|
نمبر |
سال |
مهمان جو نالو |
عهدو |
ريمارڪس |
|
1 |
86-1885 |
مسٽر ڊبليو هنٽر
(William Hunter) |
مشهور تعليمدان |
مون کي ڪنهن به تعليمي اداري ڏسڻ مان ايترو سڪون نه مليو آهي، جيترو اڄ هن
مدرسي ڏسڻ مان مليو آهي....
مان خانبهادر حسن علي آفندي ۽ ان جي ساٿين کي سندن محنت جو ڦل ڏسڻ کان
پوءِ مبارڪ باد ڏيڻ کان سواءِ رهي نه
ٿو سگھان......
(تاريخ 22 آگسٽ 1891ع.)[1] |
|
2 |
87-1886 |
مسٽر هارڊ ڊيوس
(Mr. Hard Davis) |
پوءِ ڪراچي جو سيشن جج |
پهرين انسپيڪشن ڪيائين. |
|
3 |
92-1891 |
ايڇ-اي-ايم جيمس
(H.E.M.James) |
سنڌ جو ڪمشنر |
مون کي ڪنهن به تعليمي اداري ڏسڻ مان ايترو سڪون نه مليو آهي، جيترو اڄ هن
مدرسي ڏسڻ مان مليو آهي....
مان خانبهادر حسن علي آفندي ۽ ان جي ساٿين کي سندن محنت جو ڦل ڏسڻ کان
پوءِ مبارڪ باد ڏيڻ کان سواءِ رهي نه
ٿو سگھان......
(تاريخ 22 آگسٽ 1891ع.)
[2] |
|
4 |
95-1894 |
مير فيض محمد ٽالپر |
امير خيرپور |
---- |
|
5 |
95-1894 |
لارڊ هيرس
(Lord Harris)
|
وائسراءِ |
---- |
|
6 |
96-1895 |
لارڊ سينڊ هرسٽ
(Lord Sandhurst) |
بمبئي جو گورنر |
---- |
|
7 |
96-1895 |
سيد محمد برهان الدين |
بوهرا روحاني رهبر |
---- |
|
8 |
96-1895 |
شمس شاهه |
پنجاب جو ايڪسٽرا اسسٽنٽ ڪمشنر |
---- |
|
9 |
1900-1899 |
لارڊ سينڊ هرسٽ
(Lord Sandhurst) |
بمبئي جو گورنر |
---- |
|
10 |
01-1900 |
لارڊ نارٿ ڪوٽ
(Lord North Cote) |
--- |
---- |
|
11 |
03-1902 |
ڊاڪٽر ٿامسن
(Dr. Thomson) |
--- |
---- |
|
12 |
03-1902 |
ايڇ- ايس لارينس
(H.S.Lawrance) |
مدرسه بورڊ جو اڳوڻو ميمبر |
ڊسمبر
1902 |
|
13 |
04-1903 |
علي ڳڙهه ڪاليج جو وفد |
- |
---- |
|
14 |
04-1903 |
مسٽر آرينج
(Mr. Orange) |
ڊائريڪٽر جنرل آف پبلڪ انسٽرڪشن |
---- |
|
15 |
05-1904 |
لارڊ لئمنگ ٽن
(Lord Lamington) |
بمبئي جو گورنر |
---- |
|
16 |
10-1909 |
مير امام بخش |
خيرپور اسٽيٽ جو حڪمران |
---- |
|
17 |
10-1909 |
غلام محمد ڀرڳڙي |
سنڌ جو ناميارو سياستدان |
---- |
|
18 |
11-1910 |
راجا سر علي محمد خان |
محمود آباد جو راجا |
---- |
|
19 |
11-1910 |
لارڊ هارڊنگ
(Lord Hardinge) |
هندستان جو وائسراءِ |
|
|
20 |
12-1911 |
هز رائل هائينس سر سلطان محمد شاهه
پرنس آغا خان |
خواجن جو روحاني رهبر |
هز رائل هائينس سر سلطان محمد شاهه پرنس آغا خان، تاريخ 18 جنوري 1912ع تي
مدرسي جو معائنو ڪيو ۽ ان کان پوءِ
استادن ۽ شاگردن کي خطاب ڪيو. پاڻ
پهريون رهبر ۽ مدبر هو، جنهن مدرسي
بورڊ کي “ڪاليج” قائم ڪرڻ لاءِ صلاح
ڏني.[3] |
|
21 |
13-1912 |
لارڊ سيڊنهام
(Lord Sdyenham) |
--- |
آئون مدرسي جي بهتر ڪارڪردگي کان چڱي طرح با خبر آهيان، سنڌواسي مسلمانن
تي مدرسي جي باني جو وڏو احسان آهي،
جنهن هنن جون تعليمي ضرورتون پوريون
ڪيون آهن[4] |
|
22 |
15-1914 |
سر رچرڊ لئمب
(Sir Richard Lamb) |
- |
---- |
|
23 |
15-1914 |
آر-پي-بروو ((R.P.
