سيڪشن؛ شاعري

ڪتاب: ڪنڊڙي وارن جو ڪلام

روحل فقير ۽ مراد فقير

صفحو :10

 

بيت هير رانجهو

 

(1)

مئن تان ويسان جهوڪ رانجهن دي، توڙي لوڪ ڪرڳ لک حيلا،
مئن مشتاق ٿي هان تنهن ڏينهن لاڪون، جڏان ڇوڙيم ڪـُـڙم قبيلا،
ڪامل عشق حقيقي ڪيتم، وچ وڪيل وسيلا،
جنهن مئن ڪون آڻ  ”مراد“  ملايا، سو رانجهن رنگ رنگيلا.

 

(2)

جنهن ڏينهن روح ڪيتــڳ رب پيدا، تـي ڪاني قلم، مـَـس سياهي،
لکيا انگ ازل دا ميان رانجهو نال تڏان، کيڙان خبر نه آهي،
روز ميثاق  ”مراد“  آساڏڳ، روح ڳڌا سنگ ماهي،
ٻنهان ڪون وَرِ ماءُ پي ڏتڙا، پر ميڪون آپ اِلاهي.

 

(3)

درد جنهن دا تنهن در تون، ڇوڙ نه هرگز ويسان،
هڪ دل آهي، لـُـٽِ رانجهن نيتي، کيڙان ڪون ڪيا ڏيسان،
رنگپور شهر شيطاني ويڙها، تنهن ڪو چـُـوچي لاءِ سـَـڙيسان،
ذات کيڙان دي وچون مئن، هـِـڪو ڪانه ڇـُـڙيسان،
ڏڳ ڳل ٻانهن  ”مراد“  ماهي ڪو، مئن هر دم ذوق مـُـڻيسان.

 

(4)

جيڪر وس لڳا ڀي ميڏا، ويري ڪـُـل مـَـريسان،
ماءُ ماسي تـــڳ ڀيڻ ڀاڄائي، رانجهن هٿ و چيسان،
وِير ڀرا تـــڳ ٻاٻل چو چڪَ ٻڌ ٻانهي ڪـَـر ڏيسان،
ذات کيڙيان دي وچون مئن هـِـڪو ڪانه ڇـُـڙيسان،
ڏي ڳل ٻانهن  ”مراد“  ماهي ڪون، هر دم ذوق مـَـڻيسان.

 

(5)

مين تان ويسان جهوڪ رانجهن دڳ، توڙي لوڪ گـَـهتي لـَـک وَ لــڳ،
کـَـٻاسر چوچڪ چنڊا، هڪ جهيڙڳ ٻيا جهلـــڳ،
ماءُ مراد ملالي وانگر، ول ول اڳون وَلــڳ،
مين تان ويندي طرف رانجهن دي،  ”مراد“  ميڏي سـَـوڻ سڀ سولــڳ.

 

(6)

تن من تخت هزارڳ دڳ وچ، هـِـڪوئي رانجهن وَســڳ،
لـُـون لـُـون دي وچ ڪيتس ديرا، ڏڳ رمزان دل کســڳ،
کيڙيان خالي ڏڳ نيڪالي، هڪ مـُـئي ٻي نســڳ،
ڏڳ ڳل ٻانهن  ”مراد“  ماهي ڪون، ماٽـــڳ سـُـک سـهسـڳ.

 

__________

 

سي حرفي

(جهولڻو)

 

(الف)  الله دل نال هميشه ياد ڪر،
جان جان دم جيوين، تان تان تون نت ڏر:
لا ابالي درگاهه نه ڄاڻين خندگي،
تن من نال  ”مراد“  ڪرين نت بندگي.

 

(ب)    بديان سٽ گهت، چڱائي هٿ ڪر،
سودا سمجهه وهائين، ويسين ول نيٺ گهر:
ويک متان مورک وڃين مول کوهه،
سنجڻ نال پارس، سون ڪرين وت لوهه.

 

(ت)    توبهه تقصير ڪنون ڪر بار بار،
نفس نحس دڳ نال نه ٿيوين يار غار:
 ڇوڙ صباح، سـَـٽ آيهه مايا، مال، زر،
  پهتـڳ موت  ”مراد“  ڪرين، سو اَڄ ڪر.

 

(ث)    ثابت ڪر ڄاڻ سڃاڻ حق تون،
سڀ گهٽ سرجڻهار، نه آڻين شڪ تون:
جــڳ دل ڏيکين کول ته نرمل نـُـور،
هئين چوڏهن طبق  ”مراد“  ڀريا ڀرپـُـور.

