1.
ڍؤنگ ڪرڻ،
”بپ
ٻڌڻ“
(350)
۾.
2.
تنبجي وڃڻ،
”بج
بج ٿي وڃڻ“
(350)
۾.
3.
کُسي وڃڻ (کُسجڻ)،
”بج
بج ٿي وڃڻ“
(350)
۾.
4.
ڏهيون به نه ڇڏڻ،
”بج
به نه ڇڏڻ“
(350)
۾.
5.
مڃارڪو،،
”بجاجي“
(351)
۾.
6.
جايائتو،
”بجاءِ“
(351)
۾.
7.
ڦٺ لعنت،
”بجو“
(352)
۾.
8.
ڦٺ لعنت ڪرڻ،
”بجو
هڻڻ“
(352)
۾.
9.
بچائيندڙ،
”بچائڻهار“
(325)
۾.
10.
پناهه ڏيندڙ،
”بچائڻهار“
(342)
۾.
11.
وڇوڙڻ،
”بڇڙڻ“
(353)
۾.
12.
گهڻ ڳالهائو،
”بحري
ٻچو“
(355)
۾.
13.
نسطوري،
”بحيرا“
(355)
۾.
14.
تپ اچڻ،
”بخار
چڙهڻ“
(356)
۾.
15.
تپ ٿيڻ،
”بخار
ٿيڻ“
(356)
۾.
16.
ڪاوڙ ڇنڊڻ،
”بخار
ڇنڊڻ“
(356)
۾.
17.
اندر جو بار هلڪو ڪرڻ،
”بخار
ڇنڊڻ“
(356)
۾.
18.
اندر ۾ ساڙ سانڍڻ،
”بخار
رکڻ“
(356)
۾.
19.
انر جو ساڙ ڪڍڻ،
”بخار
ڪڍڻ“
(356)
۾.
20.
بخت کلڻ،
”بخت
ساڄو ٿيڻ“
(356)
۾.
21.
اقبال وڌڻ،
”بخت
ساڄو ٿيڻ“
(356)
۾.
22.
عين نوازش ڪرڻ،
”بخش
جو بهرو ڏيڻ“
(356)
۾.
23.
بخشيندڙ،
”بخشڻهار“
(357)
۾.
24.
ڏيڻهار،
”بخشڻهار“
(357)
۾.
25.
بدلڇڻو،
”بد
خُو“
(358)
۾.
26.
بد سَوڻي،
”بدشگوني“
(359)
۾.
27.
بدبنياد،
”بدطينت“
(359)
۾.
28.
رک منهائي،
”بدمزاجي“
(360)
۾.
29.
بيسوادائي،
”بدمزگي“
(360)
۾.
30.
نامهرباني،
”بدمزگي“
(360)
۾.
31.
بدنيڪي،
”بدناموش“
(360)
۾.
32.
اڻوڻندڙ،
”بد
وضع“
(360)
۾.
33.
اڳ لکيو،
”بدا“
(361)
۾.
34.
موڪلاڻي ڪرڻ،
”بدا
ڪرڻ“
(361)
۾.
35.
گناهن (گناهه) ڀريو،
”بدادي“
(361)
۾.
36.
پاران پوڻ،
”بدران
پوڻ“
(362)
۾.
37.
ان پان،
”بدرقو“
(362)
۾.
38.
چرچو گهٻو،
”بذله“
۽
”بذله
سنجي“
(364)
۾.
39.
مهل سر،
”بر
موقع“
(365)
۾
(”مهل سر اچڻ“ موجود.)
40.
شنگ ٿي بيهڻ،
”بر
ٿي بيهڻ“
(366)
۾.
41.
هموزن ڪرڻ،
”برابر
ڪرڻ“
(366)
۾ (”هموزن“
موجود.)
42.
هموزنائي،
”برابري“
(366)
۾.
43.
ٺٺ وٺڻ،
”براجڻ“
(367)
۾.
44.
بلائون کڻڻ،
”برائون
کڻڻ“
(368)
۾.
45.
بڇڙائي
تي
سنڀرڻ،
”برائي
تي
اٿڻ“
(368)
۾.
46.
ماري مُڃ ڪرڻ،
”برٿو
ڪرڻ“
(369)
۾.
47.
ڪُٽي پاهه ڪرڻ،
”برٿو
ڪرڻ“
(369)
۾.
48.
سرندڙا،
”برجنگ“
(370)
۾.
49.
بت سڪي پوڻ،
”برجي
پوڻ“
(370)
۾.
50.
سهندڙ،
”بردبار“
(371)
۾.
51.
ديرينو ٿيڻ،
”بردبار
ٿيڻ“
(371)
۾
(”ديرينو“ موجود.)
52.
آرباڻي (بڙدين جو پاڙو)،
”بردي“
(371)
۾.
53.
باجڪاڻي،
”بردي“
(371)
۾ (”باچڪاڻي“
موجود
پر
لاشارين جي هڪ پاڙي طور ڄاڻايل ۽
”چانڊين“
۽
”بڙدين“
جي پاڙي طور نه ڄاڻايل.)
54.
بنگواڻي،
”بردي“
(371)
۾.
55.
چيلاڻي،
”بردي“
(371)
۾.
56.
جبلاڻي،
”بردي“
(371)
۾.
57.
ڪنراڻي،
”بردي“
(371)
۾ (”ڪنراڻي“ هڪ ديهه طور ڄاڻايل.)
58.
