|
قطعا
اسان لاءِ سيد تھ ڪا شيءِ نھ آ،
اسان لاءِ شاعر وڏي بات آ.
وسامي نھ سگھندو انھيءَ جو ڏيئو،
مڃان ٿو تھ ھن وٽ اھا ڏات آ.
مليو آھھ ھو ميڪدي ۾ سدا،
مڃان ٿو تھ پير خرابات آ.
پياريو اسان کي بھ حسن ازل،
برھھ جي اسان تي بھ برسات آ:
پنھون ليءِ پريشان آھي ڪڏھن،
ڪڏھن ڏس تھ ڪونروءَ ڪيو مات آ،
اسان جي بھ ساڳي وفا ۽ جفا،
اسان جي بھ ساڳي حڪايت آ.
ڏٺي ناھھ ڪنھن بيت جي دلبري،
سڄيءَ سنڌ کي فڪر آيات آ:
نھ شاعر نھ انسان، ھتي اي ”اياز“،
ڀٽائي فقط ذات ئي ذات آ.
²
ڪنھن نئين ڪفر جي ڀني خوشبو
شعر منھنجو لڳائي آيو آھھ.
زندگيءَ جي شراب سان سرشار
مون نئون گيت روز ڳايو آھھ.
اڪثر اوقات عقل جي دڳ تي
عشق آنڌيءَ مثال آيو آھھ.
واڳ وس ۾ رکي ھميشه مون
ھر نئون موڙ آزمايو آھھ.
ديرو ڪعبھ ڇڏي ڏنم ھاڻي
مون مٿان ميڪدي جو سايو آھھ.
²
نھ ڇڏيو آھھ ماڻھپو ۽ مرڪ،
گرچھ ھھڙا تباه حال آھيون:
ھر زماني جي ناشناسيءَ جي
چوٽ کائي بھ باڪمال آھيون.
²
ڪٿي آھھ پروردگار محبت!
خزان پوش آ ھر بھار محبت:
اڙي آدمي! ڪيستائين نھ ٿيندو
شعور محبت، شعار محبت؟
(
نينهن تنهنجو ڏينهن وانگر تو بکي،
ڪيستائين مان لڪايان او پرين!
راز تنهنجو ساز ۾ پيو ٿو لڇي،
ڪيستائين مان نه ڳايان او پرين!
²
ساز تي ناز آ مون کي مٺا!
جنھن بنا ھر چيز ٻي بيڪار آ:
گيت منھنجي جيت آھن، جن بنان
منھنجي ساري زندگاني ھار آ.
²
منھنجي ھستي منھنجي مستيءَ سان ملي،
ڪنھن الستي حسن جي پٺ تان پئي،
دور پھتي، آسمانن تي ڇڏي،
راتڙين ۾ چنڊ تارن جي رئي،
۽ ڀونر جي ساس، گل جي واس ۾
ڄڻ پرھھ جي ھير جئن آئي وئي،
ڪو ھوس ناھيم، شاعر ھان ”اياز“،
منھنجي من کي آھھ دولت اڻ مئي.
²
ڪنھن چيو ٿي، آنءُ تنھنجو عڪس ھان،
ھيءَ ڳجھارت تون ئي سمجھائينم ھا:
عڪس سان ايڏي عداوت، ڇا سبب؟
رنج و غم ايڏا ڀلا ڇو ڏينم ھا!
²
رب جو ھانءُ ٿانءُ آھھ اھو،
پنھنجا ڳوڙھا ڳڙي ڳڙي جنھن ۾،
ٿا
ڏين ڏيک
ڄڻ
تھ موتين
جو.
(
ٻاٽ
ٻھھ ٻھھ
ڪئي
ٻنڀي ۾ ڪلھھ،
مون
جھليا
پنھنجي
جھول ۾ جگنو،
ٿي
ٻريا
ڄڻ
ٽمي ٽمي
آنسو.
