|
نئين مارئي
”پني... اُو... اُو!“ شريفان جي پيار ڀري ڪوڪ،
ڪوهستان جي دلبهار علائقي ۾ پڙاڏو بنجي پکڙجي وئي.
”اَو... اَو!“ ساڳيءَ طرح پَني پنهنجن پکن اندران
وراڻيو.
”ائي سيگهه ڪر،“ شريفان دڳ تي بيٺي بيٺي وڏي واڪ
چيو. ”سڀئي سرتيون وڃي کوهه تي پُڳيون، مُک اوير
پئي ٿئي.“
”اِجهو، اِجهو، اچي ”پُڳس.“ پني چونئري ڪڇ ۾ ۽ دلو
مٿي تي ڪري پنهنجي چنڊ جهڙي گول روشن چهري تي
مسڪراهٽن جا موتي پکيڙيندي تڪڙيون تڪڙيون وکون کڻي
اچي شريفان ڀيڙي ٿي.
”ايڏي اُوير!“
”هائو.“
”اڄ مڙيوئي ڪجهه اُوير اُٿي هئس.“
”ڪٿي اکيون ته نه اَڙيون اٿئي؟“
”چري، اکين جي اڙجڻ جو ڀلا اُوير اُٿڻ سان ڪهڙو
واسطو.“ پَنيءَ اڳيان پيل پٿر کي ٿڏيندي چيو.
”بلي بلي! ڪهڙو واسطو! اکيون اڙيون ته دل وئي. دل
وئي ته ننڊ ۽ آرام به ويا!“
”تون پانجو حال ته نه پئي اورين.“ پَنيءَ کيس
چيڙايو.
”ائي اَلا مري ويس!“ شريفان پنيءَ جي ڪلهي جو
سهارو وٺي، پير مٿي ڪندي رڙ ڪئي.
”ڇا ٿيئي!؟“ پنيءَ جي منهن جو پنو لهي ويو.
”ڀانيان ٿي ته ڪنڊو لڳو.“
”توبهه! ساهه ئي ڪڍي ڇڏيئي، ڀلا ويهه ته ڏسان.“
ٻنهي دلا ۽ چنئوريون پٽ تي رکي ڇڏيا، پَني، کُڙيءَ
تان مِٽي هٽائيندي آڱر سان پڪ لاتي ۽ پنهنجي گهَگي
۾ لڳل ٽاچڻي ڪڍي ڪنڊو کوٽڻ لڳي.
”الا! مارينم ته نه.“ شريفان ٽاچڻيءَ جو سور
پيئندي چيو.
”هڪ ته چڱائي ڪري ڪنڊو ٿي ڪڍانءِ مٿان وري تارا ٿي
ڦوٽارين.“
”چڱو چڱو، ڪڍي ڇڏ، ڪنڊي جي بهاني سان سڀ باهيون.“
”مان وري ڪٿي ٿي باهيون ڪڍانءِ، پاڻهي ته بدلو
مليئي، اڃان هڻيم تهمتون.“ پنيءَ ڪنڊو ڪڍي سندس
تريءَ تي رکندي چيو.
”چڱو مائي، معافي ڏي، کڻي بخش ڪر سڀ خطائون.“
شريفان اکين ۾ شرارت ڀريندي، هٿ جوڙي چيو. ۽ پوءِ
ٻئي ڄڻيون کل ڀوڳ ڪنديون آهستي آهستي وکون کڻي
کوهه ڏانهن وڃڻ لڳيون.
ڪهڙي نه رونق هوندي آهي کوهه تي، خاص ڪري ساوڻ جي
مند ۾ جڏهن پلر جي پالوٽ ٿيندي آهي ۽ پَٽن کي ريج
ايندو آهي ته هرڪو گسِ، گاهه سان گلزار ٿي ويندو
آهي ۽ جڏهن ڪارا ڪڪر وسندا آهن تڏهن ائين لڳندو
آهي ڄڻ جلبن کي سائي پوشاڪ پهريل هجي، هر طرف قدرت
جو نور ئي نور پکڙيل هوندو آهي. جيڏين سرتين جو
چهچٽو ته اصل زورن تي هوندو آهي، ڄڻ سندن ننڍپڻ
موٽي آيو هجي. کوهه تان پاڻي ڀريندي خوشيءَ جا گيت
سندن اندر مان ڪنهن آبشار وانگر پيا ڇُلڪندا آهن.