ڪٽوهڙ،
”بردي“
(371)
۾ (”ڪٽوهڙ“
هڪ ذات طور ڄاڻايل.)
59.
گجاڻي،
”بردي“
(371)
۾.
60.
گورشاڻي،
”بردي“
(371)
۾.
61.
چيچٽ،
”برڙاٽ“
(371)
۾ (”چيچاٽ“
کان پوءِ ساڳي عنوان ۾ ڄاڻايل.)
62.
کليو ملايو،
”برسر
اقتدار“
(372)
۾.
63.
ملڪ وسڻ،
”برسڻ“
(373)
۾.
64.
لاڏاڻو ڪرڻ،
”برقعو
مٽائڻ“
(373)
۾.
65.
گهٽتائي اچڻ،
”برڪت
نڪرڻ“
(373)
۾.
66.
کوٽ پوڻ،
”برڪت
نڪرڻ“ (373)
۾.
67.
لڳندڙ،
”برڪڻ“
(373)
۾.
68.
چڪو ڦڪو ڪرڻ،
”برگ
و پاڻي ڪرڻ“
(374)
۾.
69.
نيرن پاڻي ڪرڻ،
”برگ
و پاڻي ڪرڻ“
(374)
۾.
70.
ڌُڻيل،
”برگزيدو“
(374)
۾.
71.
ڇَٽُ
هڻندڙ (ڇَٽُ
هڻڻ)،
”برمي“
(374)
۾.
72.
ٽامائي،
”برنجي“
(374)
۾.
73.
نڪ ڇنل،
”برو“
(374)
۾.
74.
نڪ وڍيل،
”برو“
(374)
۾ (”نڪ وڍيو“ موجود.)
75.
نڪ ڪپيل،
”برو“
(374)
۾.
76.
نيڪ بد،
”برو
ڀلو“
(375)
۾.
77.
ڀينگ هجڻ،
”برهمانچڻ“
(376)
۾.
78.
ٽهندڙ،
”برءِ“
(377)
۾.
79.
ٺهي ٺڪي،
”بري“
(377)
۾.
80.
هل بکيڙو،
”بريز
بريز“
(377)
۾.
81.
هاءِ گهوڙا ڪرڻ،
”بريز
بريز ڪرڻ“
(377)
۾.
82.
وتائڻ،
”بڙد
ڪرڻ“
(378)
۾.
83.
پُتِڪ،
”بڙد“
(378)
۾.
84.
تيڪ هڻڻ،
”بڙيڪ
هڻڻ“
(379)
۾.
85.
اڌ ڍائو،
”بز“
(379)
۾.
86.
گيدپڻو،
”بزدلي“
(379)
۾ ۽
”گيديپڻو“،
”ڪم همتي“
(2106)
۾.
87.
ڀوڪپائي (ڀوڪپڻو)،
”بزائي“
(379)
۾.
88.
وڌائيندڙ،
”بزم
افزا“
(380)
۾.
89.
وهڪي وڃڻ،
”بسوڪڻ“
(382)
۾.
90.
ڀريندڙ،
”بشتي“
(383)
۾.
91.
ماري مڃائڻ،
”بضو
ڀڃڻ“
(384)
۾.
92.
واٽ ڀلجڻ،
”بطال
ٿيڻ“
(384)
۾.
93.
صوفياڻي،
”بطن“
(389)
۾.
94.
رنجيندو،
”بغان“
(389)
۾.
95.
ظالماني،
”بغداد“
(385)
۾.
96.
ظلم ٿيڻ،
”بغداد
ٿيڻ“
(385)
۾.
97.
واتان ڪڇڻ،
”بڦائڻ“
(386)
۾.
98.
جهڳي هڻڻ،
”بڪ
ڪرڻ“
(387)
۾.
99.
سختي ڏيڻ،
”بک
ڏيڻ“
(389)
۾.
100.
بک لکائڻ،
”بکائڻ“
(389)
۾.
101.
اڌوسڻل،
”بکڻ“
(389)
۾.
102.
سڪندڙ (هوندي سوندي سڪندي)، ”بکيت“
(389)
۾.
103.
رڳڙو ڪرڻ،
”بکيڙو
ڪرڻ“
(390)
۾.
104.
مطالعو وڌائڻ،
”بکيڙو
ڪرڻ“
(390)
۾.
105.
جهيڙو وجهڻ،
”بکيڙو
وجهڻ“
(390)
۾.
106.
غربت سان وقت نڀائڻ،
”بکئي
پيٽ کي پٽيون ٻڌڻ“
(390)
۾.
107.
وقت نباهڻ،
”بکئي
پيٽ کي پٽيون ٻڌڻ“
(390)
۾.
108.
جهوليدار،
”بگليو“
(391)
۾.
109.
وجهه ڏيارڻ،
”بل
ڏيارڻ“
(391)
۾.
110.
لڇڻ پڇڻ (لڇ پڇ)،
”بل
کائڻ“
(392)
۾.
111.
رنڊڪ پوڻ،
”بلا
آڏي اچڻ“
(393)
۾.
112.
شامت پوڻ،
”بلا
اچي ڪڙڪڻ“
(393)
۾.
113.
جاکوڙا ڪڍندڙ،
”بلاڪش“
(393)
۾ (”جاکوڙا
ڪڍڻ“
موجود.)
114.
اڻ ڳوليو،
”بلاطلب“
(393)
۾.
115.
ڪُندفهمي،
”بلادت“
(393)
۾.
116.
مزي ڪوڏيو،
”بلاسي“
(393)
۾.
