سيڪشن؛  لغات

ڪتاب:لـُـغات سنڌي مـُـخففات

باب: 3

صفحو :10

ح

 

Í

 

خ

 

خرچين

خرچن

کپائن. هو پنهنجا پئسا خرچن ٿا.

خرچيوم

خرچيم

پنهنجي ڪمائي مان هڪ سو خرچيم

(خرچ ڪيم)

خرچجئين

خرچجان، خرچج

سَوَ کان وڌيڪ نه خرچجان.

 

د

 

داڦين

داڦِن

هو هاڻي داڦن ٿا. (اجايو سجايو ڳالهائن ٿا.)

داڦيوم

داڦيم

اڄ ڪچهري ۾ ڏاڍو داڦيوم.

داڦجئين

داڦجان، داڦج

ڪچهري ۾ نه داڦجان.

دانهين

دانهن

ڀاڳيا چورن تي داهن ٿا (دانهون ڏين ٿا).

دانهِيوم

دانهيم

ماجسٽريٽ وٽ هن خلاف خوب دانهيم.

دانهجئين

دانهجان، دانهج

تون ماجسٽيٽ وٽ چورن بابت دانهجان.

دکائين

دکائن

هو دونهون دکائن ٿا.

دکايوم

دکايم

مڇرن کان دونهون دکايم.

دکائجئين

دکائجان، دکائج

ڏاندن اڳيان دونهو دکائجان (مڇرن کان).

داڳين

داڳن

داغ ڏين. مالدار ماڻهو مال کي داڳن ٿا.

(سڃاڻپ لاءِ)

داڳيوم

داڳيم

مينهن کي داڳيم.

داڳجئين

داڳجان، داڳج

پنهنجي مال کي داڳجان.

ديکين

ديکن

ڏسن. فقير دل ۾ دلبر ديکن ٿا.

ديکيوم

ديکيم

دلبر کي دل ديکيم (ڏنم.)

ديکجائين

ديکجان، ديکج

تون دل ۾ جهاتي پائي دلبر ديکجان.

 

ڌ

 

ڌارائين

ڌارائن

ٻڪرار ڇيلن کي کير ڌارائن ٿا.

ڌارايوم

ڌارايم

گابيءَ کي کير ڌارايم.

ڌارائجئين

ڌارائجان، ڌارائج

ننڍن گابن کي ڳئن جو کير گهڻو ڌارائجان.

ڌانڌولين

ڌانڌولن

هنن کي ڌانڌولين ٿا. تڏهن سجاڳ ٿين ٿا.

ڌانڌوليوم

ڌانڌوليم

ڪمن کي ڳچي کان وٺي ڌانڌوليم.

ڌانڌولجئين

ڌانڌولجان، ڌانڌولج

سُستن کي ڌانڌولجان تڏهن ڪم تي ويندا.

ڌُتارين

ڌُتارن

هو هنن کي ڌُتارن ٿا.

ڌُتاريوم

ڌُتاريم

ننڍڙي ڌتاريم تڏهن رئڻ کان بس ڪيائين.

ڌتارجئين

ڌتارجان، ڌتارج

تون ڇوڪرن کي ڌتارجان ته اسڪول وڃن.

ڌِڪين

ڌڪن

پري ڪن ڌڪا ڏين. هو مون کي ڌڪن ٿا.

ڌڪيوم

ڌڪيم

صفر کي پرتي ڌِڪيم.

ڌڪجئين

ڌڪجان، ڌڪج

ان کي پرتي ڌڪجان.

ڌارين

ڌارن

هو مال ڌارن ٿا.

ڌاريوم

ڌاريم

هڪ گهوڙو ڌاريم.

ڌارجئين

ڌارجان، ڌارج

مينهون ڀلي ڌارجان.

 

ڏ

 

ڏارين

ڏارن

واڍا بُنڊ ڏارن ٿا.