هر چهرو خوشيءَ ۾ پيو ٻهڪندو آهي، منجهن اڳ جيان
هڪجهڙائي نه هوندي آهي. ٻيو ته ٺيهو پر پڪا پوڙها،
هلڻ کان هلاڪ، به انهيءَ موسم ۾ چنگڻ، ڪنجهڻ ۽
ڪُرڪڻ ڇڏي کٽ تي ويهي پاڻ جيڏن سان جوانيءَ جا
قصا، چشڪا وٺي وٺي بيان ڪندا آهن. سنڌ جي مختلف
شهرن جا سکيا ستابا ماڻهو انهيءَ مند ۾ سير ۽
تفريح ڪرڻ لاءِ اچي پهچندا آهن. ڊاڪ بنگلو جنهن تي
سدائين ڪاريءَ وارا ڪک پيا وسندا آهن، اُهو سڀني
خوشين ۽ راحتن جو مرڪز بڻجي ويندو آهي. پر اهو سڀ
ڪجهه ساوڻ تائين. انهن جي وڃڻ کان پوءِ ٻڍڙو ربُو،
جيڪو هتي سالن کان چوڪيدار آهي، اڪيلائيءَ ۾ چنڊ
تارن سان ڳالهيون ڪندو رهندو آهي يا پوءِ اُنهن
شهرين بابت سوچيندو آهي، جيڪي وڃڻ مهل پنهنجي
نشاني سگريٽن جا ٽوٽا، وسڪي ۽ شئمپين جون خالي
بوتلون ڇڏي ويندا آهن، جن جا اجايا ۽ خالي ٽهڪ ننڊ
۾ به انهيءَ وقت تائين کيس ٻڌڻ ۾ پيا ايندا آهن،
جيستائين صبح ساجهر پني کير کڻي اچي کيس اُٿاريندي
هئي. جڏهن ربو شهر جي جيم خاني ۾ چوڪيدار هو تڏهن
ڪيترو نه خوش گهاريندو هو، سندس سموري ڪائنات هڪ
زال ۽ ڌيءَ هئي، جن کي ڏسيو پيو جيئندو هو. پگهار
کانسواءِ سٺي ٽِپ به ملندي هئس. مهيني ماسي لاري ۾
چڙهي جڏهن جبل طرف ويندو هو ته ڌيءَ سونيءَ
کانسواءِ پنيءَ لاءِ به شيون شڪليون ۽ رانديڪا وٺي
ويندو هو. پر هڪ سج ٻه پاڇا- سندس خوشين کي ڪنهن
جي نظر لڳي وئي. سوني، ماتا نڪرڻ ڪري مري وئي- ربو
مري ته نه سگهيو، پر سندس جوانيءَ کي ڏکن ۽ ڏولائن
جي راڪاس ڳهي ڇڏيو- ۽ جڏهن کان هن شهر ڇڏي اچي ڊاڪ
بنگلو وسايو. پني، جيڪا سونيءَ جي سرتي هئي اها
سندس آخري آس ۽ خوشين جو آخري ڪرڻو هئي، جنهن جي
موجودگي ۽ قرب کانئس پنهنجي پيارن جي ياد ڪنهن حد
تائين گهٽائي ڇڏي هئي.
اڄ ڪا مهل ٿي هئي سج کي اُڀري پني اڃان وٽس کير
کڻي نه پهتي هئي، کيس ڪجهه اُڻتڻ ٿي، هو، اُٿيو-
بنگلي جي پٿريلي ڏاڪڻ تان پاڻ بچائيندي هيٺ لٿو،
پريان کوهه تان پنيءَ کي سرتين سميت ايندو ڏسي کيس
ڄڻ ساهه پئجي ويو.
”ڇو امان پنل، خير ته هو- اڄ پنهنجي بابا کي کير
ڇو نه ڏيڻ آئين؟“ پنيءَ کي ويجهو ڏسي ربوءَ چيو
”بابا، اڄ مينهن ڪجهه اوير سان مِڙي، سرتين به
کوهه تان پاڻي ڀرڻ لاءِ اچي سڏ ڪيا، چيم ته اڳو
پوءِ پاڻي ڀري اچي ٿي کير ڏيان.“
”مُک تنهنجي اون هئي ڌيءَ... چيم ته الائي ڇا
ٿيو... رب رحم ڪري.“
”بابا توکي ته اجايا وهم ٿيون پون، تون هل ته آءٌ
کير کنيو بس اِجهو ٿي اچان.“ پنيءَ سرتين کي اڳتي
وڌندو ڏسي چيو.
”ڀلي امان ڀلي؟....“ ربو واپس بنگلي طرف ويندي
چيو.
سرءُ جي ساڙيندڙ مند پوين پساهن ۾ هئي. ڪارا ڪڪر
اَگم ۾ اُڀري رهيا هئا، اونداهين راتين ۾ کڻيتي
کنوڻيون، سڄي ڪوهستان کي جرڪائي رهيو هيون، ساوڻ
جي سڀاڳي مند ۾ ٿوري ڪا دير هئي، جابلو ماڻهو،
جيڪي مينهن نه پوڻ ڪري پنهنجا ڍور ڍڳا ڪاهي سنڌ
طرف هليا ويا هئا، سي موٽي رهيا هئا.
