|
نوان سلوڪ ساميءَ جي نالي
1
سامي! تو به نه سمجهيو، ڇا آهي سنسارُ!
مايا ڌوتي ناهه ڙي، مايا ناهي ڄار!
مايا اپرمپار، سدا سرجي سونهن ۾.
_
سڀڪجهه آ آڪار ۾، ڪجهه به نه نرآڪار،
انڌو اوندهه ۾ ڏسي، انوکو اسرار،
گُڻَ ستارا اڀ ۾، نرگڻ انڌوڪار،
مايا ناهي ڄار، مايا ساگر سونهن جو.
_
هي جو ساگر سونهن، جو، انهيءَ کان انڪار!
ساکي پنهنجي وچ تي، تونئي پنهنجو ڄار،
سچو آ سنسار، جوٺ سندءِ ئي جيءَ ۾.
_
ڪيڏو توکي ڪؤ، آهي مايا موهه کان!
آڌيءَ اُرهه منڌ جا، جوٺا آهن، چؤ؟
ڀورا! تنهنجو ڀؤ، جاڙ اجائي جيءَ سان.
_
پٿر ۾ پڌرا ڪيا، هو جي ايلورا،
جي تون ڏسين جيئرا، ڀؤ ڇاجو ڀورا؟
نوان، نڪورا، آڌيءَ اُرهه منڌ جا.
_
ساري رات سڳنڌ ۾، ناريءَ ڪارا وار،
ڳچيءَ منجهه ڳراٽڙيون، پوڄا جهڙا پيار،
توکي نرآڪار، آڌوتيءَ ڇا آڇيو؟
_
ان کان وڌ ڪهڙي ملي، مُڪتي ماڻهوءَ کي؟
چپ ڪپيل انجير جان، اڀري اچن جي،
۽ امرت آڇي، ڪائي نار نهار ۾!
_
آنڌيءَ آئي انبڙيون، ٽيڪي ڪرن جيئن،
سندر ناري تيئن، سرڪي آئي سيج تي.
_
سندر ناري سيج تي، مايا نه سامي!
آئي اڏامي، ماکي ماکيءَ مک ڏي.
_
گوري سُتي سيج تي، رمندي رهي رات،
پرينءَ سان پرڀات، جوٺ نه آهي جوڳيا!
_
مايا ناهي ڇل، جي سمجهين سنسار کي،
ڏس تون ڪنهن جي پيار ۾، چت ڪري چنچل،
پورن هر هڪ پل، لڳندءِ پنهنجي پاڻ ۾!
_
سامي! هيءُ سرير، جئن مٽيءَ جو ماٽو،
رچي جي ريٽو ٿئي، مڌ منجهس گهاٽو،
ڳڻ پائي ڳاٽو، اڀري، اوچو اڀ کان.
_
سامي! جيئڻ جس، ناهي ڪوئي ’نانهه‘ ۾،
ڪام ديو جي سينڱ[1]
تي، ماکيءَ مکيون پس
ماڻهوءَ ڪهڙو وس، مُني ڦاٿا موهه ۾!
_
آيو ڦڳڻ ماس، ٽڙيون ٽانگر ٽاريون،
سڪي ٿو سڳنڌ لئه، سامي! منهنجو سواس،
گهوريو هي بنواس، سڀڪجهه آ سنسار ۾.
_
پايل پائي راڌڪا، ڇم ڇم اچي جي،
ڪوڪي بن جي باک ۾، ڪويل ڪدم[2]
تي،
مڪتي ناهه مٿي، ڪابه انهيءَ کان ڪاپڙي!
_
مڇ گنڌا جو موهڻو، تاتي ڏس تون تن،[3]
چنچل چندن واس ۾، ويڙهي جي تو من،
اهڙو اتم ڌن، ڪوبه نه آهي ڪاپڙي!
_
هي چندن جو تلڪ، يا سارناٿ تي چنڊ،[4]
ناري! توسان منڊ، آهه اڳي کان موهڻو.
_
سندر ناريءَ سر مٿان، وهنجي ڇنڊيا وار،
جئن هرمل جي آگ مان، نڪري دونهين ڌار،
هينئن ٻي هٻڪار، آڌوتي اهڙي ڪٿي؟
_
جل مندر جئن جندڙي، ڏيئا ڏيئا پيار،
ويراڳي ويراڳ ۾، اهڙو ڪٿ اسرار!