117.
ڳڙڪائيندڙ،
”بلاع“
(394)
۾.
118.
جايائتو،
”بلائتو“
(394)
۾.
119.
سيٽ ٻٽاڪ،
”بَلبل“
(394)
۾.
120.
جر
ڦوٽو،
”بلبلو“
(394)
۾.
121.
پروڙيندڙ،
”بلندبين“
(396)
۾.
122.
اڏامندڙ،
”بلند
پرواز“
(396)
۾.
123.
چور بازاري ڪرڻ (چور بازاري)،
”بليڪ
ڪرڻ“
(398)
۾.
124.
متڪبر هجڻ،
”بلي
هجڻ“
(398)
۾.
125.
پيڙهه ٻڌڻ،
”بنا
بنائڻ“
(399)
۾.
126.
نچندڙ،
”بند
باز“
(400)
۾.
127.
جهنجولڻ،
”بنداڻڻ“
(401)
۾.
128.
ڌانڌولڻ،
”بنداڻڻ“
(401)
۾.
129.
جوڙيندڙ،
”بندڙائي“
(401)
۾.
130.
لڱ چڙهي پوڻ،
”بندجڻ“
(401)
۾.
131.
حساب ڪتاب چڪتو ڪرڻ،
”بندي
موک ڪرڻ“
(402)
۾.
132.
کپ کوڙي بيهڻ (کپ کوڙڻ)،
”بنڊ
ٿي بيهڻ“
(402)
۾.
133.
پُريارو،
”بنيادي“
(404)
۾.
134.
هٿ ڦاڙاهي،
”بوالفضولي“
(404)
۾.
135.
ڍونگ پکيڙڻ،
”بوتو
بنائڻ“
(406)
۾.
136.
گل حڪمت ڪرڻ،
”بوتو
چاڙهڻ“
(406)
۾.
137.
بوتي آهر کائڻ (سڀ ڪو پنهنجي بوتي آهر کائيندو)،
”بوتو“
(406)
۾.
138.
ڀرندڙ،
”بوٺ“
(406)
۾.
139.
ٽَڪو ٿيڻ،
”بوججڻ“
(406)
۾.
140.
بدي وجهڻ،
”بوڇ
وجهڻ“
(407)
۾.
141.
هرج وجهڻ،
”بوڇ
وجهڻ“
(407)
۾.
142.
لاڳاپو ڇنڻ،
”بوڇڻ
ڇنڊي اٿڻ“
(497)
۾.
143.
چرڙيو،
”بودلو“
(407)
۾.
144.
سالهه،
”بوراڪ“
(408)
۾.
145.
ساماڻپ،
”بوراڪي“
(408)
۾.
146.
اڻندڙ،
”بورياباف“
(409)
۾.
147.
پراڻائي،
”بوسيدگي“
(410)
۾.
148.
ڳاڙهو ڳٽلو،
”بوفلو“
(410)
۾.
149.
بدلجندڙ،
”بوقلمون“
(410)
۾.
150.
ڦرندڙ گهرندڙ،
”بوقلموني“
(410)
۾.
151.
بوڪيندڙ،
”بوڪڻو“
(410)
۾.
152.
تيڪيندڙ،
”بوڪڻو“
(410)
۾.
153.
بيءَ،
”بهه“
(413)
۾.
154.
قيمت ٻڌڻ،
”بها
ڪرڻ“
(413)
۾.
155.
جوڙيندڙ،
”بهانه
ساز“
(414)
۾.
156.
ڳوليندڙ،
”بهانه
جُو“
(414)
۾.
157.
لڳائيندڙ،
”بهتان
تراش“
(415)
۾.
158.
ورڇ وٺڻ،
”بهرو
وٺڻ“
(415)
۾.
159.
ڀاڱي نيندڙ (نيندڙ)،
”بهره
بر“
(415)
۾.
160.
ڀونڪائڻ،
”بهڪائڻ“
(415)
۾.
161.
کلندڙ،
”بهلول“
(416)
۾.
162.
ڳڻتيون چڙهڻ،
”بهور
چڙهڻ“
(417)
۾.
163.
ڳڻتين ۾ پوڻ،
”بهور
چڙهڻ“
(417)
۾.
164.
اڻواقفي،
”بي
آگاهي“
(418)
۾.
165.
اڻ گڏيل،
”بي
آميز“
(418)
۾.
166.
جهيڙاڪار،
”بي
اتفاق“
(418)
۾.
167.
بي ڌيانائي،
”بي
اتفاقي“
(418)
۾.
168.
وڳوڙيل،
”بي
بندوبست“
(419)
۾.
169.
بي ڊپو،
”بي
ڀؤ“
(420)
۾.
170.
بي ڊپائي،
”بي
ڀوائي“
(420)
۾.
171.
ڀٽڪندڙ،
”بيتال“
(420)
۾.
172.
سڌو سنواٽو،
”بي
تڪلف“
(420)
۾.
173.
بي جٽائي،
”بي
تڳائي“
(420)
۾.
174.
بي سوچائي،
”بي
تميزي“
(420)
۾.
175.
بي ساماني،
”بي
توشگي“
(420)
۾.
176.
ٿڙٿاڪ،
”بي
ٿانيڪو“
(420)
۾.
177.
ڪويساهي،
”بي
پتيائي“
(421)
۾.
178.
لوٺيپائي،
”بي
پرهيزگي“
(421)
۾.
179.
اڻ لتاڙيل،
”بي
پيرو“
(421)
۾.