پني پنهنجي دل ۾ غيرارادي طرح سان خوشيون محسوس
ڪري رهي هئي. هن سيگهه ۾ گهڙاونجيءَ تي دلا رکي
ڇڪي مان چونري هيٺ لاٿي ۽ ان مان ڪجهه کير لوٽي ۾
اوتي، بنگلي طرف وڌڻ لڳي. هوءَ پٿرن تان پاڻ
سنڀالي هلي رهي هئي. هن جڏهن اکيون مٿي ڪيون ته
کيس بنگلي جي چمنيءَ مان هلڪو دونهون نڪرندو نظر
آيو. ڏاڪا اُڪري هن بنگلي جي ڪمپائونڊ وال ۾ پير
پاتو ته کائنس ڇرڪ نڪري ويو. قدم اتي ئي رڪجي ويس.
”ايڏو جلدي وري ڪير آيو!“ هن سامهون بيٺل جيپ کي
ڏسي سوچيو.
”بابا! او بابا!“ پنيءَ زورائتو سڏ ڪيو.
”آءٌ پَنل! آءٌ هت رڌڻي ۾ آهيان.“ ربوءَ دونهين
کان کنگهندي وراڻيو. ”بابا ڪير آيو آهي؟ تو ته
سوير ڪين ٻڌايو.“
”ها ڌيءَ! ٿوري ڪا دير ٿي آهي جو هڪ مسافر آيو
آهي. چوي ٿو ته پهاڙن ۽ ان جي نظارن جون تصويرون
ٺاهيندس. مون اُن لاءِ پاڻي پئي گرم ڪيو. ڪاٺيون
اصل ڪي آليون آهن، ٻريون ئي نٿي، تون هي لوٽو مُک
ڏي، وڃي کانئس ڪافيءَ جو دٻو وٺي اچ!“ ربو اکين کي
بوڇڻ سان اُگهندي چيو.
”بابا! بيت ۽ ڪافيون به اڄ ڪلهه دٻن ۾ بند ٿين
ٿا؟“ پنيءَ معصوماڻيءَ مان پڇيو.
”نه ڌيءَ! شهري ڪؤڙي چانهه کي ڪافي سڏيندا آهن...
پر تون هاڻي سوالن کي ڇڏ، جلدي ڪر.“ ربو کيس پيار
مان تڙي ڏني ۽ هوءَ اَلبيلائيءَ مان جهومندي مسافر
جي ڪمري ڏانهن وئي.
ڪمري ۾ گهڙڻ کان اڳ سندس دل ڌڪ ڌڪ ڪرڻ لڳي. شهرين
بابت ٻڌل ڪيئي ڳالهيون هڪ ئي وقت ياد اچي ويس ته
ڪهڙا ڏنگا ٿيندا آهن- سندن اکين ۾ نيڪي گهٽ شيطاني
وڌيڪ هوندي آهي- گهور ڪري ڏسندا آهن-
پر جڏهن هوءَ ڪمري ۾ وئي ته اُتي ڪير به گهورڻ
وارو نه هو. رڳو سامهون پلنگ تي ڪجهه ٿلها ۽ ڊگها
ڊگها ڪاغذ پکڙيل هئا، جن تي ڪيئي رنگ هاريل هئا،
ڄڻ ڪنهن ڄاڻي واڻي رنگن جون بوتلون، ڪاغذن تي
اوتي ڇڏيون هجن، پاسي ۾ پيل ٽپائيءَ تي ڪتاب، برش،
پينسلون ۽ ننڍيون ننڍيون مس جي ڪپڙين جيتريون ڪيئي
دٻليون پکڙيون پيون هيون. انهن سڀني شين کان تعداد
۾ جيڪا شي گهڻي هئي اهي سگريٽن جا پاڪيٽ هئا- هن
آٿت جو ڊگهو ساهه کنيو ۽ جيئن ئي پوئين پير موٽڻ
لڳي ته در جي ڪنڊ وٽ کڙڪ محسوس ٿي، هن ڪنڌ ورائي
ڏٺو ته شلوار ۽ پهراڻ ۾ هڪ قدآور نوجوان بيٺل نظر
آيس. جنهن جون وڃايل وڃايل ۽ وساڻيل اکيون خبر
ناهي زمين تي ڇا ڳولي رهيو هيون. ٻرندڙ سگريٽ سندن
ڊگهين ۽ سنهين آڱرين ۾ دُکي دُکي دم ٽوڙي رهيو هو.
”هي وري ڪهڙو شهري آهي جيڪو اک کڻي به نٿو ڏسي!“
هنجي سوچ ۾ هڪ اهڙي خواهش هئي، جنهن اڄ تائين سندس
دل ۾ جنم نه ورتو هو. هن سگريٽ تان نظرون هٽائي،
هيٺ پنهنجي پير جي آڱوٺي کي ڏٺو، جنهن سان هوءَ
بيخوديءَ ۾ ڪمري جي پڪي فرش کي اُکيڙي رهي هئي.
