Sindhi Adabi Board Online Library (Poetry)

سيڪشن؛ شاعري

ڪتاب: ديوان گل

صفحو :3

(25)

الف الله قد[1] قامت منهنجي دلدار جي صورت

حقيقت ذات وجه ² الله سهڻي يار جي صورت

آهي منهن والضحيٰ ³ والشمس ⁴ سج چنڊ کان گهڻو روشن

سورة والليل ⁵ ۾ ڀنڀرن وارن جي ڪار جي صورت

ڏنا زلفن ⁶ ۾ سهڻي سينڌ کيوڻ جئن عجب جهلڪا

ڪڪر اندر ٿي ظاهر يخطف الابصار⁷ جي صورت

پرون جاڙا ٿئا گڏ قاب ⁸ قوسين⁹ وانگ اوادنيٰ ¹⁰

خدا ظاهر ڪي منجهه معراج ان اسرار¹¹جي صورت

اکيون چشمو حياتيءَ جو مئن جي ڪاڻ ڪالڪوثر¹²

پيالي پر طهورا¹³ جي نشي سرشار جي صورت

وِلِنِ تنرن ۾ ڪي ولفجر¹⁴ واليان عجب مظهر

آهي منجهه نورانور نور جي اظهار جي صورت

ٿئو نڪ شهد آنڱر شاهد اِلشق ¹⁵ القمر منهن ۾

ٻه ڦاريون چنڊ ڪئو اي معجزي سردار جي صورت

مڙاهيون ڏند ڳاڙها ۽ اڇا ڪاللو ¹⁶ لؤمرجان

ٿيا چپ لعل احمر ¹⁷ خنجر خونخوار جي صورت

بدن باغ بهشتي صوف ڏاڙهون گل منجهس قسمين

آهي جنات ¹⁸ عدن تحتهاالانهار جي صورت

نه ڪيو گل ڪوڙ دل جيڪي ڏٺو منجهه ديد دلبر جي

وما ¹⁹ ڪذب الفؤاد ما ايٰ مختار جي صورت

(26)

ويڻ[2] تنهنجو مون کي دلبر ٿيو مٺو ماکي جي ميٺ

ٻئن جي شاباس کان تنهنجي وڻي مون هيٺ ڦيٺ ²

تو ڦٽي آهي عاشقن جي دل هڻي چشمن جا تير

پوءِ رکي پنيون اُنهي کي تون اچي دلدار چيٺ ³

ٿيون وسن برسات جئن دائم اکيون آگم ⁴ ڪيو

تهڙيون منجهه آکاڙ سانوڻ تهڙيون ڪتي تهڙيون ڄيٺ

جي ڏئين توڻي نه ڏئين وجهه ⁵ پنهنجي ديد ⁶ جو

آئون تنهنجي نيهن جو نوڪر آهيان نروار نيٺ ⁷

جي آءٌ مسڪين عاجز آهيان پينو گدا

مونکي پرواه ناه منهنجو تون آهين سردار سيٺ

ڇا ڪريان قربان قاصد تان آيو جو دوست کون

ساه سِرُ صدقو ڪريان ٻيو ناه ڪي باالله ⁸ بيٺ ⁹

ٿيون اکيون رت هاري ڳاڙهيون تن سڄو ٿيو لعل رنگ

تو سان اي گل جنهن ڏهاڙي ٿي منهنجي آه ڏيٺ

(27)

رات ڏينهن رب ڳول ان لـﮧ لڙ تي لاٺ ¹

گهورَ ² ۾ وس ³ ڪر وڏو منجهه ووڙ ⁴ واٺ

ڪڍ اندر مان غير ڏي اوجر⁵ صفا

ساڻ ڦٽڪي ڦول ڦيري آب آٺ⁶

ڪر اڇيون روئي اکيون لاهي غبار⁷

پرت ۾ پرين جي پنهنجا نيڻ پاٺ⁸

جي تکو ٿئي نفس ظالم ڪاٺ جئن

پهڻ محنت جي مٿي منهن اُنجو ماٺ⁹

قيد آهي قرب ۽ پيوند بند

ٿي م سوگهو پاڻ کي وجهه ڪيم ڪاٺ

ڇڙت ٿي هسوار سانچي سنج رک

وجهه گهمائڻ ۾ م گل گهوڙي کي گاٺ ¹⁰

(28)

پاڪ رک دل مَ ڪر ڪتي جي چَٺِ

هڻ ڪتي کي ٻنهين هٿن سان لَٺِ

دل خدا لئي کپي خلاصي خاص

ٺڪر ٺوڪي م ڪر اُنهي تي تَٺِ [3]