180.
اڻ ڊولائتو،
”بي
پيرو“
(421)
۾.
181.
ٿالهين لٿل،”
بي ذاتيو“
(324)
۾.
182.
ڀريندڙ،
”بي
رائڪو“
(324)
۾.
183.
اڻ مندائتو،
”بي
رتو“
(324)
۾.
184.
بي ڏاڙهيو،
”بي
ريش“
(425)
۾.
185.
اڻ پرڻيل،
”بي
زن“
(425)
۾.
186.
بي پهچ،
”بي
زور“
(425)
۾.
187.
اڻ سٽائتو،
”بي
سجلو“
(425)
۾.
188.
اڻ ڳالهائتو،
”بي
سجلو“
(425)
۾.
189.
بد
آواز،
”بي
سرو“
(426)
۾.
190.
بي ترتيبو،
”بي
سروپا“
(426)
۾ ۽
”بي
قرب“
(428)
۾.
191.
اڻ طهريل،
”بي
سنتو“
(426)
۾.
192.
گذاريندڙ،
”بي
سنگو“
(426)
۾.
193.
گهرندڙ،
”بي
سوال“
(426)
۾.
194.
بي اخلاق،
”بي
سيرت“
(426)
۾.
195.
بي سوڻو،
”بي
شبو“
(426)
۾.
196.
بي گهرج،
”بي
ضرورت“
(428)
۾.
197.
بي گهرجائي،
”بي
ضرورتي“
(428)
۾.
198.
بي الڪو،
”بي
فلڪو“
(428)
۾.
199.
اڻ جهل،
”بي
قابو“
(428)
۾.
200.
بي رٿو،
”بي
قرنيو“
(429)
۾.
201.
بي طاقتي،
”بي
قوتائي“
(429)
۾.
202.
اڻ جڪڙيل،
”بي
قيد“
(429)
۾.
203.
بي مائٽو،
”بي
ڪڙمو“
(429)
۾.
204.
بي آڪاهيو،
”بي
ڪڙمو“
(429)
۾.
205.
ڦرڻو گهرڻو،
”بي
گثيو“
(429)
۾.
206.
حقون ناحق،
”بي
گناهه“
(429)
۾ (”حق
ناحق“
موجود.)
207.
بي الڪي،
”بي
گوندرو“
(430)
۾.
208.
منهن موڙيندڙ،
”بي
مک“
(431)
۾ (”منهن
موڙڻ“
موجود.)
209.
اڻ سهندائي،
”بي
مناسبت“
(431)
۾.
210.
اڻ سهائيندڙ،
”بي
مناسبت“
(431)
۾.
211.
ڀريندڙ،
”بي
ننگو“
(432)
۾.
212.
پاڙيندڙ،
”بي
وفا“
(432)
۾.
213.
نڀاهيندڙ،
”بي
وفا“
(432)
۾.
214.
شاهي ڏيڻ،
”بيانو
ڏيڻ“
(433)
۾.
215.
سوٿي ڏيڻ،
”بيانو
ڏيڻ“
(433)
۾.
216.
هوش وڃائڻ،
”بيبجڻ“
(434)
۾.
217.
بدحواس ٿيڻ،
”بيبجڻ“
(434)
۾.
218.
همت ڏيکارڻ،
”بيٺ
ٻڌڻ“
(435)
۾.
219.
اڻ وهندڙ،
”بيٺل“
(435)
۾.
220.
بند ڪڍڻ،
”بيخ
ڪڍڻ“
(436)
۾.
221.
ڄمار ڳارڻ،
”بيخ
ڪڍڻ“
(436)
۾.
222.
ناس ڪندڙ،
”بيخ
ڪن“
(436)
۾.
223.
پاڙ پٽيندڙ،
”بيخ
ڪن“
(436)
۾.
224.
وساريندڙ،
”بيخود“
(436)
۾.
225.
مڙهيندڙ،
”بيدباف“
(436)
۾.
226.
ٺاهيندڙ،
”بيدباف“
(436)
۾.
227.
قبضو ڇڏائڻ،
”بيدخل
ڪرڻ“
(436)
۾.
228.
حرفتون ڪرڻ،
”بيديون
کيڏڻ“
(437)
۾.
229.
چالبازيون ڪرڻ،
”بيديون
کيڏڻ“
(437)
۾.
230.
ٽنگ ڪڍڻ،
”بيڌڻ“
(437)
۾.
231.
برباد ٿيڻ،
”بيران
ٿيڻ“
(437)
۾.
232.
حيران ٿيڻ،
”بيران
ٿيڻ“
(437)
۾.
233.
ڏلجي وڃڻ (ڏلجڻ؟)،
”بيرون
ٿيڻ“
(438)
۾.
234.
بيحال ٿيڻ،
”بيرون
ٿيڻ“
(438)
۾.
235.
بدحال ٿيڻ،
”بيرون
ٿيڻ“
(438)
۾.
236.
ڪونجان،
”بِيس“
(438)
۾ (”ڪونج“
ج
”ڪونجون“
موجود.)
237.
بي نتيجي،
”بيسود“
(438)
۾.
238.
وڌ گهٽ،
”بيش
و ڪم“
(438)
۾.
239.
گهڻو ٿورو،
”بيش
و ڪم“
(438)
۾.
240.
اوقاتي،
”بيڪيت“
(439)
۾.
241.
گهوڪائي،
”بيڪيت“
(439)
۾.
242.
ڌاريائي،
”بيگانگي“
(440)
۾.
