|
ضميمو- ح
و من يتوڪّل علي اللّٰه فهو حسبہط
سعي سين جوڙيندڙ ڪتاب جي ساڻ خط فقير حقير
حافظ عثمان جي منجهه ڪارخاني محمد حسين پٽ
محمد سليم جي منجهه بندر بمبئي جي ڇانپئو
تاريخ 7 مهيني جمادي الثاني سنه 1275هجري معليٰ
چٽائي
منجهه پروڙ اکرن سنڌي، فارسي ۽ عربي جي ته ڪيترا
سنڌي آهين ۽ ڪيترا فارسي ۽ ۽ ڪيترا عربي ۽ ڪيترا
عربي ۽ اکر سنڌي ۽ فارسي منجهان ڪهڙن اکرن عربي
نڪتا آهين ۽ تفاوت ڪِن اکرن جو منجهه سنهائي ۽
ٿلهائي ٻولي جي اکرن عربي ڪهڙا منجهه سنڌي ٺهئو ٿا
اچن ۽ ڪهڙا نٿا ٺهن ۽ ڪهڙا ساڻ ٻين اکرن مٽجن ٿا ۽
ڪهڙا نٿا مٽجن ساڻ بيان اکرن ۽ انگن ۽ ڳڻتي ليکي
ابجد جي مٿن ڳچ جيترين واٽن ۽ چٽن جي.
واٽ پهرين
اکر سنڌي منجهه ڪتابن اڳين سنڌي ٻي طرح آندا اٿن ۽
منجهه فردي ڇاپيل سرڪار انگريز جي ٻي طرح ۽ پوءِ
ٽي اکر واري موافق سنڌي مخدوم محمد هاشم عليہ
الرحمة جي ٿا لکن، هڪڙي جهي (جهه) ٻي ٺي (ٺ) ٽئو
گاف مٿان ان جي وقف لاهي ڇڏيو اٿن ۽ هي هوز (هه)
جي اڳيان اکر جي ٿا لکن. ان کي اعراب ڪانه ٿا ڏين.
پوءِ ايَ ’هي‘ منجهه لکڻ آهي ۽ پڙهڻ
ڪان، ۽ ٺي کي ٻه ٽٻڪا هيٺ مٿي ٿا ڏين ۽ منجهه فردي
سرڪاري اکر مڙئي ويهه آهن.
1- ٻ، 2- ط، 3- ٺ، 4- ٽ، 5- ٿ، 6- جهه،
7- ڄ، 8- ڃ، 9- ڇ، 10- ڊ، 11- ڍ، 12- ڌ، 13-
 ،
14- ڙ، 15- ڦ، 16- ک، 17- گهه، 18- ڳ،
19-ڱ، 20- ڻ.
(جئن رڙهه ۾)، ۽ ڙهي ٿلهي ۽ لامهه ۽
نونهه ٿلهو موران ڪونه آندو اٿن ۽ ان
کي جهه ۽ گهه جيئن هي هوز جي اڳيان ٿا لکن جهڙو
پرهڻ ۽ ڳالهه ۽ سنهون. پر اي جيڪڏهن منجهه پوئين
اکر ايندا ته ڪين ٺهندا ۽ جيئن ته منجهه بيت شعر
قافيو کاريندا ۽ منجهه تاريخ انگ وڌائيندا جهڙو
پرهه ۽ ڳالهه ۽ نهون منجهه وچ اکرن جي ٿو اچي ۽
منجهه پول (آخر) ڪين. پر په (به) هڪڙي اکر ۾ اکر
ٻيو واڌو ٿو ٿئي. انهي سببان ان ٽن اکرن ۽ جهي
(جهه) ۽ گهاف (گهه) منجهان اکر هي جو ڪڍي مٿي
چوٽيءَ اکر جي لکيو ٿئو ته اکر به سلامت رهي ۽ ساڻ
هن نشاني سنهائي ۽ ٿلهائي ٻولي جي به پڌري هوئي
(هجي). مثال پنجن جو ڌار لکئو ٿئو.