نفس جي خيال ڪي پليت جا دل

نه ٿئي پاڪ جي ڌُئين منجهه ڳَٺِ²

آه قاصد خيال حق جو حق

آيو حق ڏانهن ورائي حق ڏانهن پَٺِ³

گل محمد سوئي سو گل احمد

سي آهن ٽي ويهون سا آهي سَٺِ

(29)

سِر[4] کئا سؤره سپاهي سينڱ ساهئل سخت سوٽ

چال ۾ چالاڪ چهرا چست چاڙهيو ڏئن چوٽ

وڌ وڌن جيهر ٻڌن صف ڪيو سنئين سنڀرن جڏهن

وير وانجي ² مير مانجي ³ مڙس ڏين ڪين موٽ

آم سامهان صف بصف سينگار ڪيو سيلا ⁴ ٻڌيو

سال ⁵ سٽڪن ⁶ جال جهٽڪن ⁷ ڪان ڪن اڙ ⁸ آڏ اوٽ

باه جي باري بنايو روح سان ٿا راند ڪن

جئن سڙن تئن تئن لڙن ڪڍيو اندر مان ٻُهر کوٽ

دوستن جي دل وٺڻ لئي دشمنن کي ماريو

منجهه ترارن ۽ ڪٽارن ٿا ڪپئو ڪن ٽڪر ٽوٽ

حڪم ۾ هشيار قابو منجهه هلان همراه ٻيلهه

چاڙهيو توبون کٽن سوڀون ٿا وجهن ڪيرايو ڪوٽ

پاڻ فاني ڪيو فدا ٿا فتح ڪن في الحال ۾

جوان جنگي جئن فرنگي گهائجو ⁹ گل ٿِيِن گهوٽ ¹⁰

(30)

جوڳي وڃن جالٽ ¹ کي ڇڏئو مڙيئي مائٽ مٽ

خوش نه ڪيا ڪنهنجي دعائن نا ڏکويا ڪنهنجي پِٽَ

دونهين دردن جي دکائي دل ٿي ساڙي هوش عقل

ويا ويچارا وِرهه² ڪنهن ۾ وار ٿيڙن ليڙ³ لٽ

اُنجي مڪتب ۾ رَهي ويراڳ ۽ بيراڳ ٿو

اَلف آين اڳ ۾ هوءَ جا پڙهيائون پهرين سِٽَ

پئا اندر ۾ پنهنجي پاهوڙيون ۽ ڪوڏاريون کڻي

ڪيئون ڀڃي ڀوري برابر صاف سڀ تودا⁴ ۽ اِٽَ⁵

وئا ڇڏي ناسوت⁶ کي لڙئا طرف لاهوت جي

بحر بيرنگيءَ جي ٻوڙيا محو⁷ ڪئائون رنگ چِٽَ

جي ڀائين جوڳي ٿيان گل ڇڏ تعلق⁸ پاءِ جوڳ

دل ۾ لوڙهج مڙس ٿي سڀ ڇڏ ڪوڙا کيٽا ۽ کِٽ

(31)

اُپاڙي[5] چاڙه عاشق عشق جو ايٽُ²

ڪتي پوکي وڌائي ڪر مٿس چيٽُ

وسي مينهن محبت ۽ موهبت³ جو

ٻڌي پوٺن تي بند پوءِ کيڙ تون کيٽ

کائي پاڻي ڪناري جو جڏهن ڪو

مٽر مهري ڇڏي ڀر ڪڻڪ سان ريٽ⁴

لهي درياه جت لانگها ڪري لس

ڇٽي ٻج ترت هلڪو پوک تون ٻيٽ

صفا وجهه ٻج نيت جو سڀت ۾

ڪنڌيون پوکي ڪنارا پوءِ م ڇڏ پيٽ

خدا ڏي وڄ خدا لئي ڇڏ خوديءَ⁵ کي

م لَبَ ⁶ ۽ لوڀ لالچ جي مٿي ليٽ ⁷

آهي هر جاءِ حق حاضر م ڪر سڏ

اڳيان بيهي ڪري جو ڪوڪ چؤ ڦيٽ ⁸

درد سان روئي ڪر صفا دل

مٿي پايو م وجهه گل مهٽئو ميٽ

(32)

وچ ۾ ڇڏ ڪيم ڪر نيئي راس[6] رِٿَ

ڪر طلب حق جي ڇڏي سڀ تار تٿ²

جمع رک دل پنهنجي جانب ساڻ جوڙ

جي چيري ڦاڙي ڪريئي ڇُتَ³ چِٿَ

من تنهنجي جي آه محبت منهن ۾ گهنج

سَرُ⁴ ۾ وجهه، سهه سر مٿي سڀ سِٺَ سِٿَ

ڳنڍجي پؤ دل ڳنڍي ٿي ڪيم ڇُرڙ⁵

پوءِ پوندهين جي پيئي ڪا وار وِٿَ⁶

کڻ مٿي تي بار باري بره جو

خوش کلي گل ٿي مٿي تون خوار کِٿ⁷

(33)

