|
سرائڪي ڪلام
ڪافيون
باغ بدن گل وري کُليا عشق اسرار دا.
وقت رمضان([1])
مهينا قدر رات بهشتي،
کير اڪثير مليا موج لڳي مستي،
حوض ڪوثر پيالا پيتم نشي دي خمار دا.
سسئي سٽيندي سڪندي رل ٿي رواني،
ڪيچ مڪران ويسان دل ٿي ديواني،
جوش جبل ڏونگر ڏاڍا پنڌ گهٽ گهاڙ دا.
بار برهه دا چاتم مٿي تي موڙا،
نهين مڪر ’محمود‘ ڪريندا مطلب ڪوڙا،
چست وچون مين چٽڪا چکيا برهه دي بازار دا.
*
ڏٺو سي تار وچ تجلي لهر وچ لاثاني.
منور مير ڳڌو سي پير مڪمل غوث جيلاني.
سهڻي ڪون سير وچ ساريس، ٻڏي ڪون تار وچ ساريس،
بهادر هئي بدر زمان پاڳارا پير ٿيا پارس.
اجها هئي اوٽ اڙيان دا؛ ساماڻا، ولهيان دا وير ٿيا وارث،
شڪر ٿيا شير ساماڻا، الله ڪيتي جا احساني.
لاڳاپي لوڪ دي لاهن، آسانگي چاهه ڪر چاون،
اسـان ڪون ياد ياراني، اندر وچ گهور پئي گهاون،
مديني پاڪ منور دِي لڱين ڪون خاڪ کَڙ لاون،
ستي وڃ سيج تي صوبي، جنت وچ جاءِ ڪر جاني.
مهاولي مير هئي مھ جُنگ ، غريب پرور نوازي نَرُ،
ڀلا تون غير ڪڍ غازي، سيوهاڻي سهنج ڪر سرور،
وسي پيا نور دا نارا، ڪيتي پالوٽ چا پرور،
حسن جهمڳ شمع شاهي، پسڻ وچ پاڪ پيشاني.
کليا گلزار ڪر گيلا، ڏٺم ديدار وڻ دونبى،
عطر عنبير چمن ٿر بر کليا گل باغ وڻ طوبى،
گنبذ انجير آناري، ويکو سردار کڙ صوبى
حوران پريان ٻَڌن سهري، موتي ”محمود“ مرجاني.
*
ڪوڙ دنيا ڌوڙ آڏو ڌنڌ انڌاري رات.
نينهن نشي تيڪون شينهن ڪتوسي سنجهي لنگهه ڳيا ساٿ.
اول عزرائيل اڳون تکي چائي کڙا هئي تبر،
ڌڱ گهتيندا ڌوڙ ۾ اڳيان قيام سُجهيندي قبر.
اڻ ڏٺو آهي ڏيهه اڳون بي خير هٿيڪي خبر،
آهي قرض خدا جو فرض نماز، بيل دي ڪيهي بات.
دم حياتي هرگز هلڻا، گاج ڇڏي هي گام،
ڏيک انڌاري، ڏرنهين اڳون ميت دا به مقام،
جوڙ جنازا ڌرتي داخل، سائين ري پِئي سام،
حاڪم ڪرڙا ٻڌي آرڙا چائي کڙا هي ڪات.
عمر دي وچ خمر پيالا ڀر پيتوسي پُر،
جڳ ڇوڙ وڃڻا فراق تيڏا هڻ سهي ڪيتوسي سُر،
مرشد موج علي شاهه درگاهه ڌڻيءَ جي ڌُر،
اهنج لاهي چاسهنج ڪريسي سوکي ڪندو سڪرات.
ڇٽڪن تير محبت والي، تيڏي برهه ڪيتي بازار،
عاشق پينگهي دي وچ پاڪي لولي ڏيوَس لعل ڪئنوار،
ساوا وڻ صنوبر سهڻا بنيا باغ بهار،
بوند وٺي ”محمود“ آکي، اڄ پرهه ڦٽي پرڀات.
*
دل تي موج عاشق اوج ڪشالي سوز صيفل دي.
اُڏاڻا باز ڪر پرواز ڏٺس وڃي باغ بَدِيَل دي.