|
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
|
1 |
جهه |
جيهه |
جَهڪ |
|
2 |
رهه (ڙهه) |
رهـ ـي (ڙهي) |
پڙهُه |
|
3 |
گهه |
گـــــــاف |
گهوڙو |
|
4 |
لهه |
لاههم |
لِلهو |
|
5 |
نهه |
نــــــون |
سنهون |
۽ پروڙا ن اکرن ۽ ٻئن اکرن سنڌي جي منجهه ديوان گل
جو هن فقير گل محمد نالي سانوڻي وهندڙ ڳوٺ هالن
پراڻن جي مٿي مڙني اکرن سنڌي ۽ فارسي ۽ عربي نئون
ٺاهيو آهي پڌري آهي ۽ ٻئا اکر ان ۾ موافق مٿي فردي
ڇاپيل سرڪاري آهين ۽ اڳ پوءِ لکڻ اکرن جي برابر
مٿي جنس اکرن جي آندي ٿي (آهي) ۽ اکر ’نهون‘ جي
مٿي غزل ڪونهي جيئن ته اي (اهو) منجهه پول (آخر)
نٿو اچي.
قطعو
ڏسي جيڪو چٽائي هن کي چيٺي،
ڪري انصاف دل لائي پروڙي،
حقيقت آهه منجهه ديوان ساري،
ڏسي ات پوءِ وڻس جهوري ڪه
جوڙي
(شکند) بگاڙي صلاح ٺاهي
واٽ ٻي
|
چِٽُ مڙني اکرن سنڌي جو ۽ هن مين
ٽيويهه اکر آهين. |
|
|
|
1 |
ٻ |
ٻي |
ٻاٻو |
12 |
ڌ |
ڌال |
ڌڻي |
|
|
2 |
ڀ |
ڀي |
ڀاؤ |
13 |
 |
 ال |
مر |
|
|
3 |
ٺ |
ٺي |
ٺڪر |
14 |
رهه |
رهه ي |
پڙهه |
|
|
4 |
ٽ |
ٽيۡ |
ٽانڊو |
15 |
ڙ |
ڙي |
پَڙُ |
|
|
5 |
ٿ |
ٿي |
ٿلـ هو |
16 |
ڦ |
ڦي |
ڦڪو |
|
|
6 |
جهه |
جهي |
جهڪ |
17 |
ک |
کي |
کارو |
|
|
7 |
ڄ |
ڄي |
ڄام |
18 |
گهه |
گهاف |
گهوڙو |
|
|
8 |
ڃ |
ڃي |
ونڃڻون |
19 |
ڳ |
ڳاف |
ڳالهه |
|
|
9 |
ڇ |
ڇي |
ڇوڪر |
20 |
ڱ |
ڱي |
انڱڻ |
|
|
10 |
ڊ |
ڊال |
ڊڄ |
21 |
لهه |
لاههم |
للهو |
|
|
11 |
ڍ |
ڍال |
ڍڳو |
22 |
نهه |
نوههن |
سنهون |
|
|
|
|
|
|
23 |
ڻ |
ڻي |
ماڻون |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
اکر سنڌي مڙيئي ڪنا اکرن عربي جي نڪتل آهين.