(
جيئن
ڏيئي
مان
ڏيئو ٻري
پيارا!
تيئن
اکين
مان
اکيون
ٻري پونديون،
آءُ
ويجھو تھ
آءُ
منھنجي تون!
(
منھنجون
اکڙيون
ٻھ ٿانوَ موتين
جا،
جن
کي
ڇپرن سان مون
ڍڪي
آندو،
ڍڪ
ھٽائي
اگرچھ
تو نھ
ڏٺو!
(
کوھھ
کنڀڙا
نھ
اي
چڪور چريا،
چنڊ
سان
دوستي اجائي
آ:
چنڊ
ھڪ
رات
مسافر
آ،
ٻھ
گھڙيون
سونھن جي
سُھائي
آ.
(
مينھن
جي
رات،
چؤطرف گجگوڙ،
آسمانن
جو ھانءُ ڦاٽي
ٿو:
اي پرين! ڏس تھ تو سوا شاعر
ھيءَ ڪٺن رات ڪيئن ڪاٽي ٿو!
²
نھ سا زندگيءَ ۾ تپش آ نھ تاب،
ويو اوچتو پيار جو سج لھي:
مگر عمر جي تيز نئن تي پرين،
شفق جئن سندءِ ياد پوندي رھندي.
(
ريشمي
زرق برق ساڙھيءَ
۾،
ڪيترو
محو
آھھ
ھي انسان!
زندگانيءَ
جو
پالتو
خرگوش
ڪيترو
نرم، ڪيترو
نادان!
(
غزل
مونس ماھتاب آھيان مان
ڪنھن پرندي جو خواب آھيان مان
ٿي جلي آگ عشق جي مون ۾
حسن جو انتخاب آھيان مان
جو ورھائي مدام مستي سو
زندگيءَ جو شراب آھيان مان
خالق ڪائنات! ڏس، تنھنجي
جستجو جو جواب آھيان مان
جيستائين ھلين، ابد تائين
اي ازل! ھمرڪاب آھيان مان
ديرو ڪعبھ جو دڳ وسار ”اياز“
ڇڏ، گھڻو خراب آھيان مان
ß
زندگي يا شراب جي نئن آ
جنھنجي مستي روان دوا آھي
ھر محبت اڃا حسين آھي
ھر تمنا اڃا جوان آھي
جنھن زمين تي قدم پيا پنھنجا
تنھن تي سجدي ۾ آسمان آھي
خار زار حيات ۾ رقصان
پنھنجي خوشبو جو ڪاروان آھي
آ انڌيرو تھ ڇا، زبان تي جي
تنھنجي زلفن جو داستان آھي
پنھنجي ڪوزي ۾ آفتاب آھي
رات تي ڏينھن جو گمان آھي
مون کي ميءِ جي ڪمي نھ آ ساقي
تنھنجي اکڙين جو امتحان آھي
جام آغاز، جام ئي انجام
صبح يا شام ھڪ گمان آھي
اي تصور سندم تڏي تي اڄ
ڪنھن پکيڙي ھي ڪھڪشان آھي
چنڊ ھر وقت ھمسفر آھي
رات ھروقت رازدان آھي
زندگي موت جي قريب آ پر
ڪوئي محبوب درميان آھي
چنڊ مون کي چمي رھيو آھي
رات ڪھڙي نھ مھربان آھي!
ٿي سڏي سير، تون ڪٿي آھين؟
ڪوئي ٻي پار نغمھ خوان آھي
دور آھين ”اياز“ کان ڪئن تون؟
جسم کان دور ڪيئن جان آھي!
ß
اي اکيون، پياريون اکيون، اڄ بي حساب
منھنجي تشنھ روح تي اوتيو شراب!