”بابا ڪافي گهري ٿو-“ هن وڏي مشڪل سان پاڻ سنڀالي
چيو.
”هان!... ڇا؟... ڪافي!... او هو سامهون ناسي دٻو
ميز تي رکيو آهي کڻي وڃ“ مسافر ائين ڇرڪي جهڪيل
نظرن سان جواب ڏنو، ڄڻ صدين کان ننڊ ۾ الوٽ هو.
”پنج ئي آڱريون سچ پچ ته برابر نه ٿينديون آهن.“
هنجي دل ڌڙڪڻ لڳي.... هن کي ائين محسوس ٿيو ته ڄڻ
سڄو ڪمرو رنگ، پيار ۽ موسيقي جي سمنڊ ۾ لڙهي رهيو
هو. هن جي اکين ۾ انڊلٺ جا رنگ تري رهيا هئا.
”تون هتي ڦوٽو ٺاهڻ آيو آهين؟“ پنيءَ البيلائيءَ
سان پُڇيس.
”ها...“ هن ڪنڌ مٿي ڪندي جواب ڏنو.
”مونجو ڦوٽو به ٺاهيندين؟“
”ها.“ هن ڪنڌ جهڪائي ڇڏيو.
”مونجون سرتيون چون ٿيون ته تُوجو ڦوٽو ڏاڍو سٺو
نڪرندو!“
”هون-“
”ڀلا پوءِ مونجو ڦوٽو ڪڍندين نه؟“ پني ڄڻ پڪ ٿي
ڪئي.
”ها، پر پهرين ڪافي ته ٺهرائي اچ.“ ۽ هوءَ ڪافي جو
دٻو کڻي رڌڻي ڏانهن وئي.
”بابا توجو هيءُ مسافر ته ڪو ڏاڍو چڱو ماڻهو ٿو
ڀانئجي.“ پَنيءَ ٻارن جهڙي معصوميت سان پنهنجو
خيال ظاهر ڪيو.
”سڀئي شهري ٻاهران اهڙا ٿيندا آهن پر اندران-“
”نه بابا! هي ته اندر جو به اُجرو ٿو ڀانئجي.“
”هوندو-،“ ربوءَ جواب ڏيندي کيس ياد ڏياريو،“ چڱو
ڌيءَ تون هاڻي وڃ سرتيون تنهنجي راهه پيون
نهارينديون هونديون.“
”بابا، تون ٿڪل ٿو لڳين، مُک ڏي ته آءُ ٿي مسافر
کي ڪافي ڏيئي اچان.“ هن ربوءَ جي ڳالهه اڻ ٻڌي
ڪندي سندس هٿن مان ڪافيءَ جو ڪوپ وٺي ڪمري ڏانهن
رخ رکيو.
”اچي.“
”ڪافي تيار ٿي وئي!“ نوجوان مسافر سگريٽ پٽ تي
اُڇلي، پنيءَ ڏانهن هٿ وڌايو پر سندس آڱريون ڪوپ
جي بجاءِ پني جي ڀوري، نرم ۽ نازڪ هٿ ڏانهن وڌڻ
لڳيو. پنيءَ کي ائين لڳو ڄڻ ٻرندڙ سگريٽ سندس هٿ
تي اچي پيو هجي.
زور سان ڪوپ ڪرڻ جو آواز ٿيو، ڪافي زمين تي ڪري
ٻرندڙ سگريٽ وسائي ڇڏيو، آواز ٻڌي ربو رڌڻي مان
ٻاهر نڪري آيو. ڏٺائين ته پني ڏاڍي تيزيءَ سان
ڪمري کان ٻاهر نڪري رهي هئي.
”ڇا ٿيو ڌي؟“ ربوءَ گهٻرائيندي پُڇيو.
”ڪجهه نه بابا! پني ورانڊي ۾ پيل کير جو خالي لوٽو
کڻندي چيو. ”مان وڃان پئي، سرتيون سڏين پيون.“ ۽
هوءَ تيز وکون کڻندي هلي وئي!!
پيرهه کان پهرين
”انجم، جيڪر تو مونکي غلط سمجهيو، ته اهو منهنجي
زندگيءَ جو آخري ڏينهن هوندو.“
خدا نه ڪري.“ مون بي اختيار ارشد جي وات تي هٿ
رکندي چيو. ”اهڙيون وايون نه ڪڍندو وڃ.“
”تون هميشہ اهڙي رهندينءَ نه؟“ هن منهنجي هٿن کي
پنهنجي هٿن ۾ جهليندي چيو.
”ها... ۽ تون...؟ مون سندس سمنڊ جهڙين گهرين نيرين
اکين ۾ ڪي پَل خاموشيءَ سان نهاريندي چيو.