ڪنا بي (ب) ٻه اکر ٻي (ٻ) ۽ ڀي (ڀ)
ڪنا تي (ت) ٽي اکر، ٺي (ٺ)، (ٽي (ٽ)، ٿي (ٿي)
ڪنا جيم چار اکر جهي (جهه)، ڄي (ڄ)، ڃي (ڃي)، ڇي
(ڇ)
ڪنا دال چار اکر ڊال (ڊ)، ڍال (ڍ)، ڌال (ڌ)،
 ال
(ڏ)
ڪنا ري ٻه اکر ڙهي ۽ ڙي
ڪنا في هڪڙو اکر ڦي (ڦ)
ڪنا ڪاف چار اکر کي (ک)، گاف (گ)، ڳاف (ڳ)، ڱي
(ڱ)
ڪنا لام هڪڙو اکر لهام
ڪنا ٻه اکر ’نهون‘ ۽ ڻي (ڻ)
واٽ ٽين
ڪي اکر ٻولي ۾ سنهان ۽ ٿلها ٿا پڙهن جيئن ري کي ڙي
چون ۽ ڙي کي ري جيئن ڪٿي گوڙي کي گهورو چون ۽ ڪٿي
گهوري کي گهوڙو ۽ لام کي پڻ ڪٿي سنهون ۽ ڪٿي ٿلهو
ٿا پڙهن جيئن ڪٿي سلهه کي سل چون ۽ ڪٿي سلهه کي سل
۽ هت منجهه تفاوت سنهائي ۽ ٿلهائي ٻولي جي غرض
ٻنهي مان هڪڙو آهي پوءِ اکر پٽاندر ٻولي جي سمجهبو
نه لکبو ۽ تفاوت ري ۽ ڙهي ۽ ڙي جو منجهه هن مثال
پڌرو آهي جيئن پَرُ (معنيٰ) ورهيه لنگهيل کي چون ۽
ڌاريين کي ۽ پڙهه علم پڙهڻ کي چون ۽ پَڙُ ڪپڙو جو
مٿي قبر جي وجهن هن نشانين سان ٽيئي جدا پروڙئا
ٿئا.
واٽ چوٿين
انگ اکرن سنڌي جا مٿي ليکي ابجد جي موافق مٿي اکر
اصل عربي جي آهين جهڙي بيۡ تهڙي ٻِيۡ، جهڙي تي
تهڙي ٺي، جهڙو جيم تهڙو جهيم (جهه) ٻيا به مڙيئي
مٿي ان مثال آهين.
واٽ پنجين
اکرن فارسي جي ۾
اکر فارسي مڙئي چار آهين پ چ
ژ
گ
اهي به ڪنا اکرن عربيءَ جي نڪتل آهن، ڪنابي پي ڪنا
جيم چي ڪنازي
ژي
ڪنا ڪاف گاف، انگ ان جا به موافق مٿي اکر اصل
عربيءَ جي آهين ۽ ٽي اکر ان مان موافق منجهه سنڌي
ٿا اچن ۽ چوٿون اکر
ژي
جو نڪي منجهه سنڌي ٿو اچي نڪي منجهه عربي نڪڻا
(محض يعني خالص) فارسي آهي پر ڪٿي ڪٿي منجهه ٻولي
سنڌي
ژ
ژ
ژ
ژ
(......) اجائي ڳالهائڻ کي چون. انهيءَ سببان لکئو
ٿئو.
|
چِٽَ اکرن فارسي جو |
|
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
|
1 |
پ |
پي |
پَرُ |
|
2 |
چ |
چي |
چرئو |
|
3 |
ژ |
ژي |
ژژژژ |
|
4 |
گ |
گاف |
گابو |
واٽ ڇهين
اکرن عربي جي ۾
اکر عربي مڙيئي اٺاويهه آهين، اوڻٽيهون اکر همزي
جو ٿا لکن ۽ ان جو قاعدو هي آهي جي هوندو جدا ته
حڪم الف جو آهيس ۽ انگ ان جو هڪڙو ڳڻبو جهڙو
عربيءَ ۾ ءَاَنتم (۾ اڳيان بلڪل جدا رکيل آهي)،
سنڌيءَ ۾ آءُ ۽ جي مٿي هي جي هوندو ته انگ ان جو
هڪڙو ڳڻبو جهڙو فارسيءَ ۾ آمدهء ۽ جي
مٿي واو جي هوندو ته انگ ان جا ڇهه ڳڻبا جهڙو
عربيءَ ۾ هاؤلاءِ ۽ فارسيءَ ۾ بياؤ ۽ سنڌيءَ ۾ واؤ
۽ جي مٿي ي جي هوندو ته انگ ان جا ڏهه ڳڻبا جهڙو
عربي اولٰئـﻚ سنڌي ۾ هائي اکر عربي ڪي منجهه سنڌي
ٺهئو ٿا اچن ۽ ڪي نٿا ٺهن، پوءِ جي ٺهن ٿا ته
مڙيئي سورهن آهين.