هل سنئون حق ڏي ڇڏي گهه گوٿَ¹

منجهه سڌن ڪيم کاءُ ٿاٻا ٿوٿَ

ڪر مَلائي ترار لا² جي هٿ

نفس باري بلا سُڄي ٿي لوٿ³

سنگتي دين جا سڀيئي کڻ ساڻ

آه موذيءَ جي فوج ڏاڍي روٿ⁴

ساڻ همٿ حبيب حيدر جي

مار دشمن ڪپي ٽڪر ڪر چوٿَ⁵

پوک ملت متابعت⁶ جي گل

آه سائي سليم⁷ ٻي سڀ کوٿَ⁸

(34)

تنهنجي دلبر جاءِ هر جا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

تون سڀت ۾ سڀڪو توکا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

قال[7] الرحمان علي العرش استوي ڏَسُ تو ڏنو

قلب ۾ پڻ ٿاڪ² تنهنجا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

تو چيو آهي خدا منجهه ڀون ۽ فرمايوءِ پڻ

اَڀ ۾ آهي رب اعليٰ آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

گهر تنهنجو بيت المقدس ٿا چون ۽ ڪعبو پڻ

چون ٽئون معمور³ گهر ٿا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

لک نبين پڻ مٿس واڌو ٻيا چويهه هزار

ديــــن مــلـــت پنــهنجي وارا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

آيو منجهه توريت احمد پوءِ محمد ٿيو نبي

منجهه حقيقت احد آيا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

لم يلد⁴ پنهنجي صفت ڪيو پاڻ کي لا مثل⁵ چئين

پوءِ يدالله ⁶ ڏئين اشارا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

ذات پنهنجي غيب چائين پوءِ چوي ٿو اينما⁷

ثم⁸ وجه الله اي ڇا آءُ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

منجهه ملاحت⁹ منهن ڏيکاريو منجهه صباحت¹⁰ ٿو وٺين

ڪٿهين ڪبرا ڪٿ¹¹ زليخا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

تون ڏيکاريو حسن گل جو ٿو هڻين بلبل جي دل

منجهه هڻڻ هڻندڙ ڏسان يا آءٌ ڏسان چؤ توکي ڪٿ

(35)

دنيا ۾ دين ڳولڻ آهي عبث آهي عبث

کدڙن ۾ مڙس ڦولڻ آهي عبث آهي عبت

ريءَ درد سور دقت[8] ريءَ ريجهه رحم رقت²

ڇپرن ۾ پاڻ ڇولڻ³ آهي عبث آهي عبث

تُرهي سوا طلب جي اوڪار ريءَ ادبَ جي

منجهه بحر ٽنگ ٽولڻ آهي عبث آهي عبث

صنعانَ⁴ جي ذلت⁵ جي منصور⁶ جي ملت⁷ جي

مُلّن سين مام⁸ ٻولڻ آهي عبث آهي عبث

گل ريءَ وصال حق جي لاهڻ حجاب شڪ جي

ساڌن جو سرُ⁹ کولڻ آهي عبث آهي عبث

(36)

محبت بنا ڳولڻ خدا آهي عبث آهي عبث

محبت ڇڏي ٿيڻ جدا آهي عبث آهي عبث

ڏک کان ٿو حاصل سک ٿئي ري ڏک ڪهڙو منهن مک[9] ٿئي

حاصل جفا² ڌار صفا³ آهي عبث آهي عبث

ڌاران لڇڻ کامڻ پچڻ هاڃي ⁴ هڄڻ ⁵ جهوري جهڄڻ

محبوب وٽ ڪا التجا ⁶ آهي عبث آهي عبث

محبت وٽڻ پڙهين ڪنا مصلحت ⁷ پڇڻ چرين ڪنا

ٻارڻ ڏيو انڌن اڳيا آهي عبث آهي عٻث

پاڻي پڇائڻ رُڃ ۾ سانگي ڏسائڻ سڃ ۾

ريءَ مينهن سانوڻ جي بنا آهي عبث آهي عبث

جنهنجي سخن کي نانهه سچ وعدا ڪري جي قؤل ڳچ

ڦولڻ وفا ⁸ ڪوڙن ڪنا آهي عبث آهي عبث

گل ٿي فناتا آب⁹ٿئيي خوشبوءِ ۽ رنگ تاب ¹⁰ ٿئيئي

مرڻ بنا ماڻڻ لقا ¹¹ آهي عبث آهي عبث

(37)