 

(ج)    جدا نهين هڪ دم، هــڳ تئين نال،
غفلت مـَـنون وسار، جو هي وقت وصال:
هي يار جنهان دڳ نال، ســڳ رهن سـُـکالڙي،
پريم پيالا پي ڦرن موجون متوالڙي.

 

(ح)    حياتي وچ هدايت ڄاڻ،
سنمک صاحب نال، سدا سک ماڻ:
ڪيها ڀروسا ڪيجئــــڳ، ڪـُـوڙي دم دا،
جو نهين نيباهه نال، سو ڪيهـــڳ ڪم دا.

 

(خ)    خالق جملـــڳ جهان دا،
ڪيتس خوب خيال، زمين آسمان دا:
اربع عناصر دي ٻئٺا جوڙ گهـَـر،
ڏيکين نت تماشا  ”مراد“  رنگ ڪر.

 

(د)     دعوا دا دم نا مارين،
ٿي تون يار يگانا گهارين:
چيتن نال هميشه چـِـت لائين،
وحدت دڳ وچ  ”مراد“  سدا سک پائين.

 

(ذ)     ذڪر ڪر ذاتي،  ڇوڙ صفات،
ڏينهن ڏٺا ٿـِـي روشنـِـي، ڳـَـئي اَنڌيري رات:
حاصل ڪرين  ”مراد“  هميشه حج حضور دا،
نت پـِـي شراب طهورا، نرمل نـُـور دا.

 

(ر)     رضا مند رهڻا وچ رضا دڳ،
سڀي هـِـن سهڻي سر تـڳ حڪم قضا دڳ:
 ”مـُـوتـُـوا“  ٿي وسيلا  ”مراد“  ديدار دا،
مرڻا ٻاجهون نه مـِـلندا درسن يار دا.

 

(ز)     زودون ذڪر ڪر، روز نهين جو آوڻا،
من دا ڀرم ٽوڙ دڳ، هـڳ راءُ ريجهاوڻا:
تان تو ڏيکين، نت نظاري نـُـور دڳ،
نـُـور دڳ، سرور دڳ، محبت دي مذڪور دڳ.

 

(س)   سعادتمند سوالي سچ دڳ،
مولا نه لاوڳ نيڙڳ، ڪوڙي ڪـَـچ دڳ:
اندر ٻاهر سڀو سچ ڪماوڻ،
سمجهه  ”مراد“  زبانون سچ اَلاوڻ.

 

(ش)   شهيد ڪرين تون نفس نفي ڪون،
وچون ڪيون وڇوڙا پاوين پي ڪون:
ٻاجهون هٿان يار دڳ، مـَـر ڪر جيوڻا هـڳ،
آب حيات  ”مراد“  پيالا پيوڻا هـڳ.

 

(ص) صفا ڪر تون سـِـينا،
ڪل مار ڪر ڪڍ، نه ڇوڙين ڪينا:
رنگ ڪر سرير رنگ وچ،  ”مراد“  سڃاڻي پاپ ڪون،
جو اِهڙي ٻاجهه نه ويکين، اکئين  ”مراد“  آپ ڪون،

 

(ض)   ضرور زڪوات زمان منگيسي،
آسي موت مهل  تــڳ، رهسي نه سنگ سنگيسي:
پر جـِـيندڳ جـُـهد ڪرين، ليکا لاهين ساهه تون،
چـِـت رکين چيتن، من  ”مراد“  صلاح تون.

 

(ط)    طالب مطلوب تيڏا تو نال هــڳ،
من دا محرم هر دم حاضر حال هــڳ:
جڳ تو طلب ملڻ دي هـڳ مطلوب ڪون،
تان ڇوڙ سرير،  ”مراد“  ملين محبوب ڪون.

 

(ظ)    ظلمات اُتــڳ هڻ خضر دا خيال هــڳ ،
دل وچ آب حيات حاضر حال هــڳ:
پـُـر جام جڏان ڀر مرشد مئنون ڏيوڳ،
پيوڻ نال  ”مراد“  وصال ڪر ليوڳ.

 

(ع)    عجائب پـِـيتي پريم پيالڙي،
رتي رنگ ديدار دي ڦرون متوالڙي:
عشق عيسيٰ دم رلمل روح جڳايا،
انتر جامي عشق  ”مراد“  مـِـلايا.

 

(غ)    غروري ڇوڙ، غريبي پاءِ،
نيڪي دا ثمر سر تـــڳ چاءِ:
سمجهه صبوري نال، چيتن چـِـت لاوڻ،
ڏي دل دلبر يار  ”مراد“  ريجهاوڻ.