|
چِٽُ اکرن عربي جو جي منجهه سنڌي ٻولي
ٺهئو ٿا اچن |
|
|
|
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
|
|
1 |
ا |
الف |
آگو |
9 |
ش |
شين |
شال |
|
|
2 |
ب |
بي |
بابو |
10 |
ڪ |
ڪاف |
ڪم |
|
|
3 |
ت |
تي |
تارو |
11 |
ل |
لام |
ليکو |
|
|
4 |
ج |
جي |
جوءِ |
12 |
م |
ميم |
مور |
|
|
5 |
د |
دال |
دُن |
13 |
ن |
نون |
نالو |
|
|
6 |
ر |
ري |
راڄ |
14 |
و |
واو |
وڄ |
|
|
7 |
ز |
زي |
زال |
15 |
هه |
هي |
هڪئو |
|
|
8 |
س |
سين |
سڪ |
16 |
ي |
يي |
ياڪي |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
اکر عربي جي منجهه ٻولي سنڌي نٿا ٺهن
سي ٻارهن آهين |
|
|
چِٽُ اکرن عربي جو جي نڪڻا (خالص
منجهه) عربي ٿا اچن |
|
|
|
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
|
|
1 |
ث |
ثي |
ثمر |
7 |
ط |
طوي |
طمع |
|
|
2 |
ح |
حي |
حاڪم |
8 |
ظ |
ظوي |
ظالم |
|
|
3 |
خ |
خي |
خوار |
9 |
ع |
عين |
عيب |
|
|
4 |
ذ |
ذال |
ذڪر |
10 |
غ |
غين |
غريب |
|
|
5 |
صاد |
صاد |
صبر |
11 |
ف |
في |
فڪر |
|
|
6 |
ض |
ضاد |
ضرر |
12 |
ق |
قاف |
قلم |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
واٽ ستين
ڪي اکر جي منجهان ڪن اکرن منجهه ٻولي سنڌي مٽئو ٿا
آڻين سي هي آهين. ڪناحي کي جيئن خُوار کي کُوار
چون ۽ ڪنا ذال ۽ زي ۽ ضاد ۽ ظوءَ ۽ يي جيم جيئن
ذڪر کي جڪر چون ۽ زال کي جال ۽ ضرر کي جرر ۽ ظالم
کي جالم ۽ يار کي جار ۽ ڪنا عين الف جيئن لعل کي
لال چون ۽ ڪنا غين گاف جيئن غلام کي گلام چون ۽
ڪنا في ڦي جيئن فڪر کي ڦڪر چون ۽ انگ ان جا منجهه
ليکي ابجد جي موافق مٿي صورت اکر لکيل جي ڳڻبا، نه
مٿي صورت اکر اصل، جيئن انگ خي جا ڇهه سؤ ۽ انگ کي
جاويهه ۽ انگ ذال جا ست سؤ ۽ جيم جا ٽي. هيءَ
قاعدو منجهه مڙني اکرن آهي پر ان ۾ هڪڙو ڌيان
رکندو جيئن ت جيڪو ڪو اکر ڪنا گهڻائي استعمال يعني
هالي چالي جي منجهه صوررت لکيل منجهه ٻولڻ تفاوت
نٿو ڪري، تنهن کي ان پٽاندر ڳڻڻ ڪندو ۽ جيڪڏهن ڪن
جي ڪچائي زبان کان منجهه ٻولڻ ٿو مٽجي ته ان کي
واري مٿي اکر اصل جي صحي ڪري لکندو ۽ ڳڻيندو جيئن
ته ان ۾ شرط ٻڌل ناهي ۽ جاري ٿيڻ حڪم جو مٿي
گهڻائي استعمال جي آهي. الله اعلم بالصواب.