”جيئن تون ڏسڻ چاهيندينءَ...“
ڇت جو پکو تيز هلي رهيو آهي- مان پلنگ تي ليٽي
ڪيتريءَ دير کان انهيءَ کي پئي ڏسان ۽ گذريل هر
ڳالهه به ساڳيءَ تيزيءَ سان ذهن ۾ ڦرندي پئي محسوس
ڪريان. اسان جا ارشد جي گهراڻي سان ڏاڍا سٺا ۽
پراڻا تعلقات هئا، تنهن ڪري هو به امان وٽ اڪثر
ايندو رهندو هو. اسين ڪلاڪن جا ڪلاڪ پاڻ ۾
ڳالهائيندا هئاسين. ادب تي، آرٽ تي، سياست تي ۽
موقعو ملڻ تي پنهنجي باري ۾ به....
امان ارشد کي سندس سٻاجهي ۽ نوڙت ڀريل طبيعت جي
ڪري گهڻو ڀائيندي هئي؛ پر بابا کي هميشہ اعتراض
رهيو. ڇو ته ارشد وچولي طبقي جي مائٽن جو پٽ هو.
وٽس بابا وانگر ٻنيون ٻارا ۽ زمينون ته ٺهيو پر ڪا
ڊگري به نه هئي ۽ اڃا ته مس انٽر سائنس پڙهندو هو.
جنهن ڏينهن اسان وٽ ايندو هو، تنهن ڏينهن بابا جو
موڊ سخت خراب رهندو هو ۽ انهيءَ ڏينهن بابا کٽمٺا
چوسڻ جي بجاءِ ڏاٺن سان ڀڃڻ جي ڪوشش ڪندو هو. امان
جي ناراض ٿي وڃڻ جي ڊپ کان ڪجهه چئي نه سگهندو هو.
پرِ ڌڪار ڀريل نظرن کي ڪير ٿي لڪائي سگهيو، ارشد
انهن کي محسوس ڪندي اچڻ ڇڏي ڏنو.
ڪڏهن پَٽ ڇَٽن تي، ڪڏهن ڇَٽ پَٽن تي! ڪنهن جي نصيب
جي ڪنهن کي ڪهڙي خبر ته ڇا مان ڇا ٿيو وڃي. ارشد
جو به نصيب موچارو ۽ بخت ڀلارو هو. جڏهن هو ٻاهران
ڊگريون وٺي آيو تڏهن سندس شمار علائقي جي سٺن
انجنيئرن ۾ ٿيڻ لڳو. هاڻي ته بابا به کيس پسند ڪرڻ
لڳو هو. هڪ ڏينهن امان سان اهڙو اظهار به ڪيائين:
”مان ڇوڪرو پسند ڪري چڪو آهيان.“
ڇوڪرو! ڇو اچي پيريءَ ۾ خوار ٿيا آهيو.“
”انهيءَ ۾ خواري جي ڪهڙي ڳالهه آهي، ۽ آءٌ کيس
انجم لاءِ پسند ڪري چڪو آهيان!“
”ته ائين کڻي چئو نه...“
بابا مشڪندي منهنجي حسين مستقبل ۾ گم ٿي ويو ۽
منهنجي دل ۾ اميدن جون وساڻيل شمعون ڄڻ هڪ ئي وقت
۾ روشن ٿي ويون. ۽ پوءِ اهو ڏينهن به اچي ويو جڏهن
شهناين جي گونج ۾ ارشد هميشہ لاءِ مون کي پاڻ سان
گڏ وٺي ويو.
ارشد منهنجو تمام گهڻو خيال رکندو هو، مونکي بيحد
گهڻو ڀائيندو هو، دنيا مون تي رشڪ ڪرڻ لڳي. گهڙيءَ
گهڙيءَ رسڻ جي عادت کانئس ڄڻ بلڪل وسري وئي هئي،
نه ته پهريائين ته معمولي ڳالهه تي به رسي پوندو
هو.
”ڇا ڪري رهي هئين؟“
”ناول پڙهي رهي هئس.“
”ٺيڪ آهي وڃي پڙهه، اجايو توکي ڊسٽرب ڪيم، مان
وڃان ٿو....“
”مان ته ائين ئي پڙهي رهي هئس، تنهنجي انتظار ۾
وقت گذارڻ لاءِ.“
”جي ها، مونکي خبر آهي، ناولن پڙهڻ مان اوهانکي
فرصت ئي ڪٿي آهي جو ياد ڪريو.“ اهڙن موقعن تي هو
’اوهان‘ چئي مخاطب ڪندو هو.
”اهڙو شڪ ڪرڻ به ٺيڪ ناهي.“
”مان ته شڪي آهيان، خراب آهيان، بس اجهو اهڙوئي
آهيان!“ هڪدم سنجيده ٿي ويندو هليو هو، ڄڻ وري
ڪڏهن نه ايندو.
هڪ دفعو آءٌ گهر ۾ اڪيلي هئس، ارشد جو فون آيو،
ڏاڍو موڊ سٺو هئس ايتري ۾ ڏٺم ته امان جي هڪ پراڻي
سهيلي پي آئي. ظاهري آهي ته گهر ۾ ٻيو ڪير نه هو
ان لاءِ ڏهه ڪم ڇڏي به منهنجو ملڻ ساڻس لازمي هو.