ڏيکاريو منهن لڪائين ٿو سڄڻ چؤ تون ڪهڙي باعث[10]

سڪاين کي سڪائين ٿو سڄڻ چؤ تون ڪهڙي باعث

ڪنهين کي هنج ۾ پنهنجي وهاري ٿو ڏئين عزت

ڌڪئو ڪن کي ڌڪائين ٿو سڄڻ چؤ تون ڪهڙي باعث

اڳيان پنهنجي اٿارئو ڪن کي تڙئو ٿو ڪڍين ٻاهر

ڪوٺيو ڪن کي ٽڪائين ٿو سڄڻ چؤ تون ڪهڙي باعث

هئڻ ² جي ڪيو، هڻيو ³ تن کي ڪريو هيڻو ڀڃيو حجت ⁴

اڳيان پنهنجي ڍڪائين ⁵ ٿو سڄڻ چؤ تون ڪهڙي باعث

صبح ٿيو سوار مَهرِن تي ڏين جي هر طرف واهون

سانجهيءَ تنکي جهڪائين ٿو سڄڻ چؤ تون ڪهڙي باعث

کُلايو گلَ کي ڏئو آب پنهنجي باغ ۾ خوش ڪيو

ورئو تنهنکي چڪائين ٿو سڄڻ چؤ تون ڪهڙي باعث

(38)

ڏک ڏنا ڏاتر وجهي ڏکين[11] کي ڏوليءَ² پائي ڏاج

سُور سهمن سوز سُوٽن جا سڀيئي سينگاري ساج

عاشقن جي هٿ هٿوڙيون ٻيا ڪڙو لا قرب جا

خوب سونهن ٻانهن محبوبن جي ٻانهيون صاف عاج

آهن ڪوڏئا جنگ اڪبر جا سدا عاشق امير

پايو پنهنجي سِر وتن پهريا طلب جا طوق³ تاج⁴

پاڻهي ٿئڙا سوُر پنهنجو پاڻ پنهنجو ڪئئون مريض

پاڻهي پنهنجي مرض جا ويٺا ڪرن دارو علاج

مئي ڪيا مخمور مولا جي سدا گِهڏندا وتن

گهوٽ گُلُ ٿيو گل وڃائي سڀ اوسيئڙا⁶ احتياج

(39)

سور ٿيو سينگار جنجو ڏک تنيجو آه ڏيج

وره ووءِ ووءِ ٿئو وروهڻ¹ هاءِ هئي هئي آهي هيج²

مرض محبت جو اندر ۾ ڪوه ڪندو تنکي طبيب

درد ٿيو دارون دوا ٻڪيون ڦڪيون آزار ايج³

جوش جذبي⁴ ۾ زياده، منجهه طلب واڌو وڌن

ڪونه ڪن ٿا ٺاه ٺرئي جئن تپن ڪن تاءُ تيج

پوک تنجي پرت پڄرڻ هيج هرلو نينهن نار

بره باهيون ڪُهڙ ڪاڍو آب اکين آه ريج

ٿئا سُڪي سرها سدا آباد ۾ ارها مدام

ٿا وتن گلزار گل کاڻن کٽئون ڪو کوب⁶ کيج⁷

(40)

تاڻئو جئن ٻڏن ٿا تن منجهه تَينج [12]

ٿا اُٺائين تئن کڻئو منجهه هنجَ

ٿئو ڍرو پئي ڊهيو ٻڌل ٻائِڙُ²

ٿو اُڀو ٿئي ڊٺل کڙو منجهه کنجَ³

الف⁴ بي جيم دال هي پنج حرف

هڪ ٻه ٽي چار پوئِيون ٿيو پنج

مئي محبت جي ٿي حلال، حرام

خُمر افيون⁶ ٿيو ٿي ڀڙوي ڀنج⁷

ٻَڌُ سپاهي صلاح جا هٿيار

چڙهه گهوڙي تي رکي سچائيءَ سنج

منجهه کٽئي خوش م ٿئي ۾ ڏک هارئي

گل آهن گاه⁸ رنج گاهي گنج

(41)

سڏ سڻي سيد سچا سيگهون رسيج

جو کهي¹ دشمن دَڙي² دوٻي دسيج

کَرُ کهي تو هَڻُ کلو کر کي کڻي

جي ڦُرئا کر ٽول سي کر کان کسيج

واٽ وٿڙي مون هٿان اَوَجهڙ ³ پئس

واٽ تي چاڙهي سنئون ڏَسڙو ڏسيج

تون ڪرامت جو ڪڪر محبت جو مينهن

رحمتي ريلو ڪري مون تي وسيج

پرت ۾ عاشق پچي ٿئا تنهنجي پاه ⁴

پَرَ ڪنان پاسو ڪري پنهنجا پسيج

بلبلون عاشق گلن تي ٽوتي گل

گل اچي گلزار ۾ گل سان هسيج ⁶

(42)