چشم چمڪار دي جهلڪار ٿئي تلوار دي تجلي،
جهڙ جهڪور ڏي ٽڪور ٿيون برسات وچ بجلي،
دل دڙٻاٽ ڪر ڪڙڪاٽ پئي وڻڪار وچ وڄلي،
برسر بار مٿي تي وار تُرهي يار توڪل دي.
برهه بجلي کنوڻ تجلي حسن علي هئي اسرار،
شمس شرمند ويک محمد (ص) عربي احمد هئي ڀلارا،
ٿئي دک دوُر کلئي په حضور وسي پيار نور دا نظارا،
چقمق چورا ڏيون گهور هِن ڪي نور نرمل دي.
صيفل ساڌ ڪون هن ياد ڪي ارشاد ارم دي،
ڪيتي حور دل بحور ڇوڙ شعور شرم دي،
عاشق سر ايچ ٻڌي ڀيچ ڏاڍي پيچ پرم دي،
مستو مست باري بست منڊل يار محفل دي.
بيراڳ وچ ويراڳ جٿان راڳ پيا رَڙسِي،
ملڪ الملموت، فنا فوت ڏاڍي خوف ٿي کڙَسِي،
محمد (ص) ڄام، هئي مختيار دعويدار ٿي ڌَڙسي،
گوهر گوندوسي ”محمود“ سي سامونڊي محبت دي.
*
ٻڌي دل دام، مين ته غلام هون ته سلامي سرور دي.
پڌري پار، مليئي هڻ يار، مين پينار پرور دي.
دنيا دم غفلت غم، بخيلڻ بم ٻڪر ٻوڪي،
نڀاڳي ننڊ اجائي ٽنڊ کڙي جا رند وٺيو روڪي،
سيد سالار حسين هالار، ڏٺي ديدار لٿي ڌوڪي،
فوج فقير پارس پير اجهو اڪثير امت دي.
چقمق چور، ڏيوڻ گهور هن ڪي نور نرمل دي،
چشم چراغ فوج فراق، ڏيون رماڪ رحمت دي،
محبت مور ڇڪيندا ڏور، هن زنگ زور زحمت دي،
راتو ڏينهن، گجيندا شينهن، نغاري نينهن نوبت دي.
کاهوڙي کن، طلب رک تن، سڪي پيا من، سڄا ميرا،
لڪياري لعل، سدائين سال، ڀليرا ڀال ڪرين ڀيرا،
علي اصغر، غازي لشڪر، دولهه دفتر، وسئي ديرا،
سچا سردار مٺا مهندار، جڙئي جنسار جنجهنور دي.
آيا هسوار، جنهن دي اختيار مٺا مهندار ٻهڳڻ ٻولي،
مخدوم نوح، سرور سونهن، لاهه ورونهن دي ويلي،
مليا مهربان، لٿا ارمان صدق قربان، سر گهولي،
گوهر بوند، ملي ”محمود“، مليئي مهندار محشر دي.
*
ڪيئي سڪندر بادشاهه کا زمانا ڀيل ڳئي!
ڪونه ڪنهن دا زور چليا، ڪر اِٿاهين کيل ڳئي!
محل ماڙيان، لعل ڳاڙهيان، مار تاڙيان، سي هليئي،
هنڌ کٽولي، طول وهاڻي، ڪين ٿئي ڪنهن دي بلي،
مال مايا، سٽ اجايا، چا اِٿون ڳئي هٿ ٺهلي؛
راڄ راڻي، ٿي نماڻي، چڙهه رضا ديِ ريل ڳئي!
اڄ سڀاهوُ، واٽ واهوُ، يار تيڏي، هِن ادا،
تـوءِ جـيڏي، يـار تــيڏي، رانـد کيڏي ٿئي جدا،
پان کاون، سُرخي لاون، سي لبنان لعلي سدا،
ڀن ازل، ڪيتا دفن، چا خاڪ گهت سر تيل ڳـئي!
سمنڊ سواريان ٻڌ سونهريان باز بحريان بر اڏار،
مرد چڙهندي مول نه مڙندي، واگهه وڙهندي، ڪر شڪار،
شينهن ستي نون، آ جڳاون، آ ڀلاون، هٿ اُلار.
مانگدا ”محمود“ انهانون جي مال محبت ميل ڳئي!