ڏاريوم

ڏاريم

ڪاٺي کي ڏاريم.

ڏارجئين

ڏارجان، ڏارج

ڇيڻن سان ڪاٺيون ڏارجان.

ڏُهائين

ڏهائن

هو مينهن مان کير ڏهائن ٿا.

ڏُهايوم

ڏهايم

مينهن کي ڏهايم.

ڏهائجئين

ڏهائجان، ڏهائج

ڳئون ڏهائجان.

ڏُرمائين

ڏرمائن

هو خواهه مخواه ڏرمائين (ڪاوڙ ڪن ٿا).

ڏرمايوم

ڏرمايم

هن کي ڏرمايم (ڪاورايم).

ڏرمائجئين

ڏرمائجان، ڏرمائج

تون ڏرمائجان.

 

ڊ

 

ڊاهين

ڊاهن

هو ڀِت کي ڊاهن ٿا.

ڊاهيوم

ڊاهيم

مَنَهن ڊاهيم (ڊاٺم).

ڊاهجئين

ڊاهجان، ڊاهج

هوءَ ڀت ڊاهجان.

ڊوڙائين

ڊوڙائن

گهوڙا تکا ڊوڙائن ٿا.

ڊوڙايوم

ڊوڙايم

گهوڙيءَ کي ڊوڙايم.

ڊوڙائجئين

ڊوڙائجان، ڊوڙائج

تون ڏاند ميل ۾ ڊوڙائجان.

ڊيڄارين

ڊيڄارن

ٻارن کي ڊيڄارن ٿا.

ڊيڄاريوم

ڊيڄاريم

چرچو ڪري ولڻ ڊيڄاريم.

ڊيڄارجئين

ڊيڄارجان، ڊيڄارج

بندوق هڻي چورن کي ڊيڄارجان.

 

ڍ

 

ڍارين

ڍارن

ڍاري وارا ڍارو ڍارين ٿا.

ڍاريوم

ڍاريم

ڍارو ڍاريم.

ڍارجئين

ڍارجان، ڍارج

تون ڍارو ڍارجان.

ڍَڪين

ڍڪن

مڙس زالن جا عيب ڍڪن ٿا.

ڍَڪيوم

ڍڪيم

ڍڪڻي سان دلو ڍڪيم.

ڍَڪجئين

ڍڪجان، ڍڪج

ٻين جا عيب ڍڪجان.

 

ذ

 

Í

 

ر

 

رِٿين

رِٿن

هو الاجي ڪهڙيون رٿون ٿا رٿن.

رٿيوم

رٿيم

رٿ رٿيم ته ڪاليج ۾ داخلا وٺان.

رٿجئين

رٿجان، رٿج

ڪا چڱي رٿ رٿجان.

رَهڙين

رهڙن

ڪنڊا بت کي رهڙن ٿا.

رهڙيوم

رهڙيم

ننهن سان ڦرڙي کي رهڙيم.

رهڙجئين

رهڙجان، رهڙج

ٻير مان پلڙا رهڙجان.

رَانڊائين

رنڊائن

هو خواهه مخواه رنڊائين ٿا.

رَنڊايوم

رنڊايم

چورن کي رنڊايم (جيئن ڀڄي نه وڃن).

رَنڊائجئين

رنڊائجان، رنڊائج

ڏاندن کي رنڊائجان (جيئن ڀڄي نه وڃن).

رَسائين

رسائن

پُهچائن. بسون جلد حيدرآباد رسائن ٿيون.

رسايوم

رسايم

هن کي سواري ڪري منزل تي رسايم.

رسائجئين

رسائجان، رسائج

هنن جو سامان هنن کي رسائجان.

روڪين

روڪن

ٻاهر وڃڻ کان روڪن ٿا.

روڪيوم

روڪيم

هنن کي روڪيم ته پرائي شي نه کڻو.