مون ارشد کي ڪجهه دير بعد فون ڪرڻ لاءِ چيو.
”نه انجم- اڃان نه وڃ.“
”ڏس نه- “
”ها ڏسي رهيو آهيان!“ هن منهنجي ڳالهه اڌ ۾
ڪاٽيندي طنز ڪئي – مان ڦڪي ٿي ويس.
”ٻڌ نه....“
”ها، ها ٻڌاءِ.“
”هوءَ سامهون اچي وئي آهي، ڪهڙي نه بداخلاقي
ٿيندي، جو مان هن کي ائين نظرانداز ڪندس.“
”ڀلي....“ هن ٻارن وانگر ضد ڪيو.
هوءَ بلڪل ويجهو اچي وئي ۽ مان ايتري ته مجبور هئس
جو هڪ لفظ به ڳالهائي نٿي سگهيس، ماٺ ڪري رسيور
رکي ڇڏيم.
ڪلاڪ کن بعد جڏهن هوءَ وئي ته مون ارشد کي فون
ڪيو. هن رسيوَ ته ڪيو، پر منهنجو آواز ٻڌنديئي
رسيور کي زور سان ڪريڊل تي ڦٽو ڪيو. ٻه چار دفعا
مون ڪوشش ڪئي، آخر هن رسيور ئي لاهي رکي ڇڏيو!
سندس اها عادت مون کي زهرلڳندي هئي، مان سوچيندي
هئس ته اسان جي آئينده زندگيءَ تي انهيءَ جو اثر
ضرور پوندو- مان انهيءَ ڪري ساڻس نفرت به نٿي ڪري
سگهيس. محبت جيڪڏهن چڱايون ۽ برايون پرکي ڪجي ته
پوءِ اها محبت ته نه ٿي. مان کيس منٿون ڪندي هيس،
پرچائيندي هيس؛ پر هو نه مڃندو هو ۽ پوءِ ڪيترا
ڪيترا ڏينهن اسان وٽ نه ايندو هو. منهنجي حالت
اهڙي هوندي هئي، جهڙي روح کان سواءِ جسم جي.
روئيندي روئيندي اکيون سُڄي پونديون هيون. گهر
وارن جي نظرن کان پاڻ بچائڻ لاءِ سارو ڏينهن ويهي
سوئيٽر ٺاهيندي هيس يا مٿي جي سور جو بهانو ڪري
بيمار پئجي رهندي هيس. ڪيترن ڏينهن بعد وڃي هن جي
صورت نظر ايندي هئي.
معصوم شڪل ٺاهي اچي امان وٽ ويهي رهندو هو. جيئن
ئي امان ڪنهن ڪم سان اٿندي هئي؛ هو فوراً مون وٽ
اچي پهچندو هو:
”انجم!“ پيار ۾ ٻڏل آواز.
”......“ آءُ چپ.
”ناراض آهين؟“
”مون کي ڪهڙو حق آهي، ناراضگيءَ جو....“
”ٻيو ڪنهن کي ٿي سگهي ٿو ڀلا؟“
”.....“ آءٌ ماٺ.
”انجم... مون کي معاف ڪر.... الائجي مونکي ڇا ٿي
ويندو آهي؟ توکي ستائڻ ۾ مزو ايندو آهي.“
”۽ آءٌ مري وڃان ته....؟“
”ڪهاڻي اڌوري نه رهندي...“
”.......“ مون وٽ ڪوبه جواب نه هو.
”تون مون کي تمام گهڻو وڻندي آهين.... ٻڌاءِ ڇو؟“
”آءٌ انجي قابل ته ناهيان.“
”ائين ڇو چيئي....انجم.... ٻڌاءِ ڇو؟“
”اها حقيقت آهي نه....“
”انجم ائين ڇو چيئي... چئو ته آءٌ قابل آهيان....“
”...........“
”چئم آنجم.....“
”ڪيترو نه ضدي آهين توبهن!“
”چئو نه انجم....“
”ها...“
”ائين نه....، چئو ته آهيان....!“
”ها بابا آهيان ستائين ڇو ٿو؟“
”بابا....؟!“
”شرير....“
گذريل ڪيترن ڏينهن کان آءٌ محسوس پئي ڪريان ته
ارشد ضرورت کان ڪجهه گهڻو مصروف رهڻ لڳو آهي. آفيس
جي ڪم مان واندو ٿي، جڏهن ٿڪجي گهر اچي ته هڪ
سلسلو ماڻهن جو شروع ٿيو وڃي. هر پنجن منٽن بعد
ڪال بيل وڄي، ڪو دوست ملڻ آيو، ڪو دوست ساڻ هلڻ تي
اسرار ڪرڻ لڳو، ڪو ماڻهو ڪم سانگي اچي ويو. ڪيترا
ڀيرا اسان جي انهيءَ ڳالهه تان چخ چخ به ٿي آهي.