دل ڇڏي در دوستن جو هيڏي هوڏي ڪيم اُجههُ [13]

جيڪي آيو سر تي سه، ڏي ڏيل² ڏک کي، ڪيم ڏُجههُ³

فهم⁴ جي توکي آهي فرهي فڪر جي پڙهه کڻي

لوح⁵ ۾ تنهنجي لکيو ڇا، ڪو ته اُن مان حرف ٻُجههُ ⁶

تنهنجي صورت سِرُ⁷ حق جو ٿي حقيقت سِرُ سِرُ

چيو خدا انسان ڳجهه منهنجو آهيان آءٌ اُنجو ڳجهه

توکي رب قوت ڏني قدرت⁸ مٿي مخلوق⁹ سڀ

پؤ مَ هيڻو، ڪر همت، هاريا¹⁰ اُٿي ڪي لوچ لجهه¹¹

پاڻ ۾ ڏس پاڻکي تا پاڻ مان پاڻهي لهين

هيڏي هوڏي ٿي م اولون¹² روح پنهنجي ساڻ رجهه¹³

گل تون مکري ٿئو ٽڙين ڳاڙهو ٿيو رت ۾ سڄو

پوءِ ڳرئو پاڻي ٿئين ڪا ڏي حقيقت مون کي ڪجهه

(43)

وون وڃڻ ۾ م ڳول وارو [14] وَجههُ

ڪرم سِلَ ² ٿئي سگهو جو سرڻو سَجههُ ³

ڇَرر ⁴ ٿي ڪيم ڇوڙ ٻڌ ۾ ڇالڊ⁵

منجهه ٻڌڻ ٻانڌ ⁶ ٻول ⁷ پنهنجي ٻجهه ⁸

پؤ پَڌرُ ⁹ واسري ¹⁰ چڙهي وس ٿي

روح خوش ڪر م روڪِ رُگهه ۾ رجهه

عشق جو علم عرف ¹¹ اور بيان

ڪين سمجهي تهين کي قاضي ججهه

گل جتي ڪم اچي ٿو ڦول صفا

اُت اچي ڪهڙي ڪار ڪيرو ¹² ڪجهه

(44)

پؤل پڻ جاڳ، جاڳ سهڻا سنجهه ²

ٿا اچن سمجهه مان ڏکئن کي ڏنجهه ³

سر⁴ سڄي ۾ پکي سوين سهڻا

سوڌ⁵ سالم سچا همه⁶ ۾ هنجهه

وٽ ڪلالن⁷ ڪسڻ قبول ڪري

ڪنڌ نائڻ چڱو، نه گهرجي ڪنجهه ⁸

جت ڇِڪي سِيرَ، ڪُن ڪري ڪَڙَڪا

وِهُ سکاني⁹ م وار¹⁰ وانجهي ونجهه

آه وحدت وصال عرياني¹¹

گل سمجهه رک مَ ڏي ملن کي منجهه ¹²

(45)

ڪالهه ويئي گذري نهاري ڪي تون ساجن آءُ اَڄ

اکيون عيدون ڪن ڏس توکي ڪري ڪو روحُ رَڄ [15]

تون وتين آرام جمعيت ۽ شادي ذوق سين

مونکي حاصل درد ٿيو ٻيو بره ٽيو بيراڳ هڄ²

صبر ڪر اي دل مٿي حق جي رضا مشڪور³ ٿي

ووءِ ووءِ ووءِ واءِ⁴ ڪرئو واءِ واڄٽ جئن م وڄ

ڪر تحمل، ٿيء جبل، چُرُ ڪيم ڪنهنجي چورئي

هيڏي هوڏي ڦوڪ تي ۽ واو تي ڪک جئن م کڄ

جنهن ڏنيهءِ دل ڏي تون اُنکي، دل م تون دنيا کي ڏي

تا ٿئي دل پاڪ تنهنجي نه ته وڃي وجهه ڌوڙ ڇڄ

گل ادا ڏي دل خدا کي پاڻ ڪنڊن سان م روڙ ⁶

سڀ ڇڏي گل ڦل تماشا باغ ۽ بستان ڀڃ

(46)