واٽ اَٺين
اکر عربي جي نڪي مٽجن ٿا نڪي ڦرن ٿا سي پنج آهن ث
ح ص ط ق برابر ان جي منجهه تُڪن بيتن سنڌي جي ٻئا
اکر عربي ٿا آڻين جيئن ثي ۽ صاد سان برابر سين ۽
هي ساڻ هي ۽ طوي ساڻ تي ۽ قاف ساڻ ڪاف پڙهي. قاعدو
منجهه بيتن رسالن جي آهي نه بيتن غزلن ديوان جي ۽
منجهه تُڪن بيتن رسالن جي ٻيا به اکر ڌاريان برابر
ٿا آڻين.
واٽ نائين
جوڙ مڙني اکرن سنڌي ۽ فارسي ۽ عربي جو منجهه هڪڙي
چٽ (جدول) گڏ لکئو ٿئو (لکجي ٿو).
|
چِٽُ مڙني اکرن سنڌي ۽ فارسي ۽ عربي
جو منجهه هن پنجونجاهه اکرن آهي. |
|
|
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
انگ |
اکر |
نالا |
مثال |
|
1 |
ا |
الف |
آگُوۡ |
19 |
د |
دال |
دن |
37 |
غ |
غَيۡنُ |
غَرِيۡبُ |
|
2 |
بي |
بي |
بَابَوۡ |
20 |
ڊ |
ڊالُ |
ڊِڄُ |
38 |
ف |
فـِـيۡ |
فِڪۡرُ |
|
3 |
ٻ |
ٻِ |
ٻَاٻُوۡ |
21 |
ڍ |
ڍالُ |
ڍَڳُوۡ |
39 |
ڦ |
ڦـِـيۡ |
ڦِڪُوۡ |
|
4 |
پ |
پي |
پَرُ |
22 |
ڌ |
ڌالُ |
ڌَڻِيۡ |
40 |
ق |
قَاف |
قَلَمُ |
|
5 |
ڀ |
ڀي |
ڀَاؤُ |
23 |
 |
الُ |
ڏَمَرۡ |
41 |
ڪ |
ڪاف |
ڪَمُ |
|
6 |
ت |
تي |
تارُوۡ |
24 |
ذ |
ذالُ |
ذڪۡرُ |
42 |
ک |
کِيۡ |
کَارُوۡ |
|
7 |
ٺ |
ٺي |
ٺِڪَرُ |
25 |
ر |
رٖي |
رَاڄُ |
43 |
گ |
گافۡ |
گابُوۡ |
|
8 |
ٽ |
ٽي |
ٽَانڊۡوۡ |
26 |
رهه |
رِههيۡ |
پڙهه |
44 |
گهه |
گهاف |
گهوڙو |
|
9 |
ٿ |
ٿي |
ٿلهوۡ |
27 |
ڙي |
ڙِيۡ |
پَڙُ |
45 |
ڳ |
ڳي |
ڳالهه |
|
10 |
ث |
ثي |
ثَمَرۡ |
28 |
ز |
زيۡ |
زَالَ |
46 |
ڱ |
ڱِيۡ |
آنڱۡڻ |
|
11 |
ج |
جيم |
جُوۡيِ |
29 |
ژ |
ژي |
ژژژژ |
47 |
ل |
لام |
ليۡکُوۡ
|
|
12 |
جهه |
جيهه |
جهَڪ |
30 |
س |
سِيۡنُ |
سِڪَّ |
48 |
لهه |
لاههم |
للـوهه
|
|
13 |
ڄ |
ڄي |
ڄَامُ |
31 |
ش |
شِينۡ |
شالَ |
49 |
م |
ميم |
مُوۡرُ |
|
14 |
ڃ |
ڃي |
وِنۡڃڻُونۡ |
32 |
ص |
صَادُ |
صَبِرُ |
50 |
ن |
نون |
نَالُوۡ
|
|
15 |
چ |
چي |
چَرِئُوۡ |
33 |
ض |
ضَادُ |
ضَرَرُ |
51 |
نهه |
