”جيڪڏهن هنن مون وٽ اچڻ جي همت ڪئي ته کين ٻه چار گوليون هڻي ڪڍندس.“ وڪيل چيو، هر هڪ کي خبر هئي ته وڪيل وٽ پنهنجي بچاءَ لاءِ بندوق آهي. ماتا ڪچنگ هاڻ لاجواب ٿي ويو. وڌيڪ چوڻ لاءِ هن وٽ ڪجهه به نه هو.

ٽن ڏينهن بعد وڪيل وٽ نيوزيلينڊ مان تار آئي جنهن ۾ هن کي اطلاع ڪيوويو ته سندس پيءُ سخت بيمار آهي ۽ هو واپس هليو اچي. هن جلدي جلدي چوويهن ڪلاڪن اندر سامان ٻڌو ۽ پنهنجي زال سان گڏ نيوزيلينڊ روانو ٿي ويو.

وڪيل جي رواني ٿي وڃڻ بعد ماتا ڪچنگ ۽ چيني بورچي کي ان گهر ۾ وڌيڪ ٻه مهينا رهڻ جي موڪل ڏني هئائين، جيسين مسواڙ ختم ٿئي. هن کين اهو به چيو ته جيڪڏهن حالتون سازگار رهيون ته ٿي سگهي ٿو هڪ ڏينهن هو وري نيوزيلينڊ کان موٽي اچي ۽ کين وري پاڻ وٽ بورچيءَ طور رکي. هڪ رات، چيني بورچي ۽ ماتا ڪچنگ رات دير تائين وڪيل ۽ سندس زال بابت ڳالهيون ڪندا رهيا پوءِ آخر ڪار جڏهن ستا ته کين گهاٽي ننڊ ورائي ويئي.

ماتا ڪچنگ کي خبر ئي نه پيئي ته هو ڪيڏي دير ستو رهيو. جڏهن ننڊ مان سجاڳ ٿيو ته کيس ڪا ٿڌي شيءِ مٿي تي محسوس ٿي. اکيون کولڻ سان ڏٺائين ته هن جي مٿان منهن ڍڪيل ٽي ماڻهو ڪهاڙيون جهلي بيٺا آهن. هنن کيس ۽ چيني بورچي کي رسن سان ٻڌي منهن تي چنبڙندڙ ٽيپ هڻي ڇڏيو. هنن سڄو گهر اٿلايو پٿلايو ۽ صبح ٿيڻ کان اڳ سڀ الهه تلهه کڻي هليا ويا. هنن ٻنهي غريبن کي ٻئي ڏينهن پاڙي وارن اچي کولي آزاد ڪيو. ان بعد پوليس به اچي نڪتي جيڪا پڇا ڳاڇا ڪري رواني ٿي ويئي. چورن کي جهلڻ لاءِ انعام جو پڻ اعلان ڪيو ويو. ماتا ڪچنگ ۽ سندس ساٿي- چيني بورچيءَ، جي تصوير ۽ زندگيءَ جو احوال پڻ اخبار ۾ ڇپيو ويو.

ماتا ڪچنگ پنهنجي هيڏي ساري نقصان جو ڪجهه به نٿي ڪري سگهيو. هن جو ٻٽون ۽ ان اندر موجود پئسا چوري ٿي چڪا هئا. انهن سان گڏ هاڻ هو به ڄڻ ختم ٿي ويو. هن وٽ ڪجهه به  نه رهيو هو. پئسن سان گڏ سندس اميدون، آسرا ۽ خواب به ختم ٿي ويا. هي چند ڪمايل پئسا سندس پيري ۾ ڏکئي وقت جي زندگيءَ جو توشو هئا جيڪي سڀ هليا ويا. هن هڪ هڪ پئسو ڪري ڪيترن سالن ۾ اها رقم گڏ ڪئي هئي جيڪا هڪ پل ۾ هلي ويئي. هاڻ هو نه جوان هو ۽ نه سندس جسم ۾ ايتري سگهه هئي جو محنت ڪري وري کڻي ڪمائي ۽ زندگيءَ جي ٻيهر شروعات ڪري.

ان کانپوءِ ماتا ڪچنگ ۾ وڏو ڦيرو اچي ويو. هو رکي رکي وڦلڻ لڳو ۽ ٿوري ئي عرصي ۾ هن پاڻ سان اهڙي حالت ڪري ڇڏي جو فقط ڪي ٿورا کيس سڃاڻي سگهيا ٿي. مٿي جا وار ۽ ڏاڙهي وڌي ويس. وارن ۾ سينڌ نه اکين ۾ سرمو، هڪڙو ئي وڳو جسم تي چهٽيو رهيس جيڪو ڌرتيءَ جهڙو ميرو ٿي ويو هو. ماڻهن چيو ته دماغ توائي ٿي ويو اٿس. پر جنهن وقت به ڪورٽ هلندي هئي ته هو اچي اتي حاضر ٿيندو هو ۽ اڳئين قطار ۾ ويهي ڪورٽ جي ڪارروائي غور سان ٻڌندو هو. اخبارن جو هڪڙو بنڊل هميشه پاڻ کڻي هلندو هو. اها سندس سڃاڻپ ٿي وئي هئي.

ماتا ڪچنگ هر هڪ ڪيس جي ڪارروائي اهڙي ته غور سان ويهي ٻڌندو هو ڄڻ پاڻ ڏوهاري هجي يا ڪو وڪيل يا جج هجي، بلڪه انهن کان به وڌيڪ سنجيدو نظر ايندو هو. ڪورٽ ختم ٿيڻ تي ماڻهن سان گڏ ٻاهر نڪرندو هو. در وٽ بيهي اخبارن جي بنڊل کي کولي ڏسندو هو ۽ پوءِ ٿوري دير در وٽ ترسي سامهون واري ٽڪريءَ تي ٺهيل گرجا گهر ۾ عبادت لاءِ هليو ويندو هو. آچر جي ڏينهن موڪل ڪري ڪورٽ بند هوندي هئي ته پوءِ ان جي ٻاهرين در جي شيخن وٽ ڪا دير بيهي ڪورٽ ڏي نهاريندو هو. پوءِ گرجا گهر ۾ هليو ويندو هو. شروع شروع ۾، ڪنهن کي به سمجهه ۾ نٿي آيو ته هي ائين ڇو ٿو ڪري پر پوءِ سڀني کي خبر پئجي ويئي.

”آئون ڪيڏو ته بدبخت آهيان.“ هن پنهنجي هڪ سڃاڻي کي اخبار ڏي اشارو ڪندي ٻڌايو.“ منهنجي زندگيءَ جي سڄي موڙي،ڪيترا سؤ ڊالر، هڪ گهڙيءَ ۾ غائب ٿي ويا. قسم سان آئون انهن دل جي پليت چورن  کي ڳولي لهندس. ڏس! هن اخبار ۾ ڏس! اُهي نه منهنجي سڄي ڪهاڻيءَ جي خبر؟“

اهي پراڻيون اخبارون ان ڪري رکيون آهن ته جيئن ثبوت طور پيش ڪري سگهان ته منهنجا پئسا ڌاڙيل کڻي ويا آهن. خدا هنن کي سزا ڏيڻ بنا ڪڏهن به نه ڇڏيندو. مون کي يقين آهي ته هڪ ڏينهن انصاف ضرور ٿيندو ۽ ڌاڙيلن کي سندن ڪئي جي سزا ضرورملندي. انهيءَ ڪري آئون ڪورٽ ۾ روز اچان ٿو. هڪ ڏينهن خدا کين ضرور سزاڏيندو. قانون جي هيءَ ڪورٽ ضرور انصاف ڪندي ۽ کين سزا ڏيندي......“

هن جي دوستن پهريان ڏينهن ته هن جون اهي ڳالهيون ڌيان سان ٻڌيون. پر پوءِ کين ساڳيون ڳالهيون ٻڌي آخر ٿڪجي پيا ۽ مٿس کلڻ لڳا ۽ چٿرون ڪرڻ لڳا.

اهڙي طرح ماتا ڪچنگ کي هرڪو چريو ۽ مست سمجهي مٿس کلڪو ڪندو رهي ٿو.

چان چييان (Chan Chiuan)

]هن افساني ’ماتا ڪچنگ‘ جو ليکڪ چان سنگاپور ۾ رهي ٿو. سندس وڏا چين کان لڏي ملايا ۾اچي رهيا هئا.ا ن بعد سنگاپور ۾.[

پيار جو آکيرو

منهنجي گهر جي مالڪڻ، مسز وانگ جي طبيعت،ملايا جي موسم وانگر اهڙي هئي جو ڪوبه اڳواٽ اندازو لڳائي نٿي سگهيو. ان ڏينهن آفيس کان جهڙو گهر پهتس ته هڪ دفعو وري تعجب خيز ڳالهه ڏسي وائڙو ٿي ويس: جنهن ڪمري ۾ مسز وانگ رهي ٿي ان جي ڀرواري ڪمري ۾ ڊرائينگ روم کي خالي ڪري ان جو فرنيچر ٻاهر ڪڍيو ويو هو ۽ ڪم واري ڇوڪري آلو ڪپڙو کڻي فرش کي پوچا ڏيئي رهي هئي. مسز وانگ منهنجي منهن تي عجب جا تاثر ڏسي مون کي ان تبديليءَ جو سبب ٻڌائڻ لاءِ شروع ٿي ويئي.