Barrow |
سنڌ جو ڪمشنر |
---- |
|
24 |
15-1914 |
اي-ايل ڪورنٽون
(A.L.Covernton) |
ڊپٽي ڊائريڪٽر آف پبلڪ انسٽرڪشن |
---- |
|
25 |
20-1919 |
سر جارج لياڊ
(Sir George Liyod) |
بمبئي جو گورنر |
سنڌ مدرسة الاسلام مسلمانن جي هڪ اهڙو عظيم الشان درسگاهه آهي، جنهن جو
مثال برصغير ۾ ملي نه ٿو سگھي
[5] |
|
26 |
25-1924 |
سر ليسلي ولسن
(Sir Leslie Wilson) |
بمبئي جو گورنر |
7-12-1924 |
|
27 |
25-1924 |
جي ايل ريو
(J.L.Rieu) |
سنڌ جو ڪمشنر |
7-12-1924 |
|
28 |
25-1924 |
؟ |
بحرين جو حڪمران |
24-2-1925 |
|
29 |
26-1925 |
سر ليسلي ولسن
(Sir Leslie Wilson) |
بمبئي جو گورنر |
مون کي اڳئين سال جيان هن دفعي به سنڌ مدرسي ڏسڻ جو موقعو مليو. مدرسي هڪ
سال اندر تعريف جوڳي ترقي ڪئي آهي.
منهنجي دعا آهي ته مدرسو پنهنجو اهو
تاريخي ڪارنامو سرانجام ڏيڻ ۾ ڪامياب
ٿيندو، جنهن لاءِ قائم ڪيو ويو
آهي....
(تاريخ 16-12-1925)[6] |
|
30 |
26-1925 |
پي-آر ڪيڊل
(P.R.Cadell) |
سنڌ جو ڪمشنر |
16-12-1928 |
|
31 |
29-1928 |
سر ليسلي ولسن
(Sir Leslie Wilson) |
بمبئي جو گورنر |
31-10-1928 |
|
32 |
30-1929 |
سر فيڊرڪ
(Sir Frederick Sykes) |
بمبئي جو گورنر |
آئون ڪميٽيءَ کي مبارڪ باد ڏيڻ کان
سواءِ رهي نه ٿو سگھان، جنهن جي ڪوشش
سان هن مدرسي ترقي ڪئي آهي، مدرسي ۾
سائنس ۽ ڪاريگري طرف جوڳو توجھه ڏنو
وڃي ٿو...
تاريخ 20-11-1929[7] |
|
33 |
35-1934 |
؟ |
بمبئي جوگورنر |
آئون مدرسي جي ڪميٽي کي سندس مستقل جدوجهد ۽ڪاميابي تي ڀرپور مبارڪ باد
ڏيان ٿو.....
تاريخ 26-1-1935[8] |
|
34 |
36-1935 |
لارڊ ولنگڊن
(Lord Willingdon) |
وائسراءِ هند |
7-7-1935 |
|
35 |
36-1935 |
ڊبليو گرائيو
(W.Grive) |
ڊائريڪٽر پبلڪ انسٽرڪٽر |
نومبر 1935 |
|
36 |
36-1935 |
سر لينسيليٽ گرهام
(Sir Lancelot Graham) |
سنڌ جو گورنر |
8-8-1936 |
|
37 |
37-1936 |
الازهر يونيورسٽي جو وفد |
- |
هي وفد شيخ ابراهيم، علامه عبدالوهاب، شيخ محمد ۽ پروفيسر حبيب تي مشتمل
هو. هن وفد 11 فيبروري 1937ع تي مدرسي
جو معائنو ڪيو. وفد جي قائد معائني
ڪرڻ کان پوءِ راءِ ڏني ته:
“مدرسو جو معائنو ڪندي اسان کي وڏو سڪون مليو. هن وقت تائين اسان جيڪي به
درسگاهه ڏٺا آهن، انهن ۾ انتظام ۽
ڪارڪردگيءَ جي لحاظ کان هي مدرسو وڏو
درجو رکي ٿو”[9] |
|
38 |
39-1938 |
حفيظ الدين |
ڊائريڪٽر ريڊ ڪراس |
---- |
|
39 |
44-1943 |
محمد علي جناح |
صدر، آل انڊيا مسلم ليگ |
قائد اعظم محمد علي جناح تاريخ 21 جون 1943ع تي “سنڌ مسلم ڪاليج” جي کولڻ جو افتتاح ڪيو ۽ چيائين ته:
“اڄ آئون بي حد خوش آهيان، جو اها درسگاهه جنهن مان مون تعليم پرائي آهي،
سو هينئر اعليٰ تعليم جو گھوارو بڻجي
وئي آهي. شال ڌڻي تعاليٰ هن درسگاهه
کي اڃا به وڌيڪ ترقي ڏيکاري”. تاريخ
21 جون 1943ع[10] |
