وڌيڪ چئه.“
”حيدرآباد ۾ گهڻا ڪتاب پڙهندي هئس. هتي ملن ڪونه
ٿا. تو وٽ ته جام ڪتاب آهن: مون کي پڙهڻ لاءِ
ڏيندين؟“
اِها ته پڇڻ جي ڪا ڳالهه نه آهي.“
”پَر تنهنجي هيءَ روم اڪثر بند.“
”مون کيسي مان چاٻي ڪڍي کيس ڏيندي چيو، ”وٺ رک.
مون کي ٻي چاٻي آهي.“
هن چاٻي ورتي. ميز وٽ بيٺي گلن ڏانهن نهاري هن اُن
خالي ڀت تي هٿ لڳايو، ”نالو ڇا اٿس؟“
”سڀ اڄ ئي پڇندينءَ؟“
”سڀ ته اِن ۾ نٿو اَچي.“
”ڪافي تيز آهين.“ مون چيو، ”حيدرآباد علم ۽ تهذيب
جو مرڪز رهيو آهي ۽ تون به سُٺي آهين. دل چاهي ٿي
ته توکي چانهه پياريان. پيئندينءَ؟“
هاڻ هن کليو.
”تنهنجي چانهه پيارڻ واري توکي ٿي ڏسڻ اَچي، مون
کي نٿي اچي. اِن ڪري چانهه مان ئي ٿي کڻي اچان.“ ۽
هوءَ چاٻي کي تريءَ تي کڻي ويئي.
مون هن طرف نه نهاريو، پر لڳم ته هڪ ڦهليل رڻ پٽ ۾
هڪ تلاءُ اُڀريو ۽ اُتي وڻڪار به آهي. ڄڻ رات جي
راڻيءَ جي خوشبو ڦهلي آهي. هن نه ڏٺي آهي منهنجي
سحر، پر هن کيس ڄاڻي ضرور ورتو آهي. هوءَ سوچيندي
هوندي ته اِهي پيلا گل فقط اَمبرناٿ ۾ شو مندر
ٻاهران ملندا آهن ۽ جڏهن شو اُتي آهي ته هن روم ۾
ڇا آهي؟ ۽ هن ڪتاب به ڏٺا آهن. کيس هڪ ڪوتا جي
تلاش. ڪوتا ڪتابن ۾ ۽ پاڻ به هڪ ڪوتا. بي تڪلف هلي
آهي. جن وٽ گل ۽ ڪتاب هوندا آهن، تن وٽ شايد ان
ريت وڃي سگهبو آهي.، مان نٿو ڄاڻان- پر مون ڏٺو ته
هوءَ مون وٽ آئي ۽ مون ڏٺو ته هوءَ ٻن ڪوپن ۾
چانهه کڻي اچي رهي آهي.
مان اُٿي بينچ تي ويٺس ۽ کيس ڪرسيءَ تي وهڻ جو
اشارو ڪيم ۽ پوءِ چانهه جو هڪ ڍڪ ڀريم. جوان ٿيو
هوس ته نوڪرن ۽ نوڪرياڻين جون، هوٽلن جون چانهيون
پيتيون هئم. سحر وٽ شربت پيتا هئم ۽ هاڻ.....
مون چانهه جو ڍڪ ڀريندي چيو، ”آهه.........“
”ته شايد تون پنهنجي خدا کي سنڌ ۾ ڇڏي آيو آهين.“
”اُهو پل نه جيئان جو اکين سامهون آهي؟“ سوال ڪيم.
”ڪير هئي؟- مسلم؟“
مون چانهه جو اڌ ڪوپ پيتو ۽ سگريٽ دکايم. ”ڪير آهي
تنهنجي گهر ۾.“
”مان آهيان، ماءُ پيءُ اٿم. ننڍو ڀاءُ به اٿم. پر
ڳالهه بدلائين ڇو ٿو؟“
”ڳالهه بدلايان ٿو جو ماحول بدليل آهي.“
”تون به تيز آهين.“
”ڪنهن ڳالهه ۾ ته برابر آهيون.“
”تنهنجي اکين ۾ رات جو اوجاڳو ۽ اوندهه آهي.“
”مگر تون.......“
”راڌا.“
”مگر تون مون لاءِ ننڊ ۽ چانڊوڪي نه آهين!“
هوءَ کلڻ لڳي.