”مون هي ٻه ڪمرا پڻ مسواڙ تي ڏيئي ڇڏيا آهن، نوان مسواڙي سڀاڻي ئي اچي ويندا.“

اهو ته سمجهه ۾ اچي ويو، پرجيڪا شيءِ منهنجي سمجهه کان ٻاهر هئي سا اها ته مسز وانگ مون کي ته هر وقت اهوئي ذهن نشين ڪرائيندي رهي ٿي ته هن پئسن جي ضرورت ڪري مون کي مسواڙ تي ڪمرو نه ڏنو آهي. پر هاڻي وري هوءَ پنهنجو پاڻ کي سوڙهه ۾ رکي نوان مهمان گهر ۾ ٽڪائي رهي هئي.

حقيقت ۾، سڄي گهر کي فقط ٽي ڪمرا هئا ۽ هڪ ڊرائينگ روم ۽ هڪ ماني کائڻ لاءِ ڊرائينگ روم، ڇهه مهينا اڳ، مون کانئس اڳيون ڪمرو مسواڙ تي ورتو، ۽ جنهن وقت سامان کڻي اندر گهڙيس ته مسز وانگ ٻڌايو: ”اسان پنهنجي گهرجو ڪوبه ڪمرو مسواڙ تي ڏيڻ نٿي چاهيو. اسان کي پئسي جا گهرج ناهي، پر منهنجي مڙس کي اڪثر انڊونيشيا وڃڻو پوي ٿو، ۽ گهر ۾ مون کي ٻار ۽ نوڪرياڻي سان گڏ اڪيلو رهڻو پوي ٿو. مڙس جي ٻاهر هجڻ دوران جيئن ته اسان جي گهر ۾ ڪو ٻيو مرد ماڻهو ناهي. ان ڪري اسان توکي هڪ دوست جي حيثيت ۾ گهر ۾ رهڻ ڏيون پيا.“

اها واقعي سندن وڏي مهرباني هئي جو هنن مون کي رهڻ لاءِ ڪمرو ڏنو ڇو جو انهن ڏينهن ۾ سنگاپور ۾ رهائش لاءِڪا جاءِ هٿ ڪرڻ وڏو مسئلو هو- خاص ڪري اڪيلي مرد لاءِ. جڏهن آئون سنگاپور آيو هوس ته منهنجا ڪي ٿورا ڄاڻو سڃاڻو هئا ۽ مون کي مجبور ٿي هڪ دوست جي فئڪٽري ۾ رهڻو پيو، جتي جي ورڪشاپ واري آفيس ۾ ’ويڙهڻ وارو هنڌ! وڇائي سمهڻو پوندو هو. گهڻي عرصي تائين ائين رهڻ تمام ڏکيوهو سو اهو ورڪشاپ ڇڏي پوءِ ٻڌن جي مندر ۾ اچي رهيس. پر اهو مندر وري آفيس کان چڱو پري هو. ان کان پوءِ سڄو سال آئون رهائش لاءِ ڪمري جي ڳولا ۾ رهيس پر ڪامياب نه ٿيس ڇو جو ائين اڪيلو ڌار ڪمرو ملڻ تمام ڏکيو هو. ڇهه مهينا اڳ مسز وانگ جي گهر ۾مون کي هڪڙو ڪمرو ملي ويو، جنهن لاءِ مون کي مهيني ۾ ٽيهه ڊالر مسواڙ ڏيڻ لاءِ چيو ويو. واڌو ڪجهه ڊالر چانهه پاڻيءَ لاءِ.

”آئون توکي ڪڏهن به گهر ۾ نه رکان ها جيڪڏهن تون شادي شده هجين ها.“ جنهن ڏينهن سامان کڻي رهڻ لاءِ آيو هوس ته مسز وانگ مون کي ٻڌايو، ”آئون گهر ۾ ماٺ مٺوڙو چاهيان ٿي، گهڻا ٻار ۽ نوڪرياڻيون هرگز نه.“

ڪيڏي نه عجيب ڳالهه هئي: ڇهه مهينا اڳ مون کي مسواڙ تي ڪمرو ملڻ ان ڪري ناممڪن  هو جو آئون غير شادي شده هوس ۽ هاڻ مون کي ڪمرو ان ڪري مليو آهي جو ڪنوارو آهيان.

وهنجي نڪتس ته نوڪرياڻي صفائي پوري ڪري چڪي هئي ۽ مس وانگ ايندڙ مسواڙيءَ لاءِ ڪمرا ٺاهي پاڻ صوفا سيٽ تي ويٺي هئي. روز جي عادت وانگر آئون به سگريٽ پيئڻ لاءِ اتي وڃي ويٺس.

”مسز وانگ، اهو ته ٻڌاءِ،“ مون پڇيومانس، ”تنهنجو نئون مسواڙي اڪيلو آهي يا شادي شده.“

”شادي شده،“ مسٽر وانگ ٻڌايو. کانئس مون کي چيل پراڻي ڳالهه شايد وسري ويئي هئي.

”اهي ڇاٿا ڪن*؟“

”مڙس ماستر آهي، زال جي مون کي خبر ناهي. پر لڳي ٿو ته اها به چڱي پڙهيل ڳڙهيل آهي.“

اتي اوچتو رڌڻي ۾ ڪنهن ٿانءَ ڀڄڻ جو آواز ٿيو. مسز وانگ جو اڌ سڄيل منهن وڌيڪ سُڄي ڳاڙهو ٿي ويو.

”ڇا آهي ڇوري؟“ هن رڙ ڪري پڇيو، ”بيوقوف ڪنهن جاءِ جي، ڇا ڪري وڌءِ؟“

بورچي خاني مان ڪنهن به ورندي نه ڏني، رڳو ڀڳل ٿانو جي ٽڪرن کڻڻ جو آواز ايندو رهيو. مسز وانگ سخت ڪاوڙ مان رڌڻي ڏي ڊوڙي ويئي.

”ڇا پئي ڪرين ڪُتي؟ هر وقت تنهنجا هوش خطا آهن! ڪنهن يار جو ويٺي سوچين ڇا؟“

”اهو مون کان ناهي ٿيو،“ نوڪرياڻي ڏڪندي چيو، ”توهان جي ڌيءَ پيالو ڀڳو آهي. ڇو جو هوءَ ڀت نٿي کائڻ چاهي.“

مسز وانگ کي هڪڙو ئي ٻار اها ڌيءَ هئي. هوءَ ڪا ٽن سالن جي مس هئي پر ويچاري روزانو موچڙن جي مُنهن ۾ هئي. کيس ڳالهه ڳالهه تي ائين دڙڪا ۽ مار ملندي هئي ڄڻ هوءَ سڳي ڌيءَ نه پر زرخريد ٻانهي هجي. ماءُ کي رڌڻي ۾ ڏسي هو ايترو ڏڪي ويئي جو اکين ۾ ڳوڙها تري آيس.

”شيطان ڪنهن جاءِ جي،“ ماڻس رڙ ڪري، کيس پاڻ ڏي ڇڪيندي چيو، ”کائيندينءَ نه ته جيئري ڪيئن رهندينءَ؟“

ڌيڻس روئڻ شروع ڪري ڏنو. مسز وانگ کي هٿ ۾ ڏنڊي هئي جيڪا هوءَ جادوجي لڪڻ طور ڌيڻس تي ڪم آڻيندي هئي. هن نوڪرياڻي کي ڀت جو پيالو آڻن لاءِ چيو ۽ پنهنجي اڳيان ڌيڻس کي کارائي پورو ڪرايو. شروع شروع ۾، اهوسڀ ڪجهه ڏسي آئون ڏڪي ويندو هوس. ٻار ويچاري کائڻ کان انڪار ڪندي هئي ۽ پوءِ جيئن ئي ماڻس ڀت جي پيالي سان اچي حاضر ٿيندي هئي ته هو واڪا ڪري روئندي هئي. مسز وانگ هڪ هٿ ۾ ڀت جو پيالو جهليندي هئي ۽ ٻئي هٿ ۾ چمچو يا لڪڻ.

”کائي پورو ڪر نه ته موچڙا هڻنديسانءِ!“

ڇوڪري ڏاڍو ڏکيائي سان کائيندي هئي.سندس اکين۾ ڳوڙها هوندا هئا ۽ ڊپ مان ماءُ ڏي هيسيل نگاهن سان گهوري ڏسندي هئي. هوءَ ڀت جو چمچو وات ۾ وجهي جهلي بيهندي هئي. نه چٻاڙيندي هئي نه ڳهندي هئي، پوءِ ماڻس اهو لڪڻ وهائي ڪڍندي هيس. ان بعد گرانهه پٺيان گرانهه ڳهندي ويندي هئي.

”ڏس ته سهي!“ ماڻس هڪ ڏينهن مون کي سمجهائيندي چيو، هوءَ ڏينهون ڏينهن ڪمزور ۽ هيڊائين ٿيندي وڃي، ان ڪري جو چڱيءَ طرح نٿي کائي.“

ننڍڙي ٻار عجيب تڪليف واري حالت ۾ هوندي هئي. سندس ننڍڙو منهن هيڊائون لڳندو هو ۽ هٿن تي ته ڄڻ هڏا ئي هڏا هئس، گوشت بلڪل نه- سندس اڻ تجربيڪار ماءُ جي حد کان وڌيڪ خيال رکڻ جي باوجود.