 

(ف)    فنا ڪر فڪر ڪنون غم کاوڻا،
يار تيڏا تو نال وَســڳ، غم من ڀاوڻا،
جو وســڳ وستي وچ، پـُـڇائـــڳ سـُـڃ ڪـُـون،
تنهن مورک ڪنون  ”مراد“  نه پـُـڇاوين پـُـڃ ڪـُـون.

 

(ق)    قـُـلوب المؤمنين عرش الله دا،
نت ڪرين طواف تنهين ڪون سنجهه صباح دا:
لون لـُـون دي وچ لاوين رنگ لقاءَ دا،
تون ماڻ  ”مراد“  هميشه ذوق بقاءَ دا.

 

(ڪ)   ڪٿان هين تون، پاڪ لطيف هــڳ،
غافل غير نه ڄاڻين، ذات شريف هــڳ:
هٿون دين گنواءِ تـــڳ ڪيا ڪفر ڪماوڻا،
ساجهر سمجهه  ”مراد“  نهين ول آوڻا.

 

(ل)     لطيف لڌوسـڳ، دل وچ ڳول ڪر،
پـُـني مراد، ڏٺوسـڳ درسن دوست گهر:
سون سرير ٿيا، پـَـٽ پارس پايا،
جنهن دا مول نه تول، سو رتن آمو لک آيا.

 

(م)    مبارڪ ڏيوَن سڄڻ گهر آيا،
نال جنهيندڳ دل ديان ڳاليان، الله ملايا،
ڇـُـٽي جند، لٿا فڪر فراق دا،
مطلب سڀ هويا پورا، هـُـڻ  ”مراد“  مشتاق دا.

 

(ن)     نو نهال ٿيا ســڳ، سڄڻ مليا اندر وچ،
سڀيئي سـُـک پياســڳ انتر مليا گهر وچ:
لڳا رنگ، ٿيان خوشحاليان،
لٿا فراق  ”مراد“  متواليان.

 

(و)     وحدت وچ ويساهه ڪـِـيتا،
وسر ڳـَـئي سڀ تات، پريم رس پيتا:
دل بيت الله وچ، لقاءُ لطيف دا،
ڪرين  ”مراد“  مشاهدا، ذات شريف دا.

 

(هه)    هردم هـِـر دڳ اندر، دوست دونهڙي،
سيج اُتـــڳ سک سـُـتي ڏي ڳل ٻانهن سونهڙي:
اکيان نال اکئين دي لاون يار يان،
مست رهن  ”مراد“  هميشه خوني خماريان.

 

( ء)    الله دي ذات سڃاتا ذات ڪون،
آپ هي داتا، آپ هـِـي پاتس ڏات ڪون:
ذات صفات  ”مراد“  سمايا،
بيرنگي نـَـوين رنگ مين آيا.

 

(لا)    لٿــڳ سڀ دل تون وهم وصال دڳ،
کل هنس ڪر ڳـَـل لايا محرم حال دڳ:
سر ڏڳ سڄڻ ڳڌوسـڳ جـِـيوڻ ڀايا،
يار  ”مراد“  مليوسـڳ، ٿيا بخت سوايا.

 

(ي)    يقين ٿيا لاڀڻ لاڀ تـڳ،
حاصل حق ٿيوسـڳ سج پرتاپ تـڳ:
جت ويکان تان اُو روپ اَپار هـڳ،
آپـڳ يار  ”مراد“ ، آپـڳ ديدار هـڳ.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ


 

 

 

 

ڪافيون

 

(1)

    وارو ڙي وارو، يار،
1- آءُ پيادي ڪين پڄان،
2- آئي ويل وصال جي،
3- صبح سندي آسري،
4- مون کــي اڄ  ”مــراد“  چــوي،

هوت اچي پس حال مون.
موٽج سيڻ ستار...
وٿ نه سهان وار...
هو تان ورسيون لک هزار...
ڏي دوسـت پــنـــهــون ديــدار...

 

(2)

  سـُـک نه سمهڻ ساهه،
آيل ماءُ

 

ڏاڍي ڏير ڪري ويا،

 

1- ٻارڻ ٻاري ويا،

آيل ماءُ

 

اندر برهه جي باهه،

 

2- عينَ اُداسي اُن ريءَ،

آيل ماءُ

 

سـَـرتيون سـِـڪي ساهه،

 

3- پـَـسڻ ڪارڻ پـِـرَ جي،

آيل ماءُ

 

روز نهاريان راهه،

 

4-  ”مراد“  سـِـڪي ٿو جن لئه،

آيل ماءُ

 

تن کي آڻي من الله،

 

(3)

   آ ويڙهي وچ اُٺا سائين،
1- چولڳ اندر ٻيٺا ٻولڳ،
2- ڪـَـنان دڳ نال سـُـڻيندا هم،
3- پريم حسن ديان فوجان چڙهيان،
4- آک  ”مراد“  مـلـيـوســڳ مــاهـي،

مـــيـــڏا رانــــجهــن ســائين،
ٻـَـهون لڳا مـئــن نون مٺا...
اکيان دي نـــال مئن ڏٺا...
بن ڪاتي دڳ نال ڪـُـٺا...
فضل ڪريسي مـــرشد مٺا...