اوندهه انڌوڪار، تياڳي تنهنجي تياڳ ۾.
_
نيڻن مرگهه نمائيا، سرڪي مٿان سيج،
ڪٿي ههڙي هيج، تياڳي تنهنجي تياڳ ۾!
_
2
سامي! هن سنسار ۾، هي ماڻهوءَ جو من،
پائي ماڻهوءَ پيار ۾، پنهنجو آتم ڌن،
پيار بنان پورن، ڪوبه نه آهي ڪاپڙي!
_
ڪوبه نه پرڏيهي، سامي هن سنسار ۾،
سڀ کان سندر ديوتا، آهي هيءَ ديهي،
پرجهي، ڏس پيهي پيارا! پنهجي پاڻ ۾.
_
ديهيءَ بنان آتما، اَڌوتي! ڇاهي؟
من به مٽيءَ مامرو، اڳتي ڪجهه ناهي،
هن سهڻي سنسار کي چار گهڙيون چاهي،
لاڳاپو لاهي، ويجهو وڃ وناس کي.
_
ماڻهوءَ منجهه وناس جو، ڏاڍو آهي ڏر،
چاهي ٿو ڪيڏو چريو، هجان هوند امر!
شال هجي هيءَ جندڙي، ڪوئي پوپٽ پر،
گهڙيءَ لاءِ گذر، جنهن جو گل گلاب تي.
_
ور ور اَويساهه سان، رات ڏٺم آڪاس،
هر شيءِ هن سنسار ۾، ٿيڻي آهي ناس،
ماڻهوءَ ڇاهي؟ ماس! ور هي جيئڻ ڏينهڙا.
_
متان ٻي جڳ ڪاڻ، موڙهل! هي جڳ وارئين،
انت اهو آ ساميا! هيءَ جا رک مساڻ،
ڇاڻي ويٺو ڇاڻ، ڪيهي وٿ وناس ۾!
_
مايا مڌ ڀري، سامي! وهه ويراڳ ۾،
اَڌوتي! اچڻي نه آ، وئي ويل وري،
موٽيو ڪير مري؟ ور هي جيئڻ ڏينهڙا!
_
آهه اجائي انت تي پنهنجي اداسي،
هر شيءِ هن سنسار ۾، آهي اَبناسي،
مٽيءَ سان مٽي ٿئي، موٽي هر ساسي،
ور سو جنهن واسي، پنهنجي سرت سڳنڌ سان!
_
مٽيءَ منجهه وشال، موٽي ٿئي جندڙي،
هن اونهي آڪاس ۾، جنهن جو انت نه ڪال،
ڪتين جو ڪمال، مٽي آڇي موت کي.
_
ماڻهوءَ مڪتي پريت ۾، اَجوکي آهي،
سامي! هن سنسار کي، جي ڪو ساڃاهي،
مور نه هو چاهي، پيد پوي، ڪو پريت تي.
_
3
غريبي گلزار؟ مينگها تنهنجي مت مئي!
ڏکن ڏڌي ڏيهه کان، اَڌوتي انڪار؟
ٻوڙو ٻجهڻهار، دانهن نه ٻڌي ديس جي.
_
هيءُ بکايل ماءُ جي، ٿڻن مٿان بار،
ڇا هي ابهم ٻارڙو، آهي مايا ڄار؟
انهيءَ کان انڪار، ڪيئن ڪيو تو ڪاپڙي؟
_
ڇا ڪوُڙي آ بُک ۾، ڪُکِ اندر ڪاني؟
جا هيءَ مايا آهه ڙي، پنڊيءَ تي ماني؟
آهي ناداني، جهيڙو انلئه جڳ ۾؟
_
اڙي او ويدانتي! انهيءَ کان انڪار،
ماڻهوءَ جو ماڻهوءَ مٿان، هي جو اتيچار!
هي پڻ مايا ڄار، مون تي ڪڙا ڪوٽ جا؟
_
ڇا هي ڏاڍا ڏيهه جا، ڌرتيءَ جا ڌاڙيل،
جيڪي ماڻهوءَ رت سان، ڪن ٿا تيل ڦليل،
سڀ انهيءَ جا کيل، هو جو نرگڻ نانهه ۾؟
_
هي مايا جون ڳالهڙيون، ڳهلا نه سارين،
ڏينهن تتي ۾ مون جيان، ڏونگر جي ڏارين!