رات جي ماني ختم ٿيڻ مهل مسٽر وانگ شهر کان موٽندو هو. هو پاڻ پنهنجي ننڍڙي ڪار هلائي ايندو هو ڇو جو جنهن ڊرائيور کي ڪجهه ڏينهن اڳ رکيو ويو هو سو استعيفى ڏيئي هليو ويو. در تي پهچي هر روز جي وهنوار موجب پهرين هو ٻه دفعا هارن وڄائيندو هو. ان جو مطلب زال کي ٻڌائڻ هو، ”آئون اچي ويو آهيان.“ ۽ ساڳي وقت ڪار مان لهڻ وقت سندس نالو وٺي، زور سان سڏ ڪندو هو ۽ پوءِ ڏاڪڻ تي چڙهڻ وقت پنهنجن ڳرن بوٽن سان زور زور سان ٺڪاءَ ڪري چڙهندو هو.ا هو سندس گهر ۾ گهڙڻ جو دستور هو. پوءِ چاهي هو کڻي رات جو ڪيڏي به دير سان اچي پر گهر ۾ رهندڙ ڀاتيءَ جو ۽ نه پاڙي پتيءَ واري جو خيال ٿيندو هوس.

اجھ، مسٽر وانگ، گهر ۾ گهڙڻ سان تبديلي محسوس ڪئي. هن کي اها ڄاڻ هئي ته گهر ۾ ڪجهه نوان مسواڙي اچي رهيا آهن پر فرنيچر جي اها ردوبدل کيس پسند نه هئي.

”کاڌي واري ڪمري مان ميز کي ڪڍي ڊرائينگ روم ۾ رکڻ جي رٿ ڪنهن ڏنئه؟“ هن پنهنجي زال کان پڇيو.

”پوءِ ڀلا ڪٿي رکان؟“ مسز وانگ جي آواز ۾ گهر جي مالڪ واري اٿارٽي هئي.

”اها رڌڻي ۾ به ته وجهي سگهينءَ ٿي.“

”رڌڻي ۾؟ توکي خبر هجڻ کپي ته ساڳيو رڌڻو مسواڙين کي به ڪم ۾ آڻڻو پوندو. ان ۾ وجهي ان کي ويتر ڪيئن ننڍو ڪجي.

مون کي ان جي ڪا پرواهه ناهي. آئون اها ميز رڌڻي ۾ ڏسڻ چاهيان ٿو ۽ اهو ڪم ائين ٿيڻ کپي.“

سو نوڪرياڻيءَ کي وري ڪم ڪرڻو پيو. اڃا هاڻ هاڻ صاحب کي ماني کارائي بس ڪئي هئائين ته وري کيس سامان هيڏانهن هوڏانهن ڪري ميز کي ڊرائينگ روم مان ڪڍي رڌڻي ۾ رکڻي پيئي.

مسٽر وانگ تيستائين سوٽ ڪوٽ لاهي پاجامون گنجي پائي چڪو هو ۽ گهر ۾ هيڏانهن هوڏانهن ڦيريون به پائيندو رهيو ته ٿوري ٿوري ساهيءَ بعد ٿڪون به اڇلائيندو رهيو.اها ٿڪ ٿڪ ڪرڻ سندس خاص عادتن مان هڪ هئي جيڪا گهر ۾ ئي سرانجام ڏيندوهو ۽ فقط آواز ۽ نمونو ٿڪ اڇلڻ جو ڪندو هو، باقي سچ پچ ۾ ٿڪ يا کانگهارو وات مان نڪرندو نه هوس. سندس ٻي عادت ذري ذري هٿ ڌوئڻ جي هئي. بس جنهن وقت به موقعو ملندو هوس ته هٿ ڌوئيندو وتندو هو. سمهڻ واري ڪمري ۾ جيئن ته هٿ ڌوئڻ لاءِ نل نه هو سو هر وقت هٿ ڌوئڻ لاءِ رڌڻي ڏي ڀڄندو هو، نيرن ڪري اٿڻ مهل، اخبار پڙهي پوري ڪرڻ مهل، ڪپڙا پائي بس ڪرڻ مهل، وارن کي ڦڻي ڏيڻ بعد، يا ڪنهن به وقت هو ڪنهن شيءِ کي ڇهي وٺندو هو ته هٿ ڌوئڻ لاءِ رڌڻي ڏي ڀڄندو هو. انهن ڳالهين پٺيان چڱو وقت ضايع ٿئي ٿو، سو صبح جو آفيس لاءِ ڪڏهن به ڏهين کان اڳ گهر مان نڪري نه سگهندو هو.

مسٽر وانگ هر ڳالهه ۾ سست پڻ هو. جيئن ته سندس جوءِ مسز وانگ کي اڄ گهڻو ڪجهه ٻڌائڻو هو سو مڙس جو واندو ٿي ڳالهيون ٻڌڻ جو سخت بي صبريءَ سان انتظار ڪندي رهي. آخرڪار هو رڌڻي ۾ ويئي جتي هو هٿ ڌوئي رهيو هو. هنن آهستي آهستي ڳالهيون شروع ڪيون . پر پوءِ اوچتو ئي مسز وانگ تکي ٿي ويئي:

”رڳو ترس، ترس. جڏهن به توکان آئون پئسن جي گهر ڪريان ٿي ته ترسڻ لاءِ چوندو رهين ٿو!“

”رڙين ڪرڻ جي ڪهڙي ڳالهه آهي؟“ مسٽر وانگ هاڻ پاڻ رڙ ڪري چيو.

اهو چوڻ بعد مسز وانگ رڌڻي مان سڌي پنهنجي ڪمري ڏي ٿڦ ٿڦ ڪندي پهتي ۽ جيڪا شيءِ سامهون نظر ايندي ويس ان کي پٽ تي سٽيندي ويئي.

زال مڙس کي ائين وڙهندو ڏسڻ هڪ عام ڳالهه هئي ڇو جو اهي بحث مباحثا روز جو ڪم هو. ڇهه مهينا، جيڪي آئون هنن سان گذاري چڪو هوس، ان ۾ گهٽ ۾ گهٽ اهڙا نظارا سؤ کن ڏسي چڪو هوس. ڪڏهن ٽن ڏينهن کان وڌيڪ هن گهر ۾ سڪون جو واءُ نه وريو هوندو. صلح سڪون فقط تڏهن هوندو هو جڏهن مسٽر وانگ واپار خاطر سنگاپور کان ٻاهر هليو ويندو هو. هنن لاءِ جهيڙي ڪرڻ جو وقت به مقرر نه هو. ڪڏهن ڪڏهن ته آڌي رات کان پوءِ به شروع ٿي ويندا هئا ۽ تمام وڏي گوڙ گهمسان سان، جهيڙي کان پوءِ زال شين جي اڇل شروع ڪندي هئي ۽ پاڙي جا ٻار ۽ زالون چوڌاري بيهي تماشو ڏسنديون هيون. پهرئين دفعي جڏهن مون کين وڙهندو ڏٺو ته ڏڪي ويس. سمجهه ۾ نه پئي آيو ته ڇا ڪريان.مون کين ڇڏائڻ جي گهڻي ڪوشش ڪئي پر ڏٺم ته جيترو آئون وچ ۾ پوان ٿو اوترو هو وڌيڪ وڙهن ٿا. سو پوءِ آخرڪار اهوئي فيصلو ڪيم ته ٻين ماڻهن جي نصيحت تي هلي کين سندن حال تي ڇڏي ڏيان.

”تون هيڪاندو ڪو رحمدل آهين،“ هڪ پاڙي واري عورت مون کي چيو، ”هنن جي وچ ۾ پوڻ اجايو آهي. ها باقي تون پنهنجو پاڻ کي مصيبت ۾ وجهڻ چاهين ٿو ته پوءِ ڀلي پئه.“

پاڙي واري عورت بلڪل صحيح چيو، ڇو جو ان کان اڳ گهمري، جهيڙي دوران کين پرچائڻ جي ڪوشش ڪيم ٿي ته مسز وانگ ماڳهين مونکي دڙڪو ڏيندي چيو؛ ”ميان تون پنهنجي وڃي ڪر، وڏو آهين وچ ۾ پوڻ وارو.“

ان ڪري، ان کانپوءِ جڏهن به هو وڙهندا هئا ته آئون چپڙي ڪري دربند ڪري اندر ائين سمهي رهندو هوس ڄڻ ننڊ هجيم.

هاڻ زال شين کي ٿڏا هڻي رهي هئي ۽ ڪٻٽن جا خانا کولي بئگن ۾ سامان وجهي رهي هئي. مڙس رڌڻي مان هٿ ڌوئي، ٿڪ ٿڪ ڪندي ڪمري ۾ پهتو.