 

(4)

رانجها ميڏڳ گهر آيا، سنئيان!

 

1- وفي انفسڪم ڏيک تو نهين تون،

سو دل اندر پايا...

2- جنهن ڪـِـــيتـڳ مئن ڍونڍيندي رهندي،

سو شہ الله ملايا...

3- جنهن دي حقيقت  ”مراد“  ڪريندا،

تنهن ڪول آڪـي ڳل لايا...

(5)

هـُـڻ سڀ بڻي هڳ سانگ فقيري،
هڳ فقيري دا ڪال.

 

1- کا پـِـي ڪر سڀ پيٽ ڀريندڳ،

سمهه ڪــڳ ســـاري رات گنويندڳ،

ســـــاري عـــمر دا ايهو حال.

2- فقير هـــوڪـــڳ بيـــک مڱيندڳ،

مايا ڪو برهم ڪـر ڪـــڳ پوڄيندڳ:

مــــن وچ ميڙڻ مقصد مـــال.

3- گيــان ڌيــان ســـــڳ دور ٻهيندڳ،

بيک بنا ڪـــــر لــــوڪ ريجهيندڳ:

رات ڏينهان هـڳ اي خيال.

4- ڪيا مئن ڪـِـيتا، ڪيا هـُـڻ چايان،

پــــانــــد ڳچي ڳــــل تئن ڪـــــون پايان:

ڪر  ”مــراد“  تـڳ ڀـَـلا ڀـــال.

 

(6)

سودا عجب سامان هـڳ، مئن گهر آيا ڍول.

 

1- سـِـر سـَـرواهه سڀ سودي دڳ  وچ،

تـــن مـــن ڏتــــم تول...

2- سرت نرت سڀ گنواڪــڳ آکان،

وسـن هميشه ڪــــول...

3- گهر گهروندا، سڀڪجهه ڏتڙم،

ساهه سجن تان گهول...

4- مفت  ”مراد“  ڪيتوسڳ سودا،

جنهن دا تـــول نه مول...

 

(7)

چاڪ سڏيندڳ گهول گـَـهتان،
1- نا مئن ڪنهن دي مـَـڱَ مڱيندي،
2- رانجهن ميڏڳ سـِـر دا سائين،
3- يــــار  ”مـــــراد“  مــــلــيــســـي مـــــاهــــي،

نينهن لڳا رانجهو نال.
نا مئن هـِـير سيال...
جنهن دي نينهن نهال ...
ڪريسي رب اپــنــا ڀــال...

 

(8)

آوين سڄڻَ ول، هوئي اڳ درماندي دل.

1- ڪنهن نون آکان حال اندر دا،

ڏڳ ٻــــــانـــهـــيـــن ڳـــل...

2- تو ٻاجهون ڪڇ نا ڀاوڳ،

فــــالان پــــاوان پـــل پـــل...

3- يار  ”مراد“  او ڏينهن آوڳ،

هووان نال رانجهن رلمل...

(9)

ياران دڳ نال بسئنت هميشه،
گهر آپٽڳ وچ رنگ رليسان.

 

1- رُت بسئنت تا آوڳ جاوڳ،

نــــال نــــه غـــــيــران ويــــســان...

2- باغ اساڏا باغ بهاران،

نــال ســـڄــــڻ سـُـــک پـَـئيسان...

3- بــــڳ حجاب مليم دل جاني،

ڏڳ ڳل ٻانهن  ”مراد“  پـُـڄيسان.

(10)

تن من وسندا رانجهن سائين،
سر صدقي توتان گهول گهتائين.

 

1- قادر اندر قلوب گذارڳ،

رهندا رَلدي تخت هزارڳ،

روح رتا رنگ يار پيارڳ،

هر دم ويکين تي سـُـک پائين.

2- جيوين جيوين تيڏا درسن ويکان،

تيوين تيوين مـَـرندي نـِـت مئن جـِـيوان،

پريم پيالا تيڏڳ دستون پيوان،

لائق لطفون دير نه لائين.