ڪم جي گهڻائي ڪري هو هر وقت ٿڪل ٿڪل رهڻ لڳو هو.
صبح جو ناشتي ڪرڻ کانسواءِ ويندو هو ۽ رات جو ٿڪو
ماندو دير سان موٽندو هو. ۽ هت آءٌ گهر ۾ بلڪل
اڪيلي يا پوءِ هي بي سمجهه معصوم عاصم، مون به خار
۾ اچي منجهند جو ماني کائڻ ئي ڇڏي ڏني. ڀلا اها به
ڪا زندگي، صبح کان رات تائين انتظار. خاموشي من
ماندو ڪري ڇڏيو هو. ڪاش! ديوارون، پلنگ، کٽون،
ميزون، ڪرسيون، چمچا ۽ پليٽون به ڳالهائي سگهندا
هجن!! اڪيلائيءَ ۾ منهنجي اڪثر اها خواهش هوندي
هئي.
سوچي سوچي منهنجو ذهن ٿڪجي پيو. اڃا ننڊ پئي آيم
ته ارشد جي آواز تي جاڳي پيس. هو نوڪر سان ڳالهائي
رهيو هو.
”شڪر آهي، اڄ سوير آيا آهيو.“ مون طنز مان چيو.
”نوڪري به ته ڪرڻي آهي، پيٽ به ته پالڻو آهي.“
”جهنم ۾ وڃي پوي اهڙي نوڪري، جنهن ۾ ننڊ آرام ۽
صحت وڃائجي.“
”تصوراتي دنيا جون ڳالهيون نه ڪندي ڪر.“
”مان غلط ته نه ٿي چوان، منهنجو نه، ته پنهنجي صحت
جوئي ڪجهه خيال ڪريو.“
”ڇا ٿيو آهي مون کي؟ توکان ته ڏٽو مٽو آهيان.“
”خدا ڪري ته سدائين هجو، پر ڪم جي زيادتي آخر به
ته صحت کي متاثر ڪندي.“
”بس ٿورن ڏينهن جي ڳالهه آهي باقي....“
”اهو گذريل ڪيترن ڏينهن کان ٻڌان پئي.“
”پوءِ، آءٌ ڀلا ڇا ڪيان انجم، آخر ڪم به ته ڪرڻو
آهي.“ هن رکائيءَ سان چيو.
”مون کي ڏک ٿيو، آءٌ ماٺ ٿي ويس. هو شايد ناراض ٿي
هليو ويو! مس مس جلدي گهر آيو سو به مون ڪاوڙائي
ڇڏيومانس. ’خير منهنجو انهيءَ ۾ ڪهڙو ڏوهه؟‘ مون
پاڻ کي دلاسو ڏنو.
شام ٿي ته مان لان تي اچي ويٺس- عاصم پنهنجي پنڌ
سکڻ واري نئين گاڏيءَ ۾ پنڌ ڪرڻ جي ڪوشش ۾ مصروف
هو.
”بيگم صاحب چانهه!“ نوڪر چانهه کڻي آيو.
”ڪيترا ڀيرا توکي چيو اٿم، بيگم صاحب نه سڏيندو
ڪر! جيجي يا ادي ڪري چوندو وڃ، سمجهيئي.“
”چڱو بيگم صاحب.“
”بدبخت.“ مون ڀڻڪيو.
”الائي ڇو مون کي لفظ ’بيگم صاحب‘ کان سخت چڙ آهي
بلڪ نفرت آهي. منهنجي تصور ۾ هڪ خوفناڪ ۽ چرٻيءَ
جي تهن سان سٿيل غرارو يا ساڙهي پهريل ٿلهي ۽
بندري عورت اچي ويندي آهي؛ جنهن کي هڪ ئي وقت ۾
گئس، بلڊ پريشر، ڦيري دل جي دوري جون بيماريون
هجن،
چانهه ختم ڪري مان بظاهر مطالعي ۾ گم ٿي ويس؛ پر
ڌيان سڄو ارشد ڏانهن هئم.
شام موڪلائي رهي هئي. ايتري ۾ مون ڏٺو، ارشد ۽
سندس بي تڪلف دوست طارق مسڪرائيندا اچي رهيا هئا.
مون دل ئي دل ۾ سک جو ساهه کنيو. ”سلام!“ ارشد صلح
پسنداڻي نموني سان مُرڪندي چيو. ”سلام“ مون
سنجيدگيءَ سان وراڻيو.
طارق به سلام ڪيو ۽ ڪرسيون ريڙهي هو اتي ئي ويهي
رهيا. هو منتظر هئا ته شايد آءٌ ڳالهائينديس؛ پر
آءٌ بلڪل بي تعلق بڻجي ويٺي رهيس.