ھر حقيقت کان مٿي آھي مجاز
ھر عبادت کان چڱو آھي شباب
عاشقيءَ ۾ روح کي آزاد رک
جسم جو زنجير آ دور شباب
ß
ھاڻ کڻو، ساري خدائي پئي اٿو
مون کنيو آھي فقط چنگ و رباب
سؤ پيمبر راتڙيءَ جي خامشي
سؤ صحيفا آھھ مون ليءِ ماھتاب
زندگيءَ جي خواب جي تعبير خود
زندگيءَ جي آھھ بي تعبير خواب
ß
رات توکي پئي پڪاري، آءُ!
ڪنھن نئين چنڊ جي سھاري آءُ!
بزم ھستي سياه و سرد آھي
داغ دل جو چراغ ٻاري آءُ
اچ تھ ٽوڙيون سڪوت ساحل جو
موج و طوفان کڻي ڪناري آءُ
زندگيءَ ۾ کپي ڏکن جي ڏاھھ
تون سکن جو سوال واري آءُ
شمع جو ڀاڳ آ جلڻ ۽ جاڳ
جي ڪرين نينھن، ننڊ کاري آءُ
ھيءُ ڀني رات، ھيءُ ھوا، ھي چنڊ!
ھر گھڙيءَ ساه توکي ساري آءُ
جيت يا ھار، پريت ڪرڻي آ
آءُ تن من ”اياز“ واري آءُ
ß
اوھانجي اکين جام ميءِ مان نھاريو
اسان چوٽ کائي کڻي جام ھاريو
ڪڏھن حسن گل مان ڏسو جھاتي پائي
ڪڏھن رات جو چنڊ جو روپ ڌاريو
اچو منھنجا سائين! اچو منھنجا سائين!
ڀني آھھ اڌ- رات، ٽاڻو نھ ٽاريو
اسانجون وفائون، نھ ساحل نھ ڪشتي
اوھان جون ادائون، نھ ٻوڙيو نھ تاريو
زمين جا ستارا ھئا لڙڪ پنھنجا
اسان رات روئي، پرھھ کي پڪاريو
ڪٿي آنھھ تون، اي نظام محبت
صديون ساھھ منھنجي، سڪي توکي ساريو
تون ڳوڙھن ۾ ڳوڙھو، وڃي ڏس تھ توکي
پتو پئي اسان کي آ، ڪنھن مرڪ ماريو
ھي اڻ ڄاڻ ڄاڻو، ھي بي سمجھھ سمجھو
ڀر بزم ۾ مون اڪيلو گذاريو
”اياز“ آھھ سجدي ۾ مثل صراحي
انھيءَ جي عبادت، پيئو ۽ پيئاريو
ß
ڪنھن تھ ورتو پئي پرينءَ جو نانءُ
جو ويو اوچتو ھٿن مان ھانءُ
گرچھ ان ۾ نئون نئون مڌ آ
دل پراڻي پياڪ جو آ ٿانءُ
ناھھ ڪنھن کي بھ سار سپرينءَ جي
نھ وري صبح کان لنوي ٿو ڪانءُ
تون مڃيندين تھ ڪونھ اي جيڏا!
جي چوان لازوال آھيان آنءُ
شاعري ڏات آ ”اياز“ مگر
ڏات ڪھڙي، ھجي نھ جنھن کي ڏانءُ!