نوههن |
سَنـون |
|
16 |
ڇ |
ڇي |
ڇُوۡڪَرُ |
34 |
ط |
طُوئي |
طَمَعَ |
52 |
ڻ |
ڻِيۡ |
مَاڻُوۡ |
|
17 |
ح |
حي |
حَاڪِمۡ |
35 |
ظ |
ظويۡ |
ظَالِمُ |
53 |
و |
واوُ |
وِڄُ |
|
18 |
خ |
خي |
خُؤَارُ |
36 |
ع |
عَيۡنُ |
عَيۡبُ |
54 |
هه |
هِيۡ |
هَڪِئُوۡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
55 |
ي |
ييۡ |
يَاڪِيۡ |
واٽ ڏهين
|
منجهه ليکي اکرن ۽ انگن ۽
ڳڻتي اکرن ابجد جي |
|
چِٽُ اکرن ۽ انگن ۽ ڳڻتي ليکي ابجد جي
جو |
|
اکر |
انگ |
ڳڻتو |
اکر |
انگ |
ڳڻتو |
|
ا |
1 |
هڪڙو |
س |
60 |
سَٺِ |
|
ب |
2 |
ٻه |
ع |
70 |
ستر |
|
ج |
3 |
ٽي |
ف |
80 |
اسي |
|
د |
4 |
چار |
ص |
90 |
نوي |
|
هه |
5 |
پنج |
ق |
100 |
سؤ |
|
و |
6 |
ڇهه |
ر |
200 |
ٻه سؤ |
|
ز |
7 |
ست |
ش |
300 |
ٽي سؤ |
|
ح |
8 |
اٺ |
ت |
400 |
چار سؤ |
|
ط |
9 |
نو |
ث |
500 |
پنج سؤ |
|
ي |
10 |
ڏهه |
خ |
600 |
ڇهه سؤ |
|
ڪ |
20 |
ويهه |
ذ |
700 |
ست سؤ |
|
ل |
30 |
ٽيهه |
ض |
800 |
اٺ سؤ |
|
م |
40 |
چاليهه |
ظ |
900 |
نو سؤ |
|
ن |
50 |
پنجاهه |
غ |
1000 |
هزار |
واٽ يارهين
|
چِٽُ اکرن ۽ انگن ۽ ڳڻتي مڙني اکرن
سنڌي ۽ فارسي ۽ عربي جو مٿي ليکي ابجد
جي |
|
اکر |
انگ |
ڳڻتو |
اکر |
انگ |
ڳڻتو |
اکر |
انگ |
ڳڻتو |
|
ا، ء |
1 |
هڪڙو |
د |
4 |
چار |
غ |
1000 |
هزار |
|
ب |
2 |
ٻه |
ڊ |
4 |
چار |
ف |
80 |
اسي |
|
ٻ |
2 |
ٻه |
ڍ |
4 |
چار |
ڦ |
80 |
اسي |
|
پ |
2 |
ٻه |
ڌ |
4 |
چار |
ق |
100 |
سؤ |
|
ڀ |
2 |
ٻه |
 |
4 |
چار |
ڪ |
20 |
ويهه |
|
ت |
400 |
چار سؤ |
ذ |
700 |
ست سؤ |
ک |
20 |
ويهه |
|
ٺ |
400 |
چار سؤ |
ر |
200 |
ٻه سؤ |
گ |
20 |
ويهه |
|
ٽ |
400 |
چار سؤ |
رهه |
200 |
ٻه سؤ |
ڱ |
20 |
ويهه |
|
ٿ |
400 |
چار سؤ |
ڙ |
200 |
ست |
ل |
20 |
ويهه |
|
ث |
500 |
پنج سؤ |
ز |
7 |
ست |
لهه |
30 |
ٽيهه |
|
ج |
3 |
ٽي |
ژ |
7 |
ست |
م |
30 |
ٽيهه |
|
حهه |
3 |
ٽي |
س |
60 |