ٺپ تڏهن ٺارين، جڏهن جاڙ ڏري پوي.
_
4
هتي آ، هن جاءِ، سڀڪجهه آ هن لوڪ ۾،
پرمتڙيا، پرلوڪ لئه، وهي ڪانه وڃاءِ!
لنؤ انهيءَ سان لاءِ، جوٺ نه آهي جندڙي!
_
ڪجهه به نسوريءَ ’نانهه‘ ۾، ناهي اي سامي!
جوتيءَ مان جوتي جلي، کُٽي نه کامي،
هر هر اُجهامي، جرڪي پيئي جندڙي.
_
ڪنوٽيا، ڪن چير، آنگ ڀڀوتي ڪاپڙي،
ڳالهه مڙيوئي هڪڙي، ملان، پنڊت، پير،
ساڌو، سنت، فقير، جرٿر ڪيئي جيوڙا.
_
سامي! مون ڪيئي صديون، ٻڌي ساڳي بڪ،
جيءَ اچن ٿا جڪ، صدين کي ساڙي ڇڏيان!
_
هيءَ جا ڳنڍيري، چوسي اڇليئه ڳجهه جي،
جنهن تي ڏکيا ڏيهه جا، ڊُڪي ٿيا ڍيري،
وهه کان گهڻيري، سگهه وهاٽي ساهه جي.
_
ساڳي صورت عين کي، ساڳي صورت غين!
چرين پاتو چينُ، ڳهليون ڳولي ڳالهڙيون.
_
سامي! ماڻهوءَ جندڙي، سدا آ سنگرام،
ڪوُڙ ڪڏهن ڀي سچ کي، ڏيندو نه وسرام!
ناهي ڪوئي نام، جنهن ۾ جڳ سمائيو.
_
سچي مڪتي ميڙ ۾، آڇي ٿو انبوهه،
اونداهو اندوهه، تياڳي تنهنجي تياڳ ۾.
_
ماڻهوءَ ۾ آجو ٿيو، مٽيءَ جو مانڊاڻ،
پائي پنهنجو پاڻ، پهتو پنهنجي توڙ تي،
_
جاڙ مٽائي جڳ مان! ماڻهو شال جين!
پوپٽ پنک ٿين، سڀ جا سرها ڏينهنڙا!
_
سامي! هن کان ڪو وڏو، ناهي انتر گيان:
بنان ڪنهن ڀڳوان جي، اُتم آ انسان،
ماڻهو آهه مهانُ، پنهنجو ڀڳونُ پاڻ آ.
_
5
ساراهيان سنسار، سچو آ جو سونهن ۾،
جنهن جو انت نه آد آ، جنهن جو آر نه پار،
جنهن ۾ ٿو جنسار، مري روز امر ٿئي.
_
هي جا آد اَ سونهن ۾، سرجي پئي سونهن،
ڪنهن جي نانهه ورونهن، پورن آهي پاڻ ۾.
_
چتر، ڪوتا، مورتيون، سارا ماڻهوءَ ماڳ،
وڻ ٽڻ، ٻوٽا، ٻاريون، سڀ ۾ ڪائي آڳ،
ڪيڏي جاڳ اَجاڳ! ڪيڏي ڄاڻ اَڄاڻ ۾!
_
ٻڌي بنان ٻڌ جي، ڳولي پئي پاڻ،
پرڪرتيءَ ۾ پرش جو، ڪٿي نه اُهڃاڻ،
ڀينگ به ڀريل ڀاڻ، آهي پنهنجي پاڻ ۾.
_
سامي! هن سنسار ۾، اَواهو انسان،
هيٺان انڌي اڀ جي، سدا سرگردان!
ماڻهو پو به مهان، نِڀُ انهيءَ کان ننڍڙو.
_
سامي! هر سنسار جئن، ناهي ڪو ستگر،
گائڪ بنا ڪونج ۾، آهي آدي سر،
ٻُڌي تانَ مڌر، جهومي پئي جندڙي.
_
سامي! هي سنسار آ، گوالي بن گوڪل،
پنهنجيءَ مڌر تانَ ۾، جهومي ٿو جل ٿل،
جمنا ساري جل، ڪوهه تڪين ٿو ڪنڌيون؟
_
سامي! هن سنسار ۾، تار نه آهي تر،
هن جو انت نه آد آ، ڪٿي ناهه ڪپر،
ائين آهه امر، سرجي پنهنجي پاڻ ۾.