”ڪرين ڇا پيئي-؟“

”آئون وڃان پئي. هتي منهنجي لاءِ ڪجهه نه رهيو آهي.“ مڙس هن دفعي هيٺاهين وٺڻ جو فيصلو ڪيو؛ ”آخر ڳالهه ڇا آهي؟ مون کي ته گهٽ ۾ گهٽ ٻڌائي سگهين ٿي ته توکي کپي ڇا؟“

”مون کي گهر جو خرچ هلائڻ لاءِ پئسا کپن. چڱيءَ طرح ٻڌءِ يا اڃا نه؟ تنهنجن ئي نوڪرن کي پگهار ڏيڻو اٿم.“ مسز وانگ وري رڙ ڪري چيو،

”اهي ڪڏهن ترسي نه سگهندا. ان جي توکي خبر آهي؟ توکي اها به خبر آهي ته سڄي سال اندر ڪيترا پاڻ وٽ نوڪر آيا ۽ ڀڄي ويا؟“

”مون کي خبر آهي،پر تنهنجي بي صبريءَ ڪري ذري ذري نوڪر بدلايو ڇڏين.“

”بڪواس بندڪر! جيڪڏهن تون سمجهين ٿو ته اهو منهنجو ڏوهه آهي ته آئون هينئر سامان ويڙهي پنهنجي گهر هلي ٿي وڃان! تون ڇا ٿو سمجهين آئون پيٽ سان آهيان ان ڪري هتان وڃي ڪانه سگهنديس ڇا؟ هون!“

مسٽر وانگ. آڻ مڃي آواز هيٺاهون ڪيو: ”نه پياري آئون توکي ڪو ڏوهه نٿو ڏيان، پر تڏهن به تون ڏينهن ٻه ٻيو به انتظار ڪري سگهين ٿي، يا نه؟“

”جنهن وقت به نوڪرياڻي ڀڄيو وڃي ٿي ته تون مون تي ڏوهه ڏين ٿو. هن کان اڳ واري نوڪرياڻيءَ جو ئي کڻي مثال وٺ، هو ڪم ڇڏي ويئي ته ڪاوڙ مون تي ڪئي، ان ڪري جو تنهنجو هن سان عشق پئي هليو!“

”چڱو هاڻ پياري معاف ڪر. اهو منهنجو ڏوهه هو، جو شروعات ڪيم. بس ڏوهه قبول ٿو ڪريان. بس؟“

مڙس هن دفعي نٿي چاهيو ته جوڻس آسمان مٿي تي کڻي.

مسٽر ۽ مسز وانگ جي هيءَ ڪتي ۽ ٻليءَ واري گهرو زندگي سنگاپور جي ڪيترن ئي رهاڪن لاءِ غير معمولي ناهي. اهوئي لڙائيءَ جو هڪ پئٽرن آهي، جيڪو سنگاپور جي ڪيترن ئي گهرن۾ هلندو رهي ٿو. مسز وانگ مسٽر وانگ جي ڪا پهرين زال ناهي.مسٽر وانگ جي پهرين زال اڃا جيئري آهي ۽ سنگاپور جي اپر سرنگون روڊ تي مسٽر وانگ جي ماءُ ۽ مسٽر وانگ جي ٻن پٽن سان گڏ جنهن گهر ۾ رهي ٿي اهو  مسٽروانگ جو پنهنجو گهر آهي، جيڪو هن پاڻ ٺهرايو هو. هننجي فئملي ڪا وڏي نه هئي. اهو هڪ آدرش قسم جو ڪٽنب هو- گهٽ ۾ گهٽ شروع وارن ڏينهن ۾، پر پوءِ جڏهن مسٽر وانگ جو پيءُ مري ويو ته ورثي ۾ کيس وڏي ملڪيت هٿ ۾ آئي- جنهن سان هن پنهنجو ذاتي ڪاروبار هلائڻ شروع ڪيو. هي ان وقت ٽيهن سالن کان ڪو ٻه سال وڏو هوندو، جو هن هڪ ڊپارٽمينٽل اسٽور ۾ڪم ڪندڙ ڇوڪريءَ تي عاشق ٿي پيو ۽ ماءُ جي ڪيترو جهلڻ ۽ منٿن ميڙين جي باوجود هن سان شادي ڪري ورتي. ان دڪان ۾ ڪم ڪندڙ ڇوڪريءَ کي جيڪا هينئر سندس ٻي زال آهي، ان وقت هڪ بواءِ فرينڊ به هو، جيڪو هن وٽ دڪان تي ايندو هو. ان مان جان ڇڏائڻ ۽ مسٽر وانگ جي ٻي زال ٿيڻ لاءِ هن چڱيون تڪليفون ۽ اٽڪلون ڪيون. شاديءَ بعد هو شهر کان پر ٻهرو هڪ مسواڙ تي گهر وٺي اچي رهيا. هن مسٽر وانگ جي ٻي زال ٿي رهڻ لاءِ اهي شرط شروط مڃرايا ته شادي بعد مسٽر وانگ کي هر رات هن وٽ اچي رهڻو پوندو. ان تي سندس پهرين زال شروع ۾ڪافي رڙيون ڪوڪون ڪيون پر پوءِ نيٺ ماٺ ٿي ويئي. ڪيئن ۽ ڇو- اها خبر ناهي.

ڊپارٽمينٽل اسٽور جي هيءَ ڇوڪري پوءِ مسٽر وانگ جي ٻي زال ٿي رهڻ لڳي. هن کي هاڻ نوڪريءَ جي ڪا ضرورت نه هئي سو دڪان جي ڪم تان استعيفى ڏيئي، ٻي زال جي حيثيت ۾ آرام واري زندگي گذارڻ لڳي. شروع شروع ۾، سندس شادي شده زندگي تمام رومانوي گذرڻ لڳي پر پوءِ مڙس صاحب جلد ان مان به ٿڪجي ۽ بيزار ٿي پيو، ۽ وري ساڳيا ناچ گهر ۽ جوا جا اڏا، ۽ جهڙو پلي بواءِ پهرين هو اهڙو ٿي پيو ۽ آڌي رات کان اڳ گهر اچڻ جو نالو نه وٺڻ لڳو.

ٻي زال رڙيون دانهون شروع ڪيون ۽ وڙهڻ لڳيس پر هو کيس اهوئي چئي سمجهائيندو هو ته هن جو ڌنڌو ڌاڙي ڪجهه اهڙي نوعيت جو آهي جنهن ۾ ڪامورن ڪڙن کي خوش ڪرڻ لاءِ اهڙن هنڌن تي وٺي وڃڻو پوي ٿو. مسز وانگ مڙس جي اها ڳالهه ٻڌي ان کي ٻاهرين دل سان ضرور قبول ڪيو پر پنهنجو پاڻ کي خوش رکڻ لاءِ هو پاڻ به چڪر تي نڪري پوندي هئي ۽ آڌي رات جو مڙس جي گهر پهچڻ کان اڳ موٽي ايندي هئي جيئن مڙس کي شڪ نه پوي ته هو به ڪا ڌڪا کائيندي وتي. ان ڪري ٻار جي سڄي سار سنڀال نوڪرياڻيءَ جي هٿ ۾ وڃي رهي. پوري پرگهور نه ٿيڻ ڪري هوءَ هر وقت گدلي رهڻ لڳي. نه سندس ڪپڙا وقت تي مٽايا ويندا هئا ۽ نه کيس وهنجاريو ويندو هو. هوءَ ڪنهن غريب جي ٻار يا رول ٻار وانگ لڳندي هئي.

مسٽر وانگ کي شروع ۾ ٻه نوڪرياڻيون هيون جيڪي رڌ پچاءُ، ڪپڙا ڌوئڻ، ٻار جي سار سنڀال ۽ ٻهاري ڌوپ کي منهن ڏينديون هيون.کين ڌوئڻ لاءِ هر وقت ڍير ڪپڙن جو هوندو هو، ڇاڪاڻ جو مسٽر وانگ روز نه فقط قميص پر سوٽ ۽ پاجامو پڻ بدلائيندو هو. نتيجي ۾ هر وقت ميرن ڪپڙن جو ڍير لڳل هوندو هو. زال مڙس،ٻنهي کي نه فقط هن ڳالهه لاءِ نوڪرن تي الزام هڻڻ جي عادت هئي پر بنا سبب جي کين ڌڙڪا پڻ ڏيندا هئا. باقي جڏهن کين پگهار ڏيڻ جو وقت ايندو هو ته ان ۾ جلدي نه ڪندا هئا.

هڪ ڏينهن، آفيس کان موٽڻ مهل، مون جهڙو گهر ۾ قدم رکيو ته مسز وانگ جو آواز ڪن تي پيو. هو نوڪرياڻيءَ کي دڙڪا ڏيئي رهي هئي.

”ڪهڙي ڪاهل انسان آهين. هر ڳالهه ۾ ايڏي سستي! ڪهڙي قسم جي تون ڇوڪري آهين؟ وتين ٿي ماڻهن سان غير اخلاقي تعلقات رکندي.“

نوڪرياڻي ڀڻڪندي اتان هلي ويئي.

”ڇا پئي چوين؟“

مالڪياڻي نوڪرياڻيءَ پٺيان پٺيان لڳي آئي. نوڪرياڻيءَ شرمائيندي ڪاوڙ مان چيس: ”آئون چوان ٿي اها آئون نه آهيان پر تون آهين جو وتين ڌارين سان غير اخلاقي تعلقات ڳنڍيندي. چئه ڇا مان غلط آهيان؟“

”ها. تون غلط آهين. گهٽ ۾ گهٽ آئون شادي شده ماڻهن سان تعلقات نٿي رکان.“ مسز وانگ وراڻيو.