سٺ |
ن |
40 |
چاليهه |
|
ڄ |
3 |
ٽي |
ش |
300 |
ٽي سؤ |
نهه |
50 |
پنجاهه |
|
ڃ |
3 |
ٽي |
ص |
90 |
نوي |
ڻ |
50 |
پنجاهه |
|
چ |
3 |
ٽي |
ض |
800 |
اٺ سؤ |
و |
6 |
ڇهه |
|
ڇ |
3 |
ٽي |
ط |
9 |
نو |
هه |
5 |
پنج |
|
ح |
8 |
اٺ |
ظ |
900 |
نو سؤ |
|
|
|
|
خ |
600 |
ڇهه سؤ |
ع |
70 |
ستر |
|
|
|
|
ي |
10 |
پوري ٿي
چٽائي سنڌي جي |
|
تاريخ سنڌي منجهه ورهيه ڇپجڻ ديوان گل
جي 1275 |
|
|
قطعه |
|
|
ٿئو جڏهن ديوان گل پورو کُلي
سڀ ڏسي چؤ آه وه وه خوب خوب
محمّدي مطبع ۾ پوءِ محمد حسين
ڇپئو چٽئو آهي وه وه خوب خوب
ورهيه ڇاپڻ جو پڇئم دل کان درست
چيائين چئو آهي وه وه خوب خوب. |
لکئل گُل محمد جوڙيندڙ ڪتاب جو
عُفِيَ عَنۡہُ
|
مُهڙ ديوان گل جي |
|
|
واسطي پروڙ ڪن فندن (فن) جي جي منجهه
هن ديوان آهين فنُد پهريون منجهه
سڃاڻڻ واٽن ٻولي سنڌي جي ۽ جوڙ ان جو
منجهه چٽائي اکرن سنڌي جي آندو ٿئو ۽
نکيڙ ان جو منجهه ديوان پڌرو آهي،
پهرائين چٽائي کي چڱيءَ ڀت ڏسي پروڙي
هيين سين لائي پوءِ ديوان کي پڙهڻ
گهرجي ته منجهه سمجهه سهکو اچي.
انهيءَ سان سببان چٽائي کي منجهه اڳ
ديوان جي لکئو ٿئو ۽ اتاريندڙ ديوان
جي کي به ائين گهرجي ته ساڻ ديوان گڏ
لکي.
فند ٻئو
منجهه ڄاڻڻ تڪن بيتن جي ته ترهي ترهين
(طرحين طرحين) منجهه ان گڏ ٿيل آهن.
فند ٽئو
منجهه ميٺاج راڳ جي جو سڀ ڪو غزل
منجهه ڪيترن سُرن ۽ مولودن ۽ قافين
منجهه ڳائڻ ٿو اچي.
فند چوٿون
منجهه پروڙڻ ڳجهارتن ويندڙن واٽ ڌڻي
جي.
فند پنجون
منجهه سمجهڻ اٽڪل اکرن ۽ انگن تاريخن
جي ته منجهه ٻولي سنڌي ۽ هندي ۽ فارسي
منجهه آهين. |
*****
ضميمو- ط
ديوان گل
جي قلمي نسخي
1275هه
جي
پهرين صفحي جو عڪس
ضميمو- ط
ديوان گل
جي قلمي نسخي
1275هه
جي
آخري
صفحي جو عڪس
ضميمو- ي
تاجپور ۾ فقير نواب امداد علي لغاري وٽ موجود
”ديوان گل“ جي قلمي نسخي جي پهرين صفحي جو عڪس
ضميمو- ي
تاجپور ۾ فقير نواب امداد علي لغاري وٽ موجود
”ديوان گل“ جي قلمي نسخي جي آخري صفحي جو عڪس |