ٿا چون گِهڙ بَحَر ۾، پُسُ ڪيم پاڻيءَ ۾، مِ ڀڄُ

بار کڻ باري برهه جو جيءَ پنهنجي تي م جهِڄُ

جي ڀائين هورو[16] هئان هلڪو پسان پڻ ڪين ڪي

ڳنڍ ۾ ٿيءُ ڌار، جملي ۾ جدا، منجهه ڌار ڇڄُ

جي طلب توکي خدا جي منجهه اُڀت ² پئي ٿي سڀت ³

خؤف ۾ خوش بي ڊپو ٿي رک خوشيءَ ۾ ڊاءُ ⁴ ڊڄ

رنگ هڪ ۾ روپ ڪئين آهن تجليون سؤ هزار

منجهه ڪڪر لڙ واچ آهي مينهن آهي گاج وڄ

گل ته ڏس ڪئن ڏينهن مان ٿي رات ٿئي ڪاري سياه

رات مان ڪئن ٿو ٿئي ڏينهن ڪئن ورئو اڀري ٿو سڄ

(47)

وسن جئن مينهن ڇَرؤن ڇيڄَ¹

پچن پوکون پين سانگي پلر² پيڄَ³

اکوڙي ننڊ، سنجهي جاڳ رب لئي

ڀڄائي ڀنجُر⁴ پَر بَرُ⁵ جئن ڀڄي ڀيڄ⁶

محبت جو جَنين کي مرض جاڳيو

وئا ورچي مٿا تن ڊب کڻي ويڄ⁷

پرابت⁸ پرت جو پولير پسارو

پڇاڙي ڏين پيڙون⁹ مهڙ ۾ هيڄ¹⁰

ڏکن ۾ جي سدا سنرا¹¹ وتن گل

سکن جي سي سچا ماڻين ٿا سيڄ

(48)

آه جانب ريءَ جيڻ جک جاڙ[17] سڀ سؤنسار سڃَ

شهر بازو ڀينگ بيدي بحر بر ٿئو ريل² رُڃ

درد ڌاران دانهن ناهي سڪ ٻاجهون ناهه سوز

منجهه طمع⁴ تعظيم ناهي منجهه محبت مان مُڃ

تَرڪ ⁶ ڌاران ناهه طاعت ⁷، ناهه طاعت ريءِ طلب

کاڄ ٻاجهون ڪيئن وڃي بک، ڪيئن لهي ريءَ آب اُڃ

جي طلب توکي ادا وجهه نفس کي تڪبير ترت

درد ۾ دل داڳ ڪر سالم رکي منجهه لاس ڀڃ

وِجهه ڇڙي چانور چڱائن جا سڻڀ سچ جو گڏي

پوءِ وڌي ڏي جال بکين کي ته ڪن ڪي جوان بڃ

گل آهي گلزار ۾ ڪڏهين خزان ڪڏهين بهار

ٿيءُ ٽڙي خوش ڪيم، ڪومائي م منهن ۾ پاءِ ڳُڃَ

(49)

پنڌ پؤ، وڃه ساڻ ويندڙ، وهُ م وڃ

پڇ خبر ۽ چار ايندڙ وه ۾ وڃ

هل م پنهنجي هوش تي ڇڏ حجتون[18]

لاڙ² نيست نال³ نيندڙ وه ۾ رڃ

ٽول تي ٿئي ڪيم سرهو سمجهه رک

سرت ⁴ سان ڏس ڏانهن ڏيندڙ وه م وڃ

ميٺ لقمي⁵ جي ۾ ڏس تون بورچي

کاڄ ٿي ٿيء خوش م کيندڙ وه م وڃ

گل ته ڏس ڇا اُڃ پاڻي ڇا هي پاڻ

پاڻ ۾ پِهه⁶ پاڻي پيندڙ وه م وڃ

(50)

جي وئا ڪالهه اڄ نه وريا اَڃَ¹

ڏِس اَسُونهيء² وئا نه ڪئائون سَڃَ³

جي پُٺيءَ پئا پئا پئي نه پٺيا⁴

وئا وئا تا ورئا وئا منجهه وَڃَ

ترت تڪڙا تکا وڃن تاڻا⁵

تاءَ تَوَ ۾ پون نه لانجها⁶ لَڃَ

ڇاٽ⁷ ڇوهي ملار محبت جي

ڪئا مَڃر⁸ ڳاه⁹ گهوٽئا ات ڳَڃَ¹⁰

گهوٽ ٿيا گهوٽ ڪئا ڪنوارن ڪاڄ

ٿئا ملي گل ڦل موتي ڃَڃَ

(51)