”هي جو مسٽر وانگ سان رکيو ويٺي آهين.“ نوڪرياڻيءَ ٺهه پهه وراڻيس.

”توکي اهو چوڻ جي ڪيئن همت ٿي آهي!“

”“ڪنهن جي ٻي زال ٿي رهڻ کي تون شرمناڪ ڳالهه نٿي سمجهين؟“

ان جهيڙي مان هڙ حاصل اهو ٿيو جومسز وانگ ٻئي ڏينهن ان نوڪرياڻيءَ کي گهر مان ڪڍي ڇڏيو ۽ ان بعد هاڻ گهر جي ڪم ڪار لاءِ باقي هڪ نوڪرياڻي وڃي بچي. گهڻي ڪم ۽ مسز وانگ جي ڏنگي طبيعت ڪري ڪابه نوڪرياڻي ٽن مهينن کان وڌيڪ رهي نٿي سگهي.

پر بدقسمتي ڪڏهن به اڪيلي نٿي اچي. نوڪرياڻي جي وڃڻ بعد مسز وانگ لاءِ ٻيون به مصيبتون پيدا ٿي پيون. هڪ ته انهيءَ وقت سندس سس صاحبان، ڏڪندي ۽ رڙيون ڪندي اچي گهران نڪتي:

”آئون توسان ڳالهائڻ ٿي چاهيان، بيحيا بيشرم عورت.“

مسز وانگ پنهنجي سس کي ڪڏهن به ڪٿ ۾ نه آندو ٿي. پر هن دفعي اچڻ سان هن اهڙا جهيڙالو قسم جا لفظ ڳالهايا جومسز وانگ في الحال ته وائڙي ٿي ويئي.

”مونکي اهو ٻڌاءِ،“ پوڙهي عورت چيو، ”منهنجي ڌيءَ تنهنجو ڪهڙو ڏوهه ڪيو آهي؟“

مسز وانگ کي ڪجهه ڪجهه لڳو ته هو ڪهڙي ڳالهه کڻي آئي آهي پر ڳالهه ڪندي ڪجهه خيال ٿي ڪيائين. هوءَ ڪوچ تي ماٺ ڪري هڪ هنڌ ويهي رهي. نئين آيل مسواڙي جي زال به نڄاڻ اتي ئي موجود هئي. هن کي مسٽر وانگ جي ماءُ جي خبر نه هئي. يا هن کي ڇا ڪرڻ کپي، اها ڄاڻ نه هئي.

”ٻڌاءِ! ٻڌاءِ! ڪڇين ڇو نٿي!“

”ٻڌاءِ ته منهنجي ڌيءَ توکي ڇا ڪيو آهي جو تون هن جي خلاف ڳالهائيندي وتين؟“

”مون ته ڪنهن بابت به نه ڳالهايو آهي.“

”ڇا ٿي چوين، ته تو ڪجهه نه چيو آهي”؟ پوءِ، ڇو منهنجي ڌيءَ نالي چوندي ورتين ته هوءَ ڊرائيور سان سمهي ٿي؟“

”مون نه چيو آهي.“

”پر اها تون ئي آهين جنهن اهو منهنجي پنهنجي پٽ کي به چيو آهي.“ پوڙهي عورت چڙ ۾ ڳاڙهو ٿيندي چيس،. ”تون بيحيا ۽ غليظ قسم جي ڪوڙي آهين.“

مسز وانگ وڌيڪ ٻڌڻ بدران ٽپ ڏيئي اٿي، پنهنجي ڪمري ڏي ويئي ۽ پنهنجو پرس کڻي ٻاهر نڪتي، نئين مسواڙڻ هي لقاءُ ڏسي تعجب ۾ پئجي ويئي. هن کي سمجهه ۾ نه پئي آيو ته هن کي ڇا ڪرڻ کپي. . هن مسز وانگ کي جهلڻ چاهيون ٿي.

”مسز وانگ ڪيڏانهن وڃين ٿي-؟“

مسز وانگ بنا ڪنهن جواب ڏيڻ جي هلي ويئي.

“”وڃڻ ڏينس رن کي.“ پوڙهي سس چيو. ”هن ذليل عورت جي اچڻ ڪري سڀ گهر تباهه ٿي ويا آهن.“

مون کي چڱيءَ طرح سڌ هئي ته مسز وانگ ڇا ڪرڻ ويئي پئي: هوءَ خودڪشي ڪرڻ جي بهاني سان ويئي پئي ڇو جو سس سندس بي عزتي ڪئي. مسز وانگ جو مڙس سان جهيڙو ڪرڻ وقت اهو دلپسند شغل هو. پر جيئن ته ان وقت سندس مڙِس نه هو ان ڪري خودڪشي ڪرڻ جو سوال ئي نٿي پيداٿيو. مون کي ياد آيو ته هڪ دفعي مڙس سان وڙهڻ بعد هن پنهنجي پاڻ کي ٻوڙي پنهنجو آنت آڻڻ جو دڙڪو ڏنو، پر سمنڊ جي ڪناري تي پهچي، ماٺ ڪري اتي ڇٻر تي پٿل ماري اهڙو نمونو ڪري ويهي رهي جو سڀ ڏسندڙ اچي گڏ ٿيا.مسز وانگ کي مجبور ٿي معافي وٺڻي پيئي ۽ منٿون ڪري گهر وٺي آيس. ڪڏهن ڪڏهن، مسز وانگ گهر ڇڏي وڃڻ جو دڙڪو ڏيئي، سامان بئگ ۾ وجهڻ شروع ڪندي هئي، پر ڪمري مان هڪ انچ به چرڻ بدران، اتي ئي مڙس جو انتظار ڪندي هئي ته اچي معافي وٺيس.

اٽڪل اڌ رات ڌاري، هلڻ جي ٺڪ ٺڪ مان صاف لڳو ته مسٽر ۽ مسز وانگ ٻئي گڏ اچي ويا. ظاهر هو ته مسز وانگ مڙس کي دير تائين ڳوليندي رهي. گهر پهچڻ سان عورت وري رڙيون شروع ڪري ڏنيون. نوان مسواڙي به رڙين تي اٿي پيا پر جيئن ته چڱي رات گذري چڪي هئي ان ڪري هنن ڪمري مان نڪري گهر جي مالڪن جي وچ ۾ پوڻ نٿي چاهيو. ان کانپوءِ سندن ٻن سالن جو ٻار ننڊ مان اٿي پيو ۽ ان جي رڙين تي وري مسز وانگ جي ڌيءَ ننڊ مان اٿي روئڻ لڳي. ان تي مسز وانگ مڙس کي ڇڏي اچي ڌيءَ ۾ ڪٽڪا وڌا.

”ڇوري آهي ڇا، جو روئڻ ڪيو اٿئي. منهنجو اڃا جنازو ته نٿا کڻن.“

”ڇواچي چري ٿي آهين، ٻار تي ڇو ڪاوڙ ڪري رهي آهين؟ ٻار ڪهڙو گناهه ڪيو؟“

”چري آئون نه ٿي آهيان. چري ٿي آهي ماڻهين يا ڀيڻهين! هر هڪ سان وتي معاشقا ڪندي، ويندي بورچي ڊرائيور کي به نه ڇڏيو اٿس.“

”بڪواس بند ڪر! ڇا اها سٺي ڳالهه آهي ته گهر ۾ موجود هر ماڻهو تنهنجي لٻاڙ ٻڌي.“

”ها، ڇو جو آئون چري ٿي پيئي آهيان. رڳو ماڻهين ۽ ڀيڻهين کي خبر آهي ته گهر ۾ ڪيئن هلجي. وڃ وڃي تون به انهن سان مل. ڇڏ منهنجي پڇر.“

اهو هڪ اڻ وسرندڙ نظاروهو جنهن سڄي گهر کي جهنم بنائي ڇڏيو. ٻئي ڏينهن، نئون مسواڙي بنا اک هڻن جي اسڪول روانو ٿيو ۽ اوجاڳي ڪري مون کي سڄو ڏينهن مٿي ۾ سور هليو.

نوان مسواڙي (ماستر ۽ سندس زال) نومبر ۾ آيا هئا. ان بعد ٻيو سڄو مهينو مسٽر وانگ پنهنجي واپار جي سلسلي ۾ انڊونيشيا ۾ هو ۽ گهر کان غير حاضر رهيو. انهن ڏينهن ۾ مسز وانگ هر روز سير سپاٽي لاءِ ٻاهر ويندي رهي. ڪڏهن ڪڏهن ته رات به ٻاهر گذاري ٻئي ڏينهن ايندي هئي. مسٽر وانگ سال جي آخر ۾ آيو. سو اهي سڀ غير حاضريءَ وارا ڏينهن اسان مسواڙين سک چين ۾ بسر ڪيا.