ß
جلد اچ، چنڊ رات آ مٺڙا
ھر خوشي بي ثبات آ مٺڙا
مون ۾ تنھنجي چپن ڪئي پيدا
آرزوي ثبات آ مٺڙا
ڄڻ انھن ۾ ڀني ڀني ڪائي
پوي آبِ حيات مٺڙا
گل ڇڻن ٿا شراب ٿو ڇلڪي
ڇا سندءِ بات بات آ مٺڙا
جا سندءِ زلف ۾ وڃي وچڙي
بس اھا رات رات آ مٺڙا
روح جي گوشھ محبت ۾
وسعتِ ڪائنات آ مٺڙا
ھڪ ثبوتِ ثبات شاعر وٽ
آرزوي ثابت آ مٺڙا
جستجوي نجات ۾ حائل
آرزوي نجات آ مٺڙا
ھي ازل کان ”اياز“ آندي آ
ڏس اھا لات ڏات آ مٺڙا
(
اي
سراپا شباب
ويجھو
آءُ
مثل شعر
و شراب ويجھو آءُ
ڪيترو
وقت
آ خدا معلوم
ھي
جھانِ
خراب،
ويجھو
آءُ
مرمرين
جسم، احمرين
اکڙيون
ھاءِ! تنھنجو
شباب، ويجھو آءُ
شبنم آلود لب کڻي مون وٽ
مثل برگ گلاب ويجھو آءُ
سينھء ساز تي ھڻي مضراب
روحِ چنگ و رباب، ويجھو آءُ
پابجولن آ رخش عمر روان
تون بھ ٿي ھمرڪاب ويجھو آءُ
ياد آيو ”اياز“ کي ھو جسم
اي شبِ ماھتاب ويجھو آءُ
ß
ٿي سڏي ڪوي يار، موٽي آءُ
اي دل بيقرار، موٽي آءُ
ساحل آسودگي، اڙي توبھ
موجھ بي ڪنار، موٽي آءُ
منزل شوق ٿورو اڳتي آ
آءُ، ھمت نھ ھار، موٽي آءُ
تو بنا ڪا خوشي مڪمل ناھھ
آءُ اي درد يار، موٽي آءُ
ڪنھن وساڻل چراغ جي خاطر
اي شبِ انتظار، موٽي آءُ
اي پرين! ھن جھان تنھا ۾
ڪير آ ڪنھن جو يار، موٽي آءُ
منھنجي محبوبھ، منھنجي چانڊوڪي
مثل بوي بھار، موٽي آءُ
سير دير و حرم ”اياز“ ڪري
بھتر آ ڪوي يار، موٽي
آءُ
(
خبر
ناھي
تھ
ڇو
آھي
۽ ڇا آھي!
محبت
زندگيءَ
جي
انتھا
آھي
محبت
ئي
اسان
جي
منزلِ
آخر
محبت
ئي
اسان
جي
رھنما آھي
اجھو دار و رسن جو ڪو پيام آيو
ملي اڄ زلف جانان سان صبا آھي
زمين جي تشنھ لب جنت پڪاري ٿي
ڪٿي ھو باد و باران جو خدا آھي
پوي ٿي ماڪ، چانڊوڪي ٿڌيري آ
”اياز“ اڄ رات ڪٿ ھو بيوفا آھي
ß
قدم قدم تي ھجوم رندان، نظر نظر ۾ شراب خانا
ڪري ويو ڪير بارش مي، خمار آلود ٿيا زمانا
شعور ھستي جتي ڪٿي آ، شعار ھستي ڪٿي ڪٿي آ
پيئو پيئاريو، جيئو جيئاريو، مگر بھ انداز عارفانا
اسان جو چاھيو تھ روح تنھنجو، چپن مان چوسي وٺون
تھ ساقي
گھڙي نھ گذري خلاف پنھنجا ٿيا سمورا شراب خانا
ڪڏھن ڪڏھن موجِ مي مان اڀري، خودي وري غرق جام ٿي
وئي
ڪندو رھيو ساحل تمنا، سوين اشارا سوين بھانا
مثال سيلاب وقت گذري، لٽي ڇڏيو قصر عاشقيءَ کي
ڪٿي جبينون جھڪيون الائي، ڪٿي ھيو سنگ آستانا
اڙي! اڙي! ترس ترس، ڪنھن کي، مٽائين ٿو بي خبر،
نظر ڪر
”اياز“ آ شاعر محبت، اڙي زمانا اڙي زمانا!