3-  ”مراد“  اندر وچ دلبر ديرا،

گهر فقير دي ڪر وڃ ڦيرا،

دنيا هــڳ يه رَين بـَـسيرا،

مـُـکڙا کول تـڳ ٻاجهون آلائين.

(11)

بيخبر يار، دم غنيمت ڄاڻ!

 

1- اهو دم آوڳ، اهو دم جاوڳ.

دم هڳ سـُـهک سڄاڻ.

2- اِهو دم عاشق، اِهو دم معشوق.

دم ڪون خالي نه اماڻ.

3- اِهو دم اول، اِهو دم آخر.

دم نون  ”مراد“  سـُـڃاڻ.

(12)

اڄ ڍولڻ آسي ميڏڳ گهر، سڀڪا آکـــڳ هلو هلو!

1-  ”وَنحن اَقربُ“  نيڙي لڌوســڳ،

نال سڄڻ دڳ ملو ملو.

2- دوست مليا، مـَـن ٺريا ميڏا،

سڀڪا آکــــڳ کـِـلو کـِـلو.

3- ڳاوڻ آوڻ رلمل سينگيان،

گيت سڄڻ دڳ آلو آلو.

4- نت بسئنت مبارڪ ميڪون،

پاڪـڳ  ”مراد“  پلؤ پلؤ.

(13)

چرخـڳ چـِـت لاءِ، ڙي، چرخـڳ چت لاءِ.

1- آتڻ سئنيان سڏ ڪريندڳ،

سـُـتـڳ ڪيهڙا ساءُ...

2- جنهان ڪيتا اوجاڳا، تنهان کٽيا،

ٻـــيــٺيـــان ڍول مـَـناءُ...

3- جـڳ تون نال صراف دڳ ريجهين،

تـــــد پـِــــــريـــــتـــون پاءِ...

4- يار  ”مراد“  ماڻيسي اُها،

جا جيندڳ مر ڪر ڄاءِ...

(14)

سـُـمهڻ ٻـَـهڻ آرام نه آوڳ،
تو ٻاجهون ڪـُـڇ مـُـول نه ڀاوڳ.

 

1- پلپل دڳ وچ ڦالان پاوان،

مـُــــلا ڀــوپـــــــڳ روز پـُـڇاوان،

خاڪ قدم دي نيڻين لاوان،

تارڳ ڳڻيندڳ رات و هاوڳ.

2- جو ڪـُـڇ ڪـِـيتا تيڏڳ وڇوڙي،

قسمت مـــــــــــاري ٻيٺي لوڙڳ،

هـُـڻ تان اين جـِـند مـُـول نه ڇوڙڳ،

جـڳ گهر آوين تان سـُـک پاوڳ.

3- عشق تـُـساڏڳ برهه بـَـڇايا،

سـِـڪ تـُـســــــاڏي سانـــوڻ لايا،

آوڻ دا ڪر گـِـهن ساجهر سعيا،

 ”مراد“  ملڻ دڳ نا ويرم لاوڳ.

(15)

دوست جنهين دا دل وچ هووڳ، سا ڪيون ڳـَـليان ڳولــڳ.

1- لؤن لؤن دڳ وچ جهوڪ جنهيندڳ،

سا مـُـول نه ٿيوڳ اولـڳ...

2- اونـچـــڳ سڏ ڪريندڳ ڪيئي،

اُو نـِــــت وســـــنـــدا ڪولـڳ...

3- مل  ”مراد“  نه وڇڙيا ڪوئي،

آپ ڪيون گهتيندڳ ڀولـڳ...

(16)

ڪـِـيتئي يار دڳ نال جو وعيد، ميان،
درد والي رک ديد، ميان.

 

1-      وحدت دڳ وڻجارڳ هوڪـڳ ڏيندڳ،
        در در  ”هـَـلُ مـَـنُ مـَـزِيد“ ، ميان.

 

2-     سـِـردڳ سودڳ سورهيه ڪريندڳ،
        سـُـولي چڙهه ٿيوَن شهيد، ميان.

 

3-     ماري مدد ڪو مـِـل ڪر دور ڪرو،
        ڇوڙ وڃي يهودي يزيد، ميان.

 

4-     حب الوطن ايمان اساڏا،
         ”مراد“  ڪرين ايهه عيد، ميان!
        (بياض  ”بيراڳي“ )   

---------

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو
ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
هوم پيج - - لائبريري ڪئٽلاگ

© Copy Right 2007
Sindhi Adabi Board (Jamshoro),
Ph: 022-2633679 Email: bookinfo@sindhiadabiboard.org