نئون مسواڙي ماستر روز صبح جو ستين بجي اسڪول لاءِ نڪرندو هو ۽ شام جو ستين ڌاري گهر پهچندو هو. گهر ۾ پهچڻ بعد، هو وري گهرکان ٻاهر نڪرڻ جونالو نه وٺندو هو. پنهنجي ڪمري ۾ ويهي ڪتاب پڙهندو يا شاگردن جون ڪاپيون جاچيندو هو. مون کي هن سان گهڻو ڪري آچر يا موڪل واري ڏينهن تي ڳالهه ٻولهه ڪرڻ جو موقعو ملندو هو. هو بيحد ماٺيڻو ۽ پاڙهو طبيعت جو هو. سندس زال هڪ سيبائتي ۽ سلجهيل گهرو قسم جي عورت هئي. سڄو ڏينهن گهر جي صفائي، رڌ پچاءُ ۽ ٻار جي سار سنڀال لهڻ ۾ رڌل رهندي هئي. جيتوڻيڪ ٻئي چڱي ڏکي زندگي گذاريندا هئا پر بيحد خوش ۽ سڪون۾ هئا. مسٽر وانگ جي فئملي ۽ هنن ۾ڪيڏو زمين آسمان جو فرق هو. مسٽر وانگ پئسي وارو هو ان ڪري ٻه زاليون رکي سگهيو ٿي. ذاتي ڪار هئس ۽ نوڪر چاڪر هئس پر ان هوندي به هن جهنم جهڙي گهرو زندگي گذاري ٿي.

مسز وانگ نون مسواڙين سان پهرين ته ڏاڍو قربائتي ٿي هلي پر پوءِ نئين سال جي شروعات ويجهي ٿيڻ تي سندس نمونو ئي ڦري ويو. اهو آچر جو ڏينهن هو. نوان مسواڙي پنهنجي ٻار سميت چڪر تي ٻاهر ويل هئا. آئون جيئن ئي گهر ۾ داخل ٿيس ته منهنجو مسز وانگ سان مهاڏو ٿيو. هن جي هٿ ۾ شهرجي ڪائونسل جو بل هو ۽ منهن تي سخت ڪاوڙ جو روپ.

”سائين منهنجا، هي ذرا بل ڏسجو ۽ اندازو لڳايو ته مون کي هر مهيني بجليءَ ۽ پاڻيءَ لاءِ ڪيترو ناڻو ڏيڻو پوي ٿو!“

هُن بل مونکي ڏنو. اهوارڙهن ڊالرن جو هو.

”گهر ۾ ڀاتين جو تعداد به ته وڌي ويو آهي. سو ظاهر آهي بل ته ٿورو وڌيل ايندو.“

”پر اهو ڪيئن ٿي سگهي ٿو؟“ مسز وانگ ڪاوڙ مان چيو، ”هنن ته مون کي چيو هو ته هو ماستر آهن. ۽ مون سمجهيو ته ماستر ماڻهو صبح جو سوير اٿڻ لاءِ رات جو به سوير سمهندا هوندا. مون منجهائن اها اميد رکي هئي ته هو پڪ شام جو نائين بجي بتي بند ڪري سمهي رهندا، پرهي آڌي رات کان اڳ ڪڏهن به بتي بند نٿا ڪن.“

مون کي سمجهه ۾ نه آيو ته گهر جي مالڪڻ کي ڪهڙو جواب ڏيان. لڳو ٿي ته هن کي اسڪول ماستر جي، روز مره جي زندگي جي ڪابه خبر نه هئي.

”محترما، توهان جي ان بابت غلط سوچ آهي. ماستر ماڻهوءَ کي اسڪول جو رهيل ڪم گهر ۾ اچي ڪرڻو پوي ٿو، هن کي رات جو شاگرد جا نوٽبڪ ڏسڻا پون ٿا. ماستر جي زندگي اهڙي آرام ده ناهي جهڙي مثال طور دڪاندار جي، جنهن کي دڪان بند ڪرڻ بعد گهر ۾ ڪجهه به ڪرڻو نٿو پوي.“”پر هنن لاءِ مون کي اهو ٻڌايو ويو هو ته هنن جي هاڻ شادي ٿي آهي. هتي اچڻ بعد خبر پيئي ته هنن کي هڪ ٻار به آهي!“

”ڀلا هڪ ٻار هجڻ سان ڪو فرق ته نٿو پوي. يا پوي ٿو؟“

”خير ٻار جي ڪري ڪيترائي ڪپڙا ڌوئڻا پون ٿا. ٻارن کي کير پيارڻ لاءِ رات جو ذري ذري اٿڻوپوي ٿو ۽ اليڪٽرسٽي ضايع ٿئي ٿي.“

بهرحال اهو منهنجومٿي جوسور نه هو. مون کي اها خبر هئي ته هي گهر جنهن ۾ هنن مون کي ۽ ماستر فئملي کي مسواڙ تي رکيو آهي، ان جا مسٽر وانگ پنجاهه ڊالر مهيني جي حساب سان ڀري ٿو. ان مان هڪ ڪمرو مون کي ڏيئي مسٽر وانگ ٽيهه ڊالر مهيني ۾ مون کان اوڳاڙيا ٿي ۽ ٻيو ڪمرو ۽ ڊائننگ روم ماستر جي فيملي کي ڏيئي کانئس پنجيتاليهه ڊالر ورتائين ٿي، ان حساب سان، مسز وانگ اسان ٻنهي کان پنجهتر ڊالر ڪمايا ٿي جن مان پنجاهه ڊالر مسواڙ جا گهر جي اصل مالڪ کي ڏيڻ بعد به پنجويهه ڊالر بچايا ٿي، جن مان بجلي، پاڻيءَ جو بل ڏيئي سگهيو ٿي. ان جي باوجود سندس رهائش ڄڻ مفت ۾ ٿي ٿي. پر ان هوندي به هو وڌيڪ پئسا ٺاهڻ جي خيال ۾ آهن ڇا؟“

”نوان مسواڙي، جيڪڏهن وڌيڪ بجلي استعمال ڪرڻ چاهين ٿا ته کانئن آئون پنج ڊالر وڌيڪ مسواڙ جي گهر ڪنديس.“

”نوان مسواڙي- ماستر ۽ سندس زال چڪر هڻي جڏهن گهر موٽيا ته مسز وانگ ساڻن هڪدم مسواڙ جي ڳالهه ڪئي. هنن شريف ماڻهن يڪدم ها ڪئي ۽ مسز وانگ کانئن هر مهيني وڌيڪ مسواڙ وٺڻ لڳي.

هڪ ڏينهن ماستر صاحب جو پٽ بيمار ٿي پيو. هو سڄو ڏينهن رڙيون ڪندو رهيو ۽ سخت بي آراميءَ ۾ هو ۽ رات به سمهي نه سگهيو. جيئن ئي آڌي رات جو مسٽر وانگ موٽيو ۽ دستور موجب گهر پهچڻ سان ڪار جو هارن مٿان هارن ڏيئي واڪا ۽ سڏ ڪيا ته هن وري وٺي روئڻ شروع ڪيو ۽ پوءِ سمهڻ جونالو ئي نٿي ورتائين. ماسٽر وانگ ماني ٽڪي کائي بتي بند ڪري وڃي ستو. هيڏانهن هنن جو ٻار اڃا روئندور هيو. ان تي مسز وانگ کي اهڙي اچي چڙ لڳي جوپنهنجي ڪمري ۾ رڙيون ڪري ڳالهائڻ لڳي. آخر خارن ۾ اچي هن کڻي ريڊيو آن ڪيو ۽ سڄو گهر ڌٻڻ لڳو. ماستر جي زال سمجهي ويئي ته مسز وانگ ڪاوڙجي پيئي آهي. سو پنهنجي ٻار کي ماٺ ڪرائڻ جاڏاڍا وس ڪيائين. آخرڪار گوڙ جهڪو ٿيو ان سان گڏ بار به ماٺ ڪئي. پر ڪجهه رات گذرڻ بعد ٻار جي وري اک کلي پيئي ۽ وٺي روئڻ شروع ڪيو. منهنج به اکي کلي پيئي ۽ ٻڌم ته ٻار جي ماءُ پنهنجي ماستر مڙس کي سڏي رهي هئي.

”مهرباني ڪري بتي ته اُٿي ٻارجانءِ.“

ماستر هنڌ تان اُٿي بتي جو سئچ هيٺ ڪيو پر ڪجهه به نه ٿيو.

”لڳي ٿو ته شهر ۾ اڄ بليڪ آئوٽ ڪئي ويئي آهي.“ ماستر افسوس مان چيو.

جيستائين مون کي خبر آهي ته بليڪ  آئوٽ جو ڪوبه اعلان نه ڪيو ويو هو. مون کي ٻار جي تڪليف جو خيال ٿي رهيو هو سو ڏسڻ لاءِ اٿيس ته واقعي ٻين گهرن جون به بتيون بند آهن يا نه. پاڙي جي ڪن گهرن جو بتيون اڃا ٻري رهيون هيون. سومون مسز وانگ کي ڏسڻ جي ڪوشش ڪئي. هوءَ ڌت هڻي ستي رهي. پر منهنجي گهڻن سڏن تي آخر مسٽر وانگ جواب ڏنو.

”مسٽر وانگ“ مون کيس منٿ ڪندي چيو، مهرباني ڪري مين سئچ آن ڪندؤ. ماستر جو پٽ سخت بيمار آهي.“ مسز وانگ ڪجهه ڀٽ ڀٽ ڪئي پر مسٽر وانگ منهنجو چيو موٽائڻ نه چاهيو ۽ اٿي گهر جي بتي کولي.