243.
اسهونپ،
”بيگانگي“
(440)
۾.
244.
ڊڄندڙ،
”بيمناڪ“
(441)
۾.
245.
ناچاقائي،
”بيماري“
(441)
۾.
246.
ڏسندڙ،
”بينا“
(442)
۾.
247.
پسندڙ،
”بينا“
(442)
۾.
248.
پروڙيندڙ،
”بينا“
(442)
۾.
249.
پرجهندڙ،
”بينا“
(442)
۾.
250.
اندر جا طاق کولڻ،
”بينا
ڪرڻ“
(442)
۾.
251.
شادمانا ٿيڻ (شادمانو)،
”بين
باجا وڄڻ“
(442)
۾.
252.
ڪاٽ ڇانٽ،
”بيونت“
(443)
۾.
253.
اڀو ڪرڻ،
”بيهارڻ“
(443)
۾.
254.
کڻندڙ،
”بيئرر“
(443)
۾.
255.
جهليندڙ،
”بيئرر“
(443)
۾.
ٻ
256.
رياءَ ڪرڻ،
”ٻه
اکيون ڪرڻ“
(444)
۾.
257.
اڪيرجڻ،
”ٻه
ٻه ڄڻڻ“
(444)
۾.
258.
ٻٽاٻٽا،
”ٻه
ٻه ڳوڙها روئڻ“
(444)
۾.
259.
ٻٽا ٻٽا لڙڪ وهائڻ،
”ٻه
ٻه ڳوڙها روئڻ“
(444)
۾.
260.
فتنو اٿارڻ،
”ٻه
گهر ٻارڻ“
(444)
۾.
261.
فساد جاڳائڻ،
”ٻه
گهر ٻارڻ“
(444)
۾.
262.
ٻڪمو،
”ٻه
ڪاريو“
(445)
۾.
263.
ٻِلامي،
”ٻلاري“
(445)
۾.
264.
ماريندڙ،
”ٻه
مار“
(445)
۾.
265.
لائي چائي ڪندڙ،
”ٻه
منهون“
(445)
۾.
266.
ٻه سُول،
”ٻه
واٽو“
(445)
۾.
267.
لڳندڙ،
”ٻه
وايو“
(445)
۾.
268.
دُوايو،
”ٻه
وايو“
(445)
۾.
269.
گونشاٽڙو،
”ٻاٻٽ“
(445)
۾ (”گونشاٿڙو“
موجود.)
270.
مهانگو سهانگو خريد ڪرڻ،
”ٻاٻل
جر وهائڻ“
(446)
۾.
271.
طوطلائڻ (!)،
”ٻاتاڙڻ“
(446)
۾.
272.
طوطلي (!)،
”ٻاتاڙي
ٻولي“
(446)
۾.
273.
سور کائڻ،
”ٻاٿون
ڏيڻ“
(447)
۾.
274.
هڏڪيون کائڻ،
”ٻاٿون
ڏيڻ“
(447)
۾.
275.
واهيات بڪڻ،
”ٻاٽگڻ“
(447)
۾.
276.
دونهاٽجي وڃڻ،
”ٻاٽجڻ“
(448)
۾.
277.
زاريون ڪرڻ،
”ٻاجهائڻ“
(448)
۾.
278.
واجهائيندڙ،
”ٻاجهائي“
(448)
۾.
279.
تڪيندڙ،
”ٻاجهائي“
(448)
۾.
280.
ٻجهندڙ،
”ٻاجهوڪ“
(448)
۾.
281.
اٽڪندڙ،
”ٻاجهوڪ“
(449)
۾.
282.
ساڪرو،
”ٻاجهوڪ“
(449)
۾ (”ساڪرو“
هڪ تعلقي ۽ ديهه طور ڄاڻايل.)
283.
کرو کولڻ،
”ٻارِ
ڀڃڻ“
(450)
۾.
284.
کرو هڻڻ،
”ٻار
کڻڻ“
(450)
۾.
285.
کيچلپائي،
”ٻارائي“
(450)
۾.
286.
ڪسانجو ٿيڻ،
”ٻار
پوڻ“
(450)
۾.
287.
ڪهاءَ ٿيڻ،
”ٻار
ڪِرڻ“
(450)
۾.
288.
باهه ڏيارڻ،
”ٻارائڻ“
(450)
۾.
289.
سڃ
ٿيڻ،
”ٻارهن
ڪوهي سڃ ٿيڻ“
(453)
۾.
290.
سنڀير،
”ٻارهن
ڪوهي ميگهه“
(453)
۾.
291.
رهٻيليون (رهٻيلي)،
”ٻاري“
(453)
۾ (”رهبيلي“
موجود.)
292.
کارڙو،
”ٻاڙو“
(454)
۾.
293.
واڪا ڪرڻ،
”ٻاڪارڻ“
(455)
۾.
294.
رڙو رڙ،
”ٻاڪر
ڪٽو“
(455)
۾.
295.
دانهون مچائڻ،
”ٻاڪر
ڪٽو ڪرڻ“
(455)
۾.
296.
مڙندڙ،
”ٻاکر“
(455)
۾.
297.
ننڍڙائپ،
”ٻالپڻ“
(455)
۾.
298.
اٻوجهه هجڻ،
”ٻالو
ڀولو هجڻ“
(356)
۾.
299.
ٻانهو ڪرڻ ،
”ٻان
ڪرڻ“
(356)
۾.
300.
هٿڻ،
”ٻان
ڪرڻ“
(356)
۾.