*
مچ ٻرن بيراڳي باهيان، ڇوڙ ڳئي جند جايان!
جي سنياسي اسان ڪن آون،
ڪر ڀلايان پير جو پاون،
وحدت والي مواريان- وات جي آڻن وايان.
چور چڪور لڳي چؤطرفين،
ڳالهه ڇٽندِي هر ڪا حرفين،
ڳالهه تسا ڏي- مواريان- عيب اسانڏي هن ڪچايان.
جي سنياسي لنگهئي گهٽ گهاري،
نه ”محمود“ ورهين وساري،
ٿي غلام مواريان- ٿي غلام سر نايان.
*
يار ميهار آءُ هڪوار، ساعت هڪ نه سرندي!
پنڌ پتڻ پار پڇيو، تار وچون هان ترندي!
ڪوڻ ڪڙڪي هِن دڙڪي جهل درياء دي دهشت،
طرف تيڏي مين هان ترندي روز نوان هئي رهشت،
ڌڳ مڳ ڌڳ ڌڳ دونهين واه عجيب هئي وحشت،
ماس مکِان هڏ هيڻا چم ته چڪين نال چَردي.
نينهن نسنگ شينهن لڳا ڏينهن وَرُهه ٿي لنگهندا،
جسم سانڏا ڪر جادو ڀر ته وڇوڙي ونگدا،
جي سائين تون ڀاوين رب ستاري ننگ دا،
واهه لهريين وچ واڳون ڏيک نهين هئي ڏردي.
نيهن لڳا مزور دا پيچ لڳا پرور دا،
ڌؤ درياهه وچ ڌڌڪي سوَڻ ڪيتيم سرور دا،
مرشد مليا ”محمود“ ڪون ٿيا ديدار دلبر دا،
سال ٿيا ڪي سارا ڳڻتي انهين وچ ڳردي.
*
عشق واهه ڙي چوٽ چاڙهي مين جا هاڙي هَلدي.
ڄام ڄاڻي، تون سڃاڻي، مين وڪاڻي مُلهه دِي.
عشق اصيلي رنگ پيلي نانگ نيلي اٽڪي؛
لٽڪ لهرن پلٽ پهرن زلف جو هر جهٽڪي،
ڏنگ مارن، ونگ وارن، چنگ چاڙهن، چٽڪي،
لبئون لالي ريت والي چڱي چالي چلدِي.
آري آون، جهول جاون، پيچ پاون، پرت دي،
اُٺ قطاران، گهت مهاران، ڏي هونگاران، حرص دي،
ملنگ ماڙي پونب ڳاڙهي مارن ڌاڙي درس دي،
گُڙن گيلي چرن ٻيلي، مولا ميلي جلدي.
يار اڙانگهي سٽ سانگي لنگهه لانگهي لڙدي،
ونگ ووڙن جنگ جوڙن، کپ کوڙن کڙدي،
عشق الوٽي چڙهيا چوٽي، پئي پالوٽي پڙهه دي،
الٽ آون گهُٽ گهاون لڳي ٻالڻ ٻلدي.
مين برهمڻ، ڪيچ ڪارڻ، بي آرامڻ ٿَئي هان،
عشق چاڙهي چا نظاري، گڏ گذاري ڳئي هان،
قول ساري، پنهل پاري، مين پناري پئي هان،
ننگي ناموس، ڪريندا چونڊ، محبت ”محمود“ لڳي دل دي.
*
جهنگ جبل گام گهَٽيان خان پنهل ڪون ڳولان!
ساهه صدق سر سارا، جان جتَان تَئون گهولان!
ويک پنهل دي پلٽڻ، جبل وچون پئي جاندي،
تنبو طنبيلي لشڪر سؤ سروان- ساٿي،
سبب ٿيا سولا مليا برهمڻ ڀاتي،
مشڪ عطر ساٿ والي ڀَر ڀَر ڏيون جهولان.
زلف بشيهر ڀالي هن سنگ چور سپ ڪالي،
سرخي لبان تي چمڪي واهه چشمان دي چالي،
ڏند مبارڪ موتي موهن پئي متوالي،
هر هر هسن دلڙي کسن رس ٻانهپ مين بولان.