بتي ته هلي آئي، پر ٻار تڪليف کان روئندو رهيو. آئون ڪا دير ڪنهن عورت جي سڏڪن جو آواز ٻڌندو رهيس. اها ماستر جي زال هئي.

مسز وانگ پيٽ سان هئي ۽ هاڻ مٿين مهينن کي اچي ويجهي ٿي هئي. نئين مسواڙي ماستر جي زال کيس صلاح ڏني ته هوءَ ڪنهن ڊاڪٽرياڻي کي ڏيکاري پر مسز وانگ اهو بيڪار ٿي سمجهيو. هوءَ پهرين به ٻار ڄڻي چڪي هئي ۽ هن ان کي دنيا ۾ سولي ۾ سولو ڪم سمجهيو ٿي ۽ هن دفعي ته اڃا به آسان سمجهيائين ٿي ۽ ان ڪم لاءِ اسپتال وڃي ڊاڪٽرياڻيءَ کي ڏيکارڻ هن لاءِ پئسي ۽ وقت جو اجايو زيان هو. ان ڪري هوءَ پنهنجن ڌنڌن کي لڳي رهي، يعني جڏهن مسٽر وانگ گهر کان ٻاهر نڪري ويندو هو ته هوءَ پاڻ به غائب ٿي ويندي هئي ۽ ڏهين کان اڳ گهر نه موٽندي هئي.

هڪ رات موٽڻ مهل هن کي اوچتو سخت سور اچي ٿيا. ماستر جي زال کيس اسپتال وڃڻ جي صلاح ڏني. پر هن چاهيو ٿي ته ساڻس گڏ سندس مڙس پڻ هلي سو تکو تکو وري گهر مان ٻاهر هلي ويئي. ڪلاڪ ڏيڍ بعد هوءَ وري گهر ۾ داخل ٿي،اڪيلي ئي اڪيلي. هن دفعي هوءَ سخت ڊنل ۽ گهٻرايل نظر اچي رهي هئي.

”خير ته آهي. اسپتال ڇو نه وئينءَ؟“ ماستر جي زال پڇيس.

مسز وانگ ڪجهه به جواب نه ڏنو ۽ سڌو ڪمري ۾ گهڙي ويئي. پٺيان پٺيان ماستر جي زال به ويس.

”ڇو مڙسين نه مليو؟“

”مون کيس ڳولي ته ورتو پر هو جوا کيڏڻ ۾ مشغول هو. تمام گهڻو هارائي چڪو آهي. مون سان گڏ اسپتال هلڻ کان صاف صاف انڪار ڪيائين. چوي ٿو ته آئون اڪيلي هلي وڃان.“

”ته پوءِ اڪيلي ئي هل. توکي دير ڪرڻ نه کپي.“

”پر آئون ڏاڍي ڪمزوري محسوس ڪري رهي آهيان. مون کي ڪجهه شيون ۽ سامان به کڻڻو آهي.

”چئين ته آئون توسان گڏ هلان.“

مسز وانگ وڌيڪ ڳالهائي نه سگهي. ماستر جي زال پنهنجو ٻار ماستر جي حوالي ڪري، مسز وانگ کي سهارو ڏيئي ٻاهر وٺي آئي ۽ ٽئڪسي ۾ ويهاري اسپتال ڏي وٺي ويئي.

جيسين ماستر جي زال اسپتال کان موٽي، سڄو گهر انتظار ڪندو رهيو، جيئن مسز وانگ جي خبر پوي. فجر مهل هوءَ گهر پهتي ۽ ٻڌائين:

”مسز وانگ کي پٽ ڄائو، پر افسوس جو مري ويو!“

”اسپتال کان اڳ، ٻار ٽئڪسي ۾ ئي ڄمي ويو. ماستر جي زال ڪوچ تي ويهندي ڳالهه ڪئي. هوءَ سخت ٿڪل لڳل رهي هئي. ”اسان اڃا ٽئڪسي ۾ ويٺاسين ئي مس ته ٻار ڄمي ويو. ۽ اسپتال ۾ پهچڻ کان اڳ مسز وانگ بيهوش ٿي ويئي.“

”هاڻ ڪيئن آهي؟“

هاڻ صحيح آهي. ان ڪري آئون موٽي آئي آهيان.“

”منهنجا مولا تون رحم ڪجانءِ.“

ماستر صاحب تعجب مان ڪنڌ ڌوڻيو:

”ڇا ته ماڻهو آهن. زال جي ويم کان به وڌيڪ اهم جوا آهي.“

ڪجهه دير بعد مسٽر وانگ جوا جي اڏي تان گهر پهتو. شايد هو سڄي رات جوا کيڏي آخري ڪوڙي به هارائي موٽيو هو.

”سائين منهنجا!“ نوڪرياڻي کيس رڙ ڪري ٻڌايو، ”مالڪياڻيءَ کي ٻار ٿيو هو.“

مالڪ بنا ڪنهن ڌيان جي هائوڪار ۾ ڪنڌڏوڻيون.

”پر پوءِ اهو مري ويو.“

”ڇا؟ مسٽر وانگ چڱي طرح اکيون پٽي، تعجب مان پڇيو.

اسپتال ڏي ويندي، ٻار ٽئڪسي ۾ ئي مري ويو.“

مسٽر وانگ جواب ۾ ڪجهه نه چيو، پر ان ئي وقت پويان پير ڪري ٻاهر هليو ويو.

هفتي اندر مسز وانگ اسپتال مان ڊسچارج ٿي گهر پهتي. زال پنهنجي مڙس لاءِ اهوئي چوندي رهي ته هن ئي سندس ٻار ماريو جو آخري وقت تائين جوا جي پڇر نه ڇڏيائين. ان ڪري هوءَ وقت اندر اسپتال پهچي نه سگهي ۽ ٻار رستي تي ئي مري ويو.

مسز وانگ جڏهن چڱيءَ طرح چاق ٿي ويئي ته هن پنهنجي پراڻي نوڪري، ڊپارٽمينٽ اسٽور واري، وري ڪرڻ جو سوچيو. مسٽر وانگ هن جو ارادو بدلائي نه سگهيو ۽ سندس لاءِ ٻيو چارو به نه هو سو هر روز هو پاڻ کيس پنهنجي ڪار ۾ دڪان تي ڇڏي ايندو هو.

جيئن ته هن پنهنجي خرچ لاءِ پئسو پاڻ ٿي ڪمايو ان ڪري هاڻ پهرين کان وڌيڪ آزاد ۽ مٿانهون محسوس ڪيو- اها هڪ اهڙي حقيقت هئي جيڪا سندس ڳالهين مان ظاهر ٿي ٿي.

”ڪنهن جي رومانوي زندگيءَ ۾ شادي ڪابه رنڊڪ پيدا نٿي ڪري.“ هڪ ڏينهن هن ماستر جي زال کي چيو،  ”چاهي تنهنجي شادي هجي ته به ماڻهو پٺيان ڊوڙندا رهن ٿا. آئون شاديءَ کان اڳ جڏهن ڊپارٽمينٽل اسٽور ۾ ڪم ڪندي هيس ته ان وقت منهنجو هڪ بواءِ فرينڊ هو. هو مون تي ايترو ئي عاشق هو جيترو منهنجو مڙس. هو مون سان ملڻ بهاني دڪان تي شيون وٺڻ ايندو هو. ان بعد منهنجي شادي منهنجي مڙس سان ٿي ۽ هن سان مون ملڻ ڇڏي ڏنو هاڻ آئون وري ساڳي ڊپارٽمينٽل اسٽور ۾ ڪم ڪرڻ لاءِ آئي آهيان ته هو وري اچڻ لڳو آهي. جيتوڻيڪ هن کي چڱيءَ طرح ڄاڻ آهي ته آئون شادي شده آهيان.“

”خيال ڪجانءِ ڪٿي تنهنجي مڙس کي ان بابت خبرنه پوي.“

”هن کي پوندئي ڪانه. ڇو جو آئون پنهنجي يار سان گڏ سئنيما هال جهڙن هنڌن تي وڃانءِ ڪانه ٿي جو مون کي گهڻا ماڻهو ڏسن. ماڻهن کان آئون تمام خبردار رهان ٿي. هڪ دفعو ڏسي وٺندا ته پوءِ ڳالهه مان ڳالهوڙو ٺاهي وٺندا. اسين فقط انهن هنڌن تي وڃون ٿا جتي ماٺ ۽ خاموشي آهي. جن هنڌن تي هرهڪ نٿو پهچي.

”پر تڏهن به توکي خبردار رهڻ کپي.“

”پر ان ۾ آخر خرابي ڪهڙي آهي. اسان رڳو ڳالهائڻ ٻولهائڻ لاءِ ملون ٿا. آخر ڪار شادي شده عورتن کي ٻين سان دوستي رکڻ جو اوترو ئي حق آهي جيترو شادي شده مردن کي آهي. يا نه-؟“

ماستر جي زال ڪوبه تبصرو ڪرڻ نٿي چاهيو، پر مسز وانگ ان هوندي به پنهنجي سڄي ڪهاڻي ٻڌائڻ جي موڊ ۾ هئي: ”مون واري بواءِ فرينڊ کي مون بابت هر ڪا خبر آهي، سمجهين ٿي يا نه؟ هن کي اها به خبر آهي ته منهنجو مڙس سان اڪثر جهيڙو ٿيندو رهي ٿو.“

”مون هن کي صاف صاف ٻڌائي ڇڏيو آهي ته سڀ مرد هڪجهڙا آهن. هو توهان تي رڳو تيستائين عاشق آهن جيستائين توهين هنن جون نه ٿيون آهيو. هڪ دفعو توهان آڻ مڃي ته معنى توهان جي انا ۽ وجود ڄڻ ختم ٿي ويو. پر هي کلندو رهي ٿو ۽ اهوئي چوي ٿو ته سڀ مرد اهڙا نه آهن.“

”ان جي معنى ته هو اهو ثابت ڪرڻ چاهي ٿو.“ ماستر جي زال مرڪيو.