”ادي ڇا حال آهي..... ٺيڪ آهيو؛ مطالعو ٿي رهيو
آهي؟“ آخر طارق کان نه رهيو ٿيو.
”جي بس ائين ئي.“ مون ڦِڪي مُرڪ سان وراڻيو.
”هيڏانهن ته اچ عاصم! هڪ پپي ڏي انڪل کي.“ هو عاصم
سان ڳالهائڻ ۾ مصروف ٿي ويو، پر هن جو ڌيان اسان
ڏانهن ئي هو. غالباً ارشد کيس ٻڌايو هوندو ته اسان
۾ چخ چخ ٿي آهي. تڏهن ته هو ڄاڻي اسان کي ڳالهائڻ
جو موقعو ڏئي رهيو هو. ارشد مون کي ڏسي مشڪيو ۽
چيائين:
”هل، ته پڪچر ڏسي اچون.“
مان خاموش رهيس، مطالعو جاري رهيو.
ارشد ۽ طارق پاڻ ۾ ڳالهائڻ لڳا.
مون محسوس ڪيو ته ارشد وساڻل لڳي رهيو هو. ڪجهه
دير پهرين واري مرڪ ۽ شوخي سندس چهري تي پنهنجو
هلڪو نشان به نه ڇڏيو هو. مون غيرارادي طرح چاهيو
پي ته ارشد اڃا به منهنجي خوشامد ڪري پر ڏٺم ته هو
خلاف قوقع جلد اٿي کڙو ٿيو ۽ چيائين:
”اوهان اڃا مصروف آهيو؟“ سندس لهجو خشڪ هو. آءٌ
ماٺ رهيس.
”چڱو، اسين وڃون ٿا.“ هُن اُٿندي چيو.
منهنجي دل تي هڪ ئي وقت ڄڻ ڪيترائي پٿر وسڻ لڳا!
”ارشد ڇو هليو ويو...؟“ مون کي پنهنجي بي رخيءَ جو
احساس ٿيو، مان ڪيتري نه بداخلاق آهيان؛ گهٽ ۾ گهٽ
سندس دوست جي اڳيان ته اهڙي روش نه اختيار ڪرڻ
کپندي هئم. هو ڇا سوچيندو هوندو؟ ارشد کي ڪيترو نه
رنج ٿيو هوندو. مان دل ئي دل ۾ پاڻ کي ملامت ڪرڻ
لڳس. اسان لاءِ ئي ته هو سڀڪجهه ڪري ٿو، گهڻو وقت
ڪمن ڪارين ۾ مصروف رهيو ته ڇا ٿيو- اهڙا اتفاق
ٿيندا رهندا آهن- ڪڏهن ڪم وڌندو آهي، ڪڏهن گهٽ به
ٿيندو آهي- مون کي سندس همت افزائي ڪرڻ کپندي هئي-
مان پاڻ کي سمجهائڻ لڳس. زندگيءَ جي سٺي ساٿي کي
رنجائي مون چڱو نه ڪيو. مون کي خبر به هئي ته هو
ڪيترو نه حساس آهي- پوءِ مون هي ڇا ڪيو- مان
پنهنجي ڪئي تي شرمسار هئس- پڇتائي رهي هئس ۽ ٿڪل
ٿڪل قدمن سان لان تان اٿي اندر هلي آيس.
عاصم کي کير پياري سمهاري ڇڏيم گهر ۾ مون کان ۽ هن
کان سواءِ ٻيو ڪير به نه هو. نوڪر ڪم ختم ڪرڻ بعد
هليو ويو هو.
پنهنجي بيڊ روم جو دروازو هميشہ بند ڪري سمهندي
آهيان. ارشد دير ڪئي. مون در بند ڪري ڇڏيو خيال
ڪيم ته جڏهن ايندو، تڏهن پاڻهي کڙڪائيندو. باقي
ٻاهرين گيٽ جي چاٻي ته هميشہ پاڻ وٽ ئي هوندي
آهيس.
ننڊ جا جهوٽا پي آيا ٿوري دير لاءِ پنڪي به اچي
ويم. پر اکين ۾ انتظار، ننڊ ڪٿي ٿي ڪرڻ ڏني. اٿي
ٽائيم پيس تي نظر وڌم... يارهن لڳي ويا هئا... هو
اڃا نه آيو هو. منهنجي ننڊ ڄڻ بلڪل اڏامي وئي...
هن ڪڏهن به ايتري دير نه لڳائي هئي، نه ته يارهن
ته ڪو خاص ٽائيم ڪونه هو، پر هو ڪڏهن به رات جو
اڪيلي گهر ۾ ائين نه ڇڏيندو آهي. خبر اٿس ته سندس
دير سان اچڻ ڪري آءٌ ڪيترو نه گهٻرائجي ويندو
آهيان ۽ ڪهڙا نه خراب خراب ڀوائتا خيال ايندا اٿم. |