روڪجئين

روڪجان، روڪج

جمعي کي روڪجان ته ڪراچي نه وڃي.

 

ڙ - ز

 

Í-Í

 

س

 

ساراهين

ساراهن

تعريف ڪن. سياڻا ربّ کي ساراهن ٿا.

ساراهيوم

ساراهيم

ساري رات سبحان ساراهيم.

ساراهجئين

ساراهجان، ساراهج

تون به الله کي ساراهجان.

سُڌارين

سڌارن

هو پنهنجو پاڻ کي سڌارن ٿا.

سڌاريوم

سڌاريم

ڪيترن ئي شاگردن کي سڌاريم.

سڌارجئين

سڌارجان، سڌارج

تون پنهنجن کي سڌارجان.

سينگارين

سينگارن

مائرون پٽن کي سينگارن ٿيون.

سينگايوم

سينگاريم

دڪان کي خوب سينگاريم.

سينگارجئين

سينگارجان، سينگارج

تون به دڪان کي سينگارجان.

سُونگهين

سونگهن، سنگهن

هو عطر سونگهن سنگهن ٿا.

سُونگهيوم

سونگهيم، سنگهيم

مون عطر سنگهيو.

سونگهجئين

سونگهجان، سُونگهج، سنگهج

تون به سونگهجان.

 

ش

 

شرمائين

شرمائن

شرم ڪن، هو شرمائن ٿا.

شرمايوم

شرمايم

شرمايم (شرم ڪيم)

شرمائجئين

شرمائجان

ڌارين عورتن کان شرمائجان.

شوڪارين

شوڪارن

هو ڦيڻا شوڪارن ٿا.

شوڪاريوم

شوڪاريم

الحمد پڙهي سيني تي شوڪاريم.

شوڪارجئين

شوڪارجان، شوڪارج

رات جو پاڻ ي آيت الڪرسي شوڪارجان.

 

ص - ض

 

Í-Í

 

ط

 

طَلبين

طلبن

هو سٺو کاڌو طلبن ٿا.

طلبيوم

طلبيُم

کير طلبيم (گهريم).

طلبجئين

طلبجان، طلبج

پرديس ۾ آرام نه طلبجان.

طهورين

طهورن

ختنو ڪن. حجم ٻار طهورن ٿا.

طهوريوم

طهوريم، طهريم

پٽ کي پاڻ طهوريم، طهريم.

طهورجئين

طهورجان، طهورج

پنهنجي پٽن کي پاڻ طهورجان.

 

ظ - ع - غ

 

Í-Í-Í

 

ف

 

فرمائين

فرمائن

چُون. هو ڇا ٿا فرمائن.

فرمايوم

فرمايم

هنن کي فرمايم ته سڀاڻي اچو.

فرمائجئين

فرمائجان، فرمائج

پير صاحب! مريدن کي فرمائجان ته نماز پڙهن.

 

ق

 

Í

 

ڪ

 

ڪاٽين

ڪاٽن

واڍا ڪاٽن ٿا.

ڪاٽيوم

ڪاٽيم

ڪهاڙي سان بنڊ ڪاٽجان.

ڪاٽجئين

ڪاٽجا، ڪاٽج

ٻارڻ لاءِ سُڪو بنڊ ڪاٽجان.

ڪُرٻائين

ڪرٻائن

گهٻرائين. فلاڻا ماڻهو ڪم کان (ڪرٻائن) گهٻرائن ٿا.

ڪرٻايوم

ڪرٻايم

مون گهٻرايو.

ڪرٻائجئين

ڪرٻائجان، ڪرٻائج

تون گهٻرائجان.

 

ک

 

کارائينِ

کارائن

ڏاندن کي گاه کارائن ٿا.

کارايوم

کارايم

مينهن کي ڪڪڙا کارايم.

کارائجين

کارائجان، کارائج

ٻڪرين کي ٽاري کارائجان.

کوڙين

کوڙن

هو تنبو کوڙن ٿا.