وقت وڇوڙي ويران زيران زَبران پڙهدي،
وحدت عشق محبت مست، صحبت وچ پئي سڙدي،
ڏنگ عشق دا ڏينڀو چڪ لڳا پئي چڙدي،
ڌنوڻ ڌڳي عشق اڳي لاڳ لڳي هن لوليان.
آون جاون جيڏيان، ويک پريان پئي پس دي،
مرگهه مثال- ”محمود“ پئي تڪبير وچ ڪس دي،
وڃڻ مناسب ميون گوهر کان نه گُس دي،
تاب تکيان ٿيان تجليان حسن مچايان هوليان.
*
جوڳي يار جادو لايا، ڏاڍا منڊ ماردا!
تخت هزاري دا هئي بادشاهه بالم،
مين هان طالب تيڏي رب ڪون هئي معلوم،
کوءِ پيا کيئڙا کڏ وچ ٿنڀ دوزخ في النار دا.
محي الدين مرشد مليا ڄاڻي رب شافعي،،
چارئي يار چوڏس پڌري پنجتن پاڪي،
صدق ڪران مين سرسارا ميڪون قسم هئي ستار دا.
جوڳي ڪَن چير لايان محبت ماران،
مرلي ”محمود“ وَڄدي تن وچ تاران،
بين برسا کڙا هئي حسن دي هزار دا.
*
گل باغ کليا خوش بوءِ جنهن مست ڪيتييان.
مست ڪيتييان ته لعلئون لعل رتييان.
چوڙا چنڊ بازو بند، زلف ڏند ڌَڌيان.
هنيان هول ٿيونَ گهول ڏاڍي ٻول ٻڌيان.
ڪيتم يار نال حوال جنهن دي ڳالهه ڳتييان.
برهه بار ڪر ڪواز، چا نواز نيتييان.
چار ئي يار ڏيون پيار چاون بار بديان!
برهه بوند پئي ”محمود“ جنهن ديان هور ڳُتييان.
*
نانءَ الله دي پرچ پيارا، ماريس تيڏي ڪشالڙ ڙي!
سبب تيڏي مين سامڻ ٿييان،
منهن وچ مرلي ڳامين ڳَئي يان،
پاڪ پنهل تيڏي پلئي وچ پَئي يان.
جوش جبل دي ڏونگر ڇپر ڪيتييان ڇالڙ ڙي.
بگدي بونب آئي اُٺ اڙ
گڙدي گهيڪن زور زهر زنگ،
ٺل جبل دي ولايت دي ونگ،
پڪ پنهل ڪش چايوني هِن قندهاري ڪالڙ ڙي.
دلبر دلڙي وکا ڳيون مکڙا،
ڪنهين سبب نال ڦٽاڳيون سکڙا،
حال في الحال ڏتي ڳيون ڏکڙا،
مشڪل منزل هئي ’محمود‘ ڪرن ڀلايون ڀالڙي.
*
جند جان بيران حيران ٿَئيئي،
رانجهن يار لنگهه پار پئيئي.
ڪاريگر ڪم دي هِن وير واڍي،
عاشق سنگ نسنگ مارن ڏنگ ڏاڍي،
رانجهن يار تئين نال هن دل ديِ ڪاڍي،
کيئڙا کوءِ پيا جنهن دي روح رئي ئي.
سڻ سيال سانڏي ڳالهه جيوين حال ڀائي،
جهڙ جهوڪ منهن موڪ رانجهن رُلائي،
منگدا خير کٽياڻ رس يا الاهي،
مون ۾ عيب اپار اِٿان ڳالهه ٿئيئي.
بي پرواهه ارواح درياهه ڇولي،
عاشق نون معشوق مليا ٿَئيِ هيِر گولي،
”محمود“ اڻ هوند گهڻي ڪاڻ گهولي،
شاهوڪار پت پار دنيادار ٿَئي ئي.
*
تڪرار طرحين ڏي ڳيا اَسرار عاشق لولي.
وات سڻان پئي بات سڄڻ واهه مٺي تيڏي ٻولي.
شهر ڪنون لنگهه ٻاهر ٿيئيان مين لهر تي ڇپرين ڇولي،
خان پنهل ڪون مانَ ملان مين دان جهلان کڙ جهولي.