اڱڻ منهنجي ٽلي[19] دلدار تون اَچُ

ڀلي منجهه حاسدن جي دل پئي ڦَچُ²

ويهي ڪي اور³ مونسان نام ربَ جي

ته تو سان اوريان آءٌ ڳالهين ڳچ

درد تنهنجي جو دونهون ٿو دُکي روز

محبت جو ٻري من ۾ منهنجي مچ

سوري ⁴ سينگار آهي عاشقن جو

صبر ۽ سڪ ساڙو سوز ۽ سچ

محبت آهه موتي امل ماڻڪ

سڌون⁵ آهينِ ڪائو ڪوڙ ۽ ڪچ

محبت بحر اونهون عشق حق جو

گهڙي گل لعل ٿي اِن عشق ۾ رچ

(52)

ڪڍ رُخا گهوڙا پڌر تي شاه پنهنجو ڪيم آنچ¹

ڌيان رک دشمن اندر مُهرا مڙيئي جوڙ جانچ

پوک ۾ رک پاڪ نيت منجهه امانت مان شان

ٿو بچي جيڪي بٽائيءَ کان ڪري گڏ ڦالٽ² ڦانچ

جيڪي ڀاڱي ۾ اچي وٺ شڪر ڪر جاني جوان

ڏي اول ڀاڱو خدا جو پوءِ نيئي ٻيو سانپ³ سانچ

چيٽ ڪيو ڪتيون مگر پوءِ رک م آڌاون تي آرُ

رات ڏينهن ان لڙ م لڳ ڪي لَڙ ⁴ ڌڻي جي لوچ لانچ⁵

گل ادا گوشو ⁶ چڱو هنجي ڳچي هنجي ۾ پؤ

هنجي گوڏي هيٺ هنجي هي م هاريا پاڻ گهانچ

(25) 1- بيهڪ 2- ذات الله جي 3- ڏيڍ پهر 4- سج 5- رات 6- ڇتڙا 7- اکيون هڻندڙ 8- زهه 9- گوشا ڪمان جا 10- ويجهو 11- ڳجهه 12- تلاءُ 13- شراب جنهن ۾ نشو نه ٿئي 14- سورت قرآن شريف 15- چنڊ جو چيرجڻ 16- اڇا ۽ ڳاڙها 17- ڳاڙها 18- عدن جو باغ

19- جيڪي ڏٺو سو دل ٿي و سهيو.

(26) 1- مهڻو 2- ڦٺ جٺ 3- ڇٽاءِ 4- جهڙ 5- موقعو 6- ديدار 7- ظاهر 8- قسم الله جو 9- هڙ

(27) 1- قابو 2- ڳولڻ 3- ڪوشش 4- نهارڻ

5- صافي 6- ٺار 7- ٻيائي جو ڌنڌ 8- وجهه 9- تکائي مارڻ 10- چٽو

(28) ٺڪرن جي جاءِ 2- ناليءَ 3- منهن ڪر يا شڪل

(29) 1- چونڊيل 2- جوان مرد 3- پهلوان 4- ڪمر 5- پورا 6- جنگ ڪن
7- حملو ڪن 8- جهلو 9- ڦٽجو 10- ڳاڙها

(30) 1- ميلو 2- غم 3- منجهيل

4- هيٺاهين 5- دڙا 6- دنيا 7- ميٽيائون 8- لاڳاپا

(31) 1- مٿي ڪري 2- نار 3- بخشش 4- دريا جي ڇڏيل زمين 5- هٺ
6- فائدي 7- لاڙو ڪر

8- چوڌاري

(32) 1- پوري 2- تجويز 3- ذرا ذرا 4- منهن نه گهنجاءِ 5- اڪيلو 6- تفاوت 7- حيران

(33) 1- نٽائڻ

2- نه 3- وڏي 4- وڏي 5- چارٽڪر 6- تابعداري 7- ڪامل 8- کٿل

(34) 1- الله پاڪ جو تختگاه عرش آهي 2- جاءِ 3- بيت المعمور

(34) شاعر سڄي غزل ۾ جل جلالـﮧ جي ذات جي تعريف ٿو ڪري ته اي پروردگار ڪٿي چوين ٿو ته منهنجو تخت عرش آهي ته ڪٿي چوين ٿو ته ماڻهو جي دل آهي، ڪٿي پاڻکي پاڪ ۽ بي مثل چئين ٿو ته ڪٿي وري الله جو هٿ چئي جسم جو اشارو ڪرين ٿو. 4- نه ڄڻيائين 5- بي مثل 6- هٿ الله جو 7- جتي ڪٿي منهنجي ذات آهي 8- الله جي ذات جي جاءِ 9- حضرت محمد 10- حضرت يوسف 11 بيبي خديجة الڪبريٰ