هڪ بي باڪ مهذب گفتگو ۽ اُن مٿان پيار جو رنگ.“
”نه راڌا.“ مون چانهه جو ڪوپ ختم ڪيو، ”تون اهڙي
آهين جنهن کي آڪاش ۾ اُڏائي وڃجي. اڳ ڪنهن کي
اُڏايو هئم، بلڪل تو جيان هئي، سهج ۽ سڀاويڪ. پوءِ
ڪنهن منهنجا کنڀ ڪٽي ڇڏيا، آڪاس مان هيٺ اهڙو ڪريس
جو پتو ئي نه پيو ته مان ڪٿي آهيان.“
”هئي؟“
منهنجي اکين ۾ هلڪي پاڻياٺ جو احساس ٿيو.
”نه هوءَ آهي، هي پيلا گل ۽ هوءَ منهنجي سحر. ۽
مان ساحر.“
”معاف ڪج- مون کي خبر نه هئي ته تنهنجا زخم ايترا
گهرا آهن.“
”۽ راڌا، مان جڏهن آهيان چوان ٿو ته هوءَ آهي ته
توکي احساس نه ٿيندو ته هن جو نه هئڻ جو سلسلو
ڪيترو ڀيانڪ هئو. مان ڪجهه ڀاوڪ آهيان. هن کي ڪجهه
ڪجهه تو ۾ ڏٺم.....“
”پوءِ به چئي ڇڏيئه ته مان ڪا ننڊ، ڪا چانڊوڪي
بڻجي نٿي سگهان.“
”توکي ڏکويو اٿم.“
”بلڪل نه.“
”هر استري ڪنهن نه ڪنهن لاءِ ننڊ ۽ چانڊوڪي هوندي
آهي. ڇو ته مان تو وٽ آيس ته تو شايد سمجهيو ته
ڪنهن راڌا جو موهن تون آهين. اگر سحر تنهنجي راڌا
آهي ته منهنجو به ڪو موهن هوندو. تو ڇو سمجهيو ته
مون لاءِ اُهو تون آهين.“
”واهه!“ مان اُٿيس ۽ مون ڇيو، ”اڄ مون سان منهنجو
وطن، مون سان منهنجي تهذيب ٿي ڳالهائي- چاهي ته
مان ڪو عمر نه آهيان، مگر تون واقعي مارئي آهين.“
هن مشڪيو، لڳو ته هن ۾ جا سحر هئي، سا هاڻ ڏسڻ نٿي
آئي ۽ مون کي اهو وڻڻ لڳو.
”تون سٺي آهين، ايندي ڪج.“
”ته مان اُٿان.“
”نه مان وهان ٿو.“ مون بينچ تي وهندي ٻيو سگريٽ
دکايو.
”هڪ ڪم ڪر“.