پنهل پارس، ونهيا وارث، مين هان تيڏي گولي،
صدق ڪران قربان قدم تئون، جان جَتان تئون گهولِي.
پنڌ پيچ ڪنون لنگهه ڪيچ ڳئييان، مين ته بروچ
گهمندي ڀولي،
محشر ڏينهن ”محمود“ چوي اُت نوح نبي دي ٽولِي.
*
مجنون محبت وچ ڪر مستي، باري بار اٺايا هئي!
ڪاڻي ٻلِي جِها ڏاگها ڏتوني،
شينهن ٻيلائي نسنگ نتوني،
اهو ڪم ڪوجها ڪتوني،
جنهن سودي لهر لٽايا هئي.
برا ڀٽارا، ميا متاري،
چائيندا ڪاٺ ڪَيَرِ دي قنڌاري،
جنهن دا ناڻا لک هزاري،
اُنَهان گيهڪڻ ڪجهه نه گهٽايا هئي.
نار ڪِتي اُٺ گهن ڳَئي کوٽي،
ٻائڙ ٻنڌي وچ ڀنان ني لوٽي،
تيڪون شاهه گهتيسي ٽوٽي،
جنهن ري هلٽ فقير ڦٽايا هئي.
ناز ڪتي اُٺ گهن ڳَئي کوکر،
سمجهه سودي وچ لاڳئي ٽوڪر،
مطلب ”محمود“ ٿي پيا ڇوڪر،
انهن موڳي ڇڪ چا مٽايا هئي.
*
يار ياقي، ٿيون اوطاقي، مين فراقڻ ڦردي،
سچي سيالي، پون پالي، مين پڪاران ڪردي.
مڙد معلم سڙد سالم، اڙد عالم ڳئي،
دُرس ديري، ڇوڙ ڏيري سي، وڏيري سي چوٽيري چل ڳئي،
محل محلي، سي طنبيلي، ڇوڙ رَهلي رَل ڳئي،
موت مارِي، هئي ڪَپارِي توبهه زاري پڙهه دي.
صاف ساڌو، زلف جادو، منڊ واڌو وڙهه دي،
ونگ واري ڪر اُلاري ڏي لاماري لڙدي،
گنڊ گهاون، ڌوم لاون، کپ مارن کڙدي،
جلد جاني، ڪيتي ٻانهي مين ديواني، دردِي.
طلب تاران مين سنڀاران، ڪر ڪوڪاران ڪُڇ ڌِي،
نينهن لاوڻ، پيچ پاوڻ، ڪيچ جاوڻ، ساري سانوڻ لُڇ
دي،
جبل جهوني ڪرن ڪهنن دکن پوتي مين پُچ دي،
ساٿ والي، پئِي سنڀالي چڱي چالي چَلدي.
درياء سمونڊ، موج ”محمود“ سڻڪ صندق ڦلڪا ڦيري،
کَٽي کُنڀ تي کڙا ڪپ تي جهولي جهٽ ڏي ڪُلف ڪيري،
ماٽيجي ماءُ نپايس چاهه ڏتس ساهه ٻڌين سهري،
اسان ڪون آس، پنهل دي اُداس، برهه دي باس وڻي وردي.
*
هرگز هلڻا هوت پنهل ڏي، ميڏي بخت کٽن هڻ ڀاڳ دي.
آڏي لڪ جبل دي لانگهي،
ڇِپان چپر ديان پنڌ اڙانگهي،
سٽ سڀ سانگ پنهل دي سانگي،
ڏيسان باهه ڀنڀور ڪون اٿن اُلان پئي آڳ دي.
بَر دي بگهڙ بلائيان ڀانگر،
ڏيون دڙڪي آٽ ڪر آنگر،
کُپ ٿي کَڙدي ٺُڪ ٻڌ ٺانگر،
گُڙدي گجندي شينهن ويسان جبل ڪون جهاڳ دي.
عشق اندر ديان ڪاتيان قهري،
وڃ اَڙي وچ انڌين اَهري،
”محمود“ منصب لڏ ڳئي لهري،
پرکن ڪي ڪي قليل سوران والي هي سرراڳ دي.