کوڙيوم

کوڙيم

اڱڻ ۾ عَلم کوڙيم.

کوڙجئين

کوڙجان، کوڙج

ٿوڻي سوگهي کوڙجان.

کوهين

کوهن

طوطي جا کنڀ ڇوڪرا ڪوهِن ٿا.

کوهيوم

کوهيم

ڪبوتر جي پرن کي کوهيم.

کوهجئين

کوهجان، کوهج

پکي جا کنڀ چڱي طرح کوهجان.

 

گ

 

گُڏين

گُڏِنِ

گُڏَ ڪن. هاري وونڻن کي گڏين ٿا.

گڏيوم

گڏيم

ٻني کي گڏيم. گڏ ڪيم.

گُڏجئين

گڏجان، گڏج

ٻني کي چڱي طرح گڏجان.

گُسائينِ

گسائن

هو ڪم کان گسائن ٿا.

گُسايوم

گسايم

اڄ اسڪول کان گسايم.

گسائجئين

گسائجان، گسائج

پوليس کان اٽڪل ڪري گسائجان.

 

 

ڳ

 

ڳارين

ڳارن

سونارا سون ڳارن ٿا.

ڳاريوم

ڳاريم

لوڻ پاڻي ۾ ڳاريم.

ڳارجئين

ڳارجان، ڳارج

لوڻ کي پاڻيءَ ۾ چڱي طرح ڳارجان.

ڳاهين

ڳاهِن

هاري ڳاه ڳاهن ٿا.

ڳاهيوم

ڳاهيَم

اڄ ڏاندن سان بار ڳاهيم.

ڳاهجئين

ڳاهجان/ڳاهج

لاڙين کي چڱي ريت ڳاهجان.

ڳوهين

ڳوهن

اٽو ڳوهن ٿا.

ڳوهيوم

ڳوهيم

اٽي کي ڳوهيم.

ڳوهجئين

ڳوهجان، ڳوهج

اٽو پورو پنو ڳوهجان.

 

گهه

 

گهارِين

گهارن/ گذارن

چڱا ماڻهو پنهنجي گهرن ۾ گهارن ٿا.

گهاريوم

گهاريم

چند گهڙيون دوست سان گڏ گهاريم.

گهارجئين

گهارجان، گهارج

جيڪو وقت ملئي گهر ۾ گهارجان.

گهُورين

گهورِن

سهڻا گهورن سان گهورن ٿا.

گهوريوم

گهوريم

هُن ڏانهن گهوريم ته شرمائجي ويو.

گهورجئين

گهورجان،گهورج

خيال سان گهورجان.

گهورِين

گهورن

گهوٽ تان نوٽ گهورن ٿا.

گهُوريوم

گهوريم

گهوٽ تان سَو جو نوٽ گهوريم.

گهُورِجئين

گهورجان/گهورج

تون به گهورجان.

 

ل

 

لتاڙين

لتاڙن

پَيرن سان سامان لتاڙن ٿا.

لتاڙيوم

لتاڙيم

هن جي ٽنگن کي لتاڙيم.

لتاڙجئين

لتاڙجان،لتاڙج

تون بُهه کي چڱي طرح لتاڙجان.

لاهين

لاهِن

هيٺ لاهن. سامان مٿان لاهن ٿا.

لاٿوم

لاٿم

کٽ کي ڪوٺي تان لاٿم.

لاهجئين

لاهجان، لاهج

ماڙيءَ تان ڪرسيون لاهجان.

 

م

 

مارين

مارِن

هو ڪتن کي مارن ٿا.

ماريوم

ماريم

ڪتي کي ماريم.

مارجئين

مارجان،مارج

بندوق سان پکي مارجان.

مُرڪائين

مرڪائن

کلائن. هو چرچا ڪري مرڪائن ٿا.

مرڪايوم

مرڪايم

هن کي ڪتڪتوڙي ڪڍي مرڪايم.