(35) 1- تڪليف 2- نازڪي، باريڪي 3- پتوڙڻ

4- نالو 5- خواري 6- نالو 7- مذهب 8- رمز 9- راز

شيخ صنعان رحمة الله هڪ وڏو بزرگ ٿي گذريو آهي. هڪ ڏينهن حضرت پير دستگير رحمة الله ارشاد فرمايو ته جنهن وليءَ تي اسان جو قدم نه هوندو، تنهن تي سوئر جو هوندو. شيخ صنعان انهي ارشاد کان انڪاري ٿيو. ٿوري وقت بعد هڪ يهوديءَ جي ڌيءَ تي عاشق ٿي پيو؛ نتيجو اهو ٿيو جو اسلام ئي کان خارج ٿي ويو. سندس مريدن حضرت پيرجن کي اچي التجا ڪئي، جن جي توجهه سان توبهه تائب ٿيو ۽ وري ساڳيو درجو عنايت ٿيس.

حضرت منصور رحمة الله ڪامل بزرگ ٿي گذريو آهي. الاهي عشق جي جذبي ۾ ”آءٌ الله آهيان“ جو نعرو هڻڻ لڳو. شريعت جي صاحبن چيو ته هي ڪفر ٿو ڳالهائي، تنهن ڪري مٿس تعزير آيو ۽ کيس سوريءَ تي چاڙهيائون. سندس رت جي هر هڪ ڦڙي به زمين تي ساڳيو لفظ لکيو.

(36) 1- منهن مهاڙ 2- تڪليف 3- دل جي صفائي 4- مصيبت 5- ڳرڻ 6- سوال

7- صلاح 8- وفاداري 9- عزت 10- چلڪو 11- خدا جو ديدار

(37) 1- سبب 2- هٺ 3- تڪليف 4- گستاخي 5- گيسيون ڪرائڻ

(38) 1- سوريتن 2- ڦرنڊ 3- هسلي يا هار 4- ڇٽ 5- جهولندا 6- انتظار

(29) 1- اورڻ 2- خوشي 3- ڏک 4- بي اختياري

[12] 5- ٻرڻ 6- چڱو 7- سوڀ

(40) 1- تنجڻ 2- نار جو ائٽ 3- ڇڪ 4- ابجد 5- شراب 6- آفيم 7- ڀنگ 8- ڪڏهن

(41) 1- دشمني رکي يا کونسي 2- وڙهي

3- ٽي واٽو 4- فنا 5- ڌاريون 6- کلج

(42) 1- رُلُ 2- بت 3- اَوات 4- سمجهه 5- نصيب يا اصل 6- پروڙ 7- ڳجهه 8- طاقت 9- خلقت 10- هارايل 11- خيال رک

12- رول 13- مشغول رهه

(43) 1- وقت يا مهل 2- دير يا گيسر 3- موقعه 4- ڌار 5- اڪيلو 6- ٻڌي
7- اقرار 8- مضبوط ٿي 9- ظاهر 10- طرف 11- مشهور 12- گڏيل ان

(44) 1- آخر 2- سمجهو 3- ڏک

4- پکين جو ملڪ 5- سهڻا 6- سڀني 7- شراب وڪڻندڙ 8- ڏرمائڻ، ڪنجهڻ 9- سکان جهليندڙ 10- وراءِ 11- ظاهر 12- حال

(45) 1- ڍؤ 2- اوسيڙو 3- شڪرگذار 4- گهوڙا گهوڙا

5- کان 6- ڦٽ

(46) 1- بي ڊپو، ٿوري بار 2- اوجهڙ 3- سنئون 4- ڊپ

(47) 1- گهڻو پاڻي 2- پاڻي برسات جو لڙاٽيل 3- گهڻو 4- اکين جون پنبڻيون 5- ميدان 6- صبح ٿئي

7- طبيب 8- حاصلات 9- سور 10- قرب 11- راضي

(48) 1- اجايو 2- ويران پوٺو 3- کامڻ 4- لوڀ 5- ناس 6- ڇڏڻ 7- عبادت

(49) 1- اميدون 2- هلاءِ 3- سان 4- خيال 5- گراهه6- اندر وڃ

(50) 1- اڃا 2- جنهن هنڌ جي خبر نه هجي 3- صلاح 4- موٽيا 5- جيسين جيسين 6- گهٽ ۽ پوئتي 7- مينهن 8- پن ٻوٽو 9- ڍڳ 10- جهجها

(51) 1- ناز مان هلي 2- ڦٽ 3- ڳالهاءِ 4- ڦاسي 5- اجايا خيال

(52) ڦاساءِ 2- ورهاءِ يا پتيون ڪر

نئون صفحو -- ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