301.
جهلجي وڃڻ،
”ٻان
وڃڻ“
(356)
۾.
302.
برهمڻڪو،
”ٻانڀڻڪو“
(356)
۾.
303.
مِرسرياڻي،
”ٻانڀڻي“
(356)
۾ (”مسراڻي“
موجود.)
304.
ناظرو،
”ٻانڀو“
(356)
۾.
305.
منهن رکو،
”ٻانٺ“
(357)
۾.
306.
داڻ بندي،
”ٻانڌ“
(357)
۾.
307.
ٺاهيندڙ،
”ٻانڌارو“
(357)
۾.
308.
ورائيندڙ،
”ٻانڌي“
(458)
۾.
309.
بيزاري ڏيکارڻ،
”ٻانڊ
پائڻ“
(458)
۾.
310.
لڙهندڙ،
”ٻانڊ“
(458)
۾.
311.
زور ڀڃڻ،
”ٻانهن
ٻيڻي ڪرڻ“
(458)
۾.
312.
سڱ روڪڻ،
”ٻانهن
جهلڻ“
(459)
۾.
313.
وڏائي ڏيکارڻ،
”ٻانهن
لڳڻ“
(459)
۾.
314.
وڏائي ٿيڻ،
”ٻانهن
لڳڻ“
(459)
۾.
315.
ٽيلارو،
”ٻانهن
لوڏ“
(459)
۾ (”ٽيلاڙو“
موجود.)
316.
ڏاڍائي ڏيکارڻ،
”ٻانهن
مروڙ ڪرڻ“
(459)
۾.
317.
عاجزي ڏيکارڻ،
”ٻانهون
ٻڌڻ“
(459)
۾.
318.
رعب ڏيکارڻ،
”ٻانهون
کنجڻ
(459)
۾.
319.
وجهه لڳڻ (ٻِئي)،
”ٻاڻ
لڳڻ“
(460)
۾.
320.
تيرهو ڏيڻ،
”ٻاون
ڏيڻ“
(460)
۾.
321.
کٿڙيل،
”ٻاهتريو“
(461)
۾ (”کٿريل“
موجود.)
322.
ڀاڙيندڙ،
”ٻاهر
وسيڪو“
(461)
۾.
323.
ڇڙواڳ هلڻ،
”ٻاهرئين
ٻني تي هلڻ“
(462)
۾.
324.
دشمني وهائڻ،
”ٻٻر
پوکڻ“
(464)
۾.
325.
ناداني ڏيکارڻ،
”ٻٻرن
کان ٻير گهرڻ“
(464)
۾.
326.
وهڃاڻ (!)،
”ٻٻي“
(464)
۾ (”وهڃائڻ“
موجود.)
327.
پور
پَٽ،
”ٻت
ٻت“
(464)
۾.
328.
تڙِ تڙِ ڪرڻ،
”ٻت
ٻت ڪرڻ“
(464)
۾.
329.
ٻاتاڙجي وڃڻ،
”ٻتڙجي
وڃڻ“
(464)
۾.
330.
اسکائي،
”ٻتڪو“
(464)
۾.
331.
پُتڪو،
”ٻتڪو“
(464)
۾.
332.
عيب وجهڻ،
”ٻٿڙ
وجهڻ“
(465)
۾.
333.
همراهه ڪرڻ،
”ٻٽ
ڪرڻ“
(465)
۾.
334.
ٻوڙاهه ۾ پوڻ،
”ٻٽ
۾ پوڻ“
(466)
۾.
335.
ڌڪ ڏيڻ،
”ٻٽ
ڏيڻ“
(466)
۾.
336.
گهتڻي،
”ٻٽڻ“
(467)
۾.
337.
ڊوڙايو (ڊوڙارائڻ)،
”ٻٽو
بالواسطه“
(467)
۾.
338.
ڪارائي (ڪرارائڻ)،
”ٻٽو
بالواسطه“
(467)
۾.
339.
ڦونڊر،
”ٻٽُر“
(467)
۾.
340.
ٻُسي هئڻ،
”ٻٽي
ٻوکي هئڻ“
(468)
۾.
341.
ڪپت ڪرڻ،
”ٻٽي
ڪرڻ“
(468)
۾.
342.
ڀينگ هئڻ،
”ٻٽي
ليلي به نه هجڻ“
(468)
۾.
343.
دوپارو،
”ٻپارو“
(471)
۾.
344.
اڻ چرندڙ،
”ٻجهل“
(471)
۾.
345.
مغز ۾ ويهارڻ،
”ٻجهائڻ“
(471)
۾.
346.
اڻ ڦرندڙ،
”ٻجهل“
(471)
۾.
347.
ٻانڌاڻ ٿيڻ،
”ٻجهڻ“
(471)
۾.
348.
سکڻو ڪرڻ،
”ٻچڙ
ڇڏڻ“
(472)
۾.
349.
ٻچڪر ڪرڻ،
”ٻچڪارڻ“
(473)
۾.
350.
ٻڏندڙ ترندڙ،
”ٻه
دليو“
(474)
۾.
351.
ٻڙڌول،
”ٻڌڙڪ“
(475)
۾.
352.
ٻڙڌڪ ٻارڻ،
”ٻڌڙڪ
مچائڻ“
(475)
۾.
353.
پوڙهو لڳڻ،
”ٻڍائڻ“
(476)
۾.
354.
پوڙهو ٿيڻ،
”ٻڍائڻ“
(476)
۾.