(
ڏٺم
آسمان
و زمين،
تون
ڪٿي
آنھھ
ڪٿي
آنھھ
منھنجا
پرين،
تون
ڪٿي
آنھھ
صراحي
و ساغر ۾ خوشبو آ تنھنجي
مگر
اي
مَيء
آتشين،
تون
ڪٿي
آنھھ
نئينءَ
رات
مول
لَيءِ
نئون چنڊ آندو
ھزارين ڏٺا مون حسين، تون ڪٿي آنھھ
بغاوت ڪئي آ مون دير و حرم سان
جھڪايان ڪٿي مان جبين، تون ڪٿي آنھھ
اسان
جي
ھتي جامه
آدميءَ
۾
ملاقات
آ آخرين،
تون
ڪٿي آنھھ
چيو
چنڊ
ڪجھھ آسمان
تان،
ٻڌو
تو!
ڪٿي
آن
”ايازِ“
حزين،
تون
ڪٿي آنھھ!
(
اي
دلِ
زار،
رُلائينم
نھ
ھا
منزلِ
يار،
ڀُلائينم نھ
ھا
ڏينم
ھا
يا تھ
حياتِ اَبدي
يا
گھڙيءَ
لاءِ گھرائينم
نھ
ھا
جي
محبت
کي گنه
ٿو
سمجھين
پو
تھ
انسان بڻائينم
نھ
ھا
زندگي
ھونءَ بھ
گذري
وڃي ھا
يا
خدا!
ھوءَ
ملائينم نھ
ھا
جي
ملايءِ
تھ وڇوڙينم
نھ
ھا
جي
وڇوڙيءِ
تھ سِڪائينم
نھ
ھا
زندگي
چين
سان گذري
ٿي
”اياز“
ڪاش،
ھي
شعر ٻڌائينم
نھ
ھا
(
اَلائي
وري
رات ايندي
نھ
ايندي
اسان
جي
ملاقات ٿيندي
نھ
ٿيندي
ڀلي
ڏي
نھ ورندي،
تمنا
نھ ورندي
پَئي
دل
اسان جي،
اوھان کي
سڏيندي
بھار
آيو
آھي،
اگر
تون بھ
آئين
گلن
سان
محبت
بھ
جھولي ڀريندي
سدا
تنھنجو حسن
و
حيا ياد
ايندو
وري
دل
نھ ٻي
ڪابھ
مکـڙي
پٽيندي
وري
تنھنجي در
تي
”اياز“
آيو
آھي
سندس
اک
نھ ٻي
ڪابھ
چانئٺ چميندي
(
پئي
ياد
آيا
افسانا اوھان
جا
نگاھون
اوھان جون،
نشان
اوھان جا
اوھان
جي
خد و
خال
جا شعر
ڳائي
لٽايا
پئي
ڪنھن،
خزانا
اوھان جا
اسان
لاءِ
ڪنجِ قفس
آھھ
ڪافي
اوھان
جا
چمن آشيانا
اوھان جا
اسان
کي
چُڪي چاڙھڻي
آھھ
ساقي
اوھان
جو
سُبو
باده
خانا اوھان
جا
ھياسي
اسان
ڪنھن گھڙيءَ
جا
گداگر
زمينون
اوھان جون
زمانا اوھان
جا
”اياز“
آشنا
ناھھ دير
و
حرم سان
انھيءَ
وٽ
ھيا آستانا
اوھان جا
(
ڪنھين سان تھ اوريان ڪنھين سان تھ اوريان
حقيقت جون رمزون، مگر ھوريان ھوريان
ڏيان آگ گرنار کي گاھي گاھي
وري سر وڍايان، وري چنگ چوريان
وري، ھا ھوري، ھو اِشارو اکين جو!
سڄو عالم خير و شر جنھن تان گھوريان
مه و ڪھڪشان تان جو مايوس موٽيس
ڏنو آسرو ڪنھن اچي اوريان اوريان
”اياز“ اڄ ڏيان ھن کي نذر محبت
ٻھ ٽي شعر جوڙيان، ڪليجي کي ڪوريان
ß
(وڌيڪ پڙهو) |