”چئي نٿي سگهان. آئون کيس بلڪل سمجهي نه سگهي آهيان.“ مسز وانگ ان وقت سمجهي ويئي ته شايد هوءَ پنهنجي ننڍڙي ڳالهه ٻولهه دوران گهڻو ڪجهه اڳيان نڪري ويئي آهي.

مسٽر وانگ کي آخرڪار زال جي ڪرتوتن جي خبر پئجي ويئي. هڪ ڏينهن هن کانئس اڳ ٻڌي پڇيو:

”ڇا تون ڪنهن ٻئي ماڻهوءَ سان گڏ ٻاهر ويندي رهي آهين؟ مثال طور، ڪار ۾؟“

”منهنجي هڪ دوست توکي هڪ ڏينهن سنگاپور جي هڪ علائقي ڪاتونگ ۾ ڏٺو هو. تون ڪنهن ماڻهو سان ڪار ۾ وڃي رهي هئينءَ. منهنجا هتي سنگاپور ۾ ڪافي ڄاڻو سڃاڻو ۽ دوست آهن، خبر اٿئي؟“

”بس جڏهن تون پنهنجي ڪئبري ڊانسر ڇوڪري سان گڏ جرونگ ۾ وڃي سگهين ٿو ته منهنجي خيال ۾ مون کي به اهو حق آهي ته پنهنجن ڄاڻن سڃاڻن سان چڪر تي هلي وڃان.“

”بواءِ فرينڊ سان يا ڪئبري ڊانسر ڇوڪرن سان؟“

سجيئن ته هن کي پڪ نه هئي ته هن ڀيري هوءَ هيءُ ويڙهه کٽي سگهندي يا نه، ان ڪري جواب ڏيڻ بدران ماٺ اختيار ڪئي پر مڙسس شايد هن جي خلاف سڀ ثبوت گڏ ڪري چڪو هو سو تکو ٿيندو ويو. ايتريقدر جو دڙڪن ۽ رڙين جي دور بعد مسز وانگ ڊپارٽمينٽل اسٽور ۾ ڪم ڪرڻ واري نوڪريءَ تان استعيفى ڏيڻ لاءِ تيار ٿي ويئي. ۽ پوءِ هوءَ هڪ دفعو وري گهرو عورت ٿي گهر ۾ گهارڻ لڳي. پر مسٽر وانگ هر هڪ ڪلاڪ هن سان گذاري نٿي سگهيو. هن کي پنهنجو ’واپار‘ هو ۽ ’واپاري دوست‘ هئا جن کي کيس منهن ڏيڻو هو. هوا ڪثر رات جي ماني تي نه ايندو هو ۽ مٿين ڳالهه بعد ته رات جو ٻي ٻي بجي گهر موٽڻ لڳو. مسز وانگ به وري ٻاهر وڃڻ شروع ڪيو- ظاهر آهي مڙس جي اجازت ۽ ڄاڻ بنا.

ٻه ٽي مهينا ائين ئي گذري ويا بنا ڪنهن مصيبت جي. پر پوءِ يڪو وڏو هنگامو برپا ٿي ويو؛ مسٽر وانگ جي سالي، مسز وانگ کي ڪنهن ماڻهوءَ سان گڏ هوٽل جي ڪمري ۾ ڏسي ورتو. هن ڪمري جو نمبر نوٽ ڪري پنهنجي ڀيڻ کي فون ڪيو- جيڪا مسٽر وانگ جي پهرين زال هئي. هن ماءُ کي اطلاع ڪيو جنهن مسٽر وانگ جي ڀيڻ کي چيو ته هنيئر جو هينئر ڪار ۾ چڙهي مسٽر وانگ کي ڳول. چاهي ان لاءِ توکي سڄو شهر ڇاڻڻو پوي. مسٽر وانگ ڪاوڙ ۾ ڳاڙهو ٿي گهر پهتو ۽ گهر ۾ گهڙڻ سان پنهنجي زال کي ٻه چار ٿڦڙ وهائي ڪڍيا. هوءَ اوچتو هي حملو ڏسي هڪي ٻڪي رهجي ويئي ۽ پاڻ کڻي ڪوچ تي ڇڏيو.

”ان کان ته ٻڏي مر رنڊي ڪنهن جاءِ جي.“ مسٽر وانگ ڪاوڙ مان چيس

مسز وانگ ڪجهه هوش سنڀالي ڪوچ تان اٿي مڙس جي ڀرسان آئي؛ ”توکي ٿيو ڇا آهي، جهنگلي جانور؟“

مسٽر وانگ وات سان جواب ڏيڻ بدران کيس ڪوچ ڏي ڌڪو ڏنو ۽ ڪمري ۾ رکيل شيون ڀڃڻ  لڳو. گهر ۾ رهندڙ نوڪرياڻي ۽ اسان سڀ مسواڙي، هي لقاءُ ڏسي وائڙا ٿي وياسين جو هي پهريون دفعو هو جو واقعي وڏو جهيڙو ٿي رهيو هو.سندس ڌيءَ سڏڪا ڀري ڪنڊ ۾ رو.ئڻ لڳي.

”مون آخر تنهنجو ڇا ڦٽايو آهي؟ يا چريو ٿي پيو آهين، جهنگلي مرون!“

”هوٽل وارو ڪارو منهن ٿو ڏيکارين. مون وٽ تنهنجي هر ڳالهه جي هاڻ ثابتي آهي!“

مسز وانگ ڪوچ تي پاڻ کي ڦٽو ڪري روئڻ لڳي. ٻاهر پاڙي جي ٻارن جو ميڙ اچي گڏ ٿيو. مسٽر وانگ وڏي رنڀ ڪري کين چيو:“ هليا وڃو. توهان جو ڇا وڃي ٻين ۾. وڃي پنهنجي ڪريو.“

پر پوءِ کيس ئي آخر ۾ شرمندي ٿي. هن کي سمجهه ۾ نه پئي آيو ته هو ڇا ڪري رهيو آهي يا کيس ڇا ڪرڻ کپي. جيڪي ڪجهه هٿ چڙهيس ٿي تنهن کي ڀڃي ڀور ڪيائين ٿي. نه وري سندس زال کي سمجهه ۾ ٿي آيو ته ڇا ڪري، سواءِ روئڻ ۽ سڏڪن ڀرڻ جي. نيٺ جڏهن مسٽر وانگ گهر جو سامان زيان ڪري ٿڪجي پيو ته پوءِ اهو چئي ٻاهر نڪري ويو: ”آئون توکي ڏيکاريندس ته آئون ڇا ٿو ڪري سگهان.“

ان رات هو واپس نه آيو ۽ نه وري مسز وانگ سڄي رات سمهي سگهي. سڄي رات هوءَ سامان هيٺ مٿي ڪندي رهي ۽ بئگون ٺاهيندي رهي. ٻي ڏينهن صبح جو هوءَ به گهر ڇڏي هلي ويئي.

ڪنهن کي به خبر نه پيئي ته مسز وانگ ڪيڏانهن هلي ويئي پر جڏهن مسٽر وانگ موٽيو، ۽ ڪمري جي جاچ ورتائين ته خبر پيس ته قيمتي شيون مڙيئي ميڙي کڻي ويئي آهي. هو سمجهي ويو ته هن خودڪشي نه ڪئي آهي فقط ڀڄي ويئي آهي.

”ڪيڏي ته بي شرم آهي.“ هن چيو ۽ پاڻ به گهر چڏي نڪري ويو. مسٽر وانگ جي ماءُ ۽ ڀيڻ ان بعد نظر آيون. اهي مسٽر وانگ جو باقي سامان ٻڌڻ لاءِ آيون هيون ۽ سڄي پاڙي کي مسٽر وانگ جي ٻي زال بابت ٻڌايو. ويندي وقت هو پاڻ سان مسٽر وانگ جي ٽن سالن جي ڌيءَ به وٺي ويون.

ان واقعي بعد مسز وانگ وري ڏسڻ ۾ نه آئي. مهيني جي آخري تاريخ تي، مسٽر وانگ ڀاڙي جي ٽرڪ وٺي آيو جنهن ۾ پنهنجو سامان کڻائي ويو ۽ گهر جي نوڪرياڻيءَ وڃي ٻئي هنڌ نوڪري ڳولي.

لي جو لِن (Lee. Ju. Lin)

]هن افساني ’پيار جو آکيرو‘ جو ليکڪ لي- جو تمام ڪراڙو ليکڪ آهي. پاڻ چيپن کان ملايا آيو. اڄڪلهه سنگارپور ۾ رهي ٿو.[

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