_
جڙيو هي جنسار، آهي پنهنجي پاڻ مان،
ڪهه ڄاڻان ڪنهن ڳجهه مان، کڙيو کڙڻهار!
پاڻ منجهان پولار، اڀريو ڪنول وانگيان.
_
ڪنهن به نه جوڙي جوڙ، آهي هن جهان جي،
ڪنول پاڻ ٽڙي پيو، پهتو پنهنجي توڙ،
جر جي جيءَ ولوڙ، ڪُهه ڄاڻان ڪهڙي هئي!
_
سامي! هن سنسار جو، انوکو اسرار،
آهي پنهنجو پاڻ ئي، ساکي سرجڻهار،
نوڙي نمسڪار، ڀورا! ڪر برهمانڊ کي.
_
برهما بن برهمانڊ کي، ڏٺو آهي جَن،¨
اڌر هوندي ڀونءِ تي، عجب آڌر تن،
ڏاها ڪونه ڏسن، اوني ساڻ اننت کي.
_
اوني کان آجا ٿيا، ڊاهي سارا ڊوهه،
تڳن پنهنجي توهه، گهوري اونهي اڀ ۾.
_
برهما بن بهرمانڊ کي، نوڙي سيس نماءِ،
۽ ماڻهوءَ جي پيار ۾، پنهنجي مڪتي پاءِ،
سڀ سان دک ورهاءِ، آجو ٿيءُ انبوهه ۾!
_
هو جو آگم گيان، سامي! تو سوچيو پئي،
ان کي پهچي پهچندو، ڪونه ڪڏهن انسان،
اَگم کان اڳتي اَگم، آهه سدا امڪان،
حيرت ۾ حيران، جيءُ سدائين جڳ ۾.
_
متفرقا بيت
هر ڪنهن وڻ جي ٿي وڃي، ڌرتيءَ ۾ ئي جڙ،
ساڳيءَ ڌرتيءَ وڙ، توسان مون سان ڀٽ ڌڻي!
_
جڙون تنهنجي جيءَ جون، ڌرتيءَ منجهه هزار،
پونهارن جا پيار، ٽڙيا تنهنجي ٽاريين.
_
ڪهڙي ڪنڀر جوڙيو، مٽيءَ بنان ٿانءُ؟
آهي تنهنجيءَ ٻاجهه سان، ميان منهنجو نانءُ،
ڪٿي هجان آنءُ، جي نه هجين تون جوءِ ۾!
_
مون توکان پو سنڌ کي، ٻه سؤ سال ڏٺو،
ڇڏي مڌ مٺو، ڪڙو آندم ڪيف ۾.
_
اڄ نه مٽيءَ مينهڙا، نه ڪي سنڌ سڪار،
سائين! لهي ڪيرُ اڄ، سنگهارن جي سار؟
اوندهه انڌوڪار، ڏاڍن آندا ڏيهه ۾.
_
سائين! مونکي سگهه ڏي، اڏيءَ ڪنڌ ڌريان،
چارڻ! تنهنجي چنگ ۾، ڪائي باهه ڀريان،
ٻيهر آءٌ ڪريان، سر جي صدا سنڌ ۾.
_ _
آڌيءَ رات اننت جا، پيا گهنڊ گُڙن،
سي ڪئن ننڊون ڪن، جن جا ڪن ٻُرن پيا!
_
سج سڀاڻي اُڀرندو، پر جي مان نه هجان!
تارا ڪجهه ترسو اڃا، اڃا ڪجهه لکان!
منهنجو پيار متان، مون سان گڏ واريو وڃي!
_
جي تون سرجڻهار، جيءُ انوکو جڳ ۾،
واري پنهنجي جندڙي، جوڙ اهو جنسار،
توکان پو سنسار، سرس ٿئي ڪجهه سونهن ۾.
_
ڏئين ته ڏاتار ٿين، گهر تڙ گهوري ڏي،
ور جو واري ڙي، جيئڻ ڪارڻ جندڙي!
_
جي مٽيءَ مان مورتي، تون ڪائي ٺاهين،
۽ تون پنهنجي جندڙي، ان سان وراهين،
چاهين نه چاهين، پيو ان ۾ پوڄين.