355.
پيرسن ٿيڻ،
”ٻڍائڻ“
(476)
۾.
356.
خوشي ٿيڻ،
”ٻُر
چڙهڻ“
(477)
۾.
357.
سوراٽ،
”ٻراٽ“
(477)
۾.
358.
ٻروٽ،
”ٻراٽ“
(477)
۾.
359.
تيز ٿيڻ،
”ٻڙاٽجڻ“
(477)
۾.
360.
ٿڪائي وجهڻ،
”ٻرائي
وجهڻ“
(478)
۾.
361.
ڀڀڙ ڪرڻ،
”ٻرڪڻ“
(479)
۾.
362.
مچ ٿيڻ،
”ٻرڪڻ“
(479)
۾.
363.
ٻورو ڏيڻ،
”ٻرڪڻ“
(479)
۾.
364.
ظلم کڙو ٿيڻ،
”ٻري
اچڻ“
(480)
۾.
365.
ويڇا ڪڍڻ،
”ٻُرڻ“
(480)
۾.
366.
گهوگهوتو (ڳيري جو آواز)،
”ٻروڙ“
(481)
۾.
367.
ڀڻڪو ڪڍڻ،
”ٻڙڪ
ڪڍڻ“
(481)
۾.
368.
ڌڪا ٿاٻا جهلڻ،
”ٻڙيون
کائڻ“
(483)
۾.
369.
کاتو واري ڇڏڻ،
”ٻڙي
ڏيڻ“
(483)
۾.
370.
ڀيتڙِي،
”ٻسڪ“
(483)
۾.
371.
ڪنان تار ڪرڻ،
”ٻسڪڻ“
(484)
۾.
372.
ٻِٿٻي،
”ٻڪچي“
(484)
۾.
373.
جُهنڊ هڻڻ،
”ٻُڪر
هڻڻ“
(484)
۾.
374.
خوف کائڻ،
”ٻڪري
بنجڻ“
(485)
۾.
375.
ڪنجوسائي ڪرڻ،
”ٻڪي
چڪي ڪرڻ“
(486)
۾.
376.
ڌڪ ڪڍڻ،
”ٻڪي
ڏيڻ“
(486)
۾.
377.
ڳنڍجي وڃڻ،
”ٻک
وجهڻ“
(476)
۾.
378.
ميل مارڻ،
”ٻل
کٽڻ“
(487)
۾.
379.
ڏهائيندڙ،
”ٻُل
کٽڻ“
(487)
۾.
380.
ٻل ڏيارڻ،
”ٻلائڻ“
(488)
۾.
381.
ٻچاپڙو ڏيڻ،
”ٻلڙ
گويو“
(488)
۾.
382.
ڌارائيندڙ،
”ٻلڻي“
(489)
۾.
383.
تڪليف اچڻ،
”ٻلو
پوڻ“
(489)
۾.
384.
ٻلهاٻاڙي ڏيڻ،
”ٻلهه
ڪرڻ“
(489)
۾.
385.
ڪان بلاٽي،
”ٻلهڻ“
(489)
۾.
386.
ٻنا ٻهري،
”ٻنا
ٻاڙِ“
(491)
۾.
387.
يٽ هڻڻ،
”ٻنپ
سٽڻ“
(491)
۾.
388.
لوڙهو لتاڙڻ،
”ٻنڀو
اورانگهڻ“
(491)
۾.
389.
در پورجڻ،
”ٻنجو
اچڻ“
(491)
۾.
390.
ٻنڊو اچڻ،
”ٻنجو
اچڻ“
(491)
۾.
391.
بندش پوڻ،
”ٻنجو
اچڻ“
(491)
۾.
392.
والڙو،
”ٻندڙو“
(491)
۾.
393.
بند ڀڃڻ،
”ٻند
ڀڃڻ“
(492)
۾.
394.
ٻڌندڙ،
”ٻنڌڪ“
(492)
۾.
395.
ڦاسائيندڙ،
”ٻنڌڪ“
(492)
۾.
396.
سوگهو ڪرڻ،
”ٻنڌڻ“
(492)
۾.
397.
لاڳاپو ٿيڻ،
”ٻندڻ
پوڻ“
(492)
۾.
398.
تنجڻن ۾ هجڻ،
”ٻنڌڻن
۾ هجڻ“
(493)
۾.
399.
ٻڌي سڌي،
”ٻنڌي
سنڌي“
(493)
۾.
400.
ڄاڻڻ ٻجهڻ،
”ٻنڌڻ
سنڌڻ“
(493)
۾.
401.
سڻڻ سمجهڻ،
”ٻنڌڻ
سنڌڻ“
(493)
۾.
402.
ٻوچ ڏيڻ،
”ٻنڊڻ“
(493)
۾.
403.
ڳنڍو ڏيڻ،
”ٻنڊو
ڏيڻ“
(493)
۾.
404.
ڳنڍو ڀڃڻ،
”ٻنڊو
لوڙهڻ“
(494)
۾.
405.
وجهه ملڻ،
”ٻنگ
لهڻ“
(494)
۾.
406.
وجهه وٺڻ،
”ٻنگ
لهڻ“
(494)
۾.
407.
ٻک هڻڻ،
”ٻنگ
هڻڻ“
(494)
۾.
408.
واهه واهه ڪري ڇڏڻ،
”ٻنو
جهلي ڇڏڻ“
(495)
۾.
409.
نقصان ڏيڻ،
”ٻني
ڀوڙڻ“
(495)
۾.