مرڪائجئين

مرڪائجان،مرڪائج

هنن کي خوش ڪري مُرڪائجان.

مَهٽين

مهٽن

هو تري سان ڀڳڙا مهٽن ٿا.

مهٽيوم

مهٽيم

ڀڳڙن کي مهٽيم.

مهٽجئين

مهٽجان، مهٽج

ڪپڙن کي چڱي طرح مهٽجان ته صاف ٿين.

موهين

موهن

محبوبَ نخرن سان موهن ٿا.

موهيوم

موهيم

هن کي ڪنهن طرح سان موهيم (موهي وڌم)

موهجئين

موهجان، موهج

ماڻن سان موهجان.

 

ن

 

ناڪارين

ناڪارن

انڪار ڪن. هو هر ڪم ۾ پيا ناڪارن.

ناڪاريوم

ناڪاريم

ڪراچي وڃڻ کان ناڪاريم.

ناڪارجئين

ناڪارجان، ناڪارج

هنن سان ميلي تي وڃڻ کان ناڪارجان.

نهارين

نهارن

هو ناز مان ٿا نهارن.

نهاريوم

نهاريم

هن ڏانهن نهاريم ته هليو ويو.

نهارجئين

نهارجان، نهارج

ٻئي طرف نه نهارجان.

نهوڙين

نهوڙن

محبوبَ نازن سان نهوڙن ٿا.

نهوڙيوم

نهوڙيم

هن کي اهڙو ته نهوڙيم جو پچر ئي نٿو ڇڏي.

نهوڙجئين

نهوڙجان، نهوڙج

ملهه ۾ هن کي نهوڙجان.

 

و

 

واتورين

واتورن

هو خوامخواه واتورين (ڪڙو ڳالهائن) ٿا.

واتوريوم

واتوريم

هن سان حق جي ڳالهه تي واتوريم.

واتورجئين

واتورجان، واتورج

وڏن سان نه واتورجان.

وائرين

وائرن

هاري ان جي ٻار وائرن ٿا.

وائريوم

وائريم

ان جو کوڙ وائريم.

وائرجئين

وائرجان، وائرج

واءُ لڳي ته راه وائرجان.

ويهارين

وهارن

هو گڏ وهارن ته واه!

ويهاريوم

وهاريم

هن کي پاڻ سان کٽ تي وهاريم.

وهارجئين

وهارجان، وهارج

ڇوڪرن کي پاڻ سان وهارجان.

 

هه

 

هارين

هارن

پاڻي هارن ٿا.

هاريوم

هاريم

پاروٿو پاڻي هاريم.

هارجئين

هارجان، هارج

در تي پاڻي نه هارجان.

هُشائينِ

هشائن

اوٺي اٺن کي هشائن ٿا.

هشايوم

هشايم

اٺ کي هشايم.

هشائجئين

هشائجان، هشائج

تون اٺ کي ٻٻر هيٺان هشائجان.

هُوسينِ

هوسن

حسد ڪن، هو الاجي ڇو اسان کي هوسن ٿا.

هوسيوم

هوسيم

وَلڻ کي هوسيم.

هوسجئين

هوسجان، هوسج

ڪنهن کي به نه هوسجان.

هِيسائينِ

هيسائن

ڊيڄارن. هو اجايو ٿا هيسائن.

هيسايومِ

هيسايمِ

دشمن کي هيسايم.

هيسائجئينِ

هيسائجان، هيسائج

هن کي اهڙو هيسائجان جو وري سڌ نه ڪري.

نئون صفحو --  ڪتاب جو ٽائيٽل صفحو

ٻيا صفحا 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 
هوم پيج -- لائبريري ڪئٽلاگ

© Copy Right 2007
Sindhi Adabi Board (Jamshoro),
Ph: 022-2633679 Email: bookinfo@sindhiadabiboard.com