_
اڏري ڪاليءَ مُکَ تي، پوپٽ ويهي جيئن،
تو پڻ آهي تيئن، ڪلا ڪارڻ جندڙي.
_
ڪلا ڪارڻ جندڙي، ڪلا ڪهڙا ڇيهه!
هيءَ جا آڇي ڏيهه، ڀن ڀن سپنا سونهن جا!
_
نت نئون آ روپ، سپني کي سنسار ۾،
پنهنجو پنهنجو ٻاريو، هر ڪنهن مڙهيءَ ڌوپ،
ارهو آهه اَروپ، جيسين ٽڙي ٽاريين.
_
ٻج هئي جا ٻوجهه، ٽاريءَ منجهه ٽڙي پئي،
سونهن انوکي سوجهه، آندي ات سڳنڌ ۾.
_
ڪنهن ڪنهن جو ڪاپو ڏسي، ڪتي مون هيءَ تار؟
پوءِ به منهنجو ٿو لڳي، ڌاڳو سڀ کان ڌار!
ارٽ نوان اسرار، آتڻ سان اروي پيو.
_
ڀونءِ انوکي گانءِ، ڏُههُ ته ڏَهوڻي ٿئي،
ڀٽاريءَ جو ڀانءِ، کير کُٽي ئي ڪونه ٿو!
_
آهي انت اٿاهه، ساگر تنهنجي سونهن جو،
اکين اَويساهه، متي ڏسي مٺ ۾!
_ _
ڪويل ڪوڪي رات جو، ڪوڪ وراڻي بن،
لڏيا پپل پن، تارن ڇنڀيون اکڙيون.
_
ڏس هو ڪويل ڪنٺ مان، ڄرڪي نڪتي باک،
جئن مون لوئيءَ لاک، تئن هو سامهون سوجهرو!
_
سدا ڪويل ڪنٺ ۾، سرجي ٿو سانوڻ،
برکا رت جي باک ڪا، ڄرڪي پيئي ڄڻ،
ويڻا ٿي وڻ وڻ، جهوميو جنهن جي جهانءِ ۾.
_ _
هو جي سڱن وانگيا، ٻٽا چوٽا ڪن،
ٻيجا کڻي باک ۾، ٻنين تي ٻهڪن،
پريان ڄڻ ته لڳن، پنن ٽاريون مينهن ۾.
_
هو ڌرتيءَ جون ڌيئڙيون، پگهر جن پيرن،
سانجهيءَ ٽاڻي ميرڙيون موٽيو واهيرن،
پريان ئي ڏيرن، منجهان لوڏ لکائيون.
_
وڻن وچان چنڊ جا، تڙڪا مٿي تڙ،
ڌوڙين ڌوتا ڌڙ، بيهي وِچ تلاوَ ۾.
_
واهڻ، اتر واءُ، گهڙو نينگر چيلهه تي،
مرڪي هن جي ماءُ، سوچي جوڀن ڏينهڙا.
_
نينگر جهولي پينگهه تي، مٿان نمن ڇانوَ،
ڳڀرو ساري ڳوٺ جا، هن لئه رڳو نانوَ،
هريس اَندر هانوَ، هيکل بڊي ڏينهڙا.
_
وئنڻن ۾ ويهي، ڳهلي! ٻڌءِ ڳالهڙيون،
ڦٽيون کڻي پاند ۾، مرڪينءَ گهر پيهي،
تاڙن ٿا نيهي، گج اندر جي گوگڙا!
_
مهريءَ مٿان هٿ، لٿي اُس آکاڙ جي،
پگهر ڦڙو نرڙ تان، لهي پڳو نٿ،
موتي ڪهڙي وٿ، ان ۾ مهڪ نه منڌ جي!
_
چولو لاهي چٽ ۾، آرس ڀڳائين،
ڇاتيءَ مٿان پت کي، گهوري ڏٺائين،
ڀتر هنيائين، اڱڻ آيل ڪانوَ کي.
_
لُڏي ڏکڻ واءُ ۾، ٽالهيءَ جي ٽاريءَ،
ڳل ڳراٽي چنڊ کي، وڌي متواريءَ،
پر پو لڄاريءَ، يڪدم ٻانهن ڇڪي وتي.