410.
لُبجي (لبجڻ؟)،
”ٻُڻنگ“
(496)
۾.
411.
دانهوڙ پوڻ،
”ٻُوٻٽ
ٻڙڻ“
(496)
۾.
412.
وڍيون اڇڻ،
”ٻوٻا
ڏيڻ“
(496)
۾.
413.
منهن ڦيرائڻ،
”ٻوٿ
ٻيڻو ڪرڻ“
(497)
۾ (”منهن
ڦيرڻ“
موجود.)
414.
مهانڊو هڻڻ،
”ٻوٿي
هڻڻ“
(497)
۾.
415.
ٽڪر ٽڪر ٿيڻ،
”ٻوٽارجڻ“
(497)
۾.
416.
کٽالڙي،
”ٻوٽيري“
(498)
۾.
417.
نائڻ،
”ٻورائڻ“
(499)
۾.
418.
ٻُڏائڻ،
”ٻوڙڻ“
(500)
۾.
419.
ٽٻي ڏيارڻ،
”ٻوڙهو
ڏيڻ“
(500)
۾.
420.
مٺو ٻڌڻ،
”ٻوڙي“
(501)
۾.
421.
هڪليندڙ،
”ٻوڙي“
(501)
۾.
422.
ڳائيندڙ،
”ٻول“
(502)
۾.
423.
پلهاڻا ڏيڻ،
”ٻولاڻا
ڏيڻ“
(502)
۾.
424.
ٻوليندڙ،
”ٻولڻو“
(503)
۾.
425.
راڳيندڙ،
”ٻولڻو“
(503)
۾.
426.
ڦريو گهمائڻ،
”ٻهارڻ“
(505)
۾.
427.
ٻهرڀرو،
”ٻهرانئون“
(506)
۾.
428.
بدفضليتو ٿيڻ،
”ٻُهر
ٿيڻ“
(506)
۾.
429.
وجهندڙ (سانگ وجهندڙ)،
”ٻهروپي“
(506)
۾.
430.
موراهه،
”ٻُهڙ“
(506)
۾.
431.
ٻلڪار ڪرڻ،
”ٻُهڪار
ڪرڻ“
(507)
۾.
432.
الڪو ٿيڻ،
”ٻهو
تارا لڳڻ“
(507)
۾.
433.
آتر ويلا ٿيڻ،
”ٻهو
تارا لڳڻ“
(507)
۾.
434.
ٻچاپڙائي ڪرڻ،
”ٻئي
ڪلها وهڻ“
(508)
۾.
435.
کڙڪ پوڻ،
”ٻيٽ
پوڻ“
(509)
۾.
436.
زور لائڻ،
”ٻيٽون
ڏيڻ“
(509)
۾.
437.
اڻ فيصل،
”ٻيڏو“
(510)
۾.
438.
سڻائي ڪرڻ،
”ٻيڙو
تارڻ“
(512)
۾.
439.
جهڳو جهڻ ٿيڻ،
”ٻيڙي
ٻڏڻ“
(521)
۾.
440.
ياري لائڻ،
”ٻيلهه
ٻڌڻ“
(515)
۾.
441.
ٻيگهڙو ڪرڻ،
”ٻيلهڙو
ٺاهڻ“
(515)
۾.
442.
ٻيڻو ڪرڻ،
”ٻيڻائڻ“
(516)
۾.
(ماهوار
”ڪينجهر“
]ڊسمبر
1994[
جي ٿورن سان)
الفابيٽ/رسم الخط/اسڪرپٽ
انهيءَ ۾ ڪو شڪ ناهي ته اڄوڪي مروج انگريزي ٻوليءَ
۾ انتهائي شاندار، قابل فخر ۽ لائق علمي، سائنسي،
ٽيڪنيڪي، هنري ۽ فني
ذخيرو
موجود آهي، اها دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ ڳالهائي ۽
سمجهي وڃي ٿي پر ڇا ڪو به سالم عقل وارو ماڻهو
ائين چئي سگهندو ته ان سموريءَ علمي برتريءَ جو
اڪيلو سبب انگريزي ٻولي جو کاٻي کان ساڄي يعني
رومن لکيت آهي؟
12-صدي
عيسوي تائين انگريزي ٻولي ٺِڪر ۽ ٻَڪر قسم جي وحشي
۽ ڌاڙيل ڄٽن جي ٻولي سمجهي ويندي هئي توڻي جو اها
کاٻي کان ساڄي يعني رومن الفابيٽ ۾ لکي ويندي هئي.
خود انگريز ماڻهو پنهنجي ٻوليءَ ۾ لکڻ پسند نه
ڪندا هئا، ڳالهائڻ پسند نه ڪندا هئا ڇو ته انگريزي
غلامن ۽ نالائق ماڻهن جي ٻولي هئي. شابس ملڻ گهرجي
جوناٿن سوِفٽ ۽ چاسر جهڙن ماڻهن کي جن پنهنجون
تحريرون، وڏي جرئت ڌاري، انگريزيءَ ۾ لکيون ۽
ميدان تي آنديون. جيئن اسان وٽ ڪنهن زماني ۾
عربيءَ ۽ فارسيءَ ۾ ڳالهائڻ ۽ لکڻ
فخر جوڳو ڪم هو تيئن برطانيه ۾ فخر جوڳو ڪم فرينچ
۾ ڳالهائڻ ۽ لکڻ هو جڏهن ته سمورو مذهبي ڪم لاطيني
۾ ٿيندو هو. |