*
مستي لڳي هئي موج، رڳ رڳ پيئي ڌڳ دِي،
لڙهه لام تيڏي مين تيڏي تاري تڳ دِي.
جوڳي جتان دي اٺ گڙدي گيلي،
سسلي سنڀالي ساجهر سويلي،
چوٽي چندن باغ ڀن چردي ٻيلي،
سانوڻ مولى ميلي، تيسان ٻانهي وڳ دي.
پنهل ويو اٿم چت من چوري،
جوڳي ڳئي هن جندڙي ڪون جهوري،
ڄُل ڄول ڏيکان اُنهان ڪون ڏوري،
هلي ويسان وڻڪار، ناهيان واقف دَڳ دي.
تڻڪن تن وچ برهه ديان باهيان،
مارن پيا ”محمود“ حسن ديان هايان،
ٿورا پنهل دا ڳاوڻ مين ڳايان،،
نه ڪا خبر هئي چار، سائين دي سڳ دِي.
*
اُٺ واڳون(1)
ميڏا ميڪون وڻندا هئي.
اهي سوئر سانڊي ڪيون سڙدا هئي.
واڳون اسانِڏي گهاٽي يارانِي،
واڳون ويچي، سو حَيضي حرامِي،
چُڪت ڪري سو ڪري بيمانِي،
واڳون چوٽ جبل تي چڙهندا هئي.
واڳون ميڏي ميڪون وڻندي ڏاڍي،
نال واڳون هِن دل دي ڪاڍي،
مين جِها واڳون ڪون ڪوئي نه سانڍي،
واڳون جِها ول ڪوئي ملندا هئي؟
ونگ ولهوٽي ڀڃيندا ٽاري،
مليا ”محمود“ ڪون هاٿي هنباري،
واڳون هلڻ دا ڏاڍا هزاري،
رڳو چوري ڪڏهان چڪ هڻندا هئي.
*
چُڪا پِي چَري ٿي نه آرام آوي،
پنڌ پار پُڇدي، لئون يار لاوي!
ڌنڌڪار آزار برهه دا هئي باري،
نهين گُسدي غازي هردم هزاري،
نه حاجت ڪنهين دي سوليءَ سواري،
هڪ پتنگ پهلوان کڙا جيءُ جلاوي.
هڪوار آ يار درسن دکاوين،
هجران دي ماري ڪون ڳل نال لاوين،
ڀلا ڀال بيشڪ ڀُليءَ نال ڀاوين،
عمر ساري تيڏي ڳڻ يار ڳاوي.
منزل هئي مذڪور ڏورئون ڏُکان دي،
ٿَئي دل ديواني دم دم دُکاندي،
محشر مگدا ”محمود“ ساعت سُکاندي،
حضرت مير مرسل محمد (ص) ملاوي.
()فقير
صاحب جي ڪن همعصرن ۽ پوين جو چوڻ آهي ته فقير
صاحب کي ڦوهه جوانيءَ ۾ هڪ سال، رب پاڪ جي
طرفان اها عنايت ٿي جو کيس رمضان شريف جي
مهيني ۾ قدر جي رات قدرتي کير نصيب ٿيو. چون
ٿا اُن کان پوءِ، فقير صاحب اهڙو ته مست ٿي
پيو، جو رات ڏينهن شعر چوندو رهندو هو؛ گويا
کيس ڪوثر جو پيالو نصيب ٿيو هو. جنهنڪري سندس
گمراهيءَ جا پردا دؤر ٿي ويا ۽ سندس اندر جا
طاق کلي پيا هئا.
فقير وٽ ”واڳون“ نالي هڪ اٺ هوندو هو، فقير سارو ڏينهن
اُن کي چارڻ ۽ پيارڻ ۾ مشغول هوندو هو. ڀلا
اُٺ تي ڪم ٺهي ئي ڪونه، رڳو پيو کائيندو هو،
سو مست ٿي پيو ۽ ماڻهن سان وڙهڻ لڳو. تنهن
تي فقير کي مٽن مائٽن چيو ته ”اهڙي خوفناڪ
اُٺ کي وڪڻي ڇڏ، نه ته ڪيڏيءَ مهل ماري
وجهندئي!“ تنهن تي فقير هڪدم کين مٿيون ڪلام
چئي ٻڌايو.
|