”چئه.“
”هڪ فئن وٺي اچ.“
”هن روم ۾ آهي.“
”“ ته ڇا مان گرميءَ ۾ اچي ڪتاب پڙهان.“
”تون ويهه، مان اچان ٿو.“
”ڪيڏانهن؟“
”بس فئن آيو ڪِ آيو.“
”ايڏو ڀاوڪ؟“
”تون چاهين ٿي، اِن ڪري.“
”مگر هاڻ ته سيارو آهي.“
”تون ايندي رهندينءَ ته پتو نه پوندو ته ڪڏهن
اونهارو آيو.“
”ڇا شاهه لطيف کي تو گهوٽي پڙهيو آهي؟“
”گهوٽيو مون لطيف کي ڪونهي، زندگيءَ مون کي گهوٽيو
آهي.“
هڪ ٽنگ تي ٽنگ رکي ۽ گوڏي تي ٺونٺ ۽ بند ٿيل هٿ تي
منهن رکندي هن چيو، ”اهو ڪهڙو ڪتاب آهي، جنهن مان
تون ٻاهر نڪتو آهين؟،
مون به هن جو نقل ڪندي مشڪي چيو، ”جيئن مان ڄاڻان
ٿو، اهو ڪتاب اڃا لکيو نه ويو آهي.“
”اُن ڪتاب کان ٻاهر ڪا زندگي آهي؟“
”في الحال ته هڪ مان آهيان، هڪ منهنجو خدا آهي، ڪي
گل آهن ۽ تون آهين.“
”ساحر.“ هن اُٿندي چيو، ”ساحر- تون واقعي اُهو
آهين، جنهن کي حاصل ڪرڻ گهرجي. پر توکي ڪنهن حاصل
ڪري ورتو آهي، ان ڪري اُن سلسلي ۾ مون طرفان ڪا
ڪوشش نه رهندي. جيترو وقت ملي سگهياسين ملنداسين،
اگر مان هلي ويس ته توکي پنهنجي من جي ڪنهن ڪنڊ ۾
کڻي ويندس. اکين ۾ جيئن ڪو خواب اچي، چپن تي گيت
يا مسڪراهٽ اچي، آسمان ۾ اوچتو ستارن جي روشني ٿي
وڃي ۽ گهٽيل فضا ۾ تازي هوا گهلڻ لڳي، تون ڪجهه
اِئين آهين. چاهيان ٿي ته نه وڃان- مگر چاهڻ
پنهنجون سيمائون ڏسي ورتيون آهن...... اِن ڪري
وڇان ٿي.“
”توکي مان روڪي نٿو سگهان. سيمائون منهنجون به
آهن. لڳي ٿو ۽ لڳي اِئين به ٿو ته تون اَسيم
آهين.“ هن باءِ ڪئي ۽ هوءَ هلي وئي.
هن مونکي ’باءِ‘ ڪئي مگر مون ته ڪنهن کي ’گڊ باءِ‘
ڪئي هئي مون کي اِئين ته نه لڳو هوءَ هڪ زخم ڇٽائي
ٻيو ڪري هلي ويئي، مگر هڪ پل لاءِ مون کي لڳو ته
شايد منهنجي محبت جي صداقت ڏسي سحر جو روح هن ۾
هليو ويو آهي. هوءَ وڃي چڪي هئي- پر مون کي لڳو
هوءَ اڃا به وڃي رهي هئي. ڪرسيءَ تان اُٿي، هلي ۽
ٻاهر ويئي. وري ڪرسي تي. وري هلڻ. وري ٻاهر.....
مان اُٿيس ۽ ٽيبل جي کاٻي پاسي هيٺ گوڏن ڀر جهڪيس.
مون کي سنڀال سحر. تو بنا هيءَ زندگي زندگي نه آهي
مگر مان اَها بي- زندگي جيئندس- تو کان هڪ پل دور
نه ٿيندس، مگر تون هن ۾ داخل نه ٿج. نه ٿج سحر.
اگر مان ڪنهن موڙ تي ڦران ته تون آواز ڏج.....
هيءَ دنيا سندر به آهي، اُن ۾ خزانا به آهن- مون
کي نه کپن. تون نه آهين ته تنهنجي ياد آهي- منهنجي
تنهائي ناهه تنهائي ۽ او منهنجا خدا، مون کان اهڙي
غلطي نه ڪرائج، جنهن سڀڀ راڌا کي ڪو رنج ٿئي.
منهنجو توسان اهو ڪهڙو پيار، جو مون کي مهان نه
بڻائي. چاهي ته ڪنهن ڪتاب ۾ منهنجو ذڪر نه ٿيندو-
چاهي ته ڪنهن کي خبر نه پوندي ته سحر جي محبت ۾ هڪ
اِنسان فرشتو ٿي پيو........
رات جڏهن بستري تي ليٽيس ته مون پاسي واري دري
کولي ڇڏي. بابا ڀت پاسي منهن ڪري سمهيو پيو هئو.