_
مٿان ڍور ڍري، پير ڇمايان پکڻن،
ڇولين ڇلڪا آئيا، ڏکڻ هير وري،
رانول رات ٽري، نڪتي، باک بسنت جي.
_ _
نه سي مينديءَ ڏار، نه سي مومل هٿڙا،
نه سي چندن چوٽيون، نه ڪنهن ڪرهن سار،
سانجهي سڃ اپار، ڌيمي، ڪاڪ وهي پئي!
_
نائي مينديءَ ڏار، سوچيم مومل هٿڙا،
سوڍن ڪانهي سار، ڪاڪ ڇڏي ويا ڪاپڙي.
_
هنجون هاري ڌوءُ، چٽ پرينءَ جا چت تان،
مومل! ايڏو روءُ، جو هيءَ ڪاڪ ٻڏي وڃي!
_
اڄ نه ڳوڙها اکيين، نه مون ٿڌو ساهه،
توڙي توسان چاهه، آهه اڳي کان اڳرو.
_
اڄ جو تنهنجي سار، لهرين ۾ لوڙهي وئي،
اڀريا ات سڳنڌ سان، تنهنجا ڪارا وار،
هريا ٿي هٻڪار، منهنجا جوڀن ڏينهڙا.
_ _
مومل وهنجي ڪاڪ ۾، ڇوڙي وار ڇڏيا،
گڙي، ڄاڻ گڏيا، ڪارا ڪڪر اڀ ۾.
_ _
موت، متان ڀانئين، سڪا پن ميڙي پيو!
جهونو آرائين، ڇني گل گلاب جا.
_
ڇو تون ڇڻڻ ڏينهڙا، ڏسڻ ٿو چاهين؟
پٽڻ لئه آهين، ڳاڙها گل گلاب جا!
_ _
ٽم ٽم ٽم ٽم لاٽ ۾، ڪامڻ آٽيل اڱ،
ڪالهه نه سوچيئه سڱ، هاڻي وس نه هينئڙو.
_
ٽم ٽم ٽم ٽم لاٽ تي، رڳو هڪ پتنگ،
هئه هئه هيءُ نسنگ، جنهن کي لاٽ للاٽ ۾.
_
اچو، اچو آڳ تي، اچو کوهيو کنڀ!
هي جي ڏيئي ڏنڀ، جرڪائن ٿا جندڙيون.
_ _
ڍؤنگر ۾ جئن ڊيل، اُڀي اوچي ڳاٽ سان،
ڏات اسان جي هيل، سرسي اڳ کان سونهن ۾.
_
کني اهڙي کينءَ، ميندي جئين ڪنوار تي،
اڳ نه هيو اِيئن، رڪ اسان ريٽو ڪيو.
_
اڳ نه اهڙي جاڙ، ڪنهن به پرائي جوءِ ۾،
پڌرا منجهه پهاڙ، پريان پيرا منڌ جا.
_
جهاڳي جهاڳي جندڙي، ڏينهن تتا ڏونگر،
اڄ ڪنهن آڏي لڪ ۾، ڍرڪي مٿي ڌر،
ڇپون ڪيهر ڪر، اڳتي پنڌ نه اُڄهي.
_
هونءَ ته منهنجي جندڙي، ڪيٽيءَ مٿان ڪونج،
گرڙ جيان مون گونج، جڏهن ڏيهي ڏک ۾.
_
مون کي ئي هن ڏيهه ۾، مدد خان ڪُٺو،
لهوءَ مينهن اُٺو، سارو منهنجي ساهه تي.
_
ڪنهن جي ڪنهن جي پيڙ، اُڀري منهنجي گيت مان!
ڪيڏي ڪٺل ڀيڙ، سهڙي منهنجي ساهه ۾!
_ _
هيءُ نه تنهنجو هنڌ، اَهکي پرک پهاڙ جي،
تون ته ڪرين ٿو وائڙا، ڄڻ سپني ۾ پنڌ!
ڪِري ڀڄي ڪنڌ، ڏوگر، ڏنگايون گهڻيون.
_
جي تو پرک پهاڙ جي، پهچي ويندين پڪ،
جانٺو تنهنجي جيءَ کي، ڪندا جهولا جهڪ،
لوچي لوچي لڪ، چڙهي ويندين چوٽيون.
_ _
برهما_
هندو ديو مالا موجب ڪائنات جو خالق. برهمانڊ_
ڪائنات.
|