مون بتي وسائي. اها منهنجي عادت هئي ته سمهڻ کان
اڳ چڱي طرح هٿ منهن ۽ ٺوٺن تائين ٻانهون ڌوئيندو
هوس. اندران ڪن صاف ڪندو هوس ۽ ڪنن پڍيان ڪافي
پاڻي هنندو هوس ۽ آهستي اهي صاف ڪندو هوس. پيرن جو
آڱريون مٿي ڪري نهن اندر پاڻي وجهندو هوس. ڪياڙيءَ
۽ ڳچيءَ تي به ٿڌو پاڻي هڻندو هوس. مون کي گنجي
پائڻ جي عادت نه هُئي ۽ رات جو هڪ اڇو چوغو ۽
پتلون ۽ پيرن ۾ اڇي چمپل، سمهڻ کان اڳ ڪنگو ضرور
ڪندو هوس.
ٿڌ ۾ پنکي جي رفتار گهٽ هئي. مان سڌو سمهيس ته لڳو
بدن ۾ گرمي وڌي رهي آهي ۽ ٿوري هوا سبب انگ انگ ۾
راحت ٿي آئي. باهر به ڪا بجلي نه.
اُن ڪاري اونده ۾ ڏسان ته راڌا منهنجي انقلاب ۾
گهڙي آهي. پاڻ مرادو ٻه قدم اڳيان ٿي ويئي آهي.
مان ڏسان ٿو ته چوطرف اونده آهي، مگر هن جي شرير ۾
ٽيج جي چانڊوڪي آهي. ڪجهه روشن ۽ ڪجهه سياه ۽
ڌنڌلو آهي. کيس ساڙهي پيئي آهي.
مون نه ڏٺو آهي اِستري جو شرير.
۽ ڏسان ٿو ته پاڻمرادو سندس شاڙهي هيٺ ڪرڻ بدران
آهستي آهستي گم ٿيڻ لڳي آهي. مان هن جو چهرو، هن
جا ڪلها، ڇاتي، ٽنگون، پير ڏسي سگهان ٿو. ڏسان ٿو
ته هن جي ڇاتي جيتري اُڀريل آهي اوتري سخت آهي ۽
هوءَ اڳيان ٿيندي ٿي وڃي.
ڏسان ٿو ته منهنجو شرير پچڻ ٿو لڳي. چاهيان ٿو ته
کيس ڇڪيان ۽ ڀر ۾ ليٽايان. منهنجون مٺيون بند ٿي
وڃن ٿيون- اُهي ڪٿي کوليان ۽ دٻايان ۽ مهٽيان. مان
چوغي کي گوڏن تائين ڇڪيان ٿو ته ظاهر نه ٿئي ته
مان واسنا ۾ چڪنا چڳور ٿي چڪو آهيان. کيس ڇڪيان.
چمان. مهٽيان. گردن ورايان.
مان اکين تي هٿ رکان ٿو: مان فرشتو آهيان؟-
ڇو...... مان هڪ انسان آهيان ۽ انسان بڻجڻ ۾ ڪيتري
خلش، ڪيترو جوش، ڪيتري شدت آهي: ڪَير ڪنهن جي
احساسن جو روح آهي. ڪير ڪنهن جي روح جو احساس آهي.
مان پنهنجي شرير جي هر انگ سان محسوس ڪريان ته
هوءَ آهي. ته منهنجي شرير ۾، رت ۾، ماس ۾، هڏن ۾،
اَندر نسن ۾ هڪ ڇڪ آهي ته مان کيس پنهنجي شرير ۾،
رت ۾، ماس ۾ هڏن اندر هڏين ۾، هڏين اندر، ڪنڊن ۾،
ڪنڊن اندر، سَنڌن ۾، سنڌن اندر تنتن ۾، تنتن اندر
پاڻياٺ ۾ محسوس ڪيان ته هوءَ منهنجي مڪمل وجود ۾
سمائجي ويئي آهي. هوءَ بنهه منهنجي سامهون پوري
اُگهاڙي بيٺي آهي